[debian-edu-commits] debian-edu/debian-edu-doc.git (#28) - wheezy (branch) updated: 8131031eff52d868e7bf5033c7c2a46991339588
David Prévot
taffit at alioth.debian.org
Sat Oct 5 12:11:32 UTC 2013
The branch, wheezy has been updated
via 8131031eff52d868e7bf5033c7c2a46991339588 (commit)
from 6ee4396a1e1c2e0ccf78c9be73679a9e2778f0b5 (commit)
Those revisions listed above that are new to this repository have
not appeared on any other notification email; so we list those
revisions in full, below.
- Log -----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
Summary of changes:
documentation/ikt-book/IKT-bok.html | 6333 --------------------------------
documentation/ikt-book/IKT-bok.html.de | 358 --
documentation/ikt-book/IKT-bok.html.nl | 358 --
3 files changed, 7049 deletions(-)
delete mode 100644 documentation/ikt-book/IKT-bok.html
delete mode 100644 documentation/ikt-book/IKT-bok.html.de
delete mode 100644 documentation/ikt-book/IKT-bok.html.nl
The diff of changes is:
diff --git a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html b/documentation/ikt-book/IKT-bok.html
deleted file mode 100644
index 3c2b1f0..0000000
--- a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html
+++ /dev/null
@@ -1,6333 +0,0 @@
-Using catalogs: /etc/sgml/catalog
-Using stylesheet: /usr/share/sgml/docbook/utils-0.6.9/docbook-utils.dsl#html
-Working on: /home/finnarne/MY-CVS/skolelinux/www/dokumentasjon/IKT-bok.sgml
-<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
-<HTML
-><HEAD
-><TITLE
->
IKT-driftshåndbok for Skolelinux
- </TITLE
-><META
-NAME="GENERATOR"
-CONTENT="Modular DocBook HTML Stylesheet Version 1.76b+
-"></HEAD
-><BODY
-CLASS="book"
-BGCOLOR="#FFFFFF"
-TEXT="#000000"
-LINK="#0000FF"
-VLINK="#840084"
-ALINK="#0000FF"
-><DIV
-CLASS="BOOK"
-><A
-NAME="AEN1"><DIV
-CLASS="TITLEPAGE"
-><H1
-CLASS="title"
-><A
-NAME="AEN2">IKT-driftshåndbok for Skolelinux</H1
-><H3
-CLASS="author"
-><A
-NAME="AEN5">Vibeke Braaten</H3
-><H3
-CLASS="author"
-><A
-NAME="AEN8">Christian Juell</H3
-><H3
-CLASS="author"
-><A
-NAME="AEN11">Tor Harald Nordnes</H3
-><H3
-CLASS="author"
-><A
-NAME="AEN14">Truls Teigen</H3
-><P
-CLASS="copyright"
->Copyright ©
-2002, 2003
- av
-Vibeke Braaten, Christian Juell, Tor Harald Nordnes og Truls Teigen
-
-
- </P
-><HR></DIV
-><DIV
-CLASS="TOC"
-><DL
-><DT
-><B
->Innholdsfortegnelse</B
-></DT
-><DT
-><A
-HREF="#AEN23"
->Introduksjon</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1. <A
-HREF="#AEN25"
->Bakgrunn for Skolelinux</A
-></DT
-><DT
->2. <A
-HREF="#AEN43"
->Leserveiledning til IKT-driftshåndbok</A
-></DT
-><DT
->3. <A
-HREF="#AEN48"
->Inndeling av boken</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->I. <A
-HREF="#AEN63"
->Installasjon og oppsett</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1. <A
-HREF="#AEN65"
->Testinstallasjon</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.1. <A
-HREF="#Equipment-list"
->Utstyrsliste for testinstallasjon</A
-></DT
-><DT
->1.2. <A
-HREF="#AEN151"
->Installasjon av tynnklienttjener- og tjenerprofil</A
-></DT
-><DT
->1.3. <A
-HREF="#AEN293"
->Oppsett av tynnklienter</A
-></DT
-><DT
->1.4. <A
-HREF="#AEN407"
->Skriver</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->2. <A
-HREF="#AEN460"
->Innføring i administrative verktøy</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->2.1. <A
-HREF="#AEN476"
->Webmin</A
-></DT
-><DT
->2.2. <A
-HREF="#using-cups"
->CUPS</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->3. <A
-HREF="#secure-admin-routines"
->Sikre driftsrutiner</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->3.1. <A
-HREF="#AEN652"
->Administrative rutiner</A
-></DT
-><DT
->3.2. <A
-HREF="#AEN655"
->Tekniske rutiner</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DD
-><DT
->II. <A
-HREF="#AEN678"
->Oversikt over systemet</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->4. <A
-HREF="#AEN680"
->Nettverk, tjenester og programbeskrivelse</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->4.1. <A
-HREF="#AEN682"
->Nettverk</A
-></DT
-><DT
->4.2. <A
-HREF="#AEN703"
->Tjenestebeskrivelse</A
-></DT
-><DT
->4.3. <A
-HREF="#user-applications"
->Brukerprogrammer</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->5. <A
-HREF="#AEN791"
->Administrasjon fra kommandolinje</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->5.1. <A
-HREF="#AEN793"
->Administrasjon av brukerne</A
-></DT
-><DT
->5.2. <A
-HREF="#AEN828"
->Administrasjon av systemet</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->6. <A
-HREF="#error-handling"
->Feilhåndtering</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->6.1. <A
-HREF="#AEN889"
->Driver mangler, trenger driverdiskett</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7. <A
-HREF="#AEN892"
->Tilknytning av klient med MacOS X</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.1. <A
-HREF="#AEN894"
->Forberedelser</A
-></DT
-><DT
->7.2. <A
-HREF="#AEN902"
->Nettverksoppsett</A
-></DT
-><DT
->7.3. <A
-HREF="#AEN946"
->Autentisering</A
-></DT
-><DT
->7.4. <A
-HREF="#AEN974"
->Innloggingsmeny i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.5. <A
-HREF="#AEN983"
->NFS (Network File System)</A
-></DT
-><DT
->7.6. <A
-HREF="#AEN1002"
->Tidsinstillinger i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.7. <A
-HREF="#AEN1012"
->Sette opp nettverksskriver i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.8. <A
-HREF="#AEN1025"
->Forandringer på tjener</A
-></DT
-><DT
->7.9. <A
-HREF="#AEN1052"
->Tillegg</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->8. <A
-HREF="#AEN1056"
->Tilknytning av klienter med Windows</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->8.1. <A
-HREF="#AEN1058"
->Introduksjon</A
-></DT
-><DT
->8.2. <A
-HREF="#AEN1062"
->Konfigurasjon av tjeneren</A
-></DT
-><DT
->8.3. <A
-HREF="#AEN1067"
->Konfigurasjon av klienten</A
-></DT
-><DT
->8.4. <A
-HREF="#AEN1110"
->Oppsett av andre tjenester</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->A. <A
-HREF="#AEN1125"
->Vedlegg</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->A.1. <A
-HREF="#AEN1127"
->Oppdatering - hvordan fungerer den</A
-></DT
-><DT
->A.2. <A
-HREF="#AEN1178"
->Testing og tilbake melding.</A
-></DT
-><DT
->A.3. <A
-HREF="#AEN1282"
->Reklamefri Opera</A
-></DT
-><DT
->A.4. <A
-HREF="#AEN1291"
->Valgene som blir gjort av det automatiske installasjonsoppsettet</A
-></DT
-><DT
->A.5. <A
-HREF="#AEN1535"
->Oppsett av mail</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->B. <A
-HREF="#appx.gfdl"
->GNU Free Documentation License</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->B.1. <A
-HREF="#appx.gfdl-0"
->PREAMBLE</A
-></DT
-><DT
->B.2. <A
-HREF="#appx.gfdl-1"
->APPLICABILITY AND DEFINITIONS</A
-></DT
-><DT
->B.3. <A
-HREF="#appx.gfdl-2"
->VERBATIM COPYING</A
-></DT
-><DT
->B.4. <A
-HREF="#appx.gfdl-3"
->COPYING IN QUANTITY</A
-></DT
-><DT
->B.5. <A
-HREF="#appx.gfdl-4"
->MODIFICATIONS</A
-></DT
-><DT
->B.6. <A
-HREF="#appx.gfdl-5"
->COMBINING DOCUMENTS</A
-></DT
-><DT
->B.7. <A
-HREF="#appx.gfdl-6"
->COLLECTIONS OF DOCUMENTS</A
-></DT
-><DT
->B.8. <A
-HREF="#appx.gfdl-7"
->AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</A
-></DT
-><DT
->B.9. <A
-HREF="#appx.gfdl-8"
->TRANSLATION</A
-></DT
-><DT
->B.10. <A
-HREF="#appx.gfdl-9"
->TERMINATION</A
-></DT
-><DT
->B.11. <A
-HREF="#appx.gfdl-10"
->FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</A
-></DT
-><DT
->B.12. <A
-HREF="#appx.gfdl-11"
->How to use this License for your documents</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->C. <A
-HREF="#bibliography"
->Bibliografi</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="preface"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN23">
-Introduksjon
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN25">1. Bakgrunn for Skolelinux</H2
-><P
->
Sommeren 2001 ble det satt i gang en dugnad for fri programvare for skolene. Dugnaden skal tjene to formål. Det ene er å senke de årlige utgiftene til programvare som skolene har, og det andre formålet er å ha en programvare som følger reglementet til bruk av elektroniske hjelpemidler i skolen.
- </P
-><P
->
Pioner og prosjektleder for skolelinux prosjektet er Knut Yrvin, samt 30 datakyndige personer, har benyttet sin fritid til å utvikle fri programvare slik at Skolelinux-distribusjon er tilpasset norske skoler. Ting som må tilpasses er språket<A
-NAME="AEN29"
-HREF="#FTN.AEN29"
->[1]</A
-> , tekniske deler og konfigurering av oppsett slik at programmer og tjenester fungerer slik de skal.
- </P
-><P
->
Som alle sikkert har lagt merke til ved navnet <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Skolelinux"</SPAN
->, så baserer programvaren seg på Linux. Dette kommer av at Linux er <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"open source"</SPAN
->, eller fri programvare, som gir brukere eller utviklere muligheten til å endre og republisere kildekoden. Slike åpne lisenser gjør det mulig å oversette programmer til målformen som ønskes samt skreddersy en løsning som passer for skolene.
- </P
-><P
->
Programpakken består av brukerprogrammer for arbeidsstasjoner, tjenester og programmer for tjener<A
-NAME="AEN35"
-HREF="#FTN.AEN35"
->[2]</A
->-maskinene. Sammensetningen av programmer og tjenester skal være det som trengs for at elevene får de elektroniske hjelpemidlene de har behov for, og det som skal til for å drifte et nettverk på en effektiv måte.
- </P
-><P
->
Skolelinux forsøker ikke å konkurrere ut andre aktører på markedet, men det er et meget godt og rimeligere alternativ i forhold til andre nåværende systemer. Et argument er at Linux kan fungere på maskiner som er så gamle at de knapt vil fungere med andre systemer. Linux er kostnadseffektivt, både med tanke på maskinvarekrav og utgifter til programvare.
- </P
-><P
->
Dataprogrammer endrer seg raskt, og elevene skal lære å håndtere de programmene man møter i skole- og arbeidsliv i mange år framover. Det er derfor viktig for elevene å kunne benytte elektroniske hjelpemidler generelt, ikke bare lære oppskrifter på hvordan man skal håndtere enkelte produkter.
- </P
-><P
->
Store deler av databransjen ser også at frie systemer som Linux i vil danne en felles basis for størsteparten av verktøyene vi bruker. Det er ganske enkelt en grense for hvor mange ganger man vil betale om igjen for de samme grunnleggende byggeklossene man har hatt i mange år. At elevene derfor vil møte fri gjenbruksprogramvare også senere i livet må derfor regnes som ganske sikkert.
- </P
-><P
->
Skolelinux følger også kravene til prosjektet <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Fiberskolen"</SPAN
-> som skal gi skolene tilgang til høyhastighetsnett i fremtiden.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN43">2. Leserveiledning til IKT-driftshåndbok</H2
-><P
->
Denne boken er laget spesielt av Skolelinux til IKT-driftsansvarlig. Den skal hjelpe IKT-driftsansvarlig å bli kjent med de forskjellige programmer og tjenester som er med i programpakken. Ved kjennskap til hva som er hva, og hva som er hvor, så blir enkelt å drifte, vedlikeholde og sikre systemet.
- </P
-><P
->
Boken forutsetter kun litt grunnkunnskaper innen data, det vil si at leseren må ha benyttet en datamaskin før, og vet forskjellen mellom mus og tastatur. Siden alle programmer og tjenester er nye for de aller fleste så kommer vi til å gå nøye gjennom en testinstallasjon. Som er oppfulgt av en beskrivelse av de programmene som er verd å kjennskap til, dette gjelder spesielt på tjener-siden.
- </P
-><P
->
Boken er ment som en veiledning til hvordan en kommer i gang med installasjon og oppsett av Skolelinux. Den tar også for seg hvordan man kan drifte og vedlikeholde systemet. Mest av alt er den en introduksjon av Skolelinux slik driftsansvarlig kommer igang med med å bruke det.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN48">3. Inndeling av boken</H2
-><P
->
Vi har valgt å dele boken opp i fem deler:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Testinstallasjon. Formålet er å installere en tynnklienttjener og sette opp et lite nettverk. Man skal finne ut hva Skolelinux er for noe og komme i gang med et system.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Administrasjon av brukere og systemet, der det blir en gjennomgang av administeringsverktøy som skal benyttes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Nettverk-, tjeneste- og programbeskrivelse som er anbefalt til Skolelinux-distribusjonen.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Om terminalvinduet, kommandolinjen og hvordan man kan gjøre med systemet herfra.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Problemhåndtering, man tar seg av de vanligste problemene som kan oppstå og hvordan en får rettet opp disse. Vedleggene som følger inneholder ordliste, konfigureringsfiler, kildehenvisning og liknende.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Det er viktig at denne boken er skrevet på en forståelig måte slik at overgangen mellom systemer blir så enkel som mulig. Hvis det er noe dere føler er uklar eller har blitt utelukket fra boken som burde vært med så ta kontakt med linuxiskolen at skolelinux.no så skal vi se nærmere på det.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="PART"
-><A
-NAME="AEN63"><DIV
-CLASS="TITLEPAGE"
-><H1
-CLASS="title"
->I.
-Installasjon og oppsett
- </H1
-><DIV
-CLASS="TOC"
-><DL
-><DT
-><B
->Innholdsfortegnelse</B
-></DT
-><DT
->1. <A
-HREF="#AEN65"
->Testinstallasjon</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.1. <A
-HREF="#Equipment-list"
->Utstyrsliste for testinstallasjon</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.1.1. <A
-HREF="#Hardware-specifications"
->Maskinvarespesifikasjoner</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->1.2. <A
-HREF="#AEN151"
->Installasjon av tynnklienttjener- og tjenerprofil</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.2.1. <A
-HREF="#AEN155"
->BIOS</A
-></DT
-><DT
->1.2.2. <A
-HREF="#AEN173"
->Installasjon fra CD</A
-></DT
-><DT
->1.2.3. <A
-HREF="#AEN244"
->Litt systemadministrasjon helt i begynnelsen.</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->1.3. <A
-HREF="#AEN293"
->Oppsett av tynnklienter</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.3.1. <A
-HREF="#AEN297"
->Tynnklienter</A
-></DT
-><DT
->1.3.2. <A
-HREF="#Thin-client-configuration"
->Innhenting av informasjon</A
-></DT
-><DT
->1.3.3. <A
-HREF="#enter-mac-address"
->Oppsett av tynnklienter</A
-></DT
-><DT
->1.3.4. <A
-HREF="#AEN366"
->Feilsøking i forbindelse med oppsett av tynnklienter</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->1.4. <A
-HREF="#AEN407"
->Skriver</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->1.4.1. <A
-HREF="#AEN410"
->Starte CUPS</A
-></DT
-><DT
->1.4.2. <A
-HREF="#AEN419"
->Legg til skriver</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DD
-><DT
->2. <A
-HREF="#AEN460"
->Innføring i administrative verktøy</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->2.1. <A
-HREF="#AEN476"
->Webmin</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->2.1.1. <A
-HREF="#AEN480"
->Starte webmin</A
-></DT
-><DT
->2.1.2. <A
-HREF="#AEN485"
->Beskrivelse av hovedfunksjonene</A
-></DT
-><DT
->2.1.3. <A
-HREF="#newuser-webmin"
->Legg til brukere</A
-></DT
-><DT
->2.1.4. <A
-HREF="#removing-users-webmin"
->Fjern bruker</A
-></DT
-><DT
->2.1.5. <A
-HREF="#change-LVM-partition-webmin"
->Endre størrelse på en LVM-partisjon</A
-></DT
-><DT
->2.1.6. <A
-HREF="#create-LVM-partition-webmin"
->Opprette en LVM-partisjon</A
-></DT
-><DT
->2.1.7. <A
-HREF="#AEN585"
->Installere, oppgradere og fjerne program med hjelp av webmin</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->2.2. <A
-HREF="#using-cups"
->CUPS</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->2.2.1. <A
-HREF="#AEN595"
->Hvordan installere CUPS?</A
-></DT
-><DT
->2.2.2. <A
-HREF="#getting-started-with-cups"
->Å komme i gang med CUPS</A
-></DT
-><DT
->2.2.3. <A
-HREF="#AEN627"
->Legg til skriver</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DD
-><DT
->3. <A
-HREF="#secure-admin-routines"
->Sikre driftsrutiner</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->3.1. <A
-HREF="#AEN652"
->Administrative rutiner</A
-></DT
-><DT
->3.2. <A
-HREF="#AEN655"
->Tekniske rutiner</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN65">Kapittel 1.
-Testinstallasjon
- </H1
-><P
->
Målet med dette kapittelet er å beskrive punkt for punkt for hvordan en testinstallasjon i skolelinux bør gjøres. Slik at dere, driftsansvarlige, vil få minimalt med problemer under oppstarten. Selve testinstallasjonen er bygd opp etter en kake-modell, der hvert kakestykke er en del av det komplette testsystemet. Og hvert kakestykke er igjen delt opp i mindre deler, slik at hver del blir beskrevet til minste detalj. Når vi har satt sammen alle kakestykkene vil vi komme frem til et komplett kake som er målet. Altså et fungerende og brukervennlig system.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="Equipment-list">1.1. Utstyrsliste for testinstallasjon</H2
-><P
->
Før vi begynner å lage kaken så er det viktig å ha alle ingrediensene som skal være med. Uten disse delene er det vanskelig å følge oppskriften. Det kaken skal bestå av er:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
1 Tjenermaskin
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
2 Tynnklientmaskiner
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
1 Arbeidsstasjonsmaskin
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
1 Skriver
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
1 HUB eller switch
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
5 Nettverkskabler
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
En krysset tp-kabel<A
-NAME="AEN86"
-HREF="#FTN.AEN86"
->[3]</A
-> for feilsøking
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
1 Eksisterende tilkopling til internett og eventuelt annet nettverk.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
1 Skolelinux distribusjon
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Det er her tre forskjellige typer maskiner som er satt opp på listen. Det kommer av at de har forskjellige maskinvarespesifikasjoner, med tanke på hastighet på prosessor, og størrelse på minne og harddisk. Tjenermaskinen bør være en relativt kraftig maskin, hvor kraftig avhenger av hva den egentlig skal gjøre. I vårt tilfelle skal tjenermaskinen benyttes som en tynnklienttjener, slik at størrelsen på denne bør vurderes opp mot hvor mange tynne klienter den skal drive.
- </P
-><P
->
Arbeidsstasjonen har egentlig ikke behov for å være like kraftig som tjeneren. Men den bør ha nok kraft i seg, da all behandling skjer lokalt på maskinen slik en er kjent med fra alminnelige pc-er. Tynnklientene har enda mindre kapasitetsbehov, da den utnytter tjenerens arbeidsminne (RAM) og lagringsmedium (harddisk).
- </P
-><P
->
Til nettverket, kommunikasjonen mellom maskinene, trengs nettverkskabler og også en hub eller ruter. Huber og rutere er <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"trafikkreguleringsmaskiner"</SPAN
-> som sørger for at flere enn to maskiner kan ha kontakt med hverandre.
- </P
-><P
->
Det er også behov for tilkoblingspunkt mot internett og eventuelt andre steder utenfor det lokale nettverket som man måtte ha behov for. Dette være seg en ISDN-ruter, en ADSL-ruter, fastlinjeforbindelse eller liknende.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Hardware-specifications">1.1.1. Maskinvarespesifikasjoner</H3
-><P
->
Når det gjelder maskinvare vil vi nevne noe om minimumsspesifikasjoner til de forskjellige maskinene og utstyr med tanke på maskinvare<A
-NAME="AEN100"
-HREF="#FTN.AEN100"
->[4]</A
-> . Totalt sett er det mer lønnsomt å benytte bedre utstyr enn det som er beskrevet som minimumskrav til testinstallasjon. Tar vi for oss selve maskinene bør alle inneholde:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
skjermkort av type pci/agp
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
nettverkskort av type pci
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
diskettstasjon, skjerm
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
tastatur og mus.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
I tillegg så må tjenermaskinen for tynnklienter ha to nettverkskort, helst to forskjellige
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Minimumskrav for tynnklienttjener som skal betjene opptil 4 tynnklienter er:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Prosessor: 300MHz,
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Minne (RAM) : 256 MiB
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Harddisk: 2 GB
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
CD-ROM
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Ved betjening av flere enn fire tynnklienter må maskinen oppgraderes.
- </P
-><P
->
En arbeidsstasjon bør minst ha:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Prosessor: 150 MHz
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Minne: 64 MiB
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
CD-ROM
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
En tynnklient krever minimum:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Prosessor: 80 MHz
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Minne: 24 MiB
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Det er ikke nødvendig med pci/agp skjermkort
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Det går greit med isa nettverkskort, f.eks 3com509
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Minimums-spesifikasjon for en HUB er:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Hastighet: 10 Mb/s
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Porter: 4 stk
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Nå som vi har satt opp kravene for det som må til av maskinvare, gjenstår det skriver, nettverkskabler og eksisterende tilkobling. Av skriver forventes det en vanlig skriver, og nettverkskablene må passe til nettverkskort og HUB. Det antas her at det er et eksisterende nettverk på stedet som systemet skal testes mot.
- </P
-><P
->
Nå har vi gjennomgått hva som er nødvendig for å gjennomføre en testinstallasjon av Skolelinux-distribusjonen. Vi vil nå bevege oss over til selve installasjonen.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN151">1.2. Installasjon av tynnklienttjener- og tjenerprofil</H2
-><P
->
Den første delen av kaka vår er å få installert Skolelinux-distribusjonen på en tjenermaskin for tynnklientene.
- </P
-><P
->
Kravene for maskinen er som nevnt over et minimum. Det kan være lønnsomt å overstige spesifikasjonene som er satt opp, slik at det ikke blir kapasitetsproblemer. Og hvis tynnklientene og tjeneren skal ha tilgang til Internett må tjenermaskinen ha to nettverkskort i seg. Før du begynner å installere kobler du ledningen fra det eksisterende nettverket inn i det øverste av de to nettverkskortene. Det er også viktig å ha i bakhodet at installasjonen kommer til å slette alt som er på harddisken din, slik at hvis du har noe viktig på harddisken bør du ta sikkerhetskopi av dette.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN155">1.2.1. BIOS</H3
-><P
->
Start maskinen og gå inn i Basic Input Output System, BIOS. Instruksjoner for å komme inn i BIOS'en kommer opp på skjermen like etter oppstarten av maskinen. Kommandoene for å komme inn i BIOS kan avvike fra leverandør til leverandør, men de vanligste kommandoene er DELETE knappen, F1 eller F2. En standard melding er: <To enter setup press: F1>
- </P
-><P
->
Når du nå er inne i BIOS så må du sette maskinen sin BOOT(oppstart) sekvens til å starte fra cd-rom. Nå må du lagre dine endringer og og avslutte BIOS-programmet.
- </P
-><P
->
Hvis du ikke kan starte maskinen fra cd-rom-spilleren, så må du bruke disketter. Litt avhengig av årsaken til at du ikke kan starte installasjonen direkte fra cdrom, så finnes det flere forskjellige disketter. Disse finner du på Skolelinux-cden liggende i katalogen install, der finner du også programet rawrite2.exe som du trenger for å kunne lage disse diskettene fra en MSWindows-maskin.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="bootdisks">1.2.1.1. Maskinen kan normalt boote fra cdrom, men klarer det ikke med Skolelinux</H4
-><P
->
Lag en startdiskett av fila sbm.bin. Fra en linux/unixmaskin gjør du som root:
- </P
-><P
->
dd if=/cdrom/install/sbm.bin of=/dev/fd0 <linjeskift>
- </P
-><P
->
fra en MSWindows-maskin dobbeltklikker du på rawrite2.exe, og skriver inn
- </P
-><P
->
sbm.bin <linjeskift>
- </P
-><P
->
og så
- </P
-><P
->
a: <linjeskift>.
- </P
-><P
->
Denne disketten kan du starte installasjonen fra. Senere, ved installering av programmene, vil du få tilgang til Skolelinux-cden.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN169">1.2.1.2. Maskinen kan ikke boote fra cdrom</H4
-><P
->
Du må lage to disketter, root.bin og rescue.bin. Disse filene finner du på samme sted som nevnt i avsnitt <A
-HREF="#bootdisks"
->Seksjon 1.2.1.1</A
->, og du lager dem også på samme måte. Prosedyren for installasjon på denne måten er å starte med root.bin, og deretter følge anvisningen på skjermen.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN173">1.2.2. Installasjon fra CD</H3
-><P
->
Etter at BIOS er satt riktig opp kan du putte cd-en i maskinen og starte den om igjen. Nå begynner installasjonsprosessen.
- </P
-><P
->
Det er to spørsmål som du må ta stilling til under installasjonen. Hvilket språk skal være standard-språket for brukerne av maskinen, og hvilken oppgave skal maskinen ha. Språkvalget presenteres foreløpig som locale-koder:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
nb_NO = Bokmål
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
nn_NO = Nynorsk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
se_NO = Nordsamisk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
lv_LV = Latvisk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
de_DE at euro = German (Germany)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
de_BE at euro = German (Belgium)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fr_FR at euro = French (France)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fr_BE at euro = French (Belgium)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
nl_NL at euro = Dutch (The Netherlands)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
nl_BE at euro = Dutch (Belgium)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
da_DK = Danish
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Oppgavevalgene har tre varianter:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Server
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
LTSP-server
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Workstation
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Standalone for home use
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Alle disse kan kombineres, men det skal kun være _en_ server på hvert nettverk i en Skolelinux-installasjon.
- </P
-><P
->
Følg instruksjonene som kommer på skjermen. Husk at du skal installere en tynnklienttjener på maskinen, slik at du kan koble tynnklienter mot den senere.
- </P
-><P
->
Vi skal gå gjennom en punktvis liste over hva som skal gjøres.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
I fete typer gjengis hva som skal stå i toppen av menyfeltet.
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
hvordan Skolelinux-CDen skal installeres. Beskrivelsen kan avvike noe fra det du opplever, avhenging av hvordan maskinen din er bygget opp.
- </P
-><P
->
Veiledningen som følger er den første delen av et punkt ledeteksten i toppen av skjermbildet. De neste delene er valgene vi har satt inn i rekkefølge. Det som står i parenteser er kommentarer som er lagt til for å hjelpe leseren.
- </P
-><P
->
Første del av installasjonen (debian-installer)
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Boot fra CD. Trykk [enter] ved 'boot:'-prompt, og vent til det kommer opp en meny med to valg.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg locale for det språket og regionen du ønsker å bruke som standard.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg ut hvilke pakkeprofiler som skal installeres på maskinen. De valgte pakkeprofilene blir markert med <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"(selected)"</SPAN
->. Valg av profil styrer partisjoneringen og installasjon av pakker.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Svar 'yes' på spørsmål om det er greit å miste alle data på harddisken. Dette valget vil _SLETTE ALLE DATA PÅ ALLE HARDDISKENE I MASKINEN_! Svar 'no' hvis du ikke er klart til å miste alle data på alle datamaskinens harddisker.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Svar 'Continue' når du blir spurt om å fjerne CDen og forberede maskinen på å boote fra harddisk.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Andre del av installasjonen (base-config)
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Fiks eventuelle BIOS-oppsett slik at maskinen booter fra harddisk.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Les og forstå informasjonen om root-passord (sjefsbruker-passord), fyll så inn ønsket root-passord to ganger.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Følg oppfordringen om å sette på plass CD-en som ble tatt ut for boot fra CD, og trykk så [enter].
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Vent på informasjon om at installasjonen har vært vellykket, eventuelt først at noe har gått galt, og deretter at installasjonen har vært vellykket. Trykk [enter] for å komme videre.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Installasjonen skal nå være over, og alt skal være satt opp til å fungere ut av boksen.
- </P
-><P
->
Logg deg inn med sjefsbrukeren 'root' og passordet som du oppgav under installasjonen.
- </P
-><P
->
Hvis den grafiske innloggings-skjermen mangler, så kan den startes ved å skrive '/etc/init.d/kdm restart' på kommandolinjen (og deretter linjeskift). Dersom skjermen ikke klarer å synkronisere seg kommer du tilbake til tekstskallet. Prøv å endre oppsett på X ved hjelp av å skrive 'dpkg-reconfigure xserver-xfree86'.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN244">1.2.3. Litt systemadministrasjon helt i begynnelsen.</H3
-><P
->
Til å administrere og sette opp maskina bruker vi Webmin. Dette er verktøyet du bruker til å stille inn nettverksfunksjonene, holde orden på brukere og også mange andre oppgaver.
- </P
-><P
->
Nå skal vi koble oss inn på Webmin for første gang, ta en titt på det, og legge til noen få nye brukere til testinstallasjonen. Videre bruk av Webmin og oppretting av mange brukere, som for eksempel et sett med klasser, skal vi inn på senere.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN248">1.2.3.1. Ansvar og risiko</H4
-><P
->
Brukerkontoen root, som vi opprettet ved installasjonen, er den eneste som kan gjøre endringer på hele systemet. Dette gir makt til å gjøre hva du vil, men også ansvar. Når du arbeider som root kan du ødelegge hele systemet ved en forglemmelse, og det er sjelden slik at du bare kan hente det opp igjen fra papirkurven.
- </P
-><P
->
Det er en av grunnene til at vi begynner med en testinstallasjon, at ting kan gå galt uten at vi mister allverden.
- </P
-><P
->
Uansett er det viktig at man:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Aldri logger seg inn som root med mindre man må, og aldri være logget inn lenger enn man trenger.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Alltid tenker deg om to ganger når du gjør noe som root.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Aldri går fra maskinen når du er logget inn som root. Du vil <SPAN
-CLASS="emphasis"
-><I
-CLASS="emphasis"
->ikke</I
-></SPAN
-> la tilfeldige mennesker få så mye makt over maskinen din.
- </P
-><P
->
Forøvrig: Alle tjenestene på en maskin som andre skal ha tak i over nettverket, fungerer helt fint uten at noen er logget inn på maskinen i det hele tatt.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Jeg får ta et eksempel fra virkeligheten:<A
-NAME="AEN263"
-HREF="#FTN.AEN263"
->[5]</A
->
- </P
-><P
->
En dag jeg skulle rydde opp i et katalogtre, tenkte jeg at jeg skulle fjerne alle skulte filer og kataloger som lå der.<A
-NAME="AEN266"
-HREF="#FTN.AEN266"
->[6]</A
-> På kommandolinja skrev jeg:
- </P
-><P
->
rm -r .*
- </P
-><P
->
Det jeg glemte, var at denne kommandoen ikke bare sletter det jeg hadde tenkt å slette, men faktisk også alle andre filer på hele maskina. Dersom jeg hadde vært logget inn som root hadde jeg slettet hele systemet, men heldigvis var jeg ikke det. Jeg hadde ikke <SPAN
-CLASS="emphasis"
-><I
-CLASS="emphasis"
->tillatelse </I
-></SPAN
->til å slette alle filer på hele systemet, og det var jeg svært glad for akkurat da. Ingenting farlig hadde skjedd.
- </P
-><P
->
Altså:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Aldri logg deg inn som root med mindre du må, og vær aldri logget inn lenger enn du trenger.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Alltid tenker deg om to ganger når du gjør noe som root.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Går aldri fra maskinen når du er logget inn som root. Du vil <SPAN
-CLASS="emphasis"
-><I
-CLASS="emphasis"
->ikke</I
-></SPAN
-> la tilfeldige mennesker få så mye makt over maskinen din.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Når det er sagt, det er begrenset hvor mye galt du kan gjøre med webmin.
- </P
-><P
->
Det er heller ikke meningen å skremme noen fra å gjøre det arbeidet som er nødvendig. Poenget er at man ikke skal gjøre ting uten å ha tenkt seg om. Selv det å gå på en alminnelig landevei er farlig hvis man ikke ser seg rundt. Man må kjenne trafikkreglene hvis man skal være trygg i trafikken.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN283">1.2.3.2. Å koble seg inn på webmin</H4
-><P
->
For å komme inn på Webmin må det åpnes en nettleser. Eksempler på dette er Opera, Netscape og Konqueror.
- </P
-><P
->
Etter å ha åpnet en nettleser går du inn på adresselinjen, og skriver inn
- </P
-><P
->
https://localhost:10000
- </P
-><P
->
Da vil du komme inn på innloggingsbilde til Webmin. Her taster du inn brukernavn og passord til administratoren av maskinen du sitter på. Brukernavnet er root, og passordet er det du skrev inn i begynnelsen av Skolelinux-installeringen.
- </P
-><P
->
Etter å ha skrevet inn riktig brukernavn og passord kommer du inn i Webmin.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN290">1.2.3.3. Oppretting av flere brukere</H4
-><P
->
Se avsnitt om webmin og opprettelse av brukere senere.
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN293">1.3. Oppsett av tynnklienter</H2
-><P
->
Hvis du fulgte instruksjonene ved installasjon, har du installert maskinprofilen tynnklienttjener på maskinen. Vi skal nå legge til en kakebit til, vi skal sette opp et lite nettverk hvor vi benytter oss av tynnklienter.
- </P
-><P
->
Først en forklaring på hva og hvordan tynnklienter fungerer, deretter noen instruksjoner om hva og hvor du kan hente informasjon, og til slutt settes det opp to tynnklienter mot tynnklienttjeneren.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN297">1.3.1. Tynnklienter</H3
-><P
->
En tynnklient fungerer som en arbeidsstasjon for brukeren. Forskjellen er at den henter operativsystemet og kjører programmene på en annen maskin, tynnklienttjeneren. Ved hjelp av denne løsningen får vi eldre maskinvare til å virke som ny. I kapittel<A
-HREF="#Hardware-specifications"
->Seksjon 1.1.1</A
-> på side <A
-HREF="#Hardware-specifications"
->Seksjon 1.1.1</A
->er det beskrevet hva som kreves av en tynnklient og en tynnklienttjener. Oppsettet av tynnklienter er automatisert, men krever fremdeles at administrator må legge inn noen innstillinger.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Thin-client-configuration">1.3.2. Innhenting av informasjon</H3
-><P
->
For at vi skal kunne bruke en maskin som klient er vi avhengige av at vi vet et par ting om den:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Oppstartsdiskettene som terminalklientene skal bruke er nødt til å være tilpasset nettverkskortet som sitter i dem. Vi må derfor vite hvilket nettverkskort som sitter i klienten. Ettersom produsenten og merkenavnet på et nettverkskort ofte er uanvhengig av den grunnleggende elektronikken, eller brikkesettet som det også kalles, er det viktig å få med seg at det er sistnevnte vi er ute etter.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Hvert nettverkskort er levert fra fabrikken med et unikt nummer, en såkalt MAC-adresse, som terminaltjeneren bruker til å kjenne igjen maskinen under oppstart. MAC-adressen består av seks ganger to tegn, hver gruppe delt med et kolon.
- </P
-><P
->
Hver enkelt terminalklient trenger litt forskjellige innstillinger når de startes opp, og terminaltjeneren må vite hvilken maskin som skal ha hvilke innstillinger. Det er viktig at tjeneren kan skille klientene fra hverandre, og MAC-adressene brukes til dette.
- </P
-></LI
-></OL
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN311">1.3.2.1. Finne ut hva slags nettverkskort som sitter i maskinen</H4
-><P
->
Den enkleste og tryggeste måten å finne den nødvendige informasjonen på, er når det allerede er installert et operativsystem på maskina. Metoden er litt avhengig av hvilket operativsystem som brukes.
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Linux</DT
-><DD
-><P
-> </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Nettverkskort:</DT
-><DD
-><P
->Tast inn kommandoen 'lspci' i et terminalvindu. Frem på skjermen finner du blant annet noe slikt som '00:0a.0 Ethernet controller: Winbond Electronics Corp W89C940'. I dette eksempelet så er det 'Winbond Electronics Corp W89C940' som spesifikasjonene om nettverkskortet på denne maskinen.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DD
-><DT
->MSwindows 9x</DT
-><DD
-><P
-> </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Nettverkskort:</DT
-><DD
-><P
->Klikk på 'Start', deretter på 'Instillinger' og til slutt på 'Kontrollpanel'. Under 'Nettverk' eller 'System' på kontrollpanelet finnes som regel spesifikasjonene for nettverkskortet. Hvis du ikke finner noe brukbart her,
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DD
-><DT
->MSwindows NT/2000</DT
-><DD
-><P
-> </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Nettverkskort:</DT
-><DD
-><P
->Klikk på 'Start', deretter på 'Innstillinger' og til slutt på 'Kontrollpanel'. Under 'Nettverk' eller 'System' på kontrollpanelet finnes som regel som nettverkskort spesifikasjonene.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN342">1.3.2.2. Finne MAC-adressen til nettverkskortet</H4
-><P
->
MAC-adressen til nettverkskortet vil komme frem på skjermen når den booter med oppstartsdisketten som du kommer til å lage i avsnitt <A
-HREF="#ethernetbootdisk"
->Seksjon 1.3.2.3</A
->. Hvis du bruker riktig oppstartsdiskett, så vil du se noe som 00:20:AF:9F:06:DC<A
-NAME="AEN346"
-HREF="#FTN.AEN346"
->[7]</A
->.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="ethernetbootdisk">1.3.2.3. Lage oppstartsdisketter til tynnklientene</H4
-><P
->
Nå har vi all informasjonen som trengs, og vi kan begynne å lage oppstartsdisketten for terminalklienten. Det som trengs til denne kan hentens ned fra 'http://www.rom-o-matic.org'.
- </P
-><P
->
Klikk deg inn på siste utgivelse, 5.0.7, velg NIC/ROM som passer nettverkskortet du skal ha på klientene. I eksempelet hadde jeg 'Winbond Electronics Corp W89C940', og finner igjen dette som 'Winbond 940'. Last så ned 'Floppy Bootable ROM Image' lokalt i en katalog, for eksempel 'tmp'. Dette 'Floppy Bootable ROM Image' som ble lastet ned må så kopieres over på en diskett, som gjøres slik:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Linux: Tast inn 'cat /tmp/eb-5.0.7-winbond940.lzdsk > /dev/fd0' i et terminalvindu.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Windows 9x/NT/2000: Benytt deg av programmet som heter 'RaWrite' og legg inn 'Floppy Bootable ROM Image' inn på disketten, følg samme oppskrift for å lage disketter som i avsnitt <A
-HREF="#bootdisks"
->Seksjon 1.2.1.1</A
->.
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="enter-mac-address">1.3.3. Oppsett av tynnklienter</H3
-><P
->
Tynnklienttjeneren skal ha to nettverkskort hvor det ene (eth0) skal være koblet mot et eksisterende nettverk, og det andre (eth1) skal være koblet mot tynnklientene. Hvis begge nettverkskortene er like vil som regel det første nettverkortet (eth0) være det øverste, men ellers vil det bli mer tilfeldig. Du må da prøve deg litt fram.
- </P
-><P
->
Du putter en nettverkskabel i det andre nettverkskortet (eth1) til tynnklienttjeneren og inn i en HUB. Deretter tar du fram en annen nettverkskabel og kobler den ønskede tynnklientene mot samme HUB.
- </P
-><P
->
Først tar vi av oss den fysiske tilkoblingen som skjer mellom tynnklienten og tynnklienttjeneren, og tilslutt ser hvilken konfigurering som skal til for at tynnklienten skal kunne snakke med tynnklienttjeneren. Pass på at alle nettverkskablene sitter. Putt så disketten inn i tynnklienten.
- </P
-><P
->
Gå så inn i Webmin, 'https://127.0.0.1:10000' og log deg inn som root. Klikk så på 'Server' og deretter 'DHCP Server'. Klikk så på 'ltsp-010' som er første tynnklient. Her taster du inn MAC-adressen i feltet 'Hardware Address' og deretter på 'Save' knappen som er nederst på siden. For at dhcp-tjeneren skal få med seg de siste endringene må du starte tjenestene igjen. Nederst på hovedsiden til 'DHCP Server' er det en knapp som det står 'Start Server', klikk på denne og du er ferdig.
- </P
-><P
->
Putt bootdisketten til tynnklienten i og start opp. Så lenge det er benyttet et PCI eller AGP skjermkort skal disse gjenkjennes og settes opp automatisk. Hvis tynnklienten ikke booter fra disketten så er det feil driver til nettverkskortet. Gå tilbake til kapittel <A
-HREF="#Thin-client-configuration"
->Seksjon 1.3.2</A
-> og gå gjennom punktene en gang til.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN366">1.3.4. Feilsøking i forbindelse med oppsett av tynnklienter</H3
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN368">1.3.4.1. Aktuelle konfigurasjonsfiler</H4
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
/etc/dhcpd.conf
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
etc/ltsp/lts.conf denne filen er en link til /opt/ltsp/i386/etc/lts.conf, det spiller ingen rolle hvilken du redigerer.
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN375">1.3.4.2. Tynnklient med isa-nettverkskort</H4
-><P
->
Du må fylle ut feltene for den aktuelle tk som gjelder option128 og option129, dette gjør du i webmin ved å først klikke på den aktuelle tk, deretter på edit.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN378">1.3.4.3. Diagnoseverktøy i forbindelse med feilsøking</H4
-><P
->
Som root på tynnklienttjeneren kan du i en terminal skrive
- </P
-><P
->
tail -f /var/log/syslog
- </P
-><P
->
Du vil da kunne se hva som løpende blir skrevet til log-filene. Der vil du kunne få detaljer om eventuelle feil, som f.eks:
- </P
-><P
->
dhcpd-2.2.x: Multiple interfaces match the same subnet: eth0 eth1
- </P
-><P
->
dhcpd-2.2.x: Multiple interfaces match the same shared network: eth0 eth1
- </P
-><P
->
Denne feilmeldingen sier at du har ip-nummer konflikt mellom de to nettverkskortene på tynnklienttjeneren.
- </P
-><P
->
Du kan også se ting som
- </P
-><P
->
dhcpd-2.2.x: no free leases on subnet TYNNKLIENTER
- </P
-><P
->
dhcpd-2.2.x: DHCPDISCOVER from 00:08:a1:25:68:7f via eth1
- </P
-><P
->
Dette er et tegn på at du enten har glemt å legge inn tynnklientens MAC-adresse, eller at du har tastet den inn feil, ta en titt på <A
-HREF="#enter-mac-address"
->Seksjon 1.3.3</A
->.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN391">1.3.4.4. Searching for server (DHCP)...</H4
-><P
->
Hvis du får en slik melding, og ingenting skjer på flere minutter, så betyr at tynnklienten ikke får kontakt med tynnklienttjeneren. Dette kan komme av at du ikke har koblet kablene riktig, eller at dhcpd serveren rett og slett ikke er startet. Sjekk om dhcpd er startet med kommandoen
- </P
-><P
->
ps auxw | grep dhcpd
- </P
-><P
->
da skal du få to linjer som slutter med
- </P
-><P
->
.........../usr/sbin/dhcpd
- </P
-><P
->
..........grep dhcpd
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN398">1.3.4.5. Probing ..... No adapter found.....</H4
-><P
->
Dette tyder på at du har valgt feil oppstartsdiskett fra <A
-HREF="http://www.rom-o-matic.com"
-TARGET="_top"
->http://www.rom-o-matic.com</A
->
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN402">1.3.4.6. Bruke den kryssa tp-kabelen som diagnostisk verktøy</H4
-><P
->
Det er fryktelig mange feilkilder i et oppsett med tynnklienter og tynnklientertjenere. Det kan være nettverkskort som ikke fungerer, nettverkskabler som er ødelagte, nettverkskort som ikke er konfiguret skikkelig, defekte porter på huben/svitsjen etc, feilkildene er mange!
- </P
-><P
->
Ved å bruke en kryssa tp-kabel, kan vi koble en tynnklient rett på en tynnklienttjener, uten å måtte bruke en hub/svitsj. Dette eliminerer en del feilkilder.
- </P
-><P
->
Dette er svært nyttig hvis vi ikke er sikre på hvilken av kortene i tynnklientertjeneren som fungerer som eth0 og eth1. Da kan vi lett teste begge kortene ved hjelp av kryssa tp-kabel. Ved å bare bruke en eneste kabel reduserer vi muligheten for å begå den hyppigste årsaken til feil, nemlig det å glemme å sette inn en kabel, eller sette den på helt feil sted.
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN407">1.4. Skriver</H2
-><P
->
Og nå til det siste kakestykket, skriveren. Vi har valgt å bruke et program som heter Common Unix Printing Protocol, CUPS. CUPS er en skriverløsning for nettverk som dekker de nødvendige behov som er i dag. Den er basert på IPP(internet printing protocol), det vil si at all kommunikasjon mellom skriver og bruker foregår over nettverket på samme måten som for nettsider. Det spiller ikke noen rolle om du skriver ut fra et annet sted enn der skriveren står. Systemet holder orden på brukerne og det er ikke mulig for andre brukere å logge seg inn på systemet og foreta utskrifter.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN410">1.4.1. Starte CUPS</H3
-><P
->
For å komme inn på administrasjonsverktøyet til CUPS må du åpne opp en nettleser, som for eksempel Opera eller Konqueror. Skriv så følgende i adresselinja: <A
-HREF="http://localhost:631"
-TARGET="_top"
->http://localhost:631</A
-> alternativt <A
-HREF="http://127.0.0.1:631"
-TARGET="_top"
->http://127.0.0.1:631</A
->.
- </P
-><P
->
Da vil du få opp Internett-grensesnittet til CUPS. For å få CUPS til å fungere må riktig skriver settes opp. Da går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Do administration tasks"</SPAN
-> og du vil få spørsmål om brukernavn og passord. Skriv inn root som brukernavn og passordet for root til maskinen som er satt opp. Inne på administrasjonsvinduet har du 3 hovedvalg. Du kan legge til klasser, undersøke skriverkø og du kan legge til skrivere. Vi skal her ikke gå noe særlig i dybden her, men gi en rask innføring i hvordan skriveren få skriveren til å fungere. Mer utdypende forklaring av funksjonene i CUPS er beskrevet i kapittel <A
-HREF="#CUPS"
->Seksjon 5.1.2</A
-> på side <A
-HREF="#CUPS"
->Seksjon 5.1.2</A
->.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN419">1.4.2. Legg til skriver</H3
-><P
->
For å legge til skriver går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"add printer"</SPAN
->. Da vil du få opp følgende bilde:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Name:</DT
-><DD
-><P
-><kort navn på skriveren>
- </P
-></DD
-><DT
->Location:</DT
-><DD
-><P
-><stedet hvor skriveren står>
- </P
-></DD
-><DT
->Description:</DT
-><DD
-><P
-><en mer utfyllende beskrivelse av skriveren>
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Skriv inn et kort navn på skriveren, hvor den står, og eventuelt en nøyere beskrivelse. Det er viktig å gi skriveren et navn og en beskrivelse alle kan forstå, slik at det er lett for brukerne å kjenne dem igjen uansett hvor på nettet en måtte befinne seg.
- </P
-><P
->
Trykk deretter på knappen <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"continue"</SPAN
->. Hvis du får opp en feilmelding vil du få beskjed om at navnene bare kan inneholde bokstaver, tall og understrek.
- </P
-><P
->
Neste vindu ber deg legge inn hva slags enhet skriveren skal kommunisere med datamaskinen på. Eksempler på dette er:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Parallellport
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Usbport
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Nettverk
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Deretter må du plukke ut skriveren fra en liste som du får oppgitt til slutt.
- </P
-><P
->
Hvis alle opplysningene er lagt inn korrekt skal det nå fungere. Trykk på skriveren du har satt opp. Da vil du få opp alternativer som <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"print test page"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Stop printer"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"accept jobs"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"modify printer"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Configure printer"</SPAN
->, og <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Delete printer"</SPAN
->.
- </P
-><P
->
For å teste om det fungerer kan du trykke på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"print test page"</SPAN
-> . Hvis det fungerer som det skal vil du få skrevet ut en testside. Hvis det ikke fungere må du gå inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"modify printer"</SPAN
->, og gjøre endringer som er nødvendig for å løse problemet.
- </P
-><P
->
Du kan også trykke <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"configure printer"</SPAN
-> for å finjustere oppsettet. Skriv ut litt tekst og et bilde, se hvordan det blir, og juster i vei!
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN460">Kapittel 2.
-Innføring i administrative verktøy
- </H1
-><P
->
Nå har vi fått satt opp et testnettverk, og det er på tide å gyve løs på de administrative verktøyene. Det er viktig for å kunne forstå systemet bedre. Skolelinux har valgt å bruke verktøyene cfengine, webmin og CUPS.
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->cfengine:</DT
-><DD
-><P
->Brukes ved installasjon av skolelinux. Hvis du føler for det virkelig avanserte kan cfengine også brukes til å styre oppsettet av mange maskiner fra ett sted.
- </P
-></DD
-><DT
->webmin:</DT
-><DD
-><P
->Lar deg styre oppsettet av en maskin fra en nettleser.
- </P
-></DD
-><DT
->cups:</DT
-><DD
-><P
->Oppsett av skrivere.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN476">2.1. Webmin</H2
-><P
->
Webmin er et administrasjonsverktøy med webgrensesnitt som skal gjøre administrasjonsarbeidet sikkert og enkelt. Selv om det er bygd opp for å være enkelt tar den for seg stort sett alt som kan stilles inn og settes opp. Det er mange valg og Webmin kan fort virke uoversiktlig i begynnelsen.
- </P
-><P
->
Vi har valgt å gå gjennom det viktigste, så du kan få satt det opp og blitt kjent med det før du går videre.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN480">2.1.1. Starte webmin</H3
-><P
->
Webmin blir installert med serverprofilen til skolelinux. For å starte webmin åpnes en nettleser og i adresselinjen skrives:
-<A
-HREF="http://localhost:10000"
-TARGET="_top"
->http://localhost:10000</A
->
-eller
-<A
-HREF="http://127.0.0.1:10000"
-TARGET="_top"
->http://127.0.0.1:10000</A
->.
-Da vil du få opp et innloggingsbilde som ber deg taste brukernavn og passord. Brukernavnet er root og passordet laget du under installasjonen.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN485">2.1.2. Beskrivelse av hovedfunksjonene</H3
-><P
->
Hvis du har kommet inn på webgrensesnittet ser du at den er delt opp i fem hovedgrupper. <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"webmin"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"system"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"servers"</SPAN
->, <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"hardware"</SPAN
-> og <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"other"</SPAN
->.
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
-><SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Webmin"</SPAN
-></DT
-><DD
-><P
->tar for seg oppsett av webmin-funksjonene. Alt fra hvilke brukere som har lov til å håndtere webmin til hvordan den skal oppføre seg utad.
- </P
-></DD
-><DT
-><SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"System"</SPAN
-></DT
-><DD
-><P
->tar for seg oppsettet av systemet. Oppstart av systemet, filsystem, prosesser, systemlogger, og hvilke bruker og grupper systemet skal ha.
- </P
-></DD
-><DT
-><SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Servers"</SPAN
-></DT
-><DD
-><P
->tar for seg diverse tjenerprogrammer som er installert. For eksempel:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->dhcp:</DT
-><DD
-><P
->Sørger for at andre maskiner kommer riktig opp på nettverket,
- </P
-></DD
-><DT
->apache:</DT
-><DD
-><P
->Distribuerer nettsider,
- </P
-></DD
-><DT
->bind:</DT
-><DD
-><P
->DNS, sørger for at maskinene har navn og ikke bare nummer,
- </P
-></DD
-><DT
->squid:</DT
-><DD
-><P
->Mellomlagring av nettleserdata, og
- </P
-></DD
-><DT
->ssh:</DT
-><DD
-><P
->Kryptert forbindelse.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DD
-><DT
-><SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Hardware"</SPAN
-></DT
-><DD
-><P
->tar for seg maskinvaren. Oppsett av lilo<A
-NAME="AEN535"
-HREF="#FTN.AEN535"
->[8]</A
->, oppsett av raiddisker, partisjonering av harddisker, og klokken.
- </P
-></DD
-><DT
-><SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Other"</SPAN
-></DT
-><DD
-><P
->tar for seg alt det andre som ikke passet inn over. Sjekk av status for tjenestene, kommandoskall, oversikt over vanlige kommandoer, oppsett av moduler til programspråket Perl og nettverkstilgang gjennom ssh og telnet.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="newuser-webmin">2.1.3. Legg til brukere</H3
-><P
->
Gå inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"System"</SPAN
-> og velg <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Administer users in ldap"</SPAN
->. Her får du oversikt over lokale brukere, og kan legge inn nye brukere. For å legge inn nye brukere, legger du inn informasjon om brukeren
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Full name:</DT
-><DD
-><P
-><Navnet på brukeren>
- </P
-></DD
-><DT
->Username:</DT
-><DD
-><P
-><brukernavn>
- </P
-></DD
-><DT
->User_password:</DT
-><DD
-><P
-><password>
- </P
-></DD
-><DT
->User_id:</DT
-><DD
-><P
->kommer opp automatisk - la det stå
- </P
-></DD
-><DT
->Group_id:</DT
-><DD
-><P
->kommer opp automatisk - la det stå
- </P
-></DD
-><DT
->Ldap_admin_password(root):</DT
-><DD
-><P
-><Tast inn system-passord>
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="removing-users-webmin">2.1.4. Fjern bruker</H3
-><P
->
Akkurat som på 'legg til brukere' går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Administer users in ldap"</SPAN
->. Finn brukeren du vil slette i listen over brukere. Om du vil slette brukergruppen og/eller hjemmekatalogen til brukeren, krysser du av under <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Delete group"</SPAN
-> eller <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Delete homedirectory"</SPAN
->. Trykk så på delete for den brukeren du vil slette. Du vil nå få et spørsmål im du virkelig vil slette brukeren, og må taste inn <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"systempassordet"</SPAN
-> for å få lov til å slette.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="change-LVM-partition-webmin">2.1.5. Endre størrelse på en LVM-partisjon</H3
-><P
->
Denne feiler under webmin, bruk kommandolinja istedet.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="create-LVM-partition-webmin">2.1.6. Opprette en LVM-partisjon</H3
-><P
->
Denne fungerer under webmin.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN585">2.1.7. Installere, oppgradere og fjerne program med hjelp av webmin</H3
-><P
->
. . .
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="using-cups">2.2. CUPS</H2
-><P
->
Cups(common unix printing protocol) er en skriverløsning for nettverk som dekker det meste en måtte ha av behov.
- </P
-><P
->
Den er basert på IPP(internet printing protocol), det vil si at all kommunikasjon mellom skriver og bruker foregår over internett<A
-NAME="AEN592"
-HREF="#FTN.AEN592"
->[9]</A
->. Det spiller ikke noen rolle om du skriver ut fra et annet sted enn der skriveren står, så lenge skriver-tjeneren tillater deg å gjøre det. Klare regler for hvilke brukere, maskiner og nettverksområder som har tilgang til tjenestene, tilsvarende de man har for internett, gjør at det ikke er mulig for andre å komme seg inn på systemet for å misbruke skriverne.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN595">2.2.1. Hvordan installere CUPS?</H3
-><P
->
Da serverprofilen til skolelinux er installert skal de nødvendige pakkene til CUPS være på plass. En metode for å undersøke om den fungerer som den skal er å åpne et kommandoskall og skrive inn følgende kommando:
- </P
-><P
->
lpinfo -v
- </P
-><P
->
Da skal du få tilbake opplysninger som:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
network socket
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
network http
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
network ipp
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
network lpd
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
direct parallell:/dev/lp0
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Hvis ingenting returneres eller at du får en feilmelding må du først legge inn de riktige programpakkene. Dette er nærmere beskrevet i kapittel <A
-HREF="#error-handling"
->Kapittel 6</A
->.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="getting-started-with-cups">2.2.2. Å komme i gang med CUPS</H3
-><P
->
For å komme inn på administrasjonsvverktøyet til CUPS må du åpne opp en nettleser, som for eksempel opera eller konqueror. Hvis du skriver inn i adresseslinjen:
-<A
-HREF="http://localhost:631"
-TARGET="_top"
->http://localhost:631</A
->
-eller
-<A
-HREF="http://127.0.0.1:631"
-TARGET="_top"
->http://127.0.0.1:631</A
->,
-vil du få opp nettsidene til CUPS. For å få CUPS til å fungere må riktig skriver settes opp. Da går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Do administration tasks"</SPAN
-> og du vil få spørsmål om brukernavn og passord. Da vil du få opp webgrenssnittet til CUPS, som illustrert nedenfor.
- </P
-><P
->
En av tingene som må gjøres er å sette opp riktig skriver. Da trykker du på teksten <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Do administration tasks"</SPAN
-> og du vil få spørsmål om brukernavn og passord. Her skriver du inn brukernavn og passord for root. Da skal du ha kommet inn på administrasjonssidene til CUPS.
- </P
-><P
->
Her har du 3 hovedvalg: Du kan legge til klasser, undersøke skriverkø, og du kan legge til skrivere.
- </P
-><P
->
Vi skal ikke gå noe særlig i dybden av CUPS her, men gi en rask innføring i hvordan vi skal få skriveren til å fungere. En mer utdypende forklaring av funksjonene i CUPS er finner du i kapittel <A
-HREF="#Service-CUPS"
->Seksjon 4.2.9</A
->.
- </P
-><P
->
I CUPS har man mulighet til å definere flere forkjellige klasser av brukere. For eksempel en student- og læreklasse, der studentklassen skal ha en begrenset skriverkvote, mens lærerklassen skal ha ubegrenset kvote.
- </P
-><P
->
Man kan også undersøke jobber, med mulighet til å avbryte jobber hvis man har for eksempel bestilt feil utskrifter eller ønsker å rydde opp etter skriverkrasj.
- </P
-><P
->
Og først og fremst; man kan legge til og stille inn skrivere.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN627">2.2.3. Legg til skriver</H3
-><P
->
For å legge til skriver går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"add printer"</SPAN
->. Da vil du få opp følgende bilde:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Name:</DT
-><DD
-><P
-><kort navn på skriveren>
- </P
-></DD
-><DT
->Location:</DT
-><DD
-><P
-><stedet hvor skriveren står>
- </P
-></DD
-><DT
->Description:</DT
-><DD
-><P
-><en mer utfyllende beskrivelse av skriveren>
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Fyll inn disse feltene og trykk på knappen <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"continue"</SPAN
->. Det kan være verdt å få med seg at de to første feltene bare kan inneholde bokstaver, tall og understrek.
- </P
-><P
->
Deretter får du opp et vindu som ber deg velge hvilken enhet skriveren er koblet til. Er det en usb- eller parallell-port, eller er det kanskje noe annet?
- </P
-><P
->
Så må du plukke ut skriveren fra en liste som du får oppgitt til slutt. Hvis alle opplysningene er lagt inn korrekt skal det nå fungere. Prøv å skrive ut en testside så du ser hvordan den virker.
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="secure-admin-routines">Kapittel 3.
-Sikre driftsrutiner
- </H1
-><P
->
For å unngå datakræsj, tap av viktige dokumenter, og brudd på personvernet er man helt avhengig av gode og sikre driftsrutiner ved bruk av datamaskiner i datanettverk. 80% av datasikkerheten handler om gode rutiner og 20% handler om teknologi skriver sikkerhetseksperten Lars Bahner. Det er relativt enkelt å legge til nye funksjoner sammenliknet med det vedvarende arbeide for og holde datanettet sikkert avslutter eksperten.
- </P
-><P
->
Datasikkerheten er også regulert av personvernloven. Ledelsen av virksomheten har ansvaret for at loven følges.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN652">3.1. Administrative rutiner</H2
-><P
->
. . .
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN655">3.2. Tekniske rutiner</H2
-><P
->
[Knut Yrvin]
- </P
-><P
->
Jonas mener ukryptert X-trafikk er et problem på tynnklienter fordi andre kan fange opp root-passordet selv om dette forutsetter:
- </P
-><P
->
Det er ha ikke alene om. Jeg vil ikke anbefale root-innlogging på tynne klienter. Det bør unngås.
- </P
-><P
->
1. nettverk uten svitsjer (hvor skolelinux anbefaler svitsjet nett)
- </P
-><P
->
Ikke noe hinder, som Herman allerede har kommentert.
- </P
-><P
->
2. at man selv har root-tilgang og kan kjøre sniffere
- </P
-><P
->
Hvis skoler setter opp windows-maskiner på LTSP-nettet, slik noen har nevnt at de ønsker, så har de som bruker disse i praksis dette.
- </P
-><P
->
3. at man klarer å finne fram til root-passordet hvor nett-trafikken er opptil 2 Mbit/s pr. tynnklient
- </P
-><P
->
Ikke spesielt vanskelig, det finnes programmer som lytter på TCP-forbindelser etter 'su\n' og 'login:' og noterer trafikken som passerer rundt disse.
- </P
-><P
->
4. at man kan lage en <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"lettvekts"</SPAN
-> arbeidsstasjon av tynnklienten med diskettstasjonen (og får tilgang til trafikkinformasjon om det ikke er et svitsjet nett)
- </P
-><P
->
Ikke en forutsetning. Windows-klienter på nettet og juksing med switch-oppsettet er tilstrekkelig.
- </P
-><P
->
5. At det er brukere som _har_ tilgang til tynnklientnettet innenfra som gjennomfører datainnbrudd (se arkitekturdokumentet): http://developer.skolelinux.no/arkitektur/arkitektur.html
- </P
-><P
->
Ja, det er innenfra denne trusselen eksisterer.
- </P
-><P
->
Jeg vurderer trusselen som stor nok til at root-passordet ikke bør sendes via LTSP-nettet, men ikke stor nok til å bannlyse hele LTSP inntil trafikken blir kryptert mellom server og klient.
- </P
-><P
->
Dette blir litt som det regimet vi har på USIT, der alle de med root-passordet til sjefsmaskinen som gir direkte tilgang til alle unix-maskinene på universitet skal sitte på en kontrollert og lukket nett der kun de med root-passord er tilkoblet. Vi skal ikke skrive root-passordet over usikre nett uten at forbindelsen er kryptert. Dette tror jeg er et fornuftig regime.
- </P
-><P
->
ADVARSEL: DETTE WINDOWS 98 SYSTEM BØR IKKE BRUKES PÅ NETTVERK MED 1 MILLIONER BRUKERE SOM DET ER I DEN NORSKE SKOLEN
- </P
-><P
->
Jepp, den advarselen burde nok vært tilstede. :)
- </P
-><P
->
Jonas Smedegaards argumentasjon kan oppsummeres som følger:
- </P
-><P
->
1. Han kritiserer at X-trafikken i et tynnklientnett sendes ukryptert som standard i LTSP http://www.ltsp.org/. Dette jobber folk med problemet i LTSP (hvor det er relativt enkelt å legge inn ssh)
- </P
-><P
->
2. Han mener Skolelinux er unødvendig usikkert når X-trafikk kan sendes ukryptert i et _lukket_ nett bak en brannmur hvor tastetrykk kan fanges opp gitt at du har omgått 3-5 teknologiske sperrer (omgåelse av svitsjet nett, uautorisert root-tilgang ved diskettstasjon på tynnklienten, og kjøring av selve snifferen).
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="PART"
-><A
-NAME="AEN678"><DIV
-CLASS="TITLEPAGE"
-><H1
-CLASS="title"
->II.
-Oversikt over systemet
- </H1
-><DIV
-CLASS="TOC"
-><DL
-><DT
-><B
->Innholdsfortegnelse</B
-></DT
-><DT
->4. <A
-HREF="#AEN680"
->Nettverk, tjenester og programbeskrivelse</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->4.1. <A
-HREF="#AEN682"
->Nettverk</A
-></DT
-><DT
->4.2. <A
-HREF="#AEN703"
->Tjenestebeskrivelse</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->4.2.1. <A
-HREF="#Service-Samba"
->Samba</A
-></DT
-><DT
->4.2.2. <A
-HREF="#Service-Squid"
->Squid</A
-></DT
-><DT
->4.2.3. <A
-HREF="#Service-mail"
->Posttjenester</A
-></DT
-><DT
->4.2.4. <A
-HREF="#Service-DSH"
->DSH (Distributed Shell)</A
-></DT
-><DT
->4.2.5. <A
-HREF="#Service-NFS"
->NFS (Network File System)</A
-></DT
-><DT
->4.2.6. <A
-HREF="#Service-Webmin"
->Webmin</A
-></DT
-><DT
->4.2.7. <A
-HREF="#Service-EZpublish"
->Web-publishing(eZ)</A
-></DT
-><DT
->4.2.8. <A
-HREF="#Service-SSH"
->SSH (Secure SHell)</A
-></DT
-><DT
->4.2.9. <A
-HREF="#Service-CUPS"
->CUPS (Common Unix Printing System)</A
-></DT
-><DT
->4.2.10. <A
-HREF="#Service-DNS"
->DNS (Domain Name System)</A
-></DT
-><DT
->4.2.11. <A
-HREF="#AEN735"
->LDAP</A
-></DT
-><DT
->4.2.12. <A
-HREF="#Service-PostgreSQL"
->PostgreSQL</A
-></DT
-><DT
->4.2.13. <A
-HREF="#Service-DHCP"
->DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol</A
-></DT
-><DT
->4.2.14. <A
-HREF="#Service-Apache"
->Apache</A
-></DT
-><DT
->4.2.15. <A
-HREF="#Service-AppleTalk"
->AppleTalk</A
-></DT
-><DT
->4.2.16. <A
-HREF="#Service-PHP4"
->PHP4</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->4.3. <A
-HREF="#user-applications"
->Brukerprogrammer</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->5. <A
-HREF="#AEN791"
->Administrasjon fra kommandolinje</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->5.1. <A
-HREF="#AEN793"
->Administrasjon av brukerne</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->5.1.1. <A
-HREF="#AEN809"
->Legg til/fjerne brukere</A
-></DT
-><DT
->5.1.2. <A
-HREF="#CUPS"
->CUPS(Common Unix Printing System)</A
-></DT
-><DT
->5.1.3. <A
-HREF="#AEN819"
->Hvordan forandre passord</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->5.2. <A
-HREF="#AEN828"
->Administrasjon av systemet</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->5.2.1. <A
-HREF="#AEN830"
->Fil beskyttelse</A
-></DT
-><DT
->5.2.2. <A
-HREF="#AEN865"
->Prosesser</A
-></DT
-><DT
->5.2.3. <A
-HREF="#AEN874"
->Nettverk</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DD
-><DT
->6. <A
-HREF="#error-handling"
->Feilhåndtering</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->6.1. <A
-HREF="#AEN889"
->Driver mangler, trenger driverdiskett</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7. <A
-HREF="#AEN892"
->Tilknytning av klient med MacOS X</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.1. <A
-HREF="#AEN894"
->Forberedelser</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.1.1. <A
-HREF="#AEN896"
->Programvare</A
-></DT
-><DT
->7.1.2. <A
-HREF="#AEN899"
->Kunnskap</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7.2. <A
-HREF="#AEN902"
->Nettverksoppsett</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.2.1. <A
-HREF="#AEN904"
->Plassering av Mac på Skolelinux nettverket</A
-></DT
-><DT
->7.2.2. <A
-HREF="#AEN907"
->DHCP</A
-></DT
-><DT
->7.2.3. <A
-HREF="#AEN927"
->DNS (Domain Name System)</A
-></DT
-><DT
->7.2.4. <A
-HREF="#AEN930"
->Proxy</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7.3. <A
-HREF="#AEN946"
->Autentisering</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.3.1. <A
-HREF="#AEN948"
->LDAP oppsett i OS X</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7.4. <A
-HREF="#AEN974"
->Innloggingsmeny i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.5. <A
-HREF="#AEN983"
->NFS (Network File System)</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.5.1. <A
-HREF="#AEN985"
->Sette opp nfs</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7.6. <A
-HREF="#AEN1002"
->Tidsinstillinger i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.7. <A
-HREF="#AEN1012"
->Sette opp nettverksskriver i OS X</A
-></DT
-><DT
->7.8. <A
-HREF="#AEN1025"
->Forandringer på tjener</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->7.8.1. <A
-HREF="#AEN1027"
->Forandringer i oppsettet på NFS</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->7.9. <A
-HREF="#AEN1052"
->Tillegg</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->8. <A
-HREF="#AEN1056"
->Tilknytning av klienter med Windows</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->8.1. <A
-HREF="#AEN1058"
->Introduksjon</A
-></DT
-><DT
->8.2. <A
-HREF="#AEN1062"
->Konfigurasjon av tjeneren</A
-></DT
-><DT
->8.3. <A
-HREF="#AEN1067"
->Konfigurasjon av klienten</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->8.3.1. <A
-HREF="#AEN1069"
->Nettverksoppsett</A
-></DT
-><DT
->8.3.2. <A
-HREF="#AEN1073"
->Autentisering, fildeling og skriverdeling</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->8.4. <A
-HREF="#AEN1110"
->Oppsett av andre tjenester</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->8.4.1. <A
-HREF="#AEN1112"
->Konfigurering av web-proxy</A
-></DT
-><DT
->8.4.2. <A
-HREF="#AEN1119"
->Konfigurering av e-post</A
-></DT
-></DL
-></DD
-></DL
-></DD
-><DT
->A. <A
-HREF="#AEN1125"
->Vedlegg</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->A.1. <A
-HREF="#AEN1127"
->Oppdatering - hvordan fungerer den</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->A.1.1. <A
-HREF="#AEN1131"
->Bruk av apt-get</A
-></DT
-><DT
->A.1.2. <A
-HREF="#AEN1140"
->Oppdatering av informasjon om de tilgjengelige pakkene</A
-></DT
-><DT
->A.1.3. <A
-HREF="#AEN1160"
->Installasjon av en pakke</A
-></DT
-><DT
->A.1.4. <A
-HREF="#AEN1169"
->Oppgradering av systemet</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->A.2. <A
-HREF="#AEN1178"
->Testing og tilbake melding.</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->A.2.1. <A
-HREF="#AEN1181"
->Retningslinjer for testing</A
-></DT
-><DT
->A.2.2. <A
-HREF="#AEN1186"
->Hva skal en god feil rapport inneholde?</A
-></DT
-><DT
->A.2.3. <A
-HREF="#AEN1191"
->Hvordan rapportere inn feil rapporter?</A
-></DT
-><DT
->A.2.4. <A
-HREF="#AEN1279"
->Tilbakemelding fra innmeldte feil?</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->A.3. <A
-HREF="#AEN1282"
->Reklamefri Opera</A
-></DT
-><DT
->A.4. <A
-HREF="#AEN1291"
->Valgene som blir gjort av det automatiske installasjonsoppsettet</A
-></DT
-><DT
->A.5. <A
-HREF="#AEN1535"
->Oppsett av mail</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->B. <A
-HREF="#appx.gfdl"
->GNU Free Documentation License</A
-></DT
-><DD
-><DL
-><DT
->B.1. <A
-HREF="#appx.gfdl-0"
->PREAMBLE</A
-></DT
-><DT
->B.2. <A
-HREF="#appx.gfdl-1"
->APPLICABILITY AND DEFINITIONS</A
-></DT
-><DT
->B.3. <A
-HREF="#appx.gfdl-2"
->VERBATIM COPYING</A
-></DT
-><DT
->B.4. <A
-HREF="#appx.gfdl-3"
->COPYING IN QUANTITY</A
-></DT
-><DT
->B.5. <A
-HREF="#appx.gfdl-4"
->MODIFICATIONS</A
-></DT
-><DT
->B.6. <A
-HREF="#appx.gfdl-5"
->COMBINING DOCUMENTS</A
-></DT
-><DT
->B.7. <A
-HREF="#appx.gfdl-6"
->COLLECTIONS OF DOCUMENTS</A
-></DT
-><DT
->B.8. <A
-HREF="#appx.gfdl-7"
->AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</A
-></DT
-><DT
->B.9. <A
-HREF="#appx.gfdl-8"
->TRANSLATION</A
-></DT
-><DT
->B.10. <A
-HREF="#appx.gfdl-9"
->TERMINATION</A
-></DT
-><DT
->B.11. <A
-HREF="#appx.gfdl-10"
->FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</A
-></DT
-><DT
->B.12. <A
-HREF="#appx.gfdl-11"
->How to use this License for your documents</A
-></DT
-></DL
-></DD
-><DT
->C. <A
-HREF="#bibliography"
->Bibliografi</A
-></DT
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN680">Kapittel 4.
-Nettverk, tjenester og programbeskrivelse
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN682">4.1. Nettverk</H2
-><P
->
Nettverk
- </P
-><P
->
Når man planlegger et nettverk velger man et bestemt medium, eller en kombinasjon av flere. Planleggingen og valgene baserer seg da ofte på de bygninger og andre fysiske forhold, eller sikkerhets- og ytelseskrav for nettverket. Hovedmålet vil være å oppnå ønsket funksjonalitet, sikkerhet og ytelse på mest mulig økonomisk måte.
- </P
-><P
->
Det neste steget er å velge en logisk topologi (Ethernet, Token Ring etc.). Den logiske topologien blir gjerne valgt ut i fra hensyn til overføringshastighet, administrasjon og i mange tilfeller tradisjon.
- </P
-><P
->
Ofte må man også splitte opp nettverket i flere deler, på grunn av geografiske eller trafikkmessige forhold. Dette gjøres med repeatere, huber eller konsentratorer, broer, svitsjer og rutere. I mange tilfeller er det også snakk om å kommunisere med andre maskintyper, som bruker andre nettverksprotokoller, og da må vi ofte ty til såkalte <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"gateways"</SPAN
-> for å kunne kommunisere.
- </P
-><P
->
Broer
- </P
-><P
->
En bro brukes til å dele opp et nettverk i to (eller flere) logiske segmenter. Da broer opererer på datalink-laget, har de tilgang til de fysiske adressene (MAC-adressene) til en sendende og mottagende stasjon. Etter en slik identifikasjon kan broen sende over, eller la være å sende over, data til segmentet på andre siden av seg selv, basert på disse adressene og annen informasjon på datalink-laget.
- </P
-><P
->
Broer er selektive med hensyn på den trafikken de slipper igjennom. De kan filtrere trafikken på adressenivå, og derfor blir broer brukt til å dele opp et overbelastet nettverk i flere segmenter. Ved en slik oppdeling vil broene forhindre at trafikk som kun går på ett bestemt segment, vil belaste de andre segmentene. Så lenge trafikken som må gå gjennom broene er relativt liten, vil denne løsningen redusere trafikken på hvert enkelt segment.
- </P
-><P
->
Hvordan en bro fungerer: (illustrasjon av nettverk, med 2 servere, og oppdelt i et øvre og et nedre segment). Vi tar utgangspunkt i et nettverk, med en bro plassert mellom to segmenter. - Mottar alle datapakker på øvre segment. - Ignorerer alle datapakker som er adressert til noder i øvre segment. - Sender alle andre pakker over til nedre segment. - Utfører de samme funksjonene mot pakker i nedre segment.
- </P
-><P
->
Svitsjer
- </P
-><P
->
En svitsj er en mulitport bro med høy ytelse. En svitsj kan forstå fysiske nettverksadresser (MAC-adresser), men ikke logiske adresser (som f.eks. IP-adresser). Hovedformålet med svitsjer er å øke båndbredden i nettverk med stor trafikkbelastning gjennom å segmentere nettverket. En svitsj kan hittil sammenliknes med en bro, men svitsjer har mye høyere ytelse og leveres med større antall porter enn broer. En svitsj har høy ytelse og har en lav pris.Man bruker hovedsakelig svitsjer når man trenger ekstra båndbredde.
- </P
-><P
->
Det finnes to hovedtyper LAN-svitsjing: Store-and-forward (lagre og videresende) og cut-through (tvers gjennom).
- </P
-><P
->
Store-and-forward er samme svitsjemetode som brukes i broer. Det at man lagrer og videresender innebærer at man ved hver innkommende ramme leser hele rammen inn i et buffer og kjører feilsjekk (CRC) på den før det blir avgjort hvor den skal sendes videre.
- </P
-><P
->
I cut-throught-svitsjing leses kun headeren, og dermed kilde- og destinasjonsadressene, før det blir avgjort hvor rammene skal videresendes. Dette går klart raskere enn ved lagring og videresending. Men det faktum at man ikke leser inn hele rammen og får kjørt feilsjekk på den, kan resultere i at korrupte rammer videresendes, og dermed skaper problemer, retransmisjoner osv.
- </P
-><P
->
Rutere
- </P
-><P
->
På grunn av større intelligens er det åpenbart at rutere er mer arbeidsintensive enn broer og svitsjer. Den relative mengden av pakker som kan sendes gjennom den er lavere enn hos broene, men på den annen side er de i stand til å velge mye mer sofistikerte veier gjennom et internt nettverk. Ut i fra et administrasjonssynspunkt ønsker mange ofte å splitte opp nettverket i mindre, logiske grupperte og dermed lettere håndterbare biter. I IP-baserte nettverk kalles dette subnett. Rutere benyttes i hovedsak når man har behov for sikkerhet og kontroll og en mer detaljert styring av trafikken
- </P
-><P
->
Huber
- </P
-><P
->
En hub sin oppgave er å koble sammen flere kabelsegmenter i ett punkt. Den enkleste formen for en hub er en multiport repeater, som er akkurat hva navnet tilsier. Den kobler sammen flere kabelsegmenter og regenererer signalet til hvert av dem. I Ethernet bruker vi aksessmetoden Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD). Det er bygget på et konsept som kalles contention, hvor stasjonene på kabelen sender ut sine data når det passer dem. CSMA/CD forbedrer dette konseptet ved at stasjonene først <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"lytter"</SPAN
-> på kabelen før de sender data ut på den. Allikevel kan det hende at to stasjoner lytter samtidig (noe som ofte hender når det er stor trafikk) og begge anser kabelen som ledig og slipper ut sine data. Da oppstår en kollisjon.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN703">4.2. Tjenestebeskrivelse</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-Samba">4.2.1. Samba</H3
-><P
->
Samba er en tjeneste som gjør det mulig å dele et Linux filsystem og skrivere med Windows. Det er egentlig en protokoll SMB (Server Message Block) som ble utvikelet i 1987, benyttet av Microsoft og videre innført i Linux. Tjenesten består av flere komponeneter som vi kommer tilbake til. Først og fremst så må tjenesten installeres, dersom dette ikke allerde er gjort.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-Squid">4.2.2. Squid</H3
-><P
->
Squid er et Internett proxy cache program, som kan få det til å virke enklere å surfe på Internett. Proxy er definert som en agent som har autoritet til å handle for andre og cache et gjemmested som skjuler og ivaretar informasjon som kan benyttes senere. Ved å benytte Squid virker det som om hastigheten mot Internett er raskere enn det den i virkeligheten er. Når du har vært inne på en side blir denne lagret lokalt på maskinen. Neste gang du går inn på samme siden vil den komme opp mye fortere fordi den allerede er lastet ned og ligger lokalt i minnet. Det er viktig å få satt opp tjenesten presist slik at en side ikke blir liggende for lenge i minnet. Mange sider blir oppdatert relativt ofte og det er f.eks ikke spesielt interessant å få opp gårsdagens nettavis.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-mail">4.2.3. Posttjenester</H3
-><P
->
Brukeradministrasjon henger sammen med vanlig brukeradministrasjon(brukerkontoer). Exim tar seg av mottak av mail (smtp), og Courier tar seg av imap.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-DSH">4.2.4. DSH (Distributed Shell)</H3
-><P
->
DSH står for Distributed SHell som er et lite script som gjør det mulig å utføre kommandoer på klustere/ flere maskiner om gangen. Den benytter en liten demon som samler inn informasjonen om maskinene og benytter et lite script som benytter seg av de inn hentede dataene og fjern utføre kommmandoene ved hjelp av rsh eller ssh. (rsh og ssh er krypterte overførings protokoller)
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-NFS">4.2.5. NFS (Network File System)</H3
-><P
->
NFS (Network File System) er et nettverkssystem som muliggjør at flere maskiner kan dele samme hardisk ved hjelp av et nettverk. Dermed kan du få tilgang til andre pc'er som befinner seg et annet sted i nettverket. Dette gjøres ved at man eksporterer hele eller deler av sitt lokale filsystem, slik at en bruker kan mounte (hekte på) det fra andre maskiner over nettet. Serverprogrammet gjør filsystemet tilgjengelig for aksess av andre maskiner via en prosess som kalles eksportering. Filsystemer som er tilgjengelige for aksess over et nettverk kalles gjerne for delte filsystemer. I praksis betyr dette at et filsystem kan sitte på maskin A, mens maskin B kan mounte filsystemet og dermed vil for de lokale brukerene se ut som at filsystemet ligger på den lokale maskinen. På denne måten er altså NFS usynlig for brukerene. NFS er designet for fungere uavhengig av maskin, operativsystem og transport-protokoller. Den bruker klient/tjener-arkitektur og består av et klient-program, et server-program og en protokoll for kommunikasjon mellom de to.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-Webmin">4.2.6. Webmin</H3
-><P
->
Webmin er et web-basert grensesnitt for system- og brukeradministrasjon i Unix. Den er designet til å være funksjonibel, rask og lett å bruke. Den er også lett å utvide til å inneholde nye egenskaper og muligheter på grunn av en åpen og veldokumentert API. Webmin er også meget portabel, den tilbyr støtte for mer en 25 forskjellige unix-lignende operativ systemer og linux-distribusjoner. Ved bruk av en browser som støtter rammer og skjemaer kan man sette opp brukerkontoer, Apache, DNS, fildeling osv. Webmin består av en enkel web-server og flere CGI-programmer som oppdaterer systemfiler direkte. Webmin er et unikt program for Unix-verdenen i den forstand at den tilbyr et en-til-en grafisk grensesnitt for nesten hver eneste funksjon i et unix-system. Alle kan bruke den fordi den bare krever en nett-leser og kan aksesseres fra hvor som helst i verden via en nettverks-tilkobling. Webmin er et utmerket verktøy både for uerfarene og erfarene system administratorer. For nybegynnere er den et middel for å lære system administrasjon på en veldig visuell måte.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-EZpublish">4.2.7. Web-publishing(eZ)</H3
-><P
->
EZ web-publishing er en web-basert sett med applikasjoner for utarbeidelse av web-løsninger. Her ligger det verktøy for å lage funksjonelle web-løsninger som f.eks forretningssider, nyhetssider, logger, avtale-kalendere, diskusjons-forum, e-handel løsninger eller personlige hjemmesider. Det er ikke så mange som bruker eZ publishing for hjemmesidene sine, i all hovedsak er det et verktøy for profesjonelle nettsider. Programvaren benytter caching og andre optimalisering-teknikker for å øke hastigheten. Den håndterer brukere, bruker-preferanser, bruker-søk i databaser og både cookie- og ikke-cookie-baserte sesjoner. EZ web-publishing støtter også statistikk-føring for sider, fulgte linker og banner-annonser med både bilder og HTML i presentasjonen.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-SSH">4.2.8. SSH (Secure SHell)</H3
-><P
->
SSH (secure shell) er et program som brukes til å logge inn på andre maskiner i et nettverk, utføre kommandoer på eksterne maskiner og til å kopiere filer mellom maskiner. Det har streng autentisering og gir sikker kommunikasjon over usikre kanaler. Fordelene med SSH i forhold til mange andre lignende programmer er at den krypterer forbindelsen mellom de to maskinene og forwarder X-forbindelsen (som betyr at den forteller den andre maskinen hvilken maskin du sitter ved) På denne måten kan du starte X-programmer uten problemer. Ved bruk av andre programmer sendes gjerne brukernavn og passord ukryptert over nettet. Dersom noen tyvlytter på nettet kan de derfor fange opp passordet ditt. X Window Systemet har mange svakheter. Med SSH kan du skape sikre eksterne X-sesjoner som er usynlige for brukerene.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-CUPS">4.2.9. CUPS (Common Unix Printing System)</H3
-><P
->
CUPS er skriverløsning for nettverk som ønsker sentralisert drift av skrivere. Den bygger på en internasjonal skriverstandard IPP (Internet Printing Protocol) som igjen bygger på internett protokollen HTTP (HyperText Transport Protocol). Det vil si at de oppgaver den får blir transportert samme vei som internett bruker. Da vil man kanskje tro at det vil oppstå mye trafikk og senket netthastighet, men dette er ikke tilfelle. Siden dette programmet ligger direkte på serveren vil det ikke påvirke klientene noe særlig. Det eneste som berører klientene på nettverket er en bakgrunnsprosess, en demon, som søker etter forespørsler fra klientene hyppig. Dette er et svært lite program som bare leser de kommandoene det mottar som f,eks. skriv, avbryt, pause etc. Vedlikehold av programmet er det svært lettvint siden CUPS benytter samme protokoll som internett. Det førere til at dette kan administreres fra hvor som helst i verden.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-DNS">4.2.10. DNS (Domain Name System)</H3
-><P
->
DNS er en distribuert katalogtjeneste som har i oppgave å oversette fra IP-adresser til spesifikke domenenavn. En IP (Internet Protocol) adresse er et identifikasjonsnummer (f.eks. 172.16.30.72) som en pakke/maskin får fra sin lokale internett leverandør. Denne adressen viser tilhørighet ved sending og mottagelse av pakker. DNS håndterer også e-post på domenet. Hvis man f.eks har domenet www.skolelinux.no, vil DNS serveren også håndtere de forskjellige de forskjellige epostaliasene som opprettes der, som f.eks. pere at skolelinux.no. Hvis DNS serveren går ned vil ikke domenet vises.....
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN735">4.2.11. LDAP</H3
-><P
->
LDAP (Lightweight Directory Access Protocol) LDAP er en protokoll for katalogtjenester som benyttes til autentisering i et sentralisert system. Den benytter den lokale databasen for lagring av informasjon. Hvis for eksempel en LDAP klient kobler seg mot en LDAP server og spør om noe, vil serveren gi et svar der han peker hvor den kan hente den ettersøkte informasjonen, typisk til en annen LDAP server.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-PostgreSQL">4.2.12. PostgreSQL</H3
-><P
->
PostgreSQL er databaseprogrammet som er valgt i skolelinux. Først og fremst fordi det er gratis, men også på grunn av at det støtter de fleste database konstruksjoner. For de som ikke vet hva en database er det en samling av logisk relaterte data som lagres i tabeller. I skolesammenheng kan tabellene for eksempel være ansatt, student, fag osv. Disse tabellene kan kobles sammen, og gi samlet utskrift på samme utskrift etter hva som er ønskelig!
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-DHCP">4.2.13. DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol</H3
-><P
->
DHCP brukes til å dele ut IP-adresser til datamaskiner i et nettverk automatisk.For å bruke DHCP, må en installere en DHCP-server på en maskin, og DHCP-klienter på klientmaskinene som skal ha IP-nummer. Når klientmaskinene starter opp, sender DHCP-klienten ut en forespørsel om IP-nummer. DHCP-serveren plukker opp forespørselen, ser på innstillingene sine, og sender et IP-nummer tilbake til klienten. Serveren sender ofte også informasjon om Gateways og DNS-servere.
- </P
-><P
->
Bruk av en DHCP-server for å dele ut IP-nummer har flere fordeler fremfor å stille inn IP-nummer på hver maskin i nettverket. Her er noen: * IP-adressering kan styres fra en maskin. * Lettere å ha oversikt over utdelte IP-nummer.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Lettere å gjøre forandringer på IP-nummer.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Det går an å dele ut faste IP-adresser med en DHCP-server
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Flerbruker maskiner, som elev maskiner kan få tildelt IP-nummer enkelt, uten at hver maskin må ha egen fast IP-adresse.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Innstillinger for DNS-tjenere og gateway'er stilles inn sentralt, i stedet for på hver maskin.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Bærbare datamaskiner o.l. kan lett flyttes fra nettverk til nettverk uten å måtte rekonfigurere IP-adresse, gateway og DNS-tjenere.
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-Apache">4.2.14. Apache</H3
-><P
->
Apache er verdens mest anvendte vevtjerner. Det er en fri vev-tjener som er distribuert under en <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"open source"</SPAN
-> lisens. Versjon 2.0 fungerer under de fleste UNIX-baserte operativ systemer (slik som Linux, Solaris, Digital UNIX og AIX), under andre UNIX/POSIX- systemer (slik som Rhapsody, BeOS, og BS2000/OSD), på AmigaOS, og på Windows 2000. I følge Netcraft (www.netcraft.com) i Februar 2001, er 60% av alle internettsider på en Apache server. Apache er integrert med den nyeste type av Hypertext Transport Protocol, HTTP1.1, og har gratis support gjennom et rapporteringssystem og flere nyhets grupper (newsgroups). I tillegg finnes det mange firmaer som tilbyr konsulent tjenester.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-AppleTalk">4.2.15. AppleTalk</H3
-><P
->
AppleTalk er en nettverks protokoll som gjør det mulig å kommunisere med MAC-maskiner på nettverket. Den er inkludert for å ikke ekskludere operativsystemer og dermed brukergrupper.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="Service-PHP4">4.2.16. PHP4</H3
-><P
->
PHP (PHP: Hypertext Preprocessor) er en <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"open source"</SPAN
-> skrypt-språk mot server, for å lage dynamiske nettsider og applikasjoner for Internett. En dynamisk nettside er en side som tilpasses brukeren, slik at hver bruker som besøker siden ser tilpasset informasjon. Dynamiske Internett applikasjoner brukes til kommersielle sider, hvor det som vises frem er generert fra informasjon aksessert i en database eller en annen ekstern kilde. PHP er et skrypt språk som er spesielt tilpasset for Internett utvikling og kan integreres inn i Hypertext Markup Language (HTML). PHP er et verktøy som lar deg lage dynamiske nettsider. I nettsider laget med PHP blir behandlet likt som vanlig HTML og man kan lage og oppdatere de på samme måte som man normalt lager HTML sider.)) PHP tilbyr en enkel og universal løsning for å enkelt kunne programmere nettsider. PHP syntaks er liknende C og Perl, noe som gjør det lett å lære for alle som har basiskunnskaper i programmering. PHP er enkelt å vedlikeholde og oppdatere grunnet dets design. PHP er en verdens omspennende distribusjon basert på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"open source"</SPAN
-> og er derfor veldig bra dokumentert og støttet opp.
- </P
-><P
->
PHP4 - (PHP versjon 4.0) Hva er nytt i PHP versjon 4.0? Versjon 4.0 har mange store forbedringer til programmet, inkludert en banebrytende PHP skrypting teknologi. Versjon 4.0 er ikke bare en oppgradering, men er fullstendig revurdert og om programmert av PHP teamet. PHP 4.0 er det antatt å være enda bedre løsning for dynamisk Internett-utvikling, ved blant annet rundt 50 nye forbedringer med tanke på ytelse og en bred variasjon av nye funksjoner.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="user-applications">4.3. Brukerprogrammer</H2
-><P
->
Nettlesere Konqueror, Opera, Mozilla
- </P
-><P
->
Mailprogram KMail, Moxilla-mail, evolution
- </P
-><P
->
Newsleser Knode
- </P
-><P
->
Tekstbehandler Kword, AbiWord
- </P
-><P
->
Regneark Kspread, Gnumeric
- </P
-><P
->
Rapportgenerator Lyx
- </P
-><P
->
Database Postgresql, mysql
- </P
-><P
->
Presentasjon Kpresenter
- </P
-><P
->
Webdesign Quanta+ Teksteditor, Kwrite+kate, Gxedit
- </P
-><P
->
Grafikk Gimp, Krayon, Kontour, Sodipodi
- </P
-><P
->
Pedagogisk programvare Kdict, KGeo, KStars, KmPlot, celestia
- </P
-><P
->
Kjemi gperiodic Kalzium? chemtool?
- </P
-><P
->
Matte KPercentage, KmPlot, KGeo
- </P
-><P
->
Språk Kvoctrain, Kmessedwords
- </P
-><P
->
Multimedia Noatun, Artsbuilder
- </P
-><P
->
Video-avspiller Xine, noatun
- </P
-><P
->
Musikk Noteedit, Kmidi
- </P
-><P
->
Konferanse/Videofoni Gnomemeeting
- </P
-><P
->
Merknader:
- </P
-><P
->
- chemtool er ikke grundig testet ennå - Kalzium kompilerte, men virket ikke helt som den skulle, mens gperiodic er temmelig lik og virker som et skudd! - KPercentage kræsjer med én gang, - KVoctrain kompilerer/kjører, men er ikke testet (må settes opp) - KMessedwords må nasjonaliseres - Gnomemeeting, som er H.323-basert, blir vanskelig å bruke gjennom brannmurer. Noe SIP-basert hadde kanskje vært tingen?
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN791">Kapittel 5.
-Administrasjon fra kommandolinje
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN793">5.1. Administrasjon av brukerne</H2
-><P
->
Introduksjon
- </P
-><P
->
For å kunne administrere et system er det nødvendig å ha ha administrator-rettigheter. I Linux heter denne brukeren root. Alle funksjoner som blir beskrevet nedenfor tar for seg administrasjon funksjoner og krever derfor root privilegier. For å logge inn som root må et terminal vindu åpnes. Det finner du for eksempel ved:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->K->system->terminal</DT
-><DD
-><P
->vindu
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Og tast kommandoen:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->su</DT
-><DD
-><P
-> </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Da vil du få beskjed om å taste inn passord. Og da må du taste inn passord for root. Slik at de nødvendige operasjonene utføres på bare det og bare det ene terminal vinduet.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN809">5.1.1. Legg til/fjerne brukere</H3
-><P
->
Brukere legges til og fjernes med webmin. Om du skal gjøre dette fra kommandolinjen, bruker du lynx, en tekstbasert web-browser <A
-HREF="#newuser-webmin"
->Seksjon 2.1.3</A
->
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="CUPS">5.1.2. CUPS(Common Unix Printing System)</H3
-><P
->
Akkurat som på 'legg til brukere' går du inn på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"user and groups"</SPAN
->. Trykk på den brukeren du vil slette, og da vil du få opp informasjon om brukeren, nederst til høyre er det en 'delete' knapp. Da er det bare å trykke på denne så vil brukeren bli fjernet. Her vil det også være valg om brukerens hjemmeområde skal slettes eller ikke.
- </P
-><P
->
Dette er det samme som du finner i avsnitt <A
-HREF="#removing-users-webmin"
->Seksjon 2.1.4</A
->
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN819">5.1.3. Hvordan forandre passord</H3
-><P
->
For å forandre passord til en bruker tastes kommandoen:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->passwd</DT
-><DD
-><P
-><brukernavn>
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Da tastes det nye passordet, to ganger. Nytt passord opprettet.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN828">5.2. Administrasjon av systemet</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN830">5.2.1. Fil beskyttelse</H3
-><P
->
Linux har et enkelt system for å beskytte sine filer. Hver fil er delt opp i 3 grupper:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
'u' (for user) er brukeren selv, eieren av filen
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'g' (for group) er andre brukere i samme gruppe
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'o' (for other) er alle andre brukere av systemet. I tillegg har har hver gruppe 3 privilegier:
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'r' angir lese rettigheter. Kun de som har lese privilegium kan lese filen.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'w' angir skrive rettigheter. Kun de som har skrive privilegium kan skrive til fil.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'x' angir eksekverings rettigheter. Kun de som har x-privilegier kan utføre et program.
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
For å vise hvordan dette blir kan vi se på et eksempel:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->server:/home/torharald#</DT
-><DD
-><P
->ls -l administrasjon.dvi
- </P
-></DD
-><DT
->-rw-r--r--</DT
-><DD
-><P
->1 totte totte 2136 Mar 31 21:14 administrasjon.dvi
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN856">5.2.1.1. Endring av filbeskyttelse</H4
-><P
->
For å endre fil beskyttelsen til en fil må man enten være eieren. Vedkommende som har lagd filen eller root som har alle rettigheter til å forandre det som er nødvendig. Dette gjøres med kommandoen chmod (change mode) benyttes til å endre beskyttelsen av filer og filområder. Anta for eksempel at du har en fil som heter oppgave.dvi som bare du skal ha rettigheter til. Da tastes kommandoen:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->chmod</DT
-><DD
-><P
->go -rw oppgave.dvi
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Her gis det beskjed om å trekke rettigheter fra gruppene go(group, owner) lese og skrive rettigheter fra filen oppgave.dvi.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN865">5.2.2. Prosesser</H3
-><P
->
En prosess er et program som utføres. Det vil altså si at det er en betegnelse på programmet og omgivelsene programmet benytter når den kjører. En prosess har:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
En prosess ID. Et unikt nummer som identifiserer prosessen.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Alle prosesser settes i gang av andre prosesser, dvs. at alle prosesser er barn av andre prosesser.
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Ved oppstart av maskinen er det en rekke prosesser som starter. Og når login-vinduet kommer opp på skjermen, er dette en prosess som er i gang. Når vi har logget inn er vi en prosess som er et barn av login prosessen
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN874">5.2.3. Nettverk</H3
-><P
->
Etter å ha installert skolelinux skal nettverket fungere som det skal. En måte å kontrollere om du er på nett eller ikke er å åpne en nettleser og prøve å komme inn på en nettside du kjenner. F.eks. www.linuxiskolen.no. Hvis du får opp meldingen ukjent vert, har du ingen nett tilknytning. Det kan være flere årsaker til dette. Men i kapitlet <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Feilhåndtering"</SPAN
-> tar vi for oss hva som bør kontrolleres.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN878">5.2.3.1. Nyttige kommandoer</H4
-><P
->
ping Kommando hvor man sender <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"echo request"</SPAN
->
- </P
-><P
->
traceroute Brukes for å spore en pakke. Hvis du f.eks har fått en som prøver å komme inn på maskinen din, kan du taste traceroute <ipadresse> så en kan spores...
- </P
-><P
->
netstat Brukes for å sjekke og sette konfigurasjon.
- </P
-><P
->
ifconfig Kommandoen benyttes for å sette konfigurasjonen på nettverks kortet.
- </P
-><P
->
ifdown Tar ned nettet. Men * -a, for alle
- </P
-><P
->
ifup Tar opp nettet. Men med * -a, for alle
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="error-handling">Kapittel 6.
-Feilhåndtering
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN889">6.1. Driver mangler, trenger driverdiskett</H2
-><P
->
En driverdiskett er en diskett med ext2 filsystem, med en fil modules.tgz. Denne fila blir pakket ut fra rooten på installasjonssystemen. En slik modules.tgz kan for eksempel inneholde en slik fil: .lib/modules/2.4.19-386/kernel/drivers/scsi/aacraid/aacraid.o'.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN892">Kapittel 7.
-Tilknytning av klient med MacOS X
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN894">7.1. Forberedelser</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN896">7.1.1. Programvare</H3
-><P
->
Vi tar i denne guiden utgangspunkt i at du har en helt ny installasjon av OS X på maskinen du vil benytte i Skolelinux-nettverket. Det forutsettes også at du har oppdatert operativsystemet til siste versjon. Til dette bruker du den automatiske oppdateringsfunksjonen i OS X.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN899">7.1.2. Kunnskap</H3
-><P
->
Denne guiden krever at du har litt erfaring med OSX. Det forutsettes at du kjenner til en del enkle begrep og prinsipp som er vanlige i OS X. Du må også under hele oppsettet være logget inn på Mac som root. Disse forandringene er ikke mulige som en vanlig bruker. Root konto er i utgangspunktet deaktivert. Du aktivere denne i Netinfo Manager på Sikkerhet menyen. Logg så inn på nytt med root brukeren.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN902">7.2. Nettverksoppsett</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN904">7.2.1. Plassering av Mac på Skolelinux nettverket</H3
-><P
->
En Mac i et Skolelinux nettverk vil oppføre seg som arbeidsstasjon. Det er derfor naturlig å plassere de sammen med Linux arbeidsstasjoner. For nærmere info om dette se på http://developer.skolelinux.no/arkitektur/arkitektur.html
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN907">7.2.2. DHCP</H3
-><P
->
For å virke opp mot skolelinux nettverket, er det greiest om maskinen er konfigurert til å bruke DHCP for å få ip adresse og andre innstillinger fra serveren. DHCP er vanligvis aktivert som standard i OS X. Med DHCP i orden vil du ha nett-tilgangsom. Dette vil være en fordel, for da kan du enklere ta ned scriptet for oppsett av nfs på mac. Dette gjøres på følgende måte:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Gå inn på Systemvalg
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Nettverk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg nettkort. Dette er vanligvis Innebygd Ethernet
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk på TCP/IP delen. Konfigurer skal her bruke Med DHCP alternativet.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk Ta i bruk
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Merk:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
For å finne ut om nettverket er oppe, kan du kjøre ifconfig fra terminal. en0 skal ha flaggene UP,RUNNING.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Om maskinen ikke har stått på nett tidligere, er dette et bra tidspunkt å kjøre oppdatering av programvaren. Du finner Programvareoppdatering i System delen av Systemvalg. Denne guiden forutsetter at du har oppdatert OS X til siste versjon.
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN927">7.2.3. DNS (Domain Name System)</H3
-><P
->
DNS blir automatisk satt av DHCP. Om man ønsker å forandre navnetjener kan en gjøre dette i oppsettet på Nettverk som finnes under Systemvalg.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN930">7.2.4. Proxy</H3
-><P
->
For å kunne benytte web proxyen som er installert på skolelinux tjeneren går man som følger:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Gå inn på Systemvalg
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Nettverk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Proxy
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Merk av Webproxy
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Skriv inn ipadressen til tjener og porten til webproxyen. Ipen er vanligvis 10.0.2.2 og porten er 3128.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk Ta i bruk
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN946">7.3. Autentisering</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN948">7.3.1. LDAP oppsett i OS X</H3
-><P
->
Gå inn på Katalogtilgang som ligger under Verktøy på Programmer.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Kryss av LDAPv3.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk så Konfigurer. Her skal Sted stå på Automatisk.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk så på Ny. Her skal Konfigurasjonsnavn være tjener, Servernavn eller ipadresse skal og være tjener.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
På LDAP-Standardtyper velger du RFC 2307(Unix).
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Du får nå opp en dialogboks hvor du skal skrive Søkebaneendelse. Her skriver du følgende: dc=skole,dc=skolelinux,dc=no.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk ok. SSL skal ikke være aktivert.
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Trykk på Verifisering tab'en.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Her skal det søkes i Egendefinert bane.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Katalognode lista skal innholde /LDAPv3/tjener. Har du ikke denne må du legge den til. Klikk i så fall Legg til og velg LDAPv3/tjener.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Det samme gjelder for Kontakter tab'en. Har du ikke /LDAPv3/tjener på katalognode lista, må den legges til ved å trykke Legg til og velg LDAPv3.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Lukk Katalogtilgang
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN974">7.4. Innloggingsmeny i OS X</H2
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Gå på Kontoer innstillingene under Systemvalg
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Pålogginsvalg
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Merk av Felt for navn og passord
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN983">7.5. NFS (Network File System)</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN985">7.5.1. Sette opp nfs</H3
-><P
->
Den enkleste måten å sette opp nfs er å kjøre det ferdiglagde scriptet mac-nfs-oppsett i et skall på Mac. Det er viktig at du er logget inn som administrator/root på maskinen før du kjører dette scriptet. Du vil ikke få kjørt det som noen annen bruker.
- </P
-><P
->
NFS oppsett:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->scp root at tjener:/mac/mac-nfs-oppsett mac-nfs-oppsett</B
->
-<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->chmod u+x mac-nfs-oppsett</B
->
-<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->./mac-nfs-oppsett</B
->
-</PRE
->
- </P
-><P
->
Merk:
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Scriptet sier i fra når det er ferdig. Du kan da avslutte terminalen.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Scriptet ligger i sin helhet i slutten av dette dokumentet.
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1002">7.6. Tidsinstillinger i OS X</H2
-><P
->
Gå på Dato og tid innstillingene under Systemvalg.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Velg Nettverkstid
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Skriv inn adressa til tjeneren (10.0.2.2)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Kryss av på Bruk en nettverkstidstjener
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1012">7.7. Sette opp nettverksskriver i OS X</H2
-><P
->
For å sette opp en nettverksskriver i OS X går man inn på Programmer, så Verktøy og velger Utskriftssenter.
- </P
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Velg <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"IP-utskrift"</SPAN
-> i rullegardinmenyen
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Skriv inn adressa til skriveren
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg modell og driver
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Klikk Legg til
- </P
-></LI
-></UL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1025">7.8. Forandringer på tjener</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1027">7.8.1. Forandringer i oppsettet på NFS</H3
-><P
->
Logg inn på tjeneren for arbeidsstasjoner med ssh som root. Hos oss heter denne maskinen tjener. Gjør som følger:
- </P
-><P
->
Tjener login:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->ssh root at tjener</B
->
-</PRE
->
- </P
-><P
->
Oppgi passord, og du logger inn. Editer /etc/exports Dette kan for eksempel gjøres ved å bruke nano (/bin/nano)
- </P
-><P
->
Editer /etc/exports:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->nano /etc/exports</B
->
-</PRE
->
- </P
-><P
->
/etc/exports:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
# /etc/exports: the access control list for filesystems which may
-# be exported to NFS clients. See exports(5).
-#
-# Orginal linje
-# /skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw)
-#
-# Forandret linje
-/skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw,insecure)
-</PRE
->
- </P
-><P
->
Her vises en ferdig modifisert /etc/exports. Det er bare å legge til et insecure parameter. Dette betyr i praksis at du lar nfs bruke porter over 1024. Såvidt vi vet utgjør dette ingen risiko. Det neste vi skal gjøre er å restarte nfs-eksporteringen.
- </P
-><P
->
Restart av NFS eksportering:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->/etc/init.d/nfs-kernel-server restart</B
->
-</PRE
->
- </P
-><P
->
Logg ut fra serveren ved å skrive:
- </P
-><P
->
Logge ut fra server:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
<TT
-CLASS="prompt"
->#</TT
-> <B
-CLASS="command"
->exit</B
->
-</PRE
->
- </P
-><P
->
Lukk nå alle programmene på din Mac og start den på nytt. Det skal nå kunne gå an å logge inn på den med brukere som er lagt inn i LDAP, som en vanlig linux arbeidsstasjon.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1052">7.9. Tillegg</H2
-><P
->
mac-nfs-oppsett:
-<PRE
-CLASS="screen"
->
#/bin/sh
-echo Dette scriptet setter opp automatisk mounting av hjemmeområdene
-mkdir /skole ; mkdir /skole/tjener ; cd /skole/tjener
-ln -s /automount/skole/tjener/home0 home0
-nicl / -create /mounts/fu dir /skole/tjener/home0
-nicl / -create /mounts/fu type nfs
-nicl / -create /mounts/fu name tjener:/skole/tjener/home0
-echo Ferdig...
-</PRE
->
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="chapter"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN1056">Kapittel 8.
-Tilknytning av klienter med Windows
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1058">8.1. Introduksjon</H2
-><P
->
Dette kapittelet er ment å være til hjelp når man skal koble opp maskiner som kjører Microsoft Windows i et Skolelinux-nettverk. Ingen punkter vil bli gjennomgått i stor detalj, det er kun ment å være en introduksjon til hvordan det *kan* gjøres. Drifting og administrering av windowsmaskiner er et omfattende tema og er langt bedre dokumentert andre steder.
- </P
-><P
->
Forfatteren har kun hatt tilgang på engelske versjoner av windows og referanser og navn på komponenter vil derfor bære preg av det. Dette burde i de fleste tilfeller gå greit å følge også i norske versjoner, siden oversettelser av windows har en tendens til å være veldig direkte.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1062">8.2. Konfigurasjon av tjeneren</H2
-><P
->
Skolelinux har en ferdig løsning med et standardoppsett for å koble til windowsklienter. Løsningen baserer seg rundt Samba. Dersom du ønsker å endre noe av dette oppsettet anbefales en av de mange howtoene som er skrevet om Samba. Disse finnes under <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"documentation"</SPAN
-> på http://www.samba.org
- </P
-><P
->
I skrivende stund er deler av programvaren for å støtte windowsklienter kun tilgjengelig fra et test-område på ftp-tjeneren til skolelinux.no For å kunne benytte seg av dette kreves det at man gir apt tilgang til test-området og deretter kjører en upgrade av hele systemet. Se http://http://developer.skolelinux.no/info/studentgrupper/2003-macwin-integr/index.php?page=testing for en beskrivelse av hvordan dette gjøres. Så snart endringene blir lagt inn som standard i distribusjonen, vil dette ikke lenger være unødvendig.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1067">8.3. Konfigurasjon av klienten</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1069">8.3.1. Nettverksoppsett</H3
-><P
->
En maskin som kjører windows regnes i skolelinux-sammenheng for å være en tykk klient, og hører derfor hjemme på hovednettet. Det eneste man bør sørge for i nettverkskonfigurasjonen er at maskinen er satt opp til å motta ip-adresse og navnetjenester via DHCP. Dette er hva windows er satt opp til å gjøre i utgangspunktet på en ny installasjonen. Dersom maskinen tidligere har vært satt opp med en fast adresse, bør denne endres til å <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Tilordne adresse automatisk"</SPAN
->.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1073">8.3.2. Autentisering, fildeling og skriverdeling</H3
-><P
->
Når maskinen har fått tildelt sin ip-adresse og kan kommunisere med andre maskiner i nettet, må den settes opp for å kunne logge på tjeneren og få tilgang til filer og skrivere der. Dette kalles å legge maskinen inn i et domene. Domenet er da windowsdelen av nettverket, som er kontrollert av tjeneren.
- </P
-><P
->
Skolelinux har som standard et windows-domene kalt <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"skolelinux"</SPAN
->. Hvordan man setter opp en windowsklient til å delta i dette domenet varierer alt etter hvilken versjon av windows man kjører. Tilgang til hjemmekatalogen opprettes automatisk når brukeren logger på maskinen. Hjemmekatalogen vil da dukke opp som stasjon H: Alle skrivere som er lagt inn i CUPS på tjeneren vil bli delt på windows-nettverket, men ikke installert på den enkelte klient. Dette er av praktiske årsaker ettersom man må ha drivere til de spesifikke skriverene som er i det lokale nettet.
- </P
-><P
->
Her følger et kort sammendrag av hva som må gjøres i de forskjellige versjonene av windows.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN1079">8.3.2.1. Windows 95</H4
-><P
->
Windows 95 og 95A har ikke støtte for kryptering av passord, og er derfor ikke støttet av skolelinux. Dette valget er gjort av sikkerhetsmessige årsaker.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN1082">8.3.2.2. Windows 98/ME</H4
-><P
->
Disse versjonene er de enkleste å få lagt inn i domenet. Du kan gjøre dette ved å endre instillingene til <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Client for Microsoft Networks"</SPAN
-> under <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Network"</SPAN
-> i kontrollpanelet. Der finnes et valg kalt <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Logon to Windows NT-domain"</SPAN
-> som må aktiveres og domenetnavnet <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"skolelinux"</SPAN
-> skrives inn. Etter omstart vil maskinen være klar for å logge på skolelinux.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN1089">8.3.2.3. Windows NT og 2000</H4
-><P
->
For å koble til en maskin som kjører et av disse operativsystemene må du gå igjennom en veiviser. Disse systemene har en litt mer omfattende nettverksarkitektur og trenger derfor litt mer endringer i systemet. Veilederens startes ved å gå på kontrollpanelet og system. Under <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Network Identification"</SPAN
-> velger du <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Network ID"</SPAN
->. I veiviseren velger du så at maskinen skal være med i et <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"business network"</SPAN
-> og <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"a network with a domain"</SPAN
->.
- </P
-><P
->
Veiviseren spør etter et brukernavn, her fyller du inn <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"root"</SPAN
->, passordet er administrator (root) passordet ditt på skolelinux-tjeneren og domenet settes til <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"skolelinux"</SPAN
->. Det neste veiviseren spør etter er maskinnavn og domene. La maskinnavnet være det som står og fyll inn <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"skolelinux"</SPAN
-> nok en gang om ikke dette står fra før. Nok en gang vil maskinen be om brukernavn, passord og domene - fyll inn samme data som første gang. Etter en tenkepause, og dersom alt gikk bra, vil det dukke opp et vindu som spør om du vil legge til brukere. Her kan du velge å ikke legge til flere og trykke neste. Veiviseren vil fortelle deg at den er ferdig og at du er nødt til å restarte maskinen. Etter at maskinen er kommet opp igjen vil du i påloggingsvinduet kunne velge om du vil logge på den lokale maskinen eller skolelinux-domenet i en <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"drop-down"</SPAN
->- boks.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN1101">8.3.2.4. Windows XP Home</H4
-><P
->
Windows XP Home er et artig produkt som har mistet en rekke funksjoner som kan være nyttige å ha. En av de funksjonene som mangler er muligheten til å koble seg på et domene. Microsoft har bestemt seg for at en hjemmemaskin ikke har noe i et nettverk å gjøre, og har dermed utelatt denne muligheten. Windows XP Home edition støttes dermed ikke som klient i skolelinux-arkitekturen.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect3"
-><HR><H4
-CLASS="sect3"
-><A
-NAME="AEN1104">8.3.2.5. Windows XP Professional</H4
-><P
->
Windows XP Professional er i utgangspunktet basert på Windows 2000 og dermed er prosedyren for å legge den til i skolelinux-domenet veldig lik. Den eneste forskjellen er at XP Pro har noen sikkerhetsinnstillinger som ikke går overens med oppsettet skolelinux benytter seg av. Disse innstillingene må endres før man får lagt til maskinen. Dette kan gjøres ved hjelp av <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"local policy"</SPAN
->, men er enklest gjort i form av å endre to verdier i registeret. Dette kan gjøres ved hjelp av en liten .reg-fil som kjøres på maskinen. Etter at disse innstilligenen er endret kan man legge til maskinen etter samme oppskrift som for Windows 2000.
- Den aktuelle nøkkelen i registeret er:
- </P
-><P
->
<PRE
-CLASS="screen"
->
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\Netlogon\Parameters]
-"requiresignorseal"=dword:00000000
-</PRE
->
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1110">8.4. Oppsett av andre tjenester</H2
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1112">8.4.1. Konfigurering av web-proxy</H3
-><P
->
For å benytte seg av proxyen må man konfigurere hver enkelt nettleser. I Internet Explorer gjøres dette i <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Internet Options"</SPAN
->. I Opera settes det i <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Preferences"</SPAN
->. Navnet på proxyserveren er <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"webcache"</SPAN
-> og port er 3128.
- </P
-><P
->
Siden hver nettleser har sitt sted å lagre denne informasjonen på finnes det ikke en enkelt måte å oppdatere dette på alle maskinene i nettverket. En metode som ofte brukes er å kopiere inn endringene via login-scriptet til samba i form av en .reg-fil, eller .ini (avhengig av browser).
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1119">8.4.2. Konfigurering av e-post</H3
-><P
->
Skolelinux tilbyr flere måter å benytte epost-tjenesten på. Noen er mer egnet i et nettverk på en skole enn andre. Hvilken løsning man ønsker på sitt nettverk får være opp til hver enkelt administrator å velge. Mange har nok en løsning som benyttes på sin skole allerede og ønsker å fortsette med denne. Noen er også underlagt spesielle retningslinjer for hvordan elevene skal få tilgang til epost på.
- </P
-><P
->
POP er kanskje den som passer dårligst inn. Dette er den protokollen som benyttes mest når man sjekker epost fra en ISP. POP innebærer at meldingen blir lastet ned og lagret lokalt hos brukeren før den kan leses i epostleseren. I et skolenettverk vil det bety at posten vil lagres flere steder i systemet, både på tjeneren og på klienten. Bruk av POP vil også kreve at epostleseren blir satt opp for hver enkelt bruker på klientene.
- </P
-><P
->
IMAP er langt bedre i denne sammenhengen. Med IMAP vil epostleseren være oppkoblet mot tjeneren hele tiden og bare bli et grensesnitt mot eposten. Posten vil hele tiden befinne seg på et sted, tjeneren. I noen tilfeller vil også dette innebære at epostleser må settes opp for hver enkelt bruker. Noen epostlesere kan derimot konfigureres slik at de krever en egen innlogging med brukernavn, og dermed behøves kun et felles oppsett for alle brukere.
- </P
-><P
->
Web-basert epost er den løsningen som gir minst arbeid med tanke på windows-klienter. Alt som behøves fra klientens side er en webleser. Web-epost kan derimot kreve en større innsats for å bli satt opp på tjeneren, men vil være veldig lett å administrere i etterkant. Samtidig blir man spart for alle sikkerhetsproblemene epostlesere på windows har hatt de siste årene (virus og ormer som utnytter sikkerhetshull). Selv om et slikt web-grensesnitt kan være vidt forskjellig fra operativsystemet tilbyr, viser det seg at unge brukere lett forstår hvordan det skal brukes. Veldig mange av de som har privat epostadresse benytter en web-basert løsning. (F.eks Hotmail eller Telenor Onlines Epostleser).
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="appendix"
-><HR><H1
-><A
-NAME="AEN1125">Tillegg A.
-Vedlegg
- </H1
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1127">A.1. Oppdatering - hvordan fungerer den</H2
-><P
->
Det finnes flere forskjellige pakke behandlere til Debian sin GNU/Linux distribusjon, hvor vi skal ta for oss en av disse og forklare hvordan den fungerer. Til slutt vil det nevnes et par alternativer til pakke behandlere og hvordan det fungerer.
- </P
-><P
->
Det som er viktigst er å forklare hva en pakke behandler gjør og hvilke problemer den løser. Pakke behandleren holder kontroll over pakker eller programmer som kan lastes inn i maskinen. Disse pakkene er laget og testet for Debian slik at de installeres på maskinen lokalt. Pakkene handleren som vi kommer nærmere inn på tar høye for avhengigheter som eventuelt et program har. Den har også funksjoner som gjør at den kan oppdatere programvaren selv, ved å laste ned siste utgave fra nettet. Ved å benytte seg av siste utgave økes sikkerheten i systemet betraktelig.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1131">A.1.1. Bruk av apt-get</H3
-><P
->
Før en kan benytte seg av funksjonene som følger med apt-get så er du avhengig av at nedlastings stedene er korrekt angitt. Dette kommer av at en laster filene ned fra et sted på Internett. Adressen til disse filene må angis i sources.list filen. Denne filen ligger i stien /etc/apt/sources.list. Hvis den ikke finnes må du lage den ved hjelp av en editor og legge inn følgende data:
-
- </P
-><P
->
deb http://security.debian.org/ stable/updates main contrib non-free
- </P
-><P
->
deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian/ woody main contrib non-free
- </P
-><P
->
deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian-non-US/ woody/non-US main contrib non-free
- </P
-><P
->
deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux/ woody local
- </P
-><P
->
Etter at filen <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"sources.list"</SPAN
-> er korrekt så er det muligheter til å gå videre til å hente informasjon om pakkene og søke i dem, installasjon av pakker og oppdatering av installerte pakker.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1140">A.1.2. Oppdatering av informasjon om de tilgjengelige pakkene</H3
-><P
->
For å kunne hente ned informasjon og metadata om pakkene lokalt så må man skrive inn følgende kommando:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->apt-get</DT
-><DD
-><P
->update
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Dette fører til at det er en fil med informasjon som hentes ned lokalt med informasjon og metadata om de tilgjengelige pakkene. For å søke gjennom denne filen benyttes en annen kommando:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->apt-cache</DT
-><DD
-><P
->search[Pakke navn/ord/emne]
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Dermed kommer det opp en liste med tilgjengelige pakker. Oppbyggingen av denne listen er pakke navn-informasjon om innhold av pakken. En kan også finne ut avhengigheter som pakken har ved hjelp av kommandoen:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->apt-cache</DT
-><DD
-><P
->showpkg[pakke navn]
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1160">A.1.3. Installasjon av en pakke</H3
-><P
->
Etter å ha funnet en spesifikk pakke som du ønsker å installere, ved hjelp foregående skritt så kan en installere en spesifikk pakke ved å benytte følgende kommando:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->apt-get</DT
-><DD
-><P
->install [pakke navn]
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Her er det viktig at pakke navnet er korrekt, eller så kan det tenkes at den henter ned et annet program, eller at den ikke henter noe som helst. Dersom det er korrekt tastet inn vil nedlastingen og installasjonen av pakken iverksettes.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1169">A.1.4. Oppgradering av systemet</H3
-><P
->
For å automatisk oppgradere alle installerte pakker til den nyeste versjonen så er det kun å taste inn følgende kommando:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->apt-get</DT
-><DD
-><P
->upgrade
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Dette kan ta litt tid spesielt dersom det ikke har blitt gjort på en stund. Tror at dette gjøres av en daemon som er tidsinnstilt, slik at det ikke blir behov for å gjøre dette. Det finnes mer informasjon i manualsidene dersom du ønsker å lære mer om apt. Det finnes også andre pakke behandlere til Debian, men apt er den mest brukte.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1178">A.2. Testing og tilbake melding.</H2
-><P
->
For å kunne rette på feil programvaren er det veldig viktig at den blir testet av flere slik at vi får tilbake rapporter om programvarefeilene. Uten hjelp fra dere som bruker og tester programvaren og rapporterer feilene er det tilnærmet umulig for oss å finne alle feil. Dersom du finner en feil må den rapporteres til feildatabasen, http://bugs.skolelinux.no så fort som mulig slik at vi skal kunne rette den opp.
- </P
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1181">A.2.1. Retningslinjer for testing</H3
-><P
->
Testing er en god måte å bidra for å få programvare til å bli feilfri, så lenge de som tester sender inn feilrapporter til oss.
- </P
-><P
->
Første skritt på veien er å installere programvaren på en maskin. Sjekk om det er vedlagt noen retningslinjer for installasjonen av programmet før du begynner, dersom det er det følg disse. Hvis du ikke klarer å installere programvaren, prøv igjen. Om det stopper på samme stedet, sjekk om det finnes nyere installasjonsveiledning tilgjengelig og følg denne, eller har du valgt feil underveis? Hvis ikke rapporter til feil databasen ifølge retningslinjer som kommer nedenfor.
- </P
-><P
->
Nå som programvaren er installert så er det på tide å begynne å teste det installerte programmet. Da er det bare å starte programmet, og se om det oppfører seg normalt. Konfigurer programmet hvis det trengs og se om det fungerer normalt. Oppstår det feil, se om det er mulig å reprodusere den. Hvis det er tilfellet, rapporter til feildatabasen ifølge retningslinjer som kommer nedenfor.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1186">A.2.2. Hva skal en god feil rapport inneholde?</H3
-><P
->
Feilrapporter er benyttet som et verktøy til å kvalitetssikre og forbedre programvare. Er feilrapportene fylt ut galt kan det tenkes at den ignoreres av utvikleren fordi det er for frittflytende informasjon i feilrapporten. En nyttig feilrapport inneholder to punkter som er viktig; reproduserbar og spesifikk.
- </P
-><P
->
Dersom feilen ikke er reproduserbar blir det vanskelig for utvikleren å finne feilen, dermed blir det vanskelig for utvikleren å rette opp den rapporterte feilen. Det er viktig å få med alle relevante detaljer rundt feilen, hvis det ikke følger feilrapporten kan det tenkes at feilen blir nedprioritert.
- </P
-><P
->
Feilrapporter som er spesifiserte gjør det lettere å isolere feil som er rapportert inn. Har du kommet over noe som ikke virker som det skal er det viktig at du tar deg tid til å forsøke å isolere hva som utløste feilen, eventuelt legg ved et utdrag av kildekoden hvor feilen oppsto.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1191">A.2.3. Hvordan rapportere inn feil rapporter?</H3
-><P
->
Alle feilrapporter som skal inn til Skolelinux rapporteres via internettsiden http://bugs.skolelinux.no. (Det kan tenkes at noen feil skal rapporteres til andre. Disse lenkene står oppført på denne siden. Rapporter den til Skolelinux hvis du er i tvil om hvor feilen skal rapporteres.) Feilrapporteringssystemet som Skolelinux benytter seg av heter Bugzilla, som er en database hvor en kan søke etter rapporterte og legge inn nye feilrapporter. Nedenfor følger en mal om hvordan man rapporterer inn feil til oss.
- </P
-><P
->
Er den rapportert inn tidligere?
- </P
-><P
->
Før du sender inn en ny feilrapport må du sjekke om feilen har blitt registrert inn tidligere til http://bugs.skolelinux.no. Det er ingen hjelp i å rapportere duplikater av den samme feilen flere ganger. Det tar mindre tid å søke igjennom feil databasen enn å skrive en ny feilrapport, så det er lønnsomt å sjekke om den er allerede registeret. Det kan tenkes at den allerede er fikset, men du har ikke den siste versjonen, eller at den er under testing.
- </P
-><P
->
Hvis du finner at feilen du har identifisert er allerede registrert, ikke rapporter den igjen, men les igjennom den og legg til en kommentar på den eksisterende feilrapporten.
- </P
-><P
->
Hvordan sjekke om feilen er allerede rapportert?
- </P
-><P
->
Følg linken fra hovedsiden som heter <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Query existing bug reports"</SPAN
-> fra forsiden og lag en spørring som er i tråd med den feilen du har funnet. Dersom du er usikker hvordan du setter opp en spørring følg retningslinjene som står beskrevet under lenken <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"clue"</SPAN
-> på toppen av siden.
- </P
-><P
->
Rapporter en ny feilrapport.
- </P
-><P
->
Følg lenken <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Enter a new bug report"</SPAN
-> fra hovedsiden, da kommer man til en side hvor man må logge seg inn med e-mail adressen og passord.
- </P
-><P
->
Dersom du ikke har en konto så må du opprette en ved å følge lenken nederst på siden, og følge retningslinjene for opprettelse av konto. For å rapportere en feil må du ha en konto, dette for å kunne gi tilbakemelding til den som rapporterte feilen.
- </P
-><P
->
Nå som du har logget deg inn, gjenstår det å fylle ut skjemaet for feilrapporten som bør gjøres som beskrevet under.
- </P
-><P
->
Hvor fant du feilen?
- </P
-><P
->
De første feltene dreier seg om hvor du fant feilen, du må angi:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Version:</DT
-><DD
-><P
->med hvilken distribusjon du har installert.
- </P
-></DD
-><DT
->Componet:</DT
-><DD
-><P
->om hvilken del som den hører til.
- </P
-></DD
-><DT
->Platform:</DT
-><DD
-><P
->hvilken type plattform oppsto denne feilen?
- </P
-></DD
-><DT
->OS:</DT
-><DD
-><P
->hva slags operativsystem (OS) du benytter deg av, antar det er Linux
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Hvor viktig er feilen?
- </P
-><P
->
Dette har med prioriteringen av feil med tanke på om det er kritisk for systemet. Fungerer ikke en funksjon i et program som er lite benyttet skal den rapporteres inn, men med lav prioritet slik at det blir tatt når en har tid til det. Er det derimot et mye benyttet program som har en feil som gjøre at hele funksjonen til programmet forsvinner, skal dette har en høyere prioritet.
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Resolution_Priority:</DT
-><DD
-><P
->graderer en feilen fra P1 til P5 hvor P1 er minst kritisk. P2 er en vanlig normal gradering.
- </P
-></DD
-><DT
->Severity:</DT
-><DD
-><P
->tar for seg hva den kritiske tilstanden for feilen den feiler. Er den stor eller er den en triviell feil?
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Hvem vil følge opp denne feilen?
- </P
-><P
->
Her kan en angi hvem som skal følge opp feilen og sende kopi til eventuelt andre interessenter av feilrapporten:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Assigned_To:</DT
-><DD
-><P
->her kan en angi en utvikler som har ansvaret for å fikse feilen, eller så kan det være blankt så blir den sent til <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"default"</SPAN
-> til valget du gjorde ovenfor i <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"components"</SPAN
->.
- </P
-></DD
-><DT
->Cc:</DT
-><DD
-><P
->ønsker du å sende en kopi av feilen til noen andre, så kan dette gjøres ved å fylle inn e-postadressen i dette feltet.
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
->
Hva annet kan du fortelle utvikleren om feilen?
- </P
-><P
->
Det er her selve feilrapporten skal skrives til utvikleren slik at han skjønner hvordan han kan finne feilen. Det følger noen punkter som kan benyttes under:
- </P
-><P
-></P
-><DIV
-CLASS="variablelist"
-><DL
-><DT
->Summary:</DT
-><DD
-><P
->er en kort beskrivelse av feilen, rundt 60 tegn eller færre. Anse <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"summary"</SPAN
->-feltet som et emnefelt benyttet i e-post.
- </P
-></DD
-><DT
->Description:</DT
-><DD
-><P
->Her skrives feilrapporten som beskrevet i <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Hva skal en god feil rapport inneholde?"</SPAN
->. Har også laget noen punkter som kan være til hjelp:
- </P
-></DD
-></DL
-></DIV
-><P
-></P
-><UL
-><LI
-><P
->
Overordnet beskrivelse slik du opplever den.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Hvilke skritt må til for å reprodusere feilen?
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Resultatet av feilen. Hva er det som skjer?
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Forventet resultat. Hva var det du forventet istedet for feilen?
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Hvilken versjon av pakken benyttes? Bruk 'dpkg -S </full/filsti/til/programmet>' for å finne ut hvilken pakke det gjelder. Deretter 'dpkg -l <pakkenavn>' for å se hvilken versjon.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Hvilke versjoner av pakker benytter problempakken? Bruk 'bugreport -p <pakkenavn>', og svar på spørsmålene. Det skrives en mal like før programmet avsluttes som er et utgangspunkt for feilrapport.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Tilleggs informasjon, dersom det er noe.
- </P
-></LI
-></UL
-><P
->
Når du er ferdig med å fylle inn alt, dobbelsjekk om all informasjon er fylt inn korrekt. Trykk deretter på <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Commit"</SPAN
-> og din feilrapport vil bli registrert i en del av Skolelinux sin Bugzilla database.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect2"
-><HR><H3
-CLASS="sect2"
-><A
-NAME="AEN1279">A.2.4. Tilbakemelding fra innmeldte feil?</H3
-><P
->
Normalt hvis kommer det en tilbakemelding fra utviklerne vedrørende feilen som har oppstått. Det kan tenkes at utvikleren tar kontakt med innsenderen, dersom det ønskes mer informasjon eller om innsenderen har lyst til å teste den nye versjonen for å se om feilen er fikset. Før å kunne gjøre dette er det viktig at innsender registrer seg med en fungerende e-post adresse, og leser e-post fra denne.
- </P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1282">A.3. Reklamefri Opera</H2
-><P
->
Skolelinux har fått en spesiel versjon av browseren Opera, der reklamefeltet i browseren kan byttes ut. Dette gjøres ved å redigere '/etc/opera6rc.fixed'. Følgende felt legges inn.
- </P
-><A
-NAME="AEN1285"><BLOCKQUOTE
-CLASS="BLOCKQUOTE"
-><P
->
[brand]
- </P
-><P
->
Branded Banner URL=
- </P
-><P
->
Banner Path=<sti til bilde>
- </P
-><P
->
Banner HomePage=<URL>
- </P
-></BLOCKQUOTE
-><P
->
'Banner Path' gir stien til en lokal fil eller URL til en ekstern fil som må være et bilde (468x60 piksler) som skal legges inn i reklamefeltet i Opera. 'Banner HomePage' gir URL som Opera skal hente fram når en trykker på dette feltet.
- </P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1291">A.4. Valgene som blir gjort av det automatiske installasjonsoppsettet</H2
-><P
->
Select tasks to install. (Naviger med piltaster. Merk av Norwegian primay school: common, Norwegian primay school: server og Norwegian primay school: server for thin clients med space slik at det kommer en * for disse. Eventuelt kun det som du ønsker å installere på din maskin. Dersom du avviker fra de valgene vi har gjort vil installasjonen din bli annerledes.) Finish.
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Debian System Configuration. No. (Ikke kjør dselect.)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Installasjonen begynner og du ønsker å forsette insallasjonen) [Enter],[Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configure Xaw3dg. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Binutils. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Less. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Location. C. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Nfs-common. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ssh. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ssh. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ssh. Yes. Configuring Abiword-common. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Pager. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Root. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Apt-listchanges. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Auctex. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Paper Size Configuration. A4. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Web. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Web. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Web. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/daily.html. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Squid daily. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/weekly.html. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Squid weekly. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/monthly.html. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Calamaris. Squid monthly. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. Auto. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. Domain or host. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. (Navnet som du kalte maskinen din). Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. (Tast inn et passord som for ldap) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. (Verifiser passordet) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
OpenLdap configuration. No Configuring Courier-base. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Foomatic Printerfilter Configuration. Parse. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Foomatic Printerfilter Configuration. A2ps. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Cvs. /var/lib/cvs. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Cvs. create. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Cvs. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fetchmail-common. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fetchmail-common. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fetchmail-common. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fetchmail-common. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
fetchmail-common. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Mozilla-browser. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Gnuplot. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Inorwegian. Bokmål. Ok. (Vi har valgt bokmål, tror ikke installasjonen skal være noe annerledes ved valg av nynorsk.)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Kdm. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Kdm. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Kdm. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Limacute. /var/www/limacute/. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Limacute. o=linpro,c=no. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Limacute. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Localeconf. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Localeconf. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Localeconf. (Ikke velg noe her). Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ltsp-core-i386. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Mailman-limacute. my.web.server. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ntp-simple. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Ntp-simple. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. (Tast inn)Arbeidsgruppe. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. Yes. (Vi ønsker kryptert passord)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. Deamons. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Samba Server. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. 127.0.0.1 Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. dc=example,dc=net Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. 3 Ok. (Ldap versjon 3 skal benyttes)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libnss-ldap. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap. cn=manager,dc=example,dc=net Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap.(Tast inn et administrator/root passord) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Libpam-ldap. crypt Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Webmin. Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Webmin. (Tast inn navnet på maskinen din, antagelig fylt ut) Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-common. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Velg ditt skjemkort). Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
'Configuring Xserver-xfree86. xfree86 Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Tast inn ditt tastaturmodell, standard pc104, kan tenkes at du må benytte noe annet). Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Tast inn) no Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Velg muse-port. /dev/psaux er mest vanlig for PS/2-port, /dev/tts/0 for com1 og /dev/tts/1 for com2.) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Velg type mus, PS/2 fungerer normalt hvis du bruker dette.) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. No. (Dersom du ikke har LCD skjerm)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Simple. Ok. (Du kan velge andre, men på eget ansvar)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Velg størrelsen på skjermen din ut fra valgene). Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Sett de oppløsningen du ønsker, med space) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. (Sett den fargedybde du ønsker.) Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Cupsys-bsd. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xawtv. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xawtv. No.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Webalizer. /var/www/webalizer Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Webalizer. (legg til et navn på rapporten som skal genereres.) Ok
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Nå er det spørsmål om ordbøker, tast ) 2, [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Locales. (Benytt piltasteene og merk nn_NO og no_NO, med space) Ok.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Spørsmål om ordbok, tast) 1, [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Spørsmål om ordbok, tast) 1, [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Spørsmål om ordbok, tast) 1, [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Spørsmål om ordbok, tast) 7, [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(Run the apacheconfig script? N[Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
(LDAP støtte for php4, må legge til extension=ldap.so). Svar Y[Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Limacute. No
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Localeconf. No
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Yes.
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Configuring Xserver-xfree86. Yes
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Do you want to erase previously downloaded .deb files? (Svar) Yes[enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Tast [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Tast [Enter]
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
You must choose one of the options below. 5 velges. No configuration
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Debian system Configuration. Ok
- </P
-></LI
-></OL
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="AEN1535">A.5. Oppsett av mail</H2
-><P
->
Dersom brannveggen tillater det, kan filserveren brukes som mailserver. For å få det til må det gjøres noen manuelle steg:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Legge til domenenavn i /etc/exim/exim.conf. Dette gjør at ikke mail som er ment for domenet ikke blir avvist: finn linjen som starter med local_domains:, linjen inneholder sannsynligvis: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
legg til domenet som du skal bruke. for eksempel testskole.skolelinux.no, slik at linjen blir: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost:testskole.skolelinux.no
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Lagre filen, og om domenet er satt opp rett, vil bruker at testskole.skolelinux.no vil fungere.
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Nå vil post lagres på serveren. Neste steg er at brukerne skal få tak i den.
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Start KMail fra menyen (K -> Internett -> KMail)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Innstillinger -> Sett opp KMail
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Legg inn riktig E-post adresse under <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Identitet"</SPAN
->, f.eks: bruker at testskole.skolelinux.no
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Nettverk -> Legg til
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Under kontotype, velges IMAP
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Legg inn navn på kontoen, (dette er hva kontoen identifiserer seg med i ditt epostprogram, f.eks testskole)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Legg inn brukernavn på kontoen (dette er brukernavnet som blir sendt til epost-server, f.eks bruker)
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Legg inn passordet, som er det samme som passordet brukeren logger på med
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Vert skal være postoffice
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Trykk Lagre passordet i oppsetts-fila
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
Nå skal brukeren kunne motta mail. For å kunne sende mail skal det egentlig ikke være nødvendig å gjøre noen endringer, men foreløpig må brukeren legge inn følgende i KMail:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Innstillinger -> Sett opp KMail
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg Nettverk
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
Velg SMTP, tjener postoffice, og la port være 25
- </P
-></LI
-></OL
-><P
->
På filserveren må det gjøres en endring for å tillate videresending av mail fra det interne nettet:
- </P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="1"
-><LI
-><P
->
Finn linjen som starter med host_accept_relay. linjen inneholder sannsynligvis: host_accept_relay = <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"LOCALHOST"</SPAN
->
- </P
-></LI
-><LI
-><P
->
legg til :*.intern, slik at linjen blir som følger:host_accept_relay = <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"LOCALHOST:*.intern"</SPAN
->
- </P
-></LI
-></OL
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="appendix"
-><HR><H1
-><A
-NAME="appx.gfdl">Tillegg B. GNU Free Documentation License</H1
-><P
->Version 1.1, March 2000</P
-><A
-NAME="AEN1587"><BLOCKQUOTE
-CLASS="BLOCKQUOTE"
-><P
->Copyright (C) 2000 Free Software Foundation, Inc.
-59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307 USA
-Everyone is permitted to copy and distribute verbatim copies
-of this license document, but changing it is not allowed.</P
-></BLOCKQUOTE
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-0">B.1. PREAMBLE</H2
-><P
->The purpose of this License is to make a manual, textbook,
- or other written document "free" in the sense of freedom: to
- assure everyone the effective freedom to copy and redistribute it,
- with or without modifying it, either commercially or
- noncommercially. Secondarily, this License preserves for the
- author and publisher a way to get credit for their work, while not
- being considered responsible for modifications made by
- others.</P
-><P
->This License is a kind of "copyleft", which means that
- derivative works of the document must themselves be free in the
- same sense. It complements the GNU General Public License, which
- is a copyleft license designed for free software.</P
-><P
->We have designed this License in order to use it for manuals
- for free software, because free software needs free documentation:
- a free program should come with manuals providing the same
- freedoms that the software does. But this License is not limited
- to software manuals; it can be used for any textual work,
- regardless of subject matter or whether it is published as a
- printed book. We recommend this License principally for works
- whose purpose is instruction or reference.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-1">B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</H2
-><P
->This License applies to any manual or other work that
- contains a notice placed by the copyright holder saying it can be
- distributed under the terms of this License. The "Document",
- below, refers to any such manual or work. Any member of the
- public is a licensee, and is addressed as "you".</P
-><P
->A "Modified Version" of the Document means any work
- containing the Document or a portion of it, either copied
- verbatim, or with modifications and/or translated into another
- language.</P
-><P
->A "Secondary Section" is a named appendix or a front-matter
- section of the Document that deals exclusively with the
- relationship of the publishers or authors of the Document to the
- Document's overall subject (or to related matters) and contains
- nothing that could fall directly within that overall subject.
- (For example, if the Document is in part a textbook of
- mathematics, a Secondary Section may not explain any mathematics.)
- The relationship could be a matter of historical connection with
- the subject or with related matters, or of legal, commercial,
- philosophical, ethical or political position regarding
- them.</P
-><P
->The "Invariant Sections" are certain Secondary Sections
- whose titles are designated, as being those of Invariant Sections,
- in the notice that says that the Document is released under this
- License.</P
-><P
->The "Cover Texts" are certain short passages of text that
- are listed, as Front-Cover Texts or Back-Cover Texts, in the
- notice that says that the Document is released under this
- License.</P
-><P
->A "Transparent" copy of the Document means a
- machine-readable copy, represented in a format whose specification
- is available to the general public, whose contents can be viewed
- and edited directly and straightforwardly with generic text
- editors or (for images composed of pixels) generic paint programs
- or (for drawings) some widely available drawing editor, and that
- is suitable for input to text formatters or for automatic
- translation to a variety of formats suitable for input to text
- formatters. A copy made in an otherwise Transparent file format
- whose markup has been designed to thwart or discourage subsequent
- modification by readers is not Transparent. A copy that is not
- "Transparent" is called "Opaque".</P
-><P
->Examples of suitable formats for Transparent copies include
- plain ASCII without markup, Texinfo input format, LaTeX input
- format, SGML or XML using a publicly available DTD, and
- standard-conforming simple HTML designed for human modification.
- Opaque formats include PostScript, PDF, proprietary formats that
- can be read and edited only by proprietary word processors, SGML
- or XML for which the DTD and/or processing tools are not generally
- available, and the machine-generated HTML produced by some word
- processors for output purposes only.</P
-><P
->The "Title Page" means, for a printed book, the title page
- itself, plus such following pages as are needed to hold, legibly,
- the material this License requires to appear in the title page.
- For works in formats which do not have any title page as such,
- "Title Page" means the text near the most prominent appearance of
- the work's title, preceding the beginning of the body of the
- text.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-2">B.3. VERBATIM COPYING</H2
-><P
->You may copy and distribute the Document in any medium,
- either commercially or noncommercially, provided that this
- License, the copyright notices, and the license notice saying this
- License applies to the Document are reproduced in all copies, and
- that you add no other conditions whatsoever to those of this
- License. You may not use technical measures to obstruct or
- control the reading or further copying of the copies you make or
- distribute. However, you may accept compensation in exchange for
- copies. If you distribute a large enough number of copies you
- must also follow the conditions in section 3.</P
-><P
->You may also lend copies, under the same conditions stated
- above, and you may publicly display copies.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-3">B.4. COPYING IN QUANTITY</H2
-><P
->If you publish printed copies of the Document numbering more
- than 100, and the Document's license notice requires Cover Texts,
- you must enclose the copies in covers that carry, clearly and
- legibly, all these Cover Texts: Front-Cover Texts on the front
- cover, and Back-Cover Texts on the back cover. Both covers must
- also clearly and legibly identify you as the publisher of these
- copies. The front cover must present the full title with all
- words of the title equally prominent and visible. You may add
- other material on the covers in addition. Copying with changes
- limited to the covers, as long as they preserve the title of the
- Document and satisfy these conditions, can be treated as verbatim
- copying in other respects.</P
-><P
->If the required texts for either cover are too voluminous to
- fit legibly, you should put the first ones listed (as many as fit
- reasonably) on the actual cover, and continue the rest onto
- adjacent pages.</P
-><P
->If you publish or distribute Opaque copies of the Document
- numbering more than 100, you must either include a
- machine-readable Transparent copy along with each Opaque copy, or
- state in or with each Opaque copy a publicly-accessible
- computer-network location containing a complete Transparent copy
- of the Document, free of added material, which the general
- network-using public has access to download anonymously at no
- charge using public-standard network protocols. If you use the
- latter option, you must take reasonably prudent steps, when you
- begin distribution of Opaque copies in quantity, to ensure that
- this Transparent copy will remain thus accessible at the stated
- location until at least one year after the last time you
- distribute an Opaque copy (directly or through your agents or
- retailers) of that edition to the public.</P
-><P
->It is requested, but not required, that you contact the
- authors of the Document well before redistributing any large
- number of copies, to give them a chance to provide you with an
- updated version of the Document.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-4">B.5. MODIFICATIONS</H2
-><P
->You may copy and distribute a Modified Version of the
- Document under the conditions of sections 2 and 3 above, provided
- that you release the Modified Version under precisely this
- License, with the Modified Version filling the role of the
- Document, thus licensing distribution and modification of the
- Modified Version to whoever possesses a copy of it. In addition,
- you must do these things in the Modified Version:</P
-><P
-></P
-><OL
-TYPE="A"
-><LI
-><P
->Use in the Title Page
- (and on the covers, if any) a title distinct from that of the
- Document, and from those of previous versions (which should, if
- there were any, be listed in the History section of the
- Document). You may use the same title as a previous version if
- the original publisher of that version gives permission.</P
-></LI
-><LI
-><P
->List on the Title Page,
- as authors, one or more persons or entities responsible for
- authorship of the modifications in the Modified Version,
- together with at least five of the principal authors of the
- Document (all of its principal authors, if it has less than
- five).</P
-></LI
-><LI
-><P
->State on the Title page
- the name of the publisher of the Modified Version, as the
- publisher.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Preserve all the
- copyright notices of the Document.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Add an appropriate
- copyright notice for your modifications adjacent to the other
- copyright notices.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Include, immediately
- after the copyright notices, a license notice giving the public
- permission to use the Modified Version under the terms of this
- License, in the form shown in the Addendum below.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Preserve in that license
- notice the full lists of Invariant Sections and required Cover
- Texts given in the Document's license notice.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Include an unaltered
- copy of this License.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Preserve the section
- entitled "History", and its title, and add to it an item stating
- at least the title, year, new authors, and publisher of the
- Modified Version as given on the Title Page. If there is no
- section entitled "History" in the Document, create one stating
- the title, year, authors, and publisher of the Document as given
- on its Title Page, then add an item describing the Modified
- Version as stated in the previous sentence.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Preserve the network
- location, if any, given in the Document for public access to a
- Transparent copy of the Document, and likewise the network
- locations given in the Document for previous versions it was
- based on. These may be placed in the "History" section. You
- may omit a network location for a work that was published at
- least four years before the Document itself, or if the original
- publisher of the version it refers to gives permission.</P
-></LI
-><LI
-><P
->In any section entitled
- "Acknowledgements" or "Dedications", preserve the section's
- title, and preserve in the section all the substance and tone of
- each of the contributor acknowledgements and/or dedications
- given therein.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Preserve all the
- Invariant Sections of the Document, unaltered in their text and
- in their titles. Section numbers or the equivalent are not
- considered part of the section titles.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Delete any section
- entitled "Endorsements". Such a section may not be included in
- the Modified Version.</P
-></LI
-><LI
-><P
->Do not retitle any
- existing section as "Endorsements" or to conflict in title with
- any Invariant Section.</P
-></LI
-></OL
-><P
->If the Modified Version includes new front-matter sections
- or appendices that qualify as Secondary Sections and contain no
- material copied from the Document, you may at your option
- designate some or all of these sections as invariant. To do this,
- add their titles to the list of Invariant Sections in the Modified
- Version's license notice. These titles must be distinct from any
- other section titles.</P
-><P
->You may add a section entitled "Endorsements", provided it
- contains nothing but endorsements of your Modified Version by
- various parties--for example, statements of peer review or that
- the text has been approved by an organization as the authoritative
- definition of a standard.</P
-><P
->You may add a passage of up to five words as a Front-Cover
- Text, and a passage of up to 25 words as a Back-Cover Text, to the
- end of the list of Cover Texts in the Modified Version. Only one
- passage of Front-Cover Text and one of Back-Cover Text may be
- added by (or through arrangements made by) any one entity. If the
- Document already includes a cover text for the same cover,
- previously added by you or by arrangement made by the same entity
- you are acting on behalf of, you may not add another; but you may
- replace the old one, on explicit permission from the previous
- publisher that added the old one.</P
-><P
->The author(s) and publisher(s) of the Document do not by
- this License give permission to use their names for publicity for
- or to assert or imply endorsement of any Modified Version.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-5">B.6. COMBINING DOCUMENTS</H2
-><P
->You may combine the Document with other documents released
- under this License, under the terms defined in section 4 above for
- modified versions, provided that you include in the combination
- all of the Invariant Sections of all of the original documents,
- unmodified, and list them all as Invariant Sections of your
- combined work in its license notice.</P
-><P
->The combined work need only contain one copy of this
- License, and multiple identical Invariant Sections may be replaced
- with a single copy. If there are multiple Invariant Sections with
- the same name but different contents, make the title of each such
- section unique by adding at the end of it, in parentheses, the
- name of the original author or publisher of that section if known,
- or else a unique number. Make the same adjustment to the section
- titles in the list of Invariant Sections in the license notice of
- the combined work.</P
-><P
->In the combination, you must combine any sections entitled
- "History" in the various original documents, forming one section
- entitled "History"; likewise combine any sections entitled
- "Acknowledgements", and any sections entitled "Dedications". You
- must delete all sections entitled "Endorsements."</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-6">B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</H2
-><P
->You may make a collection consisting of the Document and
- other documents released under this License, and replace the
- individual copies of this License in the various documents with a
- single copy that is included in the collection, provided that you
- follow the rules of this License for verbatim copying of each of
- the documents in all other respects.</P
-><P
->You may extract a single document from such a collection,
- and distribute it individually under this License, provided you
- insert a copy of this License into the extracted document, and
- follow this License in all other respects regarding verbatim
- copying of that document.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-7">B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</H2
-><P
->A compilation of the Document or its derivatives with other
- separate and independent documents or works, in or on a volume of
- a storage or distribution medium, does not as a whole count as a
- Modified Version of the Document, provided no compilation
- copyright is claimed for the compilation. Such a compilation is
- called an "aggregate", and this License does not apply to the
- other self-contained works thus compiled with the Document, on
- account of their being thus compiled, if they are not themselves
- derivative works of the Document.</P
-><P
->If the Cover Text requirement of section 3 is applicable to
- these copies of the Document, then if the Document is less than
- one quarter of the entire aggregate, the Document's Cover Texts
- may be placed on covers that surround only the Document within the
- aggregate. Otherwise they must appear on covers around the whole
- aggregate.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-8">B.9. TRANSLATION</H2
-><P
->Translation is considered a kind of modification, so you may
- distribute translations of the Document under the terms of section
- 4. Replacing Invariant Sections with translations requires
- special permission from their copyright holders, but you may
- include translations of some or all Invariant Sections in addition
- to the original versions of these Invariant Sections. You may
- include a translation of this License provided that you also
- include the original English version of this License. In case of
- a disagreement between the translation and the original English
- version of this License, the original English version will
- prevail.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-9">B.10. TERMINATION</H2
-><P
->You may not copy, modify, sublicense, or distribute the
- Document except as expressly provided for under this License. Any
- other attempt to copy, modify, sublicense or distribute the
- Document is void, and will automatically terminate your rights
- under this License. However, parties who have received copies, or
- rights, from you under this License will not have their licenses
- terminated so long as such parties remain in full
- compliance.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-10">B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</H2
-><P
->The Free Software Foundation may publish new, revised
- versions of the GNU Free Documentation License from time to time.
- Such new versions will be similar in spirit to the present
- version, but may differ in detail to address new problems or
- concerns. See <A
-HREF="http://www.gnu.org/copyleft/"
-TARGET="_top"
->http://www.gnu.org/copyleft/</A
->.</P
-><P
->Each version of the License is given a distinguishing
- version number. If the Document specifies that a particular
- numbered version of this License "or any later version" applies to
- it, you have the option of following the terms and conditions
- either of that specified version or of any later version that has
- been published (not as a draft) by the Free Software Foundation.
- If the Document does not specify a version number of this License,
- you may choose any version ever published (not as a draft) by the
- Free Software Foundation.</P
-></DIV
-><DIV
-CLASS="sect1"
-><HR><H2
-CLASS="sect1"
-><A
-NAME="appx.gfdl-11">B.12. How to use this License for your documents</H2
-><P
->To use this License in a document you have written, include
- a copy of the License in the document and put the following
- copyright and license notices just after the title page:</P
-><A
-NAME="AEN1677"><BLOCKQUOTE
-CLASS="BLOCKQUOTE"
-><P
->
Copyright (c) YEAR YOUR NAME.
- Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
- under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
- or any later version published by the Free Software Foundation;
- with the Invariant Sections being LIST THEIR TITLES, with the
- Front-Cover Texts being LIST, and with the Back-Cover Texts being LIST.
- A copy of the license is included in the section entitled "GNU
- Free Documentation License".
-</P
-></BLOCKQUOTE
-><P
->If you have no Invariant Sections, write "with no Invariant
- Sections" instead of saying which ones are invariant. If you have
- no Front-Cover Texts, write "no Front-Cover Texts" instead of
- "Front-Cover Texts being LIST"; likewise for Back-Cover
- Texts.</P
-><P
->If your document contains nontrivial examples of program
- code, we recommend releasing these examples in parallel under your
- choice of free software license, such as the GNU General Public
- License, to permit their use in free software.</P
-></DIV
-></DIV
-><DIV
-CLASS="appendix"
-><HR><H1
-><A
-NAME="bibliography">Tillegg C.
-Bibliografi
- </H1
-><P
->
http://bugs.skolelinux.no/
- </P
-><P
->
http://bugs.skolelinux.no/queryhelp.cgi
- </P
-><P
->
http://bugs.skolelinux.no/bugwritinghelp.html
- </P
-></DIV
-></DIV
-></DIV
-><H3
-CLASS="FOOTNOTES"
->Sluttnotater</H3
-><TABLE
-BORDER="0"
-CLASS="FOOTNOTES"
-WIDTH="100%"
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN29"
-HREF="#AEN29"
->[1]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
slik at alle programmer er på bokmål, nynorsk og samisk
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN35"
-HREF="#AEN35"
->[2]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Mange bruker uttrykket <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"server"</SPAN
-> i denne sammenhengen.
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN86"
-HREF="#AEN86"
->[3]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Twisted Pair. Ledningene i kabelen er tvunnet sammen to og to for at dempe støyen fra annet elektrisk utstyr.
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN100"
-HREF="#AEN100"
->[4]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Også kalt <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"hardware"</SPAN
->-
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN263"
-HREF="#AEN263"
->[5]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Ingen grunn til å bekymre dere dersom dere ikke forstår dette nå. Dere skal ha grunnlag for å kunne finne ut hva som skjer mot slutten av boka, så ignorer detaljene hvis dette er nytt.
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN266"
-HREF="#AEN266"
->[6]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Skjulte filer og kataloger i et linux-system har filnavn som begynner med punktum. Som for eksempel .bashrc og .openoffice. Som vi er kjent med fra andre systemer er . navnet på katalogen vi befinner oss i og .. navnet på katalogen som ligger <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"over"</SPAN
-> i katalogtreet.
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN346"
-HREF="#AEN346"
->[7]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Dette kalles for heksadesimaltall, tall i 16-talls-systemet.
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN535"
-HREF="#AEN535"
->[8]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Linuxloader, programmet som gir deg oppstartsmenyen når Linux starter
-</P
-></TD
-></TR
-><TR
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="5%"
-><A
-NAME="FTN.AEN592"
-HREF="#AEN592"
->[9]</A
-></TD
-><TD
-ALIGN="LEFT"
-VALIGN="TOP"
-WIDTH="95%"
-><P
->
Måten IPP kommuniserer på likner faktisk veldig mye på hvordan man overfører nettsider. <SPAN
-CLASS="QUOTE"
->"Nettleseren"</SPAN
-> sender data til til tjeneren, som setter i gang utskrift og sender oppdaterte data tilbake til klient-programmet.
- </P
-></TD
-></TR
-></TABLE
-></BODY
-></HTML
->Done.
diff --git a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.de b/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.de
deleted file mode 100644
index bb95625..0000000
--- a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.de
+++ /dev/null
@@ -1,358 +0,0 @@
-<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-15"?>
-<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
-<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=ISO-8859-15" /><title>ICT administration manual for Skolelinux </title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.64.1" /><meta name="generator" content="Experimental LDP.XSL $Revision: 1.3 $" />
- <!-- Generated by LDP XSLT customization layer
- based on Norman Walsh's DocBook XSL stylesheets.
- More information at http://www.linuxdoc.org/ -->
- </head><body><div class="book" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2434307"></a>ICT administration manual for Skolelinux </h1></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Vibeke</span> <span class="surname">Braaten</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Christian</span> <span class="surname">Juell</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Tor Harald</span> <span class="surname">Nordnes</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Truls</span> <span class="surname">Teigen</span></h3></div><div><p class="copyright">Copyright © 2002, 2003 Vibeke Braaten, Christian Juell, Tor Harald Nordnes und Truls Teigen <i><span class="remark">Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2 or any later version published by the Free Software Foundation; with no Invariant Sections, no Front-Cover Texts, and no Back-Cover Texts. A copy of the license is included in the section entitled <span class="quote">GNU Free Documentation License</span>. </span></i>
- <i><span class="remark">Dieses Dokument wurde nachträglich überprüft von Klaus Ade Johnstad, Petter Reinholdtsen und Harald Thingelstad und anderen. </span></i>
- </p></div></div><div></div><hr /></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="preface"><a href="#id2435703">Introduction </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2435708">1. Skolelinux Hintergrund </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434439">2. Leitfaden zum IuTK-Administrationshandbuch </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434466">3. Teile dieses Buches </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="part"><a href="#id2483193">I. Installation and configuration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2483208">1. Hauptserver</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483218">1.1. Einrichtung des Hauptservers</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2434706">1.1.1. Die Einrichtung, Schritt für Schritt</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2434952">2. Workstation</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434963">3. Thin-Client-Server</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433515">4. Standalone</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433525">5. Standalone-Extras</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433535">6. Integrierter Haupt- und Terminalserver </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Liste der Ausstattung für die Test-Installation </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware-Spezifikationen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2495957">6.2. Installation des Profils Thin-Client-Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496001">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496320">6.2.2. Installation von CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496628">6.2.3. Ewas Systemadministration für den Anfang </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497061">6.3. Thin client configuration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497092">6.3.1. Thin-Clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Sammeln von Informationen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497553">6.3.4. Fehlerbehandlung in Verbindung mit der Terminalclient konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497782">6.4. Drucker </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497802">6.4.1. CUPS starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497870">6.4.2. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2498037">7. Einführung in Verwaltungswerkzeuge </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498110">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498136">7.1.1. Webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498166">7.1.2. Beschreibung der Kernfunktionen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Benutzer hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Benutzer löschen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Ändere die Größe der LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Erstellen einer LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498538">7.1.7. Benutzen von Webmin um Programme einzurichten, aufzurüsten und zu entfernen. </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498602">7.2.1. Wie man CUPS einrichtet </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Einführung in CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498785">7.2.3. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498877">7.2.4. Einen Drucker für einen Thin Client einrichten</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#secure-admin-routines">8. Sichere Durchführung von Administrativen Aufgaben </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499104">8.1. Administrative Aufgaben </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499114">8.2. Technische Aufgaben </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="part"><a href="#id2499281">II. Überblick über das System </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2499287">9. Netzwerk, Dienste und Software </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499293">9.1. Network </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499500">9.2. Beschreibung der Dienste </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Dienste </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499790">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Benutzeranwendungen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500106">10. Kommandozeilenadministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500112">10.1. Benutzeradministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500173">10.1.1. Hinzufügen/Entfernen von Benutzern </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">10.1.3. Ändern von Passworten </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500270">10.2. Systemadministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500276">10.2.1. Schutz von Dateien </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500430">10.2.2. Prozesse </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500471">10.2.3. Network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. Die Größe der LVM-Partitionen von der Kommandozeile aus verändern</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#error-handling">11. Fehlerbehandlung </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501368">11.1. Ein fehlender Treiber benötigt eine Treiberdiskette </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2501385">12. Einen MacOS X Client hinzufügen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501392">12.1. Vorbereitungen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501397">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501411">12.1.2. Kenntnisse </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501428">12.2. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501434">12.2.1. Placing the Mac in the Skolelinux network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501448">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501538">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501551">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501613">12.3. Authentifizierung </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501619">12.3.1. LDAP configuration in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501721">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501753">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501759">12.5.1. NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501842">12.6. Time settings in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501882">12.7. Configuring a network printer in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501930">12.8. Veränderungen auf dem Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501936">12.8.1. Veränderungen der NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502065">12.9. Anhang </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2502088">13. Windows Clients anschließen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2502094">13.1. Introduction </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502117">13.2. Den Server einrichten </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502147">13.3. Clients konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502152">13.3.1. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502174">13.3.2. Authentifizierung, gemeinsame Nutzung von Druckern und Dateien </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502471">13.4. Andere Dienste konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502477">13.4.1. Einen Web-Proxy konfigurieren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502509">13.4.2. Email konfigurieren </a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#id2502567">A. Anhänge </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2502573">A.1. Aktualisieren (Upgrade) - Wie geht das? </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502598">A.1.1. apt-get benutzen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502642">A.1.2. Informationen über verfügbare Pakete aktualisieren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502720">A.1.3. Paketinstallation </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502762">A.1.4. Das System aktualisieren (upgrade) </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502800">A.2. Testen und Rückmeldungen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502816">A.2.1. Guidelines for testing </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502852">A.2.2. Wie sollte eine Fehlerbeschreibung (bug report) aussehen? </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502881">A.2.3. Wie man Fehler meldet </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2503248">A.2.4. Rückmeldung zu gemeldeten Fehlern </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2503267">A.3. Opera ohne Werbung </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2503307">A.4. The choices made by the automatic installation </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2504211">A.5. Mail konfigurieren </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#appx.gfdl">B. GNU Free Documentation License</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-0">B.1. PREAMBLE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-1">B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-2">B.3. VERBATIM COPYING</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-3">B.4. COPYING IN QUANTITY</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-4">B.5. MODIFICATIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-5">B.6. COMBINING DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-6">B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-7">B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-8">B.9. TRANSLATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-9">B.10. TERMINATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-10">B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-11">B.12. How to use this License for your documents</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#bibliography">C. Bibliographie </a></span></dt></dl></div><div class="preface" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2435703"></a>Introduction </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2435708">1. Skolelinux Hintergrund </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434439">2. Leitfaden zum IuTK-Administrationshandbuch </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434466">3. Teile dieses Buches </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2435708"></a>1. Skolelinux Hintergrund </h2></div></div><div></div></div><p>Im Sommer 2001 wurde [in Norwegen] eine freiwillige gemeinschaftliche Anstrengung unternommen, um Freie Software für Schulen verfügbar zu machen. Dieses gemeinschaftliche Projekt hat zweierlei Ziel. Einerseits bezweckt es die Verringerung der von Schulen für Software benötigten Mittel. Andererseits will das Projekt Software anbieten, welche die offiziellen Anforderungen für elektronische Werkzeuge an norwegischen Schulen erfüllt. </p><p>Der Pionier und Projektleiter von Skolelinux ist Knut Yrvin. Circa 30 weitere Personen mit Computerkenntnissen haben, ohne finanziellen Ausgleich, ihre Freizeit für die Entwicklung Freier Software genutzt um die Skolelinux-Distribution zu erstellen. Anzupassen waren unter Anderem die Sprache<sup>[<a id="id2435743" href="#ftn.id2435743">1</a>]</sup>, technische Belange und die Aufbau-Einrichtung um den korrekten Betrieb von Programmen und Diensten sicherzustellen. </p><p>Es sollte dem Namen <span class="quote">Skolelinux</span> (skole = Schule; Linux für Schulen) nach offensichtlich sein, daß die Software auf Linux basiert, welches <span class="quote">Open Source</span> oder Freie Software ist. Dies ermöglicht Benutzern und Entwicklern den Quellkode zu verändern und erneut zu veröffentlichen. Solche offenen Lizenzen machen es überhaupt erst möglich, Anwendungen in jede gewünschte Sprache zu übersetzen, sowie die Distribution an die Bedürfnisse von Schulen anzupassen. </p><p>Die Sammlung an Programmen besteht aus Benutzer-Software für Arbeitsplatzrechnern, Diensten und Server-Software.<sup>[<a id="id2434358" href="#ftn.id2434358">2</a>]</sup> Anwendungen und Dienste werden entsprechend den Bedürfrnissen zusammgestellt, um a) Schülern die erforderlichen elektronischen Werkzeuge zur Verfügung zu stellen und b) ein Netzwerk auf effiziente Weise zu betreiben. </p><p>Das Skolelinux-Projekt beabsichtigt nicht mit anderen Anbietern auf dem Markt zu konkurrieren, aber es wird eine solide und günstige Alternative zu aktuellen Systemen sein. Dies wird teilweise dadurch erreicht, dass Linux auch auf älterer Hardware funktioniert, die von anderen modernen Systemen nicht mehr unterstützt wird. Linux ist kostenwirksam, sowohl bei den Hardwareanforderungen als auch bei den Kosten für Software. </p><p>Computersoftware ändert sich rapide; und Schüler sollten in der Lage sein mit der Software umzugehen, der sie in den kommenden Jahren in der Schule und bei der Arbeit begegnen werden. Deshalb ist es für die Schüler wichtig zum Gebrauch von elektronischen Werkzeugen im Allgemeinen befähigt zu werden, anstatt nur <span class="quote">Rezepte</span> für die Benutzung bestimmter Anwendungen auswendig zu lernen. </p><p>Grosse Bereiche der IT-Industrie sind sich nun darüber einig, dass offene Software wie Linux eine gemeinsame Grundlage bilden wird für die Mehrzahl der benutzten Werkzeuge. Es gibt einfach eine Grenze, wie oft jemand zu zahlen bereit ist für die ewig gleichen Basiswerkzeuge, die er schon seit Jahren benutzt. Deswegen scheint es ziemlich sicher, dass Schüler zu einem späteren Punkt ihres Lebens erneut Freier und wiederverwendbarer Software begegnen. </p><p>Die Skolelinux-Distribution erfüllt auch die Anforderungen des norwegischen <span class="quote">Fiberskolen</span>-Projektes (Lichtwellenleiter-Netzwerke in Schulen), welches allen [norwegischen] Schulen Zugang zu Breitband-Netzwerken verschaffen will. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2434439"></a>2. Leitfaden zum IuTK-Administrationshandbuch </h2></div></div><div></div></div><p>Dieses Buch wurde eigens vom Skolelinux-Projekt erstellt um dem Systemadministrator zu assistieren. Es soll dabei helfen die verschiedenen Pakete und Dienste kennenzulernen, welche in der Software-Sammlung enthalten sind. Zu wissen was die verschiedenen Teile sind, und wo sie sind, vereinfacht die Administration, die Wartung und die Pflege der Sicherheit. </p><p>Dieses Buch setzt nur grundlegende Kenntnisse von Computern voraus; z.Bsp. sollte der geneigte Leser etwas Erfahrung im Gebrauch von Computern haben und den Unterschied zwischen einer Maus und einer Tastatur kennen. Weil alle Anwendungen und Dienste für die meisten Leute neu sind, werden wir Sie behutsam durch eine Test-Installation führen. Dem folgt eine Beschreibung von Softwarepaketen, über die zu wissen etwas wert ist, insbesondere server-seitig. </p><p>Dieses Buch ist als <span class="quote">Howto</span> (Schritt-für-Schritt Anleitung) gedacht, um mit der Installation und Konfiguration der Skolelinux-Distribution `in die Gänge' zu kommen. Es behandelt auch, wie das System zu administrieren und zu warten ist. Vor allem Anderen ist es eine Einführung in Skolelinux, die einem Systemadministrator in der Anfangsphase helfen wird. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2434466"></a>3. Teile dieses Buches </h2></div></div><div></div></div><p>Wir haben uns dazu entschieden das Buch in zwei Teile zu unterteilen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Installation and configuration </p></li><li><p>System Überblick </p></li></ol></div><p>Es ist sehr entscheidend für dieses Buch, daß es in einer verständlichen Art und Weise geschrieben ist, damit der Wechsel von anderen Systemen so reibungslos wie möglich wird. Falls es hier irgendeine Information gibt, die Sie als unklar empfinden oder die im Buch fehlt, nehmen Sie bitte Kontakt mit uns auf und wir werden der Sache nachgehen. Sie erreichen uns (die deutsche Skolelinux-Gruppe) hierfür am Besten über unsere Mailingliste für Anwender (mailto:user at skolelinux.de). <sup>[<a id="id2483159" href="#ftn.id2483159">3</a>]</sup> </p></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2435743" href="#id2435743">1</a>] </sup> damit es alle Programme in Bokmaal, Nynorsk und Sami gibt </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2434358" href="#id2434358">2</a>] </sup> Der Ausdruck ``Server'' wird oft in diesem Zusammenhang verwendet. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2483159" href="#id2483159">3</a>] </sup> Dieses Buch ist <span class="quote">nur</span> eine Übersetzung der englischen Version --- etwaige Unklarheiten betreffen deswegen wahrscheinlich alle (Sprach-)Versionen. Am Besten wäre es daher, wenn Sie die Frage formulieren, zu der Sie dem Buch hier wg. fehlender/unklarer Informationen keine rechte Antwort entnehmen können. So sind wir dann sehr viel besser in der Lage, in der Erörterung mit den ausländischen Kollegen zu erarbeiten, WAS fehlt/unklar ist und WIE + WO Passagen ergänzt, klarer formuliert oder neugeschrieben werden müssen. --- Sie sehen, daß Sie allein schon durch eine gut formulierte Frage das ganze Projekt auf internationaler Ebene weiterbringen können. Wir freuen uns darauf, von Ihnen zu hören. </p></div></div></div><div class="part" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2483193"></a>Installation and configuration </h1></div></div><div></div></div><div class="partintro" lang="de" xml:lang="de"><div><div></div><div></div></div><p>Sie können zwischen verschiedenen Profilen während der Installation wählen </p><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2483208">1. Hauptserver</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483218">1.1. Einrichtung des Hauptservers</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2434706">1.1.1. Die Einrichtung, Schritt für Schritt</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2434952">2. Workstation</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434963">3. Thin-Client-Server</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433515">4. Standalone</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433525">5. Standalone-Extras</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2433535">6. Integrierter Haupt- und Terminalserver </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Liste der Ausstattung für die Test-Installation </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware-Spezifikationen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2495957">6.2. Installation des Profils Thin-Client-Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496001">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496320">6.2.2. Installation von CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496628">6.2.3. Ewas Systemadministration für den Anfang </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497061">6.3. Thin client configuration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497092">6.3.1. Thin-Clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Sammeln von Informationen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497553">6.3.4. Fehlerbehandlung in Verbindung mit der Terminalclient konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497782">6.4. Drucker </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497802">6.4.1. CUPS starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497870">6.4.2. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2498037">7. Einführung in Verwaltungswerkzeuge </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498110">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498136">7.1.1. Webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498166">7.1.2. Beschreibung der Kernfunktionen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Benutzer hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Benutzer löschen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Ändere die Größe der LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Erstellen einer LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498538">7.1.7. Benutzen von Webmin um Programme einzurichten, aufzurüsten und zu entfernen. </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498602">7.2.1. Wie man CUPS einrichtet </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Einführung in CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498785">7.2.3. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498877">7.2.4. Einen Drucker für einen Thin Client einrichten</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#secure-admin-routines">8. Sichere Durchführung von Administrativen Aufgaben </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499104">8.1. Administrative Aufgaben </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499114">8.2. Technische Aufgaben </a></span></dt></dl></dd></dl></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2483208"></a>Kapitel 1. Hauptserver</h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483218">1.1. Einrichtung des Hauptservers</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2434706">1.1.1. Die Einrichtung, Schritt für Schritt</a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Hier wird beschrieben wie man den Hauptserver installiert </p><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2483218"></a>1.1. Einrichtung des Hauptservers</h2></div></div><div></div></div><p>Die zentralen Netzwerkdienste laufen auf dem Hauptserver. Dieser Computer kann überall aufgestellt werden, zum Beispiel im Keller. Die Dienste die standartmäßig auf dem Hauptserver laufen beinhalten DNS, DHCP, CUPS, die Userdateien über NFS und die Userdaten über LDAP </p><p>Hardware Vorraussetzungen </p><p>Festplattenspeicher: 3 GB für die Basisinstallation plus Speicher für die Userdaten (Zum Beispiel XXX MB für jeden Nutzer). </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2434706"></a>1.1.1. Die Einrichtung, Schritt für Schritt</h3></div></div><div></div></div><p>Der Computer sollte von CD-Rom starten können. Wenn dies nicht möglich ist benötigen sie eine Skolelinux Bootdiskette </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Überprüfen sie die Einstellungen der Bootreihenfolge im BIOS. Wenn es möglich ist verändern sie sie so, dass sie von CD-Rom booten können. Wenn ihr Computer das Starten von CD-Rom nicht unterstützt, müssen sie Skolelinux Bootdisketten erstellen (2 Stück). </p></li><li><p>Legen sie die Skolelinux Installations CD-Rom in das CD Laufwerk und starten sie von der CD-Rom. Der Computer lädt dann das Skolelinux Installationsprogramm. </p></li><li><p>Wählen sie eine Sprache aus. </p><p>Nutzen sie die Tasten "Pfeil oben" oder "Pfeil unten" um die Zeile mit ihrer Sprache auszuwählen. </p><p>Drücken sie "Enter" um ihre Wahl zu treffen und fahren sie mit dem nächsten Schritt fort. </p><p>Sie können beobachten, wie das Skolelinux Installationsprogramm Dateien lädt. </p></li><li><p>Wählen sie das "Skolelinux Profil" </p><p>Lesen sie die Erklärungen von den Skolelinux Profil Auswahlmöglichkeiten. </p><p>Lesen sie die Erklärungen von den Skolelinux Profil Auswahlmöglichkeiten. </p><p>"Fortfahren" mit 'Enter' </p><p>Wählen sie das Profil Hauptserver </p><p>Mit "Pfeil oben" und "Pfeil unten" treffen sie ihre Wahl. Markieren sie mit der Leertaste (stellt ein "X" davor) ihr Profil. </p><p>[X] Hauptserver </p><p>"Fortfahren" mit 'Enter' </p><p>Sie können beobachten, wie die Kernel Module geladen werden </p><p>Wählen sie "Automatische Partition der Festplatte" </p><p>Hier haben sie zwei Möglichkeiten. Ja startet die automatische Partition der Festplatten. Nein erlaubt es einem die Festplatte manuel zu partionieren. SEIEN SIE SEHR VORSICHTIG. Wenn sie "Ja" wählen wird die automatische Patitionierung ALLES auf der Festplatte löschen. Bevor sie "Ja" wählen stellen sie sicher, dass sich keine wichtigen Daten auf der Festplatte befinden. </p><p>Die einfache Möglichkeit ist "Ja" Enter. </p><p>Die Festplatte wird nun partitioniert und die Skolelinux Daten werden auf der Festplatte installiert. dies wird einige Zeit dauern. </p><p>Sie können nun "Beenden der Installation und Neustart" wählen </p><p>Die CD wird nun ausgeworfen und der Computer muss neugestartet werden. Stellen sie sicher, dass sich keine CD`s oder Disketten in den Laufwerken befinden, bevor der Neustart stattfindet. </p><p>Weiter mit 'Eingabetaste'. </p></li><li><p>Bevor der Neustart stattfindet, gehen sie ins BIOS und stellen die Start Reihenfolge so um,dass der Computer zuerst von der Festplatte startet. Dann setzten sie den Startprozess fort </p></li><li><p>Passwort Einrichtung </p><p>Bitte lesen sie die Informationen über die einstellung des Passworts sehr sorgfältig. Bevor sie das root Passwort eingebn sollten sie sicher sein, dass sie ein sicheres Passwort gewählt haben. Dieses Passwort bietet vollen Zugriff auf den Server inklusive LDAP Zugriff </p><p>Weiter mit 'Eingabetaste'. </p><p>Geben sie das Root Passwort ein </p><p>Wiederhohlen sie das Passwort um es zu bestätigen </p><p>Zusätzliche Programmpakete müssen noch installiert werden und das System muss noch konfiguriert werden </p></li><li><p>"Konfigurieren" des Systems </p><p>Legen sie die Skolelinux Installations CD-Rom in das CD Laufwerk </p><p>Weiter mit der Eingabetaste. </p><p>Zusätzliche Programmpackete werden nun automatisch installiert und konfiguriert. dies kann einige Zeit dauern </p><p>Nach der Packetinstallation wird die CD-Rom ausgeworfen </p></li></ol></div><p>Die Basisinstallation von Skolelinux ist nun beendet. Es erscheint der Login prompt "login und sie können sich als root mit dem root Passwort einloggen </p></div></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434952"></a>Kapitel 2. Workstation</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME</p></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434963"></a>Kapitel 3. Thin-Client-Server</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2433515"></a>Kapitel 4. Standalone</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2433525"></a>Kapitel 5. Standalone-Extras</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2433535"></a>Kapitel 6. Integrierter Haupt- und Terminalserver </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Liste der Ausstattung für die Test-Installation </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware-Spezifikationen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2495957">6.2. Installation des Profils Thin-Client-Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496001">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496320">6.2.2. Installation von CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496628">6.2.3. Ewas Systemadministration für den Anfang </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497061">6.3. Thin client configuration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497092">6.3.1. Thin-Clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Sammeln von Informationen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497553">6.3.4. Fehlerbehandlung in Verbindung mit der Terminalclient konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497782">6.4. Drucker </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497802">6.4.1. CUPS starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497870">6.4.2. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Der Gegenstand dieses Kapitels ist es, eine Schritt-für-Schritt Anleitung dafür bereitzustellen, wie eine Test-Installation von Skolelinux vorgenommen werden sollte, damit Sie, der Systemadministrator, so wenig Problemen wie möglich begegnet. Die Installation selbst entlang eines <span class="quote">Kuchen</span>-Modells gestaltet, bei dem jede Scheibe des Kuchens ein Teil des gesamten Testsystems ist. Jede Scheibe besteht aus kleineren Teilen, und jeder Teil wird im Detail beschrieben. Wenn alle Scheiben zusammengefügt werden tritt ein kompletter Kuchen hervor und wir haben unser Ziel erreicht, ein funktionierendes und benutzerfreundliches System zu haben. </p><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="Equipment-list"></a>6.1. Liste der Ausstattung für die Test-Installation </h2></div></div><div></div></div><p>Bevor wir mit der Zubereitung des Kuchens anfangen ist es wesentlich, daß wir alle notwendigen Zutaten haben. Ohne diese wird es sehr schwer werden dem Rezept zu folgen. Die Hauptzutaten sind wie folgt: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>1 Computer als Server </p></li><li><p>2 Computer als Thin-Clients<sup>[<a id="id2433707" href="#ftn.id2433707">4</a>]</sup> </p></li><li><p>1 Computer als Arbeitsplatzrechner (auch <span class="quote">Workstation</span> genannt) </p></li><li><p>1 Drucker </p></li><li><p>1 Netzwerk-<span class="quote">Hub</span> oder -<span class="quote">Switch</span> </p></li><li><p>5 Netzwerk-Kabel </p></li><li><p>Ein sogenanntes Twisted-Pair (TP<sup>[<a id="id2433768" href="#ftn.id2433768">5</a>]</sup>) Crosslink-Kabel zur Fehlersuche. </p></li><li><p>1 vorhandene Verbindung zum Internet (und möglicherweise anderen Netzwerken). </p></li><li><p>1 Skolelinux-Distribution </p></li></ul></div><p>Es gibt drei verschiedene Arten von Computern auf dieser Liste. Der Grund dafür ist, daß diese verschiedene Hardware-Spezifikationen in Bezug auf CPU-Geschwindigkeit, Speichergröße und Festplattentyp haben. Der Server sollte ein relativ leistungsfähiger Rechner sein; _wie_ leistungsfähig genau hängt genau davon ab, welche Aufgaben er tatsächlich erfüllen soll. In diesem Fall wird der Server-Computer [auch] als Thin-Client-Server verwendet, so daß die Spezifikationen davon abhängen, wie viele Thin-Clients er bedienen (versorgen) wird. </p><p>Der Arbeitsplatzrechner braucht nicht so leistungsfähig zu sein wie der Server. Aber er sollte genügend Leistungsfähigkeit besitzen.Wie bei einem gewöhnlichen PC findet die gesamte Verarbeitung auf diesem Rechner statt. Die Thin-Clients benötigen weniger Leistung, da sie den Hauptspeicher (RAM) und die Speicherkapazität (Festplatte) des Servers nutzen. </p><p>Für das Netzwerk, welches sich um die Kommunikation zwischen den Rechnern kümmert, werden Netzwerkkabel benötigt, sowie ein Hub oder Router. Hubs und Router sind <span class="quote">Traffic Controller</span> (Verkehrsregulierer), die sicherstellen, daß mehr als zwei Rechner miteinander in Verbindung bleiben können. </p><p>Ebenso bedarf es einer Verbindung zum Internet und zu jedem anderen äußeren Netzwerk, welches benutzt werden soll. Dies könnte über einen ISDN-Router, einen ADSL-Router<sup>[<a id="id2433854" href="#ftn.id2433854">6</a>]</sup> oder eine Breitbandverbindung usw. sein. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Hardware-specifications"></a>6.1.1. Hardware-Spezifikationen </h3></div></div><div></div></div><p>Wir möchten gerne etwas über die Mindest-Spezifikationen der verschiedenen Computer und anderen Geräte<sup>[<a id="id2433882" href="#ftn.id2433882">7</a>]</sup> sagen. Im Allgemeinen zahlt es sich aus, bessere Ausstattung als die Mindestanforderungen für eine Test-Installation zu benutzen. In Hinsicht auf die Computer, sollte diese alle Folgendes haben: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Grafikkarte (PCI- oder AGP-Typ) </p></li><li><p>Netzwerkkarte (PCI-Typ) </p></li><li><p>Floppy-Laufwerk, Bildschirm </p></li><li><p>Tastatur und Maus </p></li><li><p>Darüberhinaus muß der Thin-Client-Server über zwei Netzwerkkarten verfügen; vorzugsweise zwei verschiedene [Modelle]. </p></li></ul></div><p>Mindestanforderungen für einen Thin-Client-Server, der bis zu 4 Thin-Clients bedient, sind wie folgt: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Prozessor: 300 MHz </p></li><li><p>Hauptspeicher (RAM): 265 MiB [=MebiByte bzw. MB=MegaByte] </p></li><li><p>Festplatte: 2GB + 2x den Betrag vom RAM </p></li><li><p>CDROM-Laufwerk </p></li></ul></div><p>Falls mehr als 4 Thin-Clients bedient werden sollen, dann muß der Computer aufgerüstet werden. </p><p>Ein Arbeitsplatzrecher sollte zumindest Folgendes haben: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Prozessor: 150 MHz </p></li><li><p>Hauptspeicher: 64 MiB </p></li><li><p>CDROM-Laufwerk </p></li></ul></div><p>Mindestanforderungen für einen Thin-Client-Rechner: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Prozessor: 80 MHz </p></li><li><p>Hauptspeicher: 24 MiB </p></li><li><p>Grafikkarte vom PCI-/AGP-Typ ist nicht notwendig </p></li><li><p>Eine Netzwerkkarte vom ISA-Typ ist O.K. (wird aber NICHT empfohlen); z.Bsp. 3com509 </p></li></ul></div><p>Die Mindestanforderungen für einen HUB sind: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Geschwindigkeit: 10 Mb/s [MegaBit pro Sekunde] </p></li><li><p>Ports: 4 <sup>[<a id="id2495913" href="#ftn.id2495913">8</a>]</sup> </p></li></ul></div><p>Jetzt, da wir alle Anforderungen an die Computer durch haben, verbleiben noch der Drucker, die Netzwerkkabel und die vorhandenen Verbindungen. Der Drucker sollte ein normaler Drucker sein, die Netzwerkkabel sollten zu den Netzwerkkarten und zum Hub passen. Wir nehmen an, daß es ein vorhandenes Netzwerk vor Ort gibt, _FIXME_( which the system should be tested against )_/FIXME_. </p><p>Damit haben wir die Erfordernisse für Aufbau einer Testinstallation der Skolelinux-Distribution und werden nun mit der Installation an sich fortfahren. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2495957"></a>6.2. Installation des Profils Thin-Client-Server </h2></div></div><div></div></div><p>Die erste Scheibe vom diesem unserem Kuchen ist, Skolelinux auf einem Server für die Thin-Clients installiert zu kriegen. </p><p>Die oben aufgeführten Anforderungen stellen die absolute Untergrenze für Hardware dar, um einen Skolelinux-Server betreiben zu können. Es zahlt sich wirklich aus, einen Rechner mit deutlich besseren technischen Daten zu verwenden, um Problemen mit dem Leistungsvermögen zu entgehen. Und falls die Thin-Clients und der Server Internetzugang haben sollen, dann muß der Server zwei Netzwerkkarten haben. Bevor Sie mit der Installation beginnen verbinden Sie das Kabel vom vorhandenen Netzwerk mit der oberen der beiden Netzwerkkarten. Ebenso wichtig ist es daran zu denken, daß die Installation ALLES von Ihrer Festplatte LÄSCHEN wird. Falls es dort also irgendetwas gibt, was Sie behalten möchten, dann ist jetzt die letzte Gelegenheit eine Sicherungskopie Ihrer Daten zu machen. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496001"></a>6.2.1. BIOS<sup>[<a id="id2496005" href="#ftn.id2496005">9</a>]</sup> </h3></div></div><div></div></div><p>Schalten Sie den Computer an und gehen Sie in das BIOS[-Setup] <sup>[<a id="id2496024" href="#ftn.id2496024">10</a>]</sup>. Anweisungen dafür werden nach dem Anschalten auf Ihrem Bildschirm angezeigt. Das jeweilige Kommando variiert von Anbieter zu Anbieter; meistens werden die Tasten <ENTFernen>/<DELete>, <F1> oder <F2> verwendet. Eine Standardmeldung ist z.Bsp.: <span class="quote">To enter setup press: <F1></span>. </p><p>Im BIOS-Konfigurationsmodus angekommen müssen sie die Startreihenfolge (<span class="quote">boot sequence</span>) des Computers auf das Starten vom CDROM-Laufwerk einstellen.<sup>[<a id="id2496056" href="#ftn.id2496056">11</a>]</sup> Speichern Sie Ihre Änderungen (<span class="quote">save [changes]</span>) und verlassen (<span class="quote">exit</span>) das BIOS-Setup (den Konfigurationsmodus). <sup>[<a id="id2496081" href="#ftn.id2496081">12</a>]</sup> </p><p>Falls Sie nicht in der Lage sind, den Rechner vom CDROM-Laufwerk zu starten, dann werden Sie Disketten benutzen müssen. Es gibt [für diesen Fall] verschiedene Disketten[-Abbilder bzw. -<span class="quote">Images</span>], entsprechend dem jeweiligen Grund, aus dem Sie die Installation nicht direkt von CDROM starten können. Sie finden sie auf der Skolelinux-CD im <span class="quote">install</span>-Verzeichnis. Dort werden Sie auch das Programm rawrite2.exe finden, welches Sie benötigen, um mit einem MS-Windows-Rechner die Daten des Disketten-Abbilds auf eine [normale] Diskette zu schreiben. </p><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="bootdisks"></a>6.2.1.1. Normalerweise kann der Rechner von CDROM starten, aber mit der Skolelinux-CD geht es nicht </h4></div></div><div></div></div><p>Fertigen Sie eine Startdiskette von der Datei sbm.bin an. Auf einem Linux-/Unix-Computer führen Sie dazu Folgendes als <span class="quote">root</span> aus: </p><p>
-<span><b class="command">dd if=/cdrom/install/sbm.bin of=/dev/fd0 <Eingabe></b></span>
- </p><p>Auf einem MS-Windows-Rechner führen Sie rawrite2.exe aus (z.Bsp. mit Doppelklick darauf) und geben </p><p>sbm.bin <Eingabe> </p><p>ein und dann </p><p>a: <Eingabe>. </p><p>Sie können die Installation von dieser Diskette starten. Später, bei der Installation der [Software-]Pakete, werden Sie dann Zugriff zur Skolelinux-CD haben. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496191"></a>6.2.1.2. Der Computer ist [generell] nicht in der Lage, von CDROM zu starten </h4></div></div><div></div></div><p>In diesem Fall müssen Sie zwei Disketten erstellen, von den Dateien root.bin und rescue.bin. Sie finden diese an der selben Stelle wie im Abschnitt <a href="#bootdisks" title="6.2.1.1. Normalerweise kann der Rechner von CDROM starten, aber mit der Skolelinux-CD geht es nicht ">Abschnitt 6.2.1.1, Normalerweise kann der Rechner von CDROM starten, aber mit der Skolelinux-CD geht es nicht </a> beschrieben, und Sie fertigen sie auch auf dieselbe Weise an. Bei dieser Installationsvariante starten Sie mit der root.bin-Diskette und folgen dann den Anweisungen auf dem Bildschirm. </p></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496320"></a>6.2.2. Installation von CD </h3></div></div><div></div></div><p>Nachdem das BIOS korrekt konfiguriert ist können Sie die CD in den Rechner einlegen und ihn neu starten. Nun beginnt der Installationsvorgang. </p><p>Während der Installation gibt es zwei Fragestellungen, bei denen Sie entscheiden müssen: Welche Sprache gilt als Standard für die Benutzer des Computers, und was wird die Funktion des Rechners sein. </p><p>Es gibt vier Optionen für die Funktion: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Server [`Hauptserver'] </p></li><li><p>LTSP-Server (Thin-Client-Server) </p></li><li><p>Workstation </p></li><li><p>Einzelplatzrechner `für den Hausgebrauch' (<span class="quote">Standalone</span>) </p></li></ul></div><p>Alle von diesen [Optionen] können kombiniert werden, aber es darf nur _einen_ [Haupt-]Server in einem Netzwerk mit Skolelinux-Installationen geben. </p><p>Folgen Sie den Anweisungen auf dem Bildschirm. Denken Sie daran, daß Sie einen Thin-Client-Server auf dem Rechner installieren, so daß Sie später Thin-Clients daran anschließen können. </p><p>Wir werden das, was gemacht werden muß, Schritt für Schritt durchgehen. </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Was an oberster Stelle des Menüfeldes stehen sollte ist in Fettschrift markiert. </p></li></ul></div><p>Wie die Skolelinux-CD installiert werden sollte. Diese Beschreibung hier kann einigermaßen von Ihren Erfahrungen abweichen, je nach Bauweise Ihres Computers. </p><p>In the following guidelines, the first part consist of a point in the text at the top of the screen. The next parts are the choices we have inserted in sequence. Comments to aid the readers has been added in parentheses. </p><p>Erster Teil der Installation (debian-installer) </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Booten (Starten) Sie von CD. Drücken Sie [enter] bei der 'boot:' Eingabeaufforderung und warten Sie darauf, daß ein Menü mit zwei Optionen erscheint. </p></li><li><p>Wählen Sie die Lokalisierung, die Sie als Standard für die Sprache und Region verwenden möchten. </p></li><li><p>Wählen Sie, welche Funktionsprofile auf dem Computer installiert werden sollen. Die ausgewählten Funktionsprofile sind als <span class="quote">(selected)</span> markiert. Die Auswahl der Profile beeinflußt die Partitionierung und Installation der [Software-]Pakete. </p></li><li><p>Beantworten Sie die Frage, ob es OK ist, alle Daten auf der Festplatte zu verlieren, mit 'ja'/'yes' ([enter]). Diese Auswahl wird _ALLE DATEN AUF ALLEN FESTPLATTEN DES RECHNERS LÄSCHEN_!! Sagen Sie 'nein'/'no', falls Sie [noch] nicht darauf vorbereitet sind, alle Daten auf den Festplatten des Computers zu verlieren. </p></li><li><p>Answer 'Continue' when asked to remove the CD and prepare the machine for boot from hard disk. </p></li></ol></div><p>Zweiter Teil der Installation (base-config) </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Stellen Sie die BIOS-Konfiguration so ein, daß der Rechner von der Festplatte startet. </p></li><li><p>Lesen und verstehen Sie die Information bezüglich des root-Passworts (Passwort des Systemadministrators). Geben Sie das gewünschte Passwort zweimal ein. </p></li><li><p>Folgen Sie der Aufforderung, die CD wieder einzulegen, die für das Starten von Festplatte entfernt wurde, und drücken Sie [enter]. </p></li><li><p>Warten Sie auf die Information, daß die Installation erfolgreich war; oder anderenfalls zuerst auf eine Meldung, daß einige Sachen schief gelaufen sind, gefolgt von der Bestätigung, daß die Installation erfolgreich war. Drücken Sie [enter] um fortzufahren. </p></li></ol></div><p>Die Installation sollte nun abgeschlossen und alles so eingestellt sein, daß es auf Anhieb funktioniert. </p><p>Melden Sie sich als <span class="quote">root</span> (Systemadministrator) an und geben das Passwort ein, welches Sie während der Installation vergeben haben. <sup>[<a id="id2496592" href="#ftn.id2496592">13</a>]</sup> </p><p>Falls der grafische Login nicht angezeigt wird, dann kann er mit der Eingabe <span><b class="command">/etc/init.d/kdm restart</b></span> auf der Kommandozeile (gefolgt von [enter]) gestartet werden. Falls der Monitor nicht in der Lage ist, sich auf das Bild zu synchronisieren, dann kehren Sie zum textbasierten Kommandointerpreter (der <span class="quote">Shell</span>) zurück. Versuchen Sie die Konfiguration von X anzupassen, indem Sie <span><b class="command">dpkg-reconfigure xserver-xfree86</b></span> ausführen. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496628"></a>6.2.3. Ewas Systemadministration für den Anfang </h3></div></div><div></div></div><p>Für die Administrierung und das Einstellen des Computers wird <span class="quote">Webmin</span> verwendet. Dies ist das Werkzeug, welches für die Anpassung der Netzwerkfunktionalität, _FIXME_( keeping track of users )_/FIXME_ und für eine Unzahl anderer Aufgaben benutzt wird. </p><p>Nun werden wir zum allerersten Mal Webmin aufrufen [und uns <span class="quote">einloggen</span>], dort einen Blick hineinwerfen und einige neue User für die Testinstallation hinzufügen. Darüberhinausgehender Gebrauch von Webmin und das Anlegen von vielen Usern, z.Bsp. einer Reihe von Klassen, wird später beschrieben werden. </p><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496666"></a>6.2.3.1. Verantwortung und Risiko </h4></div></div><div></div></div><p>Warnung: Das Benutzerkonto <span class="quote">root</span>, welches während der Installation angelegt wurde, ist der einzige User, der imstande ist, ALLES am System zu verändern. Dies beinhaltet die Macht, zu tun was auch immer Ihnen beliebt, aber es zieht auch eine große Verantwortung nach sich. Wenn Sie als 'root' arbeiten, könnten Sie durch ein Versehen sehr einfach unbeabsichtigt das ganze System zerstören; und es fast nie möglich, alles einfach `aus dem Papierkorb' wiederherzustellen. </p><p>Dies ist einer der Gründe warum wir mit einer Testinstallation beginnen; Dinge können ohne große Verluste schief laufen. </p><p>In jedem Fall ist es sehr wichtig, daß man sich an Folgendes hält: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Niemals als root einloggen, solange es nicht absolut unumgänglich ist, und nicht länger als notwendig eingeloggt bleiben. </p></li><li><p>Immer ZWEIMAL nachdenken, SOLANGE man als root eingeloggt ist, BEVOR man irgendetwas tut. </p></li><li><p>Niemals vom Computer weggehen, solange man als root eingeloggt ist. Sie wollen nicht, daß zufällig Vorbeigehende so große Verfügungsgewalt über Ihren Computer haben. Alle Dienste eines Rechners, auf die Andere Zugriff über das Netzwerk benötigen, funktionieren auch ohne daß sich jemand in den Rechner eingeloggt hat absolut bestens. </p><p>Hinweis: Alle Dienste eines Rechner, auf die Andere Zugriff über das Netzwerk benötigen, funktionieren auch ohne daß sich jemand in den Rechner eingeloggt hat bestens. </p></li></ol></div><p>Erlauben Sie mir, ein Beispiel aus dem wahren Leben wiederzugeben: <sup>[<a id="id2496757" href="#ftn.id2496757">14</a>]</sup>
- </p><p>Eines Tages, als ich dabei war einen Verzeichnisbaum aufzuräumen, da kam es mir in den Sinn, alle versteckten Dateien und Verzeichnisse zu löschen.<sup>[<a id="id2496780" href="#ftn.id2496780">15</a>]</sup> Auf der Kommandozeile schrieb ich </p><p><span><b class="command">rm -r .*</b></span></p><p>Was ich vergaß, war, daß dieser Befehl nicht nur das löscht, was ich beabsichtigte zu löschen, sondern darüberhinaus auch alle anderen Dateien auf dem Computer. Falls ich als root eingeloggt gewesen wäre, dann hätte ich das ganze System ausradiert; aber glücklicherweise war ich es nicht. Ich hatte nicht die Berechtigung alle Dateien auf dem System zu löschen, worüber ich dann sehr glücklich war. Nichts Folgenschweres passierte. </p><p>Zur Wiederholung: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Sie sollten sich niemals als root einloggen, solange es nicht absolut unumgänglich ist, und nicht länger als notwendig eingeloggt bleiben. </p></li><li><p>Immer ZWEIMAL nachdenken, SOLANGE man als root eingeloggt ist, BEVOR man irgendetwas tut. </p></li><li><p>Niemals vom Computer weggehen, solange man als root eingeloggt ist. Sie wollen nicht, daß zufällig Vorbeigehende so große Verfügungsgewalt über Ihren Computer haben. </p></li></ol></div><p>Nachdem das gesagt ist... die Größe von Schäden, die Sie durch Webmin auslösen können, ist begrenzt. </p><p>Es ist hier nicht meine Absicht, Sie vor der Durchführung notwendiger Arbeit als root zu verängstigen. Der Punkt ist, nichts zu tun ohne vorheriges Nachdenken. Selbst das Entlangschlendern an einer normalen Landstraße ist gefährlich, falls Sie nicht aufpassen. Sie müssen die Verkehrsregeln kennen um sich sicher im Verkehr bewegen zu können. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496896"></a>6.2.3.2. Aufruf von Webmin </h4></div></div><div></div></div><p>Um Webmin aufzurufen müssen Sie einen Webbrowser öffnen, z.Bsp. Mozilla, Opera, Netscape oder Konqueror. </p><p>Nach dem Starten eines Webbrowsers wählen Sie das Adressfeld und schreiben </p><p><a href="https://127.0.0.1:10000" target="_top">https://127.0.0.1:10000</a> oder </p><p><a href="https://localhost:10000" target="_top">https://localhost:10000</a>. Sie werden eine Anmeldemaske für Webmin sehen. Geben Sie den User-Namen und das Passwort für den Administrator dieses Computers ein. Der User-Name ist <span class="quote">root</span> und das Passwort ist dasjenige, welches Sie beim Beginn der Skolelinux-Installation vergeben haben. </p><p>Falls Sie den richtigen User-Namen und das Passwort eingegeben haben, dann haben Sie jetzt Webmin betreten. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496945"></a>6.2.3.3. Anlegen weiterer User <sup>[<a id="id2496950" href="#ftn.id2496950">16</a>]</sup> </h4></div></div><div></div></div><p>Siehe Abschnitt über Webmin und das Anlegen von Usern weiter unten. </p></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2497061"></a>6.3. Thin client configuration </h2></div></div><div></div></div><p>Falls Sie den Anweisungen bis hierhin gefolgt sind, dann haben Sie jetzt das Rechner-Profil Thin-Client-Server auf dem Computer installiert. Wir werden nun eine weitere Scheibe zum Kuchen hinzufügen, indem wir ein kleines Netzwerk von Thin-Clients aufsetzen. </p><p>Zunächst werden wir erklären, was Thin-Clients sind und wie sie funktionieren, gefolgt von einigen Hinweisen darüber, was für Information verfügbar ist und wo man diese findet. Zum Schluß werden wir mit Ihnen das Aufsetzen von zwei Thin-Clients gegen den Thin-Client-Server durchgehen. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497092"></a>6.3.1. Thin-Clients </h3></div></div><div></div></div><p>Für den Benutzer funktioniert ein Thin-Client wie ein Arbeitsplatzrechner. Der Unterschied ist, daß er sein Betriebssystem und die Benutzeranwendungen von einem anderen Computer, dem Thin-Client-Server, bezieht. Mit diesem System kann alter Hardware neuen Schwung bekommen. Im Kapitel <a href="#Hardware-specifications" title="6.1.1. Hardware-Spezifikationen ">Abschnitt 6.1.1, Hardware-Spezifikationen </a> auf Seite <a href="#Hardware-specifications" title="6.1.1. Hardware-Spezifikationen ">Abschnitt 6.1.1, Hardware-Spezifikationen </a> gibt es eine Beschreibung davon, was für einen Thin-Client und für einen Thin-Client-Server gebraucht wird. Die Konfiguration der Thin-Clients ist automatisiert, aber ein Systemadministrator muß trotzdem noch etwas Konfiguration leisten. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Thin-client-configuration"></a>6.3.2. Sammeln von Informationen </h3></div></div><div></div></div><p>Um in der Lage zu sein, einen Rechner als Thin-Client zu nutzen, müssen wir einige grundlegende Fakten kennen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Die Startdisketten, die die Thin-Clients benutzen werden, müssen an die eingebaute Netzwerkkarte angepasst werden. Deshalb müssen wir wissen, welcher Typ Netzwerkkarte in dem Client steckt. Weil der Hersteller oder die [Marken-]Bezeichnung einer Netzwerkkarte sehr häufig unabhängig von der zugrundeliegenden Elektronik -- bzw. dem [sogenannten] <span class="quote">Chipsatz</span> -- ist, ist es sehr wichtig darauf hinzuweisen, daß es das Letztere ist, worum es uns geht. </p></li><li><p>Jede Netzwerkkarte wird mit einer einzigartigen Nummer vom Hersteller ausgeliefert, eine sogenannte <span class="quote">MAC-Adresse</span>, welche der Terminal-Server verwendet, um den Computer beim Booten zu erkennen. Die MAC-Adresse besteht aus sechs Zeichenpaaren, die durch Doppelpunkte getrennt werden. </p><p>Jedes Terminal (Thin-Client) wird während des Bootens eine geringfügig unterschiedliche Einstellung bekommen, und der Terminal-Server muß wissen, welcher Rechner welche Einstellungen haben sollte. Es ist wichtig, daß der Server in der Lage ist, zwischen den Clients unterscheiden zu können, und dafür werden die MAC-Adressen gebraucht. </p></li></ol></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497212"></a>6.3.2.1. Den Typ der Netzwerkkarte feststellen, die im Computer ist </h4></div></div><div></div></div><p>Der einfachste und sicherste Weg, um an die notwendige Information zu kommen, ist wenn es ein bereits auf dem Rechner installiertes Betriebssystem gibt. Die verwendete Methode hängt vom in Frage kommenden Betriebssystem ab. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Linux </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netzwerkkarte: </span></dt><dd><p>Geben Sie den Befehl 'lspci' in ein Terminalfenster ein. (Dafür müssen Sie als root eingeloggt sein.) Zwischen den auf dem Bildschirm dargestellten Informationen werden Sie etwas Ähnliches finden wie '00.0a.0 Ethernet controller: Winbond Electronics Corp §89C940'. In diesem Beispiel ist 'Winbond Electronics Corp W89C940' die Spezifizierung für die Netzwerkkarte im Computer. </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">MS-Windows 9x </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netzwerkkarte: </span></dt><dd><p>Klicken Sie auf 'Start', dann 'Einstellungen' ('Settings') und schließlich 'Systemsteuerung' ('Control panel'). In der Systemsteuerung finden Sie normalerweise unter 'Netzwerk' ('Network') oder 'System' ('System') die Spezifikationen der Netzwerkkarte. Falls Sie hier nichts Brauchbares finden, </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">MS-Windows NT/2000 </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netzwerkkarte: </span></dt><dd><p>Klicken Sie auf 'Start', dann 'Einstellungen' ('Settings') und schließlich 'Systemsteuerung' ('Control panel'). In der Systemsteuerung finden Sie normalerweise unter 'Netzwerk' ('Network') oder 'System' ('System') die Spezifikationen der Netzwerkkarte. </p></dd></dl></div></dd></dl></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497359"></a>6.3.2.2. Herausfinden der MAC-Adresse für die Netzwerkkarte </h4></div></div><div></div></div><p>Die MAC-Adresse der Netzwerkkarte wird auf der Anzeige erscheinen wenn Sie die Bootdisketten zum Booten benutzen, die Sie im Abschnitt <a href="#ethernetbootdisk" title="6.3.2.3. Erstellung von Bootdisketten (Startdisketten) für die Thin-Clients ">Abschnitt 6.3.2.3, Erstellung von Bootdisketten (Startdisketten) für die Thin-Clients </a> erstellen werden. Falls Sie die richtige Bootdiskette benutzen, dann werden Sie soetwas Ähnliches wie dies sehen: 00:20:AF:9F:06:DC<sup>[<a id="id2497382" href="#ftn.id2497382">17</a>]</sup>. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="ethernetbootdisk"></a>6.3.2.3. Erstellung von Bootdisketten (Startdisketten) für die Thin-Clients </h4></div></div><div></div></div><p>Jetzt, da wir alle Informationen haben, die wir brauchen, können wir anfangen die Startdisketten für den Terminal-Client zu erzeugen. Was hier vonnöten ist, kann von <a href="http://www.rom-o-matic.org" target="_top">http://www.rom-o-matic.org</a> heruntergeladen werden. </p><p>Klicken Sie zur letzten Veröffentlichung, 5.0.7, wählen sie NIC/ROM passend für die Netzwerkkarten, die Sie in den Clients haben. Im Beispiel hatte ich 'Winbond Electronics Corp W89C940' und erkenne dies als 'Winbond 940' wieder. Laden Sie nun 'Floppy Bootable ROM Image' in ein lokales Verzeichnis, z.Bsp. 'tmp', herunter. Das heruntergeladene 'Floppy Bootable ROM Image' muß jetzt auf eine Diskette kopiert werden, ungefähr so: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Linux: Geben Sie <span><b class="command">cat /tmp/eb-5.0.7-winbond940.lzdsk ' /dev/fd0</b></span> in einer Terminalkonsole ein. </p></li><li><p>Windows 9x/NT/2000: Benutzen Sie das Programm 'RaWrite', um das 'Floppy Bootable ROM Image' auf eine Diskette zu befördern; folgen Sie den Anweisungen zur Erstellung von Disketten im Abschnitt <a href="#bootdisks" title="6.2.1.1. Normalerweise kann der Rechner von CDROM starten, aber mit der Skolelinux-CD geht es nicht ">Abschnitt 6.2.1.1, Normalerweise kann der Rechner von CDROM starten, aber mit der Skolelinux-CD geht es nicht </a>. </p></li></ul></div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="enter-mac-address"></a>6.3.3. Thin client configuration </h3></div></div><div></div></div><p>Der Thin-Client-Server muß über zwei Netzwerkkarten verfügen. Eine (eth0) wird mit dem vorhandenen Netzwerk verbunden werden, und die zweite (eth1) wird mit den Thin-Clients verbunden werden. </p><p>Verbinden Sie ein Netzwerkkabel mit der zweiten Netzwerkkarte (eth1) des Thin-Client-Servers und mit einem Hub. Danach verwenden Sie weitere Netzwerkkabel um die gewünschten Thin-Clients mit demselben Hub zu verbinden. </p><p>Wir werden uns zunächst mit der physikalischen Verbindung zwischen dem Thin-Client und dem Thin-Client-Server beschäftigen. Zuguterletzt werden wir uns die notwendige Konfiguration anschauen, um den Thin-Client zu befähigen mit dem Server zu reden. Stellen Sie sicher, daß alle Netzwerkkabel gut verbunden sind, dann legen Sie die Diskette in den Thin-Client ein. </p><p>öffnen Sie Webmin, 'https://127.0.0.1:10000' und loggen Sie sich als root ein. Klicken Sie 'Server' und 'DHCP Server'. Danach klicken Sie 'ltsp10', welches der erste Thin-Client ist. Hier geben Sie im Feld 'Hardware Adresse' ('Hardware Address') die MAC-Adresse ein und klicken 'Speichern' ('Save') am Ende der Seite. Damit der DHCP-Server die letzten Änderungen mitbekommt müssen Sie die Dienste neustarten. Am Ende der 'DHCP Server'-Hauptseite gibt es einen Knopf 'Server starten' ('Start Server'). Klicken Sie darauf und Sie sind fertig. </p><p>Legen sie die Bootdiskette ein und starten sie den Rechner. Wenn sie PCI oder AGP Karten verwenden, werden diese automatisch erkannt und konfiguriert. Wenn der thin client nicht von der Diskette bootet, haben sie den falschem Treiber für die Netzwerkkarte angegeben. Kehren sie zurück zu <a href="#Thin-client-configuration" title="6.3.2. Sammeln von Informationen ">Abschnitt 6.3.2, Sammeln von Informationen </a> und folgen sie erneut den Instruktionen. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497553"></a>6.3.4. Fehlerbehandlung in Verbindung mit der Terminalclient konfiguration </h3></div></div><div></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497559"></a>6.3.4.1. Relevante Konfigurationsdateien: </h4></div></div><div></div></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>
-<tt class="filename">/etc/dhcpd.conf</tt>
-
- </p></li><li><p><tt class="filename">/etc/ltsp/ltsp.conf</tt> this is a link to <tt class="filename">/opt/ltsp/i386/etc/lts.conf</tt>. Es ist egal welche von beiden sie editieren. </p></li></ul></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497600"></a>6.3.4.2. Terminalclient mit ISA Netzwerkkarte </h4></div></div><div></div></div><p>You must fill in all fields for the appropriate thin client (ltspXX) concerning option128 and option129. You do this in Webmin by first clicking the relevant ltspXX, then on 'edit'. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497613"></a>6.3.4.3. Diagnose Werkzeuge für die Fehlerbehandlung </h4></div></div><div></div></div><p>Als root auf dem Terminalserver können sie folgendes in eine Konsole tippen </p><p>tail -f /var/log/syslog </p><p>Sie sehen dann was in den Logdateien steht. Hier können sie detaillierte Informationen über Fehler die auftreten, wie zum Beispiel: </p><p>dhcpd-2.2.x: Multiple interfaces match at the same subnet: eth0 eth1 </p><p>dhcpd-2.2.x Multiple interfaces match the same shared network: eth0 eth1 </p><p>Diese Fehlermeldung sagt aus, dass sie einen IP Adressen Konflikt zwischen den beiden Netzwerkkarten auf dem Terminalserver haben. </p><p>Sie können auch Dinge sehen, wie: </p><p>dhcpd-2.2.x: no free leases on subnet TYNNKLIENTER </p><p>dhcpd-2.2.x: DHCPDISCOVER from 00:08:a1:25:68:7f via eth1 </p><p>Dies ist ein indikator dafür, dass sie vergessem haben die MAC Adressen vom Thinclient einzutragen oder dass sie unkorrekt eingetragen wurden. Schauen sie bei <a href="#enter-mac-address" title="6.3.3. Thin client configuration ">Abschnitt 6.3.3, Thin client configuration </a> nach </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497682"></a>6.3.4.4. Searching for Server (DHCP)... </h4></div></div><div></div></div><p>Wenn sie diese Nachricht bekommen und für einige Minuten nichtrs passiert, bedeutet dass der Terminal client keine Verbindung zu dem Terminalserver herstellen kann.Dies kann passierendass die Kabel nicht richtig verbunden sind oder dass der DHCP Server nicht gestartet wurde. Prüfen sie dies durch Eingabe des Kommandos: </p><p>
-<span><b class="command">ps aux | grep dhcpd</b></span>
- </p><p>Sie sollten dann zwei Zeilenm sehen, die folgendermaßen enden: </p><p>......../usr/bin/dhcpd </p><p>......./grep dhcpd </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497725"></a>6.3.4.5. Probing......No adapter found </h4></div></div><div></div></div><p>Dies bedeutet dass sie die falsche Bootdiskette von <a href="http://www.rom-o-matic.com" target="_top">http://www.rom-o-matic.com</a> gewählt haben </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2497742"></a>6.3.4.6. Nutzen sie das Twisted pair (TP) crosslink Kabel als Diagnosewerkzeug </h4></div></div><div></div></div><p>Die Konfiguration </p><p>Durch das Ntuzen eines TP crosslink Kabels haben wir die Möglichkeit uns direkt mit einem Terminalclient zu verbinden, ohne ein Hub/Switch zu benutzen. Dies entfernt einige potenzielle Fehlerquellen. </p><p>Dies kann sehr sinnvoll sein, wenn wir nicht wissen, welche von den Netzwerkkarten im Terminalserver die Funktion als eth0 und eth1 übernehmen. In diesem Fall ist es einfach beide Karten mit einem TP crosslink Kabel zu testen. Wenn wir nur ein Kabel benutzt reduzieren wir die Wahrscheinlichkeit für die am häufigsten auftretenen Fehler, z.B. vergessen das Kabel einzustecken oder mit dem falschem Anschluss verbunden. </p></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2497782"></a>6.4. Drucker </h2></div></div><div></div></div><p>Und jetzt als letztes Stück vom Kuchen, der Drucker. Wir haben uns entschieden ein System namens Common Unix Printing Protocol CUPS zu benutzen. CUPS ist eine Netzwerkddrucker Lösung, welche heutigen Anforderungen erfüllt. Es basiert auf IPP (Internet Printing Protocol), zum Beispiel läuft alle Kommuniukation zwischem dem Drucker und den Nutzern über das Netzwerk, wie für Webseiten. Ob man von einem anderen Ort, als den an dem der Drucker steht druckt ist unbedeutend. Das System verwaltet die Nutzer und es ist nicht möglich für andere Nutzer sich in das System einzuloggen oder zu drucken. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497802"></a>6.4.1. CUPS starten </h3></div></div><div></div></div><p>Um in das CUPS Administrationswerkzeug zu kommen müssen sei zuerst einen webbrowser wie Opera, Mozilla oder Konqueror öffnen. Dann geben sie folgendes in das Adressfeld ein: <a href="http://localhost:631" target="_top">http://localhost:631</a> alternativ <a href="http://127.0.0.1:631" target="_top">http://127.0.0.1:631</a> </p><p>Sie sehen dann das CUPS Weboberfläche. Um mit CUPS zu arbeiten muss der richtige Drucker eingerichtet werden. Klicken sie auf <span class="quote">Verwaltungsaufgaben</span> und geben Sie <span class="quote">root</span> als Nutzername und das root Passwort für diesen Computer ein. Auf der VErwaltungsoberfläche gibt es drei Auswahlmöglichkeiten. Sie können eine neue Druckerklasse anlegen, sich die Druckaufträge ansehen und neue Drucker hinzufügen. Wir werden hier nicht weiter ins Detail gehen, aber eine kleine Anleitung geben, um den Drucker zu installieren. Tiefergehende Erklärungen zu CUPS können in Kapitel <a href="#CUPS" title="10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) ">Abschnitt 10.1.2, CUPS (Common Unix Printing System) </a> auf der Seite <a href="#CUPS" title="10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) ">Abschnitt 10.1.2, CUPS (Common Unix Printing System) </a> gefunden werden. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497870"></a>6.4.2. Einen Drucker hinzufügen </h3></div></div><div></div></div><p>Um einen Drucker hinzuzufügen, wählen Sie <span class="quote">add printer</span>. Sie werden dann folgenden Bildschirm sehen: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Name: </span></dt><dd><p>'kurzer Name für den Drucker' </p></dd><dt><span class="term">Ort: </span></dt><dd><p>'Wo der Drucker steht' </p></dd><dt><span class="term">Beschreibung: </span></dt><dd><p>'Beschreibung von dem Drucker' </p></dd></dl></div><p>Geben sie einen kurzen Namen für den Drucker ein, seine Ort und eine optionale Beschreibung. Es ist wichtig dem Drucker einem Namen zu geben, den jeder verstehen kann, damit es für die Nutzer einfach zu verstehen ist, dass es egal ist, wo sie sich im Netzwerk befinden. </p><p>Anschließend klicken Sie auf die Schaltfläche <span class="quote">continue</span>. Falls Sie eine Fehlermeldung erhalten sollten, wird Ihnen mitgeteilt werden, dass die Namen nur aus Buchstaben, Zahlen und Unterstrichen (_) zusammengesetzt sein dürfen. </p><p>Der nächste Bildschirm fragt sie nach der Schnitstelle mit der der Drucker kommunizieren soll. Zum Beispiel: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Parrallel port </p></li><li><p>USB port </p></li><li><p>Network </p></li></ul></div><p>Dann müssen sie einen Drucker aus der Liste, die am Ende erscheint, auswählen. </p><p>Wenn alle Informationen richtig eingegeben wurden, sollte der Drucker arbeiten. klicken sie auf den Drucker, den sie gerade installiert haben. Ihnen wird eine Auswahl wie 'Testseite drucken', 'Drucker stoppen', 'druckaufträge annehmen', 'Drucker ändern', 'Drucker konfigurieren' und 'Drucker löschen'. </p><p>Um zu testen, ob alles funktioniert, können Sie auf 'print test page' klicken. Wenn alles funktioniert wird der Drucker jetzt eine Testseite ausdrucken. Wenn nicht, wählen Sie <span class="quote">modify printer</span> und nehmen Sie Änderungen vor </p><p>Sie können auch <span class="quote">Konfiguration des Druckers</span> wählen, um detailierte Änderungen in der Konfiguration vorzunehmen. Drucken sie einen Text und ein Bild und schauen sie wie es aussieht. </p></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2433707" href="#id2433707">4</a>] </sup>Thin-Client: Rechner mit `dünner' d.h. magerer Hardware-Ausstattung; insbesondere mit keinen oder `kleinen' Laufwerken bzw. Festplatten und/oder wenig Hauptspeicher. In aller Regel ältere Rechner, die heutzutage als <span class="quote">zu klein</span> angesehen werden.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2433768" href="#id2433768">5</a>] </sup>Twisted Pair. Die Leitungsadern im Kabel sind jeweils als Paar [engl.: pair] umeinander verdrillt [engl.: twisted], um die Störstrahlung von anderen elektrischen Geräten abzuschwächen.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2433854" href="#id2433854">6</a>] </sup> <span class="quote">T-DSL</span> ist bloß der Markenname der deutschen Telekom für ihr ADSL-Angebot.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2433882" href="#id2433882">7</a>] </sup>Ebenfalls als ``hardware'' bekannt.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2495913" href="#id2495913">8</a>] </sup>Ports: Fachwort für die Anzahl der maximal gleichzeitig nutzbaren Anschlußmöglichkeiten an einem netzwerkfähigen Gerät. Entspricht i.d.R. der Anzahl der Buchsen; manchmal können aber zwei Buchsen nur wechselweise benutzt werden -- d.h. es sind zwei Buchsen aber nur ein Port.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496005" href="#id2496005">9</a>] </sup>BIOS (Basic Input Output System): [einfaches] Ein-/Ausgabesystem des Computers, welches insbesondere in dessen Startphase (dem <span class="quote">Booten</span>) die grundlegende Kommunikationsmöglichkeit zwischen dem Hauptprozessor und den übrigen Hardwarekomponenten des Rechners bereitstellt.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496024" href="#id2496024">10</a>] </sup> Damit ist gemeint, daß Sie den Rechner in den BIOS-Konfigurationsmodus versetzen. In diesem Modus können Sie sogenannte BIOS-Einstellungen mittels einer Reihe von Bildschirm-Dialogmasken vornehmen. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496056" href="#id2496056">11</a>] </sup> Die Dialogmasken der jeweiligen Anbieter sind zu verschieden, als daß man hier eine genauere Anleitung geben könnte. Schauen Sie im Zweifelsfall in das [zur Hauptplatine (<span class="quote">Mainboard</span>)] mitgelieferte Handbuch oder fragen Sie einfach jemand, der sich damit auskennt ;-) </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496081" href="#id2496081">12</a>] </sup> Weil im BIOS-Konfigurationsmodus i.d.R. eine US-amerikanische Tastaturbelegung aktiv ist, müssen Sie die <Z>-Taste benutzen, um ein <span class="quote">Y</span> einzugeben. Dies ist häufig der Fall, wenn nach dem Kommando zum Verlassen des BIOS-Setups nocheinmal die Frage auftaucht, ob Änderungen gespeichert werden sollen, und dann ein <span class="quote">Y</span> (Yes) eingegeben werden muß. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496592" href="#id2496592">13</a>] </sup> So ein Anmeldevorgang wird auch als <span class="quote">einloggen</span> bezeichnet. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496757" href="#id2496757">14</a>] </sup>Es gibt keinen Grund zur Beunruhigung, falls in diesem Stadium etwas unklar ist. Am Ende dieses Buches sollten Sie über die Grunlage verfügen zu verstehen, was hier vor sich geht; ignorieren Sie einfach die Details, falls dies völliges Neuland ist. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496780" href="#id2496780">15</a>] </sup> Versteckte Dateien und Verzeichnisse in einem Linux-System haben einen Dateinamen, der mit einem Punkt (<span class="quote">.</span>) anfängt; so z.Bsp. <span class="quote">.bashrc</span> und <span class="quote">.openoffice</span>. Genauso wie bei anderen Systemen ist <span class="quote">.</span> der Name des aktuellen Verzeichnisses und <span class="quote">..</span> der Name des übergeordneten Verzeichnisses im Baum. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496950" href="#id2496950">16</a>] </sup>Anmerkung des Übersetzers: Im Englischen wird fleissig das Wort <span class="quote">user</span> verwendet. Im Deutschen gibt es dafür -- abhängig vom Kontext -- verschiedene Begrifflichkeiten. Ich werde versuchen, zumindest zwei davon zu unterscheiden.</p><p>Zum Einen ist <span class="quote">user</span> der _Benutzer_ eines Gerätes oder Systems (hier: von Skolelinux), also eine Person bzw. ein Mensch. Als solche kann die Person (der Mensch) zwar verwaltet/administriert oder auch [in eine andere Klasse] versetzt, aber eben nicht <span class="quote">angelegt</span>, <span class="quote">eingestellt</span> oder gar <span class="quote">gelöscht</span> werden.</p><p>Zum Anderen wird <span class="quote">user</span> als Begriff der EDV-Fachsprache verwendet, welcher im EDV-Bereich `eingedeutscht' als _der_User_ bezeichnet wird. Da ein Computersystem keine Benutzer (i.S.v. Personen) kennenlernen bzw. er-/kennen kann, arbeitet es mit dem abstrakten Modell des Users, oder anders gesagt mit vom System verwalteten Identitäten. Mit dem [deutschen] EDV-Fachwort <span class="quote">User</span> wird die Sammelmenge verstanden aus</p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>einem <span class="quote">Benutzerkonto</span> (engl.: user account) [i.S.v. <span class="quote">User</span>!], welches anhand eines User-Namens (engl.: user name) [i.S.v. User-Bezeichnung/-Benennung] identifizierbar ist, anhand eines zugehörigen Passworts authentifiziert werden kann und dem bestimmte Rechte zugeordnet sind.</p></li><li><p> _FIXME_( .....Einstellungen..... )_/FIXME_</p></li><li><p>_FIXME_( .....Daten/Heimatverzeichnis..... )_/FIXME_</p></li></ul></div></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2497382" href="#id2497382">17</a>] </sup> Dies sind sogenannte hexadezimale Zahlen [oder kurz: 'Hex-Zahlen'], d.h. Zahlen im Zahlensystem mit Basis 16. </p></div></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2498037"></a>Kapitel 7. Einführung in Verwaltungswerkzeuge </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498110">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498136">7.1.1. Webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498166">7.1.2. Beschreibung der Kernfunktionen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Benutzer hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Benutzer löschen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Ändere die Größe der LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Erstellen einer LVM Partition </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498538">7.1.7. Benutzen von Webmin um Programme einzurichten, aufzurüsten und zu entfernen. </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2498602">7.2.1. Wie man CUPS einrichtet </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Einführung in CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498785">7.2.3. Einen Drucker hinzufügen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498877">7.2.4. Einen Drucker für einen Thin Client einrichten</a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Jetzt haben wir ein Test-Netzwerk aufgesetzt und es ist an der Zeit unter Benutzung von Administrationswerkzeugen weiterzumachen. Dies verhilft Ihnen auch zu einem besseren Verständnis des Systems. Als Administrationswerkzeuge stehen Ihnen in Skolelinux cfengine, webmin and CUPS zur Verfügung. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">cfengine: </span></dt><dd><p>Wird gebraucht wärend der Einrichtens von Skolelinux. Wenn Sie in der Stimmung für fortgeschrittene Sachen sind, kann cfengine zur Kontrolle der Einstellung von mehreren Maschinen von einem Platz aus benutz werden. </p></dd><dt><span class="term">Webmin: </span></dt><dd><p>Ermöglicht die Kontrolle der Einstellungen der Maschine von einem Webbrowser aus </p></dd><dt><span class="term">CUPS: </span></dt><dd><p>Drucker Einstellungen </p></dd></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2498110"></a>7.1. Webmin </h2></div></div><div></div></div><p>Webmin ist ein Verwaltungswerkzeug mit einer Webschnitstelle, die sich zum Ziel gesetzt hat Verwaltungsaufgaben sicher und einfach zu gestalten. Obzwar es für den einfache Ntzung hergestellt wurde, kann es fast alle Arten von Einstellungen handhaben. Es gibt eine Vielzahl an Einstellungen und Webmin mag am Anfang überwältigend erscheinen. </p><p>Wir entschliessen uns durch die wichtigsten Teile zu gehen, so dass Sie es eingerichtet haben und kennen lernen bevor Sie weitermachen. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498136"></a>7.1.1. Webmin starten </h3></div></div><div></div></div><p>Webmin ist eingerichtet als ein Teil des Skolelinux-Server-Profils. Um Webmin in Betrieb zu nehemen, starten Sie einen Browser und geben Sie das Folgende in die Adresszeile ein: <a href="https://localhost:10000" target="_top">https://localhost:10000</a> oder <a href="https://127.0.0.1:10000" target="_top">https://127.0.0.1:10000</a>. Sie werden dann ein Anmeldebildschirm sehen, welcher Sie dazu auffordert Benutzerkennung und Passwort einzugeben. Der Benutzername ist <span class="quote">root</span>, und das Passwort ist dasjenige, welches Sie bei der Einrichtung angegeben haben. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498166"></a>7.1.2. Beschreibung der Kernfunktionen </h3></div></div><div></div></div><p>Wenn Sie sich erfolgreich am Webinterface angemeldet haben, werden Sie sehen, dass dieses in fünf Hauptgruppen unterteilt ist: ``webmin'', ``system'', ``servers'',``hardware'' und ``other''. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
-<span class="quote">Webmin</span>
- </span></dt><dd><p>behandelt die Einstellung der Webmin Funktionsweise. Es schließt alles ein, angefangen was Benutzern erlaubt ist mit Webmun zu machen, bis hin wie es sich nach Aussen verhalten soll. </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">System</span>
- </span></dt><dd><p>behandelt die Einstellung des Systems. Hochfahren, Dateisystem, Prozesse, System Protokolle, und welche Benutzer und Gruppen das System haben wird. </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Server</span>
- </span></dt><dd><p>behandelt verschiedene Server Applikationen, die installiert sind. Zum Beispiel: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">DHCP: </span></dt><dd><p>Stellt sicher, dass andere Maschinen richtig an das Netzwerk angeschlossen sind </p></dd><dt><span class="term">Apache: </span></dt><dd><p>Verteilt Webseiten </p></dd><dt><span class="term">Bind: </span></dt><dd><p>DNS, stellt sicher, dass die Maschinen Namen haben und nicht nur Nummern </p></dd><dt><span class="term">Squid: </span></dt><dd><p>puffern der Browserdaten, und </p></dd><dt><span class="term">Ssh: </span></dt><dd><p>verschlüsselte Verbindung </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Hardware</span>
- </span></dt><dd><p>behandelt die Hardware. Konfiguration für lilo <sup>[<a id="id2498332" href="#ftn.id2498332">18</a>]</sup> , Konfiguration von Raid Laufwerken, Partitionierung von Festplatten und Einstellen der Uhrzeit. </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Andere</span>
- </span></dt><dd><p>behandelt alles, was von den übrigen Kategorien nicht abgedeckt ist: Statusanzeige der Systemdienste, Kommandozeile, Übersicht der wichtigsten Befehle, Konfiguration von Modulen der Programmiersprache Perl und Netzwerkzugriff über ssh und telnet. </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="newuser-webmin"></a>7.1.3. Benutzer hinzufügen </h3></div></div><div></div></div><p>Wählen Sie <span class="quote">system</span> aus und danach <span class="quote">Administrate users in ldap</span>. Hier finden sie eine Übersicht der lokalen Gruppen und Benutzer. Klicken Sie auf <span class="quote">Add user</span>. Sie gelangen dann zu einem Registrierungsformular in das sie die Benutzerdaten eintragen können. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Follständiger Name: </span></dt><dd><p>'Vollständiger Benutzername' </p></dd><dt><span class="term">Benutzername: </span></dt><dd><p>'Benutzerkennung' </p></dd><dt><span class="term">Benutzer Passwort: </span></dt><dd><p>'Benutzer Passwort' </p></dd><dt><span class="term">LDAP Verwaltungspasswort (root) </span></dt><dd><p>'System-Passwort' </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="removing-users-webmin"></a>7.1.4. Benutzer löschen </h3></div></div><div></div></div><p>Wie beim Hinzufügen eines Benutzers, wählen Sie <span class="quote">Administrate users in ldap</span> aus. Klicken Sie auf den Benutzer, den Sie löschen wollen. Ihnen werden dann die Benutzerdaten angezeigt. Die Schaltfläche <span class="quote">delete</span> (löschen) befindet sich rechts unten. Klicken Sie sie einfach an, um den Benutzer zu löschen. Sie können zusätzlich auswählen, ob das persönliche Verzeichnis des Nutzers (<span class="quote">home directory</span>) gelöscht werden soll. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="change-LVM-partition-webmin"></a>7.1.5. Ändere die Größe der LVM Partition </h3></div></div><div></div></div><p>Diese Funktion steht in webmin nicht zur Verfügung. Benutzen Sie stattdessen die Kommandozeile. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="create-LVM-partition-webmin"></a>7.1.6. Erstellen einer LVM Partition </h3></div></div><div></div></div><p>Diese Funktion steht in webmin zur Verfügung. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498538"></a>7.1.7. Benutzen von Webmin um Programme einzurichten, aufzurüsten und zu entfernen. </h3></div></div><div></div></div><p>. . . </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="using-cups"></a>7.2. CUPS </h2></div></div><div></div></div><p>Cups (Common UNIX Printing Protocol) ist ein Drucksystem, welches den meisten Ansprüchen gerecht wird </p><p>Es baut auf dem IPP (internet printing protocol) auf. Dies bedeutet, alle Kommunikation zwischen Drucker und Benutzer findet über das Internet statt. <sup>[<a id="id2498574" href="#ftn.id2498574">19</a>]</sup>. Es ist unwichtig, ob sich der Drucker am selben Ort wie Sie befindet. Eindeutige Zugriffsregeln verhindern, dass von Benutzern, Rechnern und Netzwerksegmenen ohne Authorisierung, mißbräuchlich, zugegriffen wird. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498602"></a>7.2.1. Wie man CUPS einrichtet </h3></div></div><div></div></div><p>Nach der Installation des Skolelinux Server Profils sollten die benötigten CUPS-Pakete vorhanden sein. Eine Möglichkeit dies zu kontrollieren, ist eine Kommandozeile zu öffnen und den folgenden Befehl anzugeben: </p><p>lpinfo -v </p><p>Sie werden dann Informationen erhalten, wie: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Netzwerk Stuzen (soket) </p></li><li><p>Netzwerk Http </p></li><li><p>Netzerk Ipp </p></li><li><p>Netzwerk Lpd </p></li><li><p>Direkt Parallel: /dev/lp0 </p></li></ul></div><p>If nothing is returned, or you get an error message, you have to add the correct program packages first. This is described in chapter <a href="#error-handling" title="Kapitel 11. Fehlerbehandlung ">Kapitel 11, <i>Fehlerbehandlung </i></a>. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="getting-started-with-cups"></a>7.2.2. Einführung in CUPS </h3></div></div><div></div></div><p>Öffnen sie einen Webbrowser, um das CUPS-Administrationstool zu starten. Geben Sie <a href="http://localhost:631" target="_top">http://localhost:631</a> oder <a href="http://127.0.0.1:631" target="_top">http://127.0.0.1:631</a> ein, um zur CUPS-Seite zu gelangen. CUPS muss mit dem richtigen Drucker konfiguriert werden. Gehen Sie zu <span class="quote">Do administration tasks</span> und geben Sie den Namen und das Passwort des Systemverwalters (root) ein. Ihnen wird ein Bildschirm angezeigt, der der unteren Illustration entspricht. </p><p>Wählen Sie den richtigen Drucker aus. Klicken Sie auf die Schaltfläche <span class="quote">Do administration tasks</span> und Sie werden um Benutzernamen und Passwort gebeten. Anschließend gelangen Sie zu den Administrationsseiten von CUPS. Sie haben drei Möglichkeiten: Das Erstellen von Klassen, das Hinzufügen von Druckern oder das Inspizieren von Druckerwarteschlangen. </p><p>Sie haben nun drei Wahlmöglichkeiten: Druckerklassen erzeugen, die Druckerwarteschlange ansehen oder Drucker hinzuzufügen. </p><p>Wir können hier nicht näher auf die Arbeitsweise von CUPS eingehen, aber geben eine kurze Einführung darüber, wie man Drucker ans Laufen bringt. Weitere Informationenen finden Sie im Kapitel <a href="#Service-CUPS" title="9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) ">Abschnitt 9.2.8, CUPS (Common Unix Printing System) </a>. </p><p>CUPS erlaubt Ihnen Benutzerklassen oder -gruppen zu definieren. So kann man z. B. eine Klasse für Schüler und eine Klasse für Lehrer einrichten, um das Druckkontingent der Schüler zu limitieren, während die Lehrer über ein unbeschränktes Kontingent verfügen. </p><p>Es ist auch möglich, den Status von Druckaufträgen zu überprüfen und Aktionen durchzuführen, wie den Abbruch von irrtümlichen Druckaufträgen oder die Bereinigung der Druckerwarteschlange nach einem Druckerfehler. </p><p>Hauptsächlich kann man Drucker hinzufügen und einrichten. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498785"></a>7.2.3. Einen Drucker hinzufügen </h3></div></div><div></div></div><p>Um einen Drucker hinzuzufügen, wählen Sie <span class="quote">add printer</span>. Sie werden dann folgenden Bildschirm sehen: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Name: </span></dt><dd><p>'kurzer Name für den Drucker' </p></dd><dt><span class="term">Ort: </span></dt><dd><p>'Wo der Drucker steht' </p></dd><dt><span class="term">Beschreibung: </span></dt><dd><p>'Beschreibung von dem Drucker' </p></dd></dl></div><p>Füllen Sie diese Felder aus und klicken Sie auf <span class="quote">continue</span> (weiter). Beachten Sie, dass die ersten beiden Felder nur Buchstaben, Zahlen oder Unterstriche (_) enthalten dürfen. </p><p>Dann sehen Sie ein Fenster, welches Sie auffordert, den Anschluß des Druckers auszuwählen. Handelt es sich um einen USB Anschluß, eine Parallele Schnittstelle oder etwas anderes? </p><p>Wählen Sie dann einen Drucker aus der Liste aus. Wenn alle Angaben korrekt eingetragen wurden, sollte nun alles funktionieren. Versuchen Sie, eine Testseite auszudrucken. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498877"></a>7.2.4. Einen Drucker für einen Thin Client einrichten</h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><p>In diesem Beispiel wird ein Drucker mit der Parallelen Schnittstelle des Thin Clients verbunden, der Thin Client hat den Namen ltsp050, seine MAC-Adresse/Ethernet Hardwarekennung ist 00:20:AF:9F:06:DC </p><p>Als erstes müssen Sie die MAC-Adresse in die Datei <tt class="filename">/etc/dhcpd.conf</tt> eintragen. Der Eintrag sollte folgendermaßen aussehen: </p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">host ltsp050 {
-hardware ethernet 00:20:AF:9F:06:DC;
-fixed-address 192.168.0.50;
-filename "/tftpboot/lts/vmlinuz-2.4.19-ltsp-1";
-#filename "/tftpboot/lts/pxelinux.0";
-#option option-128 e4:45:74:68:00:00;
-#option option-129 "NIC=3c509";
- }
-</pre></td></tr></table><p>Stellen Sie sicher, dass sie die MAC-Adresse/Ethernet Hardware mit Ihrer eigenen ersetzen. Stellen Sie ebenfalls sicher, das der Dateiname mit dem auf Ihrem System übereinstimmt. </p><p>Dann müssen Sie in der Datei <tt class="filename">/opt/ltsp/i386/etc/lts.conf</tt> die folgenden Zeilen hinzufügen, um die Druckereinstellungen auf dem Thin-Client vorzunehmen: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">[ltsp050]
- PRINTER_0_DEVICE =/dev/lp0
- PRINTER_0_TYPE =P
-</pre></td></tr></table>
-</p><p>Das P steht für einen Drucker an der Parallelen Schnittstelle, weitere Optionen zur Konfiguration von Drucker und Thin-Client sind vorhanden. Nun müssen Sie den Thin-Client neu starten, ein Neustart des Servers ist dagegen nicht nötig. Der Thin-Client kann nun als Druckerserver fungieren, es ist jedoch nötig, den Drucker einzurichten. Dazu melden Sie sich als Systemverwalter (root) beim Server an. Starten Sie ein Druckereinrichtungsprogramm, z. B. über <span class="guimenu">K-menu</span>-><span class="guimenuitem">Control Center</span>-><span class="guimenuitem">System</span>-><span class="guimenuitem">Printing Manager</span>. Hier wählen Sie das Zauberstab-Symbol aus. Anschließend werden Sie durch einen Assistenten zur Druckereinrichtung (Add printer Wizard) durch die Installation geführt. Wählen Sie nun 'Weiter' (Next). Wählen Sie dann Netzwerkdrucker (Network Printer (TCP)) und klicken Sie auf 'Weiter' (Next). Ersetzen Sie in den Einstellungen (Settings) 10.0.2 durch 192.168.0, da der Drucker an einem Thin-Client angeschlossen ist und bestätigen Sie diese Einstellung mit 'OK'. Aktivieren Sie die Druckersuche (Scan). Der Drucker am Thin-Client sollte nun angezeigt werden und verfügbar sein. Wählen Sie diesen Drucker aus und richten Sie ihn gemäß der Einstellungen für diesen Hersteller und das jeweilige Modell ein. </p><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2499016"></a>7.2.4.1. Fehlerbehandlung</h4></div></div><div></div></div><div class="qandaset"><dl><dt>F: <a href="#id2499026">Die Testseite wird nicht gedruckt. </a></dt><dt>F: <a href="#id2499044">Der Hersteller und das Druckermodell sind nicht in der Treiberdatenbank verzeichnet.</a></dt></dl><table border="0" summary="Q and A Set"><col align="left" width="1%" /><tbody><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2499026"></a><a id="id2499029"></a><b>F:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Die Testseite wird nicht gedruckt. </p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>A:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Gegebenenfalls ist die Auflösung zu hoch eingestellt, versuchen Sie es zunächst mit 150ppt.</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2499044"></a><a id="id2499046"></a><b>F:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Der Hersteller und das Druckermodell sind nicht in der Treiberdatenbank verzeichnet.</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>A:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Ob Ihr Drucker unter Linux unterstützt wird, können Sie auf <a href="http://www.linuxprinting.org" target="_top">http://www.linuxprinting.org</a> nachschlagen.</p></td></tr></tbody></table></div></div></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2498332" href="#id2498332">18</a>] </sup> Linuxloader, das Programm, welches für das Startmenü zum laden ihres Betriebssystems zuständig ist. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2498574" href="#id2498574">19</a>] </sup> Die Art, wie IPP kommuniziert ist mit der Übertragung von Webseiten vergleichbar. Der <span class="quote">Webbrowser</span> überträgt Daten an den <span class="quote">server</span>, der mit dem Ausdrucken beginnt und auf das Programm des anfragenden Rechners mit Aktualisierungen reagiert. </p></div></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="secure-admin-routines"></a>Kapitel 8. Sichere Durchführung von Administrativen Aufgaben </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499104">8.1. Administrative Aufgaben </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499114">8.2. Technische Aufgaben </a></span></dt></dl></div><p>Um den Verlust wichtiger Daten zu verhindern und den Schutz sensibler, persönlicher Informationen zu gewährleisten, braucht jedes Netzwerk sichere Administrationsrichtlinien. Laut Sicherheitsexperten Lars Bahner, beruht Computersicherheit zu 80% auf der ordentlichen Durchführung administrativer Aufgaben, gemäß durchdachter Richtlinien, Technologie dagegen fällt mit 20% weniger ins Gewicht. Das Hinzufügen neuer Funktionen ist relativ wenig aufwendig, verglichen mit der kontinuierlichen Aufgabe, das Netzwerk wirksam abzusichern. </p><p>Datenschutz ist gesetzlich geregelt. Und die Leitung einer Organisation ist verantwortlich, die Einhaltung der Gesetze zu garantieren. </p><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499104"></a>8.1. Administrative Aufgaben </h2></div></div><div></div></div><p>. . . </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499114"></a>8.2. Technische Aufgaben </h2></div></div><div></div></div><p>[Knut Yrvin] </p><p>Jonas begreift unverschlüsselten X Datenverkehr auf Thin-Clients als ein Problem, weil es möglich ist, diese Daten auszuspähen, z. B. das Systemverwalterpasswort (root). </p><p>Andere pflichten dieser Meinung bei. Auch ich würde nicht dazu raten sich als Systemverwalter (root) auf einem Thin-Client anzumelden. Sie sollten dies vermeiden. Das Ausspähen der Daten erfordert: </p><p>1. Networks without switches (Skolelinux recommends switched networks) </p><p>Dies ist kein Hindernis, wie Herman anmerkte. </p><p>2. Die abhörende Partei hat Systemverwalterrechte (root access) und kann Spionageprogramme (sniffer) ausführen. </p><p>Wenn Schulen MS Windows Rechner an einem LTSP Netzwerk betreiben, was anscheinend einige wünschen, werden die Nutzer einen solchen Zugriff haben. </p><p>3. Die Möglichkeit das Systemverwalterpasswort (root password) aus einem Netzwerkverkehr von bis zu 2 Mbit/s pro Thin-Client herauszufiltern. </p><p>Dies ist nicht schwierig. Es gibt Programme, die TCP Verbindungen abhören können, um speziell 'su\n' und 'login:' und den begleitenden Verkehr zu erkennen. </p><p>4. Die Möglichkeit, einen Thin-Client in eine <span class="quote">light</span> Arbeitsstation (Thin-Client mit einem Diskettenlaufwerk) umzuwandeln und dadurch Zugriff auf Datenverkehr in einem Neztwerk ohne Switches zu erhalten. </p><p>Dies ist keine Anforderung. Windows-Clients im Netzwerk und sich an den Switch-Einstellungen zu schaffen zu machen ist ausreichend. </p><p>5. Die Benutzer, die von innen auf das Thin-Client-Netzwerk zugreifen konnen, werden als Eindringlinge bezeichnet (siehe die Dokumentation zur Architektur): http://developer.skolelinux.no/arkitektur/arkitektur.html.en </p><p>Ja, die Bedrohung kommt von innen. </p><p>Ich selbst erachte diese Bedrohung als schwerwiegend genug, um das Senden des Systemverwalterpasswortes (root password) über das LTSP Netzwerk zu vermeiden, aber nicht als schwer genug, um LTSP Datenverkehr ganz zu verbieten, bis die Klient-Server-Kommunikation verschlüsselt wird. </p><p>Dies ist in Übereinstimmung mit den informationstechnischen Richtlinien der Universität Oslo (USIT policies). Hier muss jeder in einer kontrollierten, abgeschlossenen Umgebung arbeiten, der das Systemverwalterkennwort (root password) für den Zentralrechner, der Zugriff auf alle Unix Maschinen der Anstalt erlaubt, hat. Das Systemverwalterkennwort (root pasword) darf niemals über unsichere Verbindungen übermittelt werden, es sei denn eine ausreichende Verschlüsselung ist gewährleistet. </p><p>Diese Warnung gilt für Windows 98: WARNUNG: DIESES MS WINDOWS 98 SYSTEM SOLLTE NICHT BENUTZT WERDEN. </p><p>Ja, diese Warnung sollte beibehalten werden :) </p><p>Jonas Smedegaards Argumente können wie folgt zusammengefasst werden: </p><p>1. Er kritisiert die Tatsache, dass LTSP Thin-Client X Datenverkehr per Vorgabe unverschlüsselt übertragen wird, http://www.ltsp.org/. LTSP arbeitet daran, Abhilfe zu schaffen, ssh sollte relativ einfach einzubinden sein. </p><p>2. Er meint, Skolelinux sei unnötigerweise unsicher, da der X Datenverkehr unverschlüsselt in einer _geschlossenen, abgesicherten_ Netzwerkumgebung hinter einer Firewall abgewickelt werden könnte. In einer solchen Umgebung könnten Schlüsselkombinationen überwacht werden, vorausgesetzt 3-5 technische Hürden würden überwunden: geswitchte Netzwerke, unauthorisierte Systemverwalterzugriffe über Diskettenlaufwerke auf Thin-Clients und das Starten von Spionageprogrammen (sniffer). </p></div></div></div><div class="part" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2499281"></a>Überblick über das System </h1></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2499287">9. Netzwerk, Dienste und Software </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499293">9.1. Network </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499500">9.2. Beschreibung der Dienste </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Dienste </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499790">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Benutzeranwendungen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500106">10. Kommandozeilenadministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500112">10.1. Benutzeradministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500173">10.1.1. Hinzufügen/Entfernen von Benutzern </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">10.1.3. Ändern von Passworten </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500270">10.2. Systemadministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500276">10.2.1. Schutz von Dateien </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500430">10.2.2. Prozesse </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500471">10.2.3. Network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. Die Größe der LVM-Partitionen von der Kommandozeile aus verändern</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#error-handling">11. Fehlerbehandlung </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501368">11.1. Ein fehlender Treiber benötigt eine Treiberdiskette </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2501385">12. Einen MacOS X Client hinzufügen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501392">12.1. Vorbereitungen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501397">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501411">12.1.2. Kenntnisse </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501428">12.2. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501434">12.2.1. Placing the Mac in the Skolelinux network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501448">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501538">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501551">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501613">12.3. Authentifizierung </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501619">12.3.1. LDAP configuration in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501721">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501753">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501759">12.5.1. NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501842">12.6. Time settings in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501882">12.7. Configuring a network printer in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501930">12.8. Veränderungen auf dem Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501936">12.8.1. Veränderungen der NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502065">12.9. Anhang </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2502088">13. Windows Clients anschließen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2502094">13.1. Introduction </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502117">13.2. Den Server einrichten </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502147">13.3. Clients konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502152">13.3.1. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502174">13.3.2. Authentifizierung, gemeinsame Nutzung von Druckern und Dateien </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502471">13.4. Andere Dienste konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502477">13.4.1. Einen Web-Proxy konfigurieren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502509">13.4.2. Email konfigurieren </a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2499287"></a>Kapitel 9. Netzwerk, Dienste und Software </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499293">9.1. Network </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2499500">9.2. Beschreibung der Dienste </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Dienste </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499790">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Benutzeranwendungen </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499293"></a>9.1. Network </h2></div></div><div></div></div><p>Network </p><p>Bei der Planung eines Netzwerkes spielen verschiedene Gesichtspunkte eine Rolle. Die Planung und die Auswahl beruhen oftmals auf der räumlichen Anordnung der Gebäude und anderen physikalischen Gegebenheiten. Außerdem spielen die Faktoren Sicherheit und Leistungsfähigkeit eine Rolle. Alle Anforderungen müssen zudem möglichst kosteneffizient realisiert werden. </p><p>Zunächst muß die Entscheidung für eine Netzwerktopologie gefällt werden (Ethernet, Token Ring etc.). Die Topologie ist gemeinhin durch die Datentransferraten, die Einfachheit der Administration und bereits vorhandene Systeme vorgegeben. </p><p>Oft ist das Netzwerk in verschiedene Bereiche aufgeteilt. Etwa aus geographischen Gründen oder aufgrund der Lastverteilung. Dies kann durch Repeater, Concentrators, Netzwerkbrücken (Bridges), Hubs, Switches und Router geschehen. Häufig müssen auch fremde Systeme angebunden werden, die andere Netzwerkprotokolle unterstützen. In diesen Fällen müssen wir auf sogenannte <span class="quote">gateways</span> ausweichen. </p><p>Netzwerkbrücken (Bridges) </p><p>A bridge is used to slit a network in two (or more) logical segments. As bridges operate on the datalink layer, they have access to the physical addresses (MAC addresses) for a transmitting and receiving station. According to this definition, a bridge is able to transmit, or refrain from transmitting, data to the segment on the other side, based on these addresses and other information in the datalink layer. </p><p>Netzwerkbrücken (bridges) sind wählerisch, was den Verkehr anbelangt, den sie durchlassen. Sie sind in der Lage den Verkehr auf der Adressebene zu filtern und werden deshalb benutzt, um ein überlastetes Netzwerk in verschiedene Segmente zu unterteilen. Durch diese Unterteilung verhindern die n, dass Verkehr innerhalb eines Segments andere Segmente zusätzlich belastet. Solange der Verkehr, der über die Brücken abgewickelt wird, verhältnismäßig gering ist, verringern sie die Last in jedem einzelnen Segment. </p><p>How a bridge works: (illustration of network, with 2 servers, and split in an upper and lower segment). Our point of departure is a network with a bridge between two segments. - Recieves all data packages on the upper segment. - Ignores all data packages addressed to nodes in the upper segment. - Transmits all other packages to the lower segment. - Executes the same functionality vis a vis packages in the lower segment. </p><p>Switches </p><p>Ein Switch ist eine leistungsfähige Netzwerkbrücke (bridge) mit mehreren Anschlüssel (ports). Ein Switch versteht die physikalischen Netzwerkadressen (MAC-Adressen) aber nicht die logischen Adressen, wie z.B. IP-Adressen. Die Hauptaufgabe eines Switches ist es die Bandbreite innerhalb eines Netzwerkwerkes durch Segmentierung desselben zu erhöhen. Ein Switch kann daher mit einer Netzwerkbrücke (bridge) verglichen werden, hat aber eine bessere Leistung und mehr Anschlüsse (ports). Ein Switch bietet viel Leistung für wenig Geld und wird immer dann verwendet, wenn mehr Bandbreite benötigt wird. </p><p>Es gibt zwei Arten von LAN switching: Store-and-forward und cut-through. </p><p>Store-and-forward arbeitet über die gleiche Methode, wie sie auch bei Netzwerkbrücken (bridges) angewendet wird. Store-and-forward bedeutet, das für jeden hineinkommenden frame dieser gesamt in einen Puffer eingelesen wird. Bevor darüber entschieden wird, wie der frame weiterzuleiten ist, wird eine CRC-Prüfsumme gebildet. </p><p>Beim cut-through-switching wird vor der Weiterleitung des frames nur der Header gelesen. Anhand dessen wird die Ursprungs- und die Zieladresse ermittelt. Diese Methode ist erheblich schneller als store-and-forward. Da das frame nicht gelesen und analysiert wird, gibt es auch keine Fehlerbehandlung (CRC-Prüfsumme). Daher besteht das Risiko der Weiterleitung nichtintakter frames, redundanter Übertragung, etc. </p><p>Routers </p><p>Router besitzen mehr Funktionen und können mehr leisten als Netzwerkbrücken (bridges) und Switches. Sie können vergleichsweise weniger Pakete übermitteln als Netzwerkbrücken (bridges). Andererseits sind sie in der Lage, den Datenverkehr effizienter durch das lokale Netzwerk zu leiten. Aus administrativer Sicht ist es oft wünschenswert, die Netzwerklast auf kleinere, logisch gruppierte Teile zu verteilen, die leichter handhabbar sind. In einem IP basierten Netzwerk werden diese Teile Subnetze genannt. Router werden generell dann verwendet, wenn höhere Anforderungen an Sicherheit und mehr Kontrolle über den Datenverkehr gewährleistet werden müssen. </p><p>Hubs </p><p>Die Aufgabe eines Hubs ist es, mehrere Kabelstränge an einem Punkt zu bündeln. Die einfachste Form eines Hubs ist ein Repeater mit mehreren Anschlüssen, der genau das tut, was sein Name besagt (wiederholt). Ein Hub verbindet die einzelnen Kabelstränge und wiederholt das Signal jedes einzelnen Strangs. Bei Ethernet wird die Methode Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD) verwendet. Diese ist gemäß einem Konzept, das als <span class="quote">contention</span> bezeichnet wird gestaltet. Jede Station sendet Daten über das Kabel, wenn es gerade günstig ist. CSMA/CD verstärkt dieses Konzept indem die Station zunächst <span class="quote">hört</span> ob auf dem Kabel Daten an sie gesendet werden. So kann es sein, dass zwei Stationen zur selben Zeit zuhören (dies kommt häufig bei hoher Last vor) und beide betrachten das Kabel als frei und beginnen zu senden. Das Ergebnis ist eine Kollision. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499500"></a>9.2. Beschreibung der Dienste </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Samba"></a>9.2.1. Samba </h3></div></div><div></div></div><p>Samba is a service which makes it possible to share a Linux filesystem and printers with Windows. It is actually the protocol SMB (Server Message Block), developed in 1987, used by Microsoft and adopted by Linux. The service consits of several components which we will return to. In the first place, the service has to be installed, if this has not been done already. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Squid"></a>9.2.2. Squid </h3></div></div><div></div></div><p>Squid ist ein Internet Proxy Cache und erleichtert das surfen im Netz. Ein Proxy ist ein Agent, der im Namen anderer autonom agiert und ein Cache ist ein Zwischenspeicher, der Informationen für die spätere Verwendung enthält. Die Verwendung von Squid läßt das surfen im Web schneller erscheinen, als es tatsächlich ist. Nach dem Aufruf einer Webseite wird eine Kopie lokal gespeichert. Der nächste Zugriff auf diese Seite wird schneller erscheinen als beim ersten Mal, da diese Seite nicht aus dem Web, sondern aus dem Cache geladen wird. Es ist wichtig, diesen Dienst richtig zu konfigurieren, damit Ressourcen nicht zu lange gespeichert werden. Viele Webseiten werden regelmäßig erneuert und die Zeitung von Gestern ist von geringem Interesse. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-mail"></a>9.2.3. Mail Dienste </h3></div></div><div></div></div><p>Mit Limacute können Benutzer verwaltet werden. Courier kümmert sich um den Empfang von Mail, IMAP und SMTP. Mailman ist ein ein Dienst, der Mailinglisten verwalten kann. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DSH"></a>9.2.4. DSH (Distributed Shell) </h3></div></div><div></div></div><p>DSH steht für Distributed SHell. Es handelt sich um ein kleines Skript, das es ermöglicht Befehle auf einem Cluster oder mehreren Maschinen gleichzeitig auszuführen. Es bedient sich dabei eines kleinen Daemons, der Informationen auf den Maschinen sammelt und die gewonnenen Daten ausnutzt, um Befehle per rsh oder ssh (zwei verschlüsselte Protokolle) auf entfernten Rechnern auszuführen. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-NFS"></a>9.2.5. NFS (Network File System) </h3></div></div><div></div></div><p>NFS ist ein Dienst, der es zuläßt, auf Festplatten und Volumes von mehreren Rechnern über ein Netzwerk gleichzeitig zu nutzen. Es können entweder das gesamte lokale Dateisystem oder Teile davon exportiert werden. Von einem anderen Rechner können diese Shares dann montiert (gemountet) werden. Für den Benutzer arbeitet NFS vollständig transparent, d. h. für einen Nutzer an Maschine A kann auf ein montiertes (gemountetes) NFS Share genauso zugreifen, als wenn es sich um sein lokales Dateisystem handelte. NFS ist unabhängig von Betriebssystem, Transport Protokoll und Rechner. Seine Client/Server Architektur besteht aus einem Client Programm, einem Server Programm und einem Protokoll. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Webmin"></a>9.2.6. Webmin </h3></div></div><div></div></div><p>Webmin ist ein Webinterface zur System- und Nutzerverwaltung unter Unix. Es ist leistungsfähig, schnell und einfach zu bedienen. Es ist auch erweiterbar, da es eine offengelegte und sehr gut dokumentierte Programmierschnittstelle (application programming interface (API)) hat. Webmin ist sehr portabel und unterstützt über 25 Unix und Linux Systeme. Über einen Browser, der Frames und Formulare beherrscht, können Benutzerkonten, der Apache Webserver, DNS, Dateisystemexport etc. konfiguriert werden. Webmin besteht aus einem Webserver und verschiedenen CGI-Programmen, die auf die Systemeinstellungen und Systemdateien direkt zugreifen. In der Unixwelt ist Webmin einzigartig, da es eine einheitliche grafische Benutzeroberfläche (GUI) für fast jede Funktion des Systems bietet. Jeder kann es bedienen, da es lediglich eines Webbrowsers bedarf und von jedem Ort zugänglich ist, an dem eine Internetverbindung existiert. Webmin eignet sich für Anfänger und erfahrene Systemadministratoren gleichermaßen. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-SSH"></a>9.2.7. SSH (Secure SHell) </h3></div></div><div></div></div><p>SSH ist ein Programm zur sicheren Anmeldung auf anderen Rechnern eines Netzwerkes, zum Ausführen von Befehlen auf externen Maschinen und zum Kopieren von Dateien zwischen verschiedenen Rechnern Es verfügt über strenge Authentifizierung und stellt sichere Kommunikation zwischen unsicheren Verbindungen bereit. The advantages of SSH in comparison to many other similar programs is that is encrypts the connection between the two machines and forwards the X-connection (was heißt, das es dem anderen Rechner mitteilt, welchen Computer Sie benutzen). In diesem Fall können Sie X-Programme ohne Probleme starten. Wenn andere Programme benutzt werden, erfolgt die Weitergabe von Passwörtern meist unverschlüsselt. Wenn jemand das Netzwerk belauscht, würde es ihn in die Lage versetzen an Ihr Passwort zu gelangen. Das X Windows System hat viele Schwächen, durch den Einsatz von ssh können Sie dies umgehen und sichere X-Sitzungen starten. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-CUPS"></a>9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </h3></div></div><div></div></div><p>CUPS is a network printer system for centralized management of printers. It is built on the IPP (Internet Printing Protocol) which is built on the internet protocol HTTP (HyperText Transport Protocol). This means that the data are transmitted in the same way as on the internet. You might think that this would lead to a huge traffic load and a slowdown of the network, but that is not the case.Since the program runs directly on the server, it's not affecting the clients significantly. The only thing that affects the clients is a background process, a daemon, that frequently searches for client requests. This is a very small program which only reads the commands it receives like print, cancel, pause etc. Administration of the program is very easy - since CUPS uses the same protocol as internet,It may be administered from anywhere. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DNS"></a>9.2.9. DNS (Domain Name System) </h3></div></div><div></div></div><p>DNS is a ein dezentraler Verzeichnisdienst der IP-Adressen in bestimmte Domain-Namen übersetzt. Eine IP-Adresse (IP=Internet Protocol) ist eine Identifikationsnummer (wie 176.15.30.72), die ein Paket oder ein Rechner von lokalen internet service provider erhält. Diese Adresse zeigt die Zugehörigkeit von Paketen beim Senden und Empfangen. DNS kümmert sich außerdem um die Email der Domain. Für die Domain www.skolelinux.no handhabt der DNS-Server auch die diversen Aliase, z. B. pere at skolelinux.no. Wenn der DNS-Server abrricht, wird die Domain nicht sichtbar sein. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499790"></a>9.2.10. LDAP </h3></div></div><div></div></div><p>LDAP (Lightweight Directory Access Protocol) is a protocol for directory services which is used for authentication in a cetralized system. It uses the local database for storing information. E.g. if an LDAP client connects to an LDAP server with a request, the server will respond by pointing to where the requested information may be found, normally on another LDAP server. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-PostgreSQL"></a>9.2.11. PostgreSQL </h3></div></div><div></div></div><p>PostgreSQL is the database program that Skolelinux has elected to use. Primarily because it is free, but also because it supports most database constructs.For those who are not familiar with databases, it is a collection of logically related data, stored in tables. A school database might have tables such as employee, student, subject, class etc. This tables may be combined in order to produce desired answers to queries, by using the query language SQL. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DHCP"></a>9.2.12. DHCP- Dynamic Host Configuration Protocol </h3></div></div><div></div></div><p>DHCP is used for allocating IP-addresses to computers in a network automatically. To use DHCP, you must install a DHCP-server on one machine, and DHCP-clients on the machines that need IP-number.When the clients start up, the DHCP-client sends a request for an IP-number. The DHCP-server picks up the request, looks at its configuration, and returns an IP-number to the client. The server also often sends information on Gateways and DNS-servers. </p><p>Using a DHCP-server to allocate IP-numbers has several advantages to fixing an IP-number for every machine in the network. Here are some: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>IP-Adressierung wird von einer Maschine aus kontrolliert. Einen guten Überblick über die vergebenen IP-Nummern. Einfache Änderung von IP-Nummern. </p></li><li><p>Es ist möglich feste IP-Adressen mit einem DHCP-Server zu reservieren. </p></li><li><p>Mehrbenutzersysteme, wie die Rechner der Schüler können auf sehr einfache Art und Weise eine IP-Nummer beziehen, ohne dass es erforderlich ist, dass jeder Rechner eine statische IP Adresse besitzt. </p></li><li><p>Configuration of DNS servers and gateways are done at a central location, in stead of on every single machine. </p></li><li><p>Die Nutzer von portablen Rechnern können leicht zwischen den Netzwerken wechseln, ohne dass sie ihre IP Adresse, Gateways oder DNS Server neu konfigurieren müssten. </p></li></ul></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Apache"></a>9.2.13. Apache </h3></div></div><div></div></div><p>Apache is the most widely used webserver in the world. It is free software distributed under an <span class="quote">open sourve</span> license. Version 2.0 functions under most UNIX based operating systems (such as Linux, Solaris, Digital UNIX and AIX), under other UNIX/POSIX- systemes (such as Rhapsody, BeOS, and BS2000/OSD), on AmigaOS, and on Windows 2000. According to Netcraft (www.netcraft.com), as of February 2001 60% of all webpages are served by an Apache server. Apache is integrated with the newest version of the Hypertext Transport Protocol, HTTP1.1, and free support is provided through a report system and several dedicated newsgroups. In addition, many companies offer consultancy services. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-AppleTalk"></a>9.2.14. AppleTalk </h3></div></div><div></div></div><p>AppleTalk is a network protocol which enables communication with Apple Macintosh machines in the network. It is part of Skolelinux in order not to exclude operating sytems (and thereby users). </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-PHP4"></a>9.2.15. PHP4 </h3></div></div><div></div></div><p>PHP (PHP: Hypertext Preprocessor) is an <span class="quote">open source</span> server scripting language for making dynamic webpages and internet applications. A dynamic webpage is a page tailored to the user, so that users visiting will see information pertinent to their selections. Dynamic internet applications are mainly used for commercial sites, where what is displayed is generated from a database or some other external source of information. PHP is a scripting language specifically tailored for web development, and is easily integrated with the Hypertext Markup Language (HTML). Webpages generated using PHP are treated just like static HTML pages. PHP offers a simple, universal solution for constructing webpages.PHP syntax is similar to C and Perl, making it easy to user for everyone who has basic knowledge of programminng. Because of its design, PHP code is simple to maintain and update, and because it is distributed freely and as <span class="quote">open source</span>, it has been widely adopted and is extremely well documented and supported. </p><p>PHP4 - (PHP version 4.0) Version 4.0 enthält über 50 Verbesserungen was die Leistung anbelangt und eine Reihe neuer Funktionen. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="user-applications"></a>9.3. Benutzeranwendungen </h2></div></div><div></div></div><p>Webbrowser Konqueror, Opera, Mozilla </p><p>Mailprogramm KMail, Mozilla-mail, Evolution </p><p>Newsreader Knode </p><p>Textverarbeitung Kword, AbiWord </p><p>Tabellenkalkulation Kspread, Gnumeric </p><p>Reportgenerator Lyx </p><p>Datenbank Postgresql, mysql </p><p>Präsentationsprogramme Kpresenter </p><p>Webdesign Quanta+, Teksteditor, Kwrite+kate, Gxedit </p><p>Grafik Gimp, Krayon, Kontour, Sodipodi </p><p>Lernsoftware Kdict, KGeo, KStars, KmPlot, celestia </p><p>Chemie gperiodic Kalzium? chemtool? </p><p>Mathematik KPercentage, KmPlot, KGeo </p><p>Sprachen Kvoctrain, Kmessedwords </p><p>Multimedia Noatun, Artsbuilder </p><p>Videowidergabe Xine, noatun </p><p>Musik Noteedit, Kmidi </p><p>Konferenz/Videotelefonie Gnomemeeting </p><p>Notizen: </p><p>- chemtool ist noch nicht vollständig getestet - Kalzium kompiliert, aber funktioniert nicht vollständig, wie es sollte, während gperiodic sehr ähnlich ist und gut funktioniert! - KPercentage ist einmal abgestürzt, - KVoctrain kompiliert/läuft, bedarf aber der Sprachanpassung - Gnomemeeting, das auf H.323 basiert, wirft Probleme im Zusammenhang mit Firewalls auf. Vielleicht ist eine SIP basierte Lösung zu bevorzugen. </p></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2500106"></a>Kapitel 10. Kommandozeilenadministration </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500112">10.1. Benutzeradministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500173">10.1.1. Hinzufügen/Entfernen von Benutzern </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">10.1.3. Ändern von Passworten </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500270">10.2. Systemadministration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500276">10.2.1. Schutz von Dateien </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500430">10.2.2. Prozesse </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500471">10.2.3. Network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. Die Größe der LVM-Partitionen von der Kommandozeile aus verändern</a></span></dt></dl></dd></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500112"></a>10.1. Benutzeradministration </h2></div></div><div></div></div><p>Introduction </p><p>In order to be able to administer a system, you need administrator rights. For Linux, this means being logged in as root. All functionality described here pertains to system administrtion, and thus requires root privileges. To log in as root, open a terminal console (window). This may for instance be done like this: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">K->system->terminal </span></dt><dd><p>Konsole </p></dd></dl></div><p>Typ </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">su </span></dt><dd><p> </p></dd></dl></div><p>You will be asked for a password. Enter the root password. The needed commands are only executed in this terminal console window . </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500173"></a>10.1.1. Hinzufügen/Entfernen von Benutzern </h3></div></div><div></div></div><p>Benutzer werden über Webmin hinzugefügt und gelöscht. Wenn Sie dies von der Kommandozeile aus machen wollen, benutzen Sie den textbasierten Webbrowser Lynx. <a href="#newuser-webmin" title="7.1.3. Benutzer hinzufügen ">Abschnitt 7.1.3, Benutzer hinzufügen </a> </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="CUPS"></a>10.1.2. CUPS (Common Unix Printing System) </h3></div></div><div></div></div><p>Zum Hinzufügen von Benutzern gehen sie zu <span class="quote">user and groups</span>. Wählen Sie den Benutzer aus, der gelöscht werden soll. Ihnen werden die Benutzerdaten angezeigt. Um den Benutzer zu löschen wählen Sie die Schaltfläche 'delete' unten rechts. Sie können zusätzlich auswählen, ob das persönliche Verzeichnis des Benutzers gelöscht werden soll. </p><p>This is the same as what is in <a href="#removing-users-webmin" title="7.1.4. Benutzer löschen ">Abschnitt 7.1.4, Benutzer löschen </a> </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500236"></a>10.1.3. Ändern von Passworten </h3></div></div><div></div></div><p>Um das Benutzerkennwort zu ändern geben Sie folgenden Befehl ein: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">passwd </span></dt><dd><p>Benutzername </p></dd></dl></div><p>Um das neue Kennwort zu aktivieren geben Sie es zweimal ein. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500270"></a>10.2. Systemadministration </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500276"></a>10.2.1. Schutz von Dateien </h3></div></div><div></div></div><p>Linux hat ein sehr einfaches System zum Schutz von Dateien. Jede Datei ist 3 Gruppen von Benutzern zugeordnet. </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>'u' (user) für Benutzer. Ist der Eigentümer der Datei </p></li><li><p>'g' (group) für Gruppe. Verweist auf andere Benutzer der Gruppe, der auch der Eigentümer der Datei angehört. </p></li><li><p>'o' (other) andere. Verweist auf alle anderen Benutzer des Systems. Zusätzlich hat jede Benutzergruppe drei mögliche Rechte: </p></li><li><p>'r' (read) steht für Leserecht. Nur Benutzer mit Leserechten können Dateien lesen. </p></li><li><p>'w' (write) steht für Schreibrecht. Nur Benutzer mit Schreibrechten können Dateien verändern. </p></li><li><p>'x' (execution) steht für Ausführungsrecht. Dient zur Ausführung von Programmen. </p></li></ul></div><p>Um zu zeigen, wie es funktioniert, sehen wir uns ein Beispiel an: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">server:/home/torharald# </span></dt><dd><p>ls -l administrasjon.dvi </p></dd><dt><span class="term">-rw-r--r-- </span></dt><dd><p>1 totte totte 2136 Mar 31 21:14 administrasjon.dvi </p></dd></dl></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2500384"></a>10.2.1.1. Änderung des Schutzes von Dateien </h4></div></div><div></div></div><p>In order to change the protection of a file, you have to be logged in either as the owner of the file (i.e. the user that created the file), or as root, with all privileges to change whatever is necessary. Changing the protection of files or directories is done with the command chmod (change mode). As an example, assume that you have a file called task.dvi for which only you should have privileges. In this case, enter the command: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">chmod </span></dt><dd><p>go -rw oppgave.dvi </p></dd></dl></div><p>Dieser Befehl löscht die Lese- und Schreibrechte der Datei oppgave.dvi für die Benutzer der Gruppen go(group,owner=Gruppe, Eigentümer) </p></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500430"></a>10.2.2. Prozesse </h3></div></div><div></div></div><p>A process is a program under execution, i.e. a designation of the program and the environment the program uses while running. A process has: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Eine Prozess-ID (PID). Ist eine eindeutige Nummer zur Identifikation des Prozesses. </p></li><li><p>Alle Prozesse, die von anderen Prozessen angestoßen werden, z. B. alle Prozesse, die Kindprozesse anderer Prozesse sind. </p></li></ul></div><p>At boottime, a range of processes are started. And when the login window is displayd on the screen, this is a running process. When we're logged in, we're inside a process that is a child of the login process. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500471"></a>10.2.3. Network </h3></div></div><div></div></div><p>After installing Skolelinux, the network should be working properly. To check the network, open a webbrowser and try going to a familiar webpage, e.g. www.skolelinux.no. If you get the message <span class="quote">Unknown host</span>, you don't have an internet connection.There are several possible reasons for this. We'll get to these in the chapter on error handling. </p><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2500489"></a>10.2.3.1. Nützliche Befehle </h4></div></div><div></div></div><p>Der Ping Befehl, welcher ein <span class="quote">echo request</span> sendet </p><p>traceroute Wird verwendet, um eine Netzwerkpaket zu verfolgen. Z. B. Wenn jemand versucht in ihr System einzudringen, können Sie traceroute 'IP-Adresse' eingeben, um zurückzuverfolgen, von wo der Angriff kam... </p><p>'netstat' Zur Kontrolle und zur Einstellung von Konfigurationen </p><p>'ifconfig'. Der Befehl wird zur Konfiguration der Netzwerkkarte benutzt. </p><p>ifdown Shuts down the network. But with * -a, for all </p><p>ifup Starts the network.But with * -a, for all </p></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="lvm-commandline"></a>10.2.4. Die Größe der LVM-Partitionen von der Kommandozeile aus verändern</h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><p>There is at the moment 4 partitions of type lvm in Skolelinux:</p><div class="itemizedlist"><ul type="bullet"><li style="list-style-type: disc"><p>/usr</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>/var</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>/skole/tjener/home0</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>swap</p></li></ul></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="lv_usr"></a>10.2.4.1. Ändern der Größe der Partition /usr</h4></div></div><div></div></div><p>Auf dieser Partition werden ihre Programme installiert.</p><p>Das Verändern der Partitionsgröße ist schwierig.</p><div class="orderedlist"><p>In order to umount this partition, you have to enter runlevel 1, and exec a shell from another partition.</p><ol type="1"><li><p>Benachrichtigen Sie alle Benutzer, dass Sie sich abmelden sollen, denn Sie sind dabe <span><b class="command">init 1</b></span> von der Kommandozeile aus zu starten.</p></li><li><p>Now that you are in runlevel 1, you can issue <span><b class="command">exec /bin/sh</b></span><sup>[<a id="id2500644" href="#ftn.id2500644">20</a>]</sup>. You will recognize that you have another shell when you have a promt looking like this <tt class="prompt">\h:w\$</tt>. If you do a mistake when writing, then you have to do a <span class="keysym">Ctrl-C</span> and start the line all over again.</p></li><li><p>Zunächst müssen wir die gegenwärtige Größe unserer Partition feststellen, indem wir <span><b class="command">df -h /usr</b></span> aufrufen </p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on
-/dev/vg_system/lv_usr
- 1.0G 400M 600M 40% /usr
-</pre></td></tr></table></li><li><p>Dann müssen wir die Partition aushängen, <span><b class="command">umount /dev/vg_system/lv_usr</b></span></p></li><li><p>Dann überprüfen und reparieren Sie das Dateisystem mit dem Befehl <span><b class="command">fsck -yf /dev/vg_system/lv_usr</b></span><sup>[<a id="id2500720" href="#ftn.id2500720">21</a>]</sup></p></li><li><p>Then we chech how much free space we have in this volume group, <span><b class="command">vgdisplay vg_system</b></span>, look for a line saying something like <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Free PE / Size 175 / 5.47 GB</pre></td></tr></table> In this case we have 5.47GB free space that we can use.</p><p>Falls wir die Dateisystemgröße um 1GB vergrößern wollen, geben wir den Befehl <span><b class="command">e2fsadm -L +1G /dev/vg_system/lv_usr</b></span> ein. Wenn wir die Dateisystemgröße um 100MB vergrößern wollen, geben wir den Befehl <span><b class="command">e2fsadm -L +100M /dev/vg_system/lv_usr</b></span> ein, wenn wir das Dateisystem um 100MB verkleinern wollen, geben wir den Befehl <span><b class="command">e2fsadm -L -250M /dev/vg_system/lv_usr </b></span> ein, dies ist nötig, wegen eines Fehlers.<sup>[<a id="id2500782" href="#ftn.id2500782">22</a>]</sup></p><p>Stellen Sie sicher, dass sie folgendes auf Ihrem Bildschirm sehen:</p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">resize2fs 1.27 (8-Mar-2002)
-Begin pass 1 (max = 2564)
-Extending the inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 2 (max = 160)
-Relocating blocks XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 3 (max = 52)
-Scanning inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 5 (max = 9)
-Moving inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-</pre></td></tr></table></li><li><p>Wenn Sie diese <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX</pre></td></tr></table> nicht über ihren Bildschirm scrollen sehen, schlug die Vergrößerung/Verkleinerung des Dateisystems fehl.</p><p>Dann müssen Sie die Partition neu einhängen (mount), dann erneut aushängen (umount) und erneut die Größe ändern.</p><div class="warning" style="margin-left: 0.5in; margin-right: 0.5in;"><h3 class="title">Warnung</h3><p>Wenn Sie die Größe ein zweites Mal ändern, stellen Sie sicher, die Größe nur mit 32M zu ändern, das das resize Kommando sich an den letzten gescheiterten Versuch "erinnert".</p></div></li><li><p>If the resize was successfull, then we now can mount the partition, <span><b class="command">mount /usr</b></span>, then we chech it's size, <span><b class="command">df -h /usr</b></span>, it should in this case now look like: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on
-/dev/vg_system/lv_usr
- 2.0G 400M 1.6G 20% /usr
-</pre></td></tr></table>
-</p></li><li><p>Wenn Sie nun, nachdem Sie die Partition eingehängt (mount) haben, den Befehl <span><b class="command">init 6</b></span> eingeben, wird der Rechner wieder die Mehrbenutzerumgebung starten. </p></li></ol></div><div class="sect4" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h5 class="title"><a id="id2500892"></a>10.2.4.1.1. Fehlerbehandlung</h5></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><div class="qandaset"><dl><dt>F: <a href="#id2500910">Wenn ich versuche, das Dateisystem auszuhängen (umount), erhalte ich die Fehlermeldung, dass das Gerät in Gebrauch ist (device is busy). </a></dt><dt>F: <a href="#id2500938">I have resized a partition, but I don't see any difference in the free space on my partiton</a></dt><dt>F: <a href="#id2500977">After I have mounted the partition, and the machine starts in multiuser again, it hangs at NFS....., what shall I do?</a></dt></dl><table border="0" summary="Q and A Set"><col align="left" width="1%" /><tbody><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2500910"></a><a id="id2500912"></a><b>F:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Wenn ich versuche, das Dateisystem auszuhängen (<span><b class="command">umount</b></span>), erhalte ich die Fehlermeldung, dass das Gerät in Gebrauch ist (device is busy). </p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>A:</b></td><td align="left" valign="top"><p>This is because there are open files on the partition that you want to umount. If you are trying to umount /skole/tjener/home0, then make sure that all your users are logged out. If it's possible, try to resize in runlevel 1</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2500938"></a><a id="id2500940"></a><b>F:</b></td><td align="left" valign="top"><p>I have resized a partition, but I don't see any difference in the free space on my partiton</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>A:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Dies ist warscheinlich ausgelöst von einem bekannten Fehler (bug#439). Eine Lösung dieses Problems besteht darin, die Partition, deren Größe man ändern will, zu überprüfen und zu reparieren bevor man deren Größe ändert. Dies geschieht mittels des Befehls <span><b class="command">fsck -fy</b></span>. Versuchen Sie dann erneut die Größe der Partition zu ändern, aber vergrößern/verkleinern Sie nur mit 32M, der Befehl lautet <span><b class="command">e2fsadm -L +32M</b></span>.</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2500977"></a><a id="id2500979"></a><b>F:</b></td><td align="left" valign="top"><p>After I have mounted the partition, and the machine starts in multiuser again, it hangs at <span><b class="command">NFS.....</b></span>, what shall I do?</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>A:</b></td><td align="left" valign="top"><p>The only solution I have, is to restart the machine hard, e.g use the Reset-button, or turn of the power. This shouldn't happend if you use the command <span><b class="command">init 6</b></span>, or <span><b class="command">reboot</b></span></p></td></tr></tbody></table></div></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="lv_home0"></a>10.2.4.2. Verändern der Größe der Partition /skole/tjener/home0</h4></div></div><div></div></div><p>Dies ist die Partion, die die home directories (persönlichen Verzeichnisse) der Benutzer enthält.</p><p>Die Vorgehensweise beim Verändern der Größe dieser Partition ist sehr ähnlich, wie bei der Veränderung der Größe von /usr. Tatsächlich ist es in diesem Fall einfacher, da es nicht erforderlich ist, das System auf runlevel 1 zu bringen. Außerdem brauchen wir keine weitere shell zu starten, daher werde ich einfach kurz die nötigen Befehle auflisten. Lesen Sie bitte weiter. <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. Ändern der Größe der Partition /usr">Abschnitt 10.2.4.1, Ändern der Größe der Partition /usr</a></p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Logg in as root, and tell all you users to log out.</p></li><li><p>Überprüfen Sie die gegenwärtige Größe der partion. Der Befehl lautet <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Hängen Sie die Partition aus <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen und reparieren Sie das Dateisystem <span><b class="command">fsck -fy /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen Sie wieviel freien Platz Sie zur Verfügung haben <span><b class="command">vgdisplay vg_data</b></span>.</p></li><li><p>Verändern Sie die Größe der Partition auf die gewünschte Größe, <span><b class="command">e2fsadm -L +400M /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Hängen Sie die Partition ein <span><b class="command">mount /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen Sie die gegenwärtige Größe der partion. Der Befehl lautet <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Wenn die Veränderung der Größe nicht gelingt, lesen Sie erneut das Kapitel über das Scheitern der Veränderung der Größe von /usr, <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. Ändern der Größe der Partition /usr">Abschnitt 10.2.4.1, Ändern der Größe der Partition /usr</a></p></li></ol></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501179"></a>10.2.4.3. Verändern der Größe der Partition /skole/tjener/home0</h4></div></div><div></div></div><p>Dies ist die Partion, die die home directories (persönlichen Verzeichnisse) der Benutzer enthält.</p><p>Die Vorgehensweise beim Verändern der Größe dieser Partition ist sehr ähnlich, wie bei der Veränderung der Größe von /usr. Tatsächlich ist es in diesem Fall einfacher, da es nicht erforderlich ist, das System auf runlevel 1 zu bringen. Außerdem brauchen wir keine weitere shell zu starten, daher werde ich einfach kurz die nötigen Befehle auflisten. Lesen Sie bitte weiter. <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. Ändern der Größe der Partition /usr">Abschnitt 10.2.4.1, Ändern der Größe der Partition /usr</a></p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Logg in as root, and tell all you users to log out.</p></li><li><p>Überprüfen Sie die gegenwärtige Größe der partion. Der Befehl lautet <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Hängen Sie die Partition aus <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen und reparieren Sie das Dateisystem <span><b class="command">fsck -fy /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen Sie wieviel freien Platz Sie zur Verfügung haben <span><b class="command">vgdisplay vg_data</b></span>.</p></li><li><p>Verändern Sie die Größe der Partition auf die gewünschte Größe, <span><b class="command">e2fsadm -L +400M /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Hängen Sie die Partition ein <span><b class="command">mount /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Überprüfen Sie die gegenwärtige Größe der partion. Der Befehl lautet <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span>.</p></li><li><p>Wenn die Veränderung der Größe nicht gelingt, lesen Sie erneut das Kapitel über das Scheitern der Veränderung der Größe von /usr,<a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. Ändern der Größe der Partition /usr">Abschnitt 10.2.4.1, Ändern der Größe der Partition /usr</a></p></li></ol></div></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501337"></a>10.2.4.4. Verändern der Größe der Partition /var</h4></div></div><div></div></div><p>The resize of this partition follows the exact same procedure as when resizing the /skole/tjener/home0 partiition, described in section <a href="#lv_home0" title="10.2.4.2. Verändern der Größe der Partition /skole/tjener/home0">Abschnitt 10.2.4.2, Verändern der Größe der Partition /skole/tjener/home0</a> </p></div></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2500644" href="#id2500644">20</a>] </sup>or <span><b class="command">exec /bin/ash</b></span> depending on your symbolik links.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2500720" href="#id2500720">21</a>] </sup>The resize program <span class="application">e2fsadm</span> does do a filesystem check, but for safty we do it an extra time.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2500782" href="#id2500782">22</a>] </sup>Wir werden dies in Kürze berichtigen <a href="http://bugs.skolelinux.no/show_bug.cgi?id=439" target="_top">http://bugs.skolelinux.no/show_bug.cgi?id=439</a>. Seien sie vorsichtig beim Vergrößern und Verkleinern von Partitionen!</p></div></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="error-handling"></a>Kapitel 11. Fehlerbehandlung </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501368">11.1. Ein fehlender Treiber benötigt eine Treiberdiskette </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501368"></a>11.1. Ein fehlender Treiber benötigt eine Treiberdiskette </h2></div></div><div></div></div><p>A driver floppy is a floppy disk with an ext2 file system, with a file modules.tgz. This file is unpacked from root on the installtion system. Such a modules.tgz may for instance contain a file like this: .lib/modules/2.4.19-386/kernel/drivers/scsi/aacraid/aacraid.o'. </p></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2501385"></a>Kapitel 12. Einen MacOS X Client hinzufügen </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501392">12.1. Vorbereitungen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501397">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501411">12.1.2. Kenntnisse </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501428">12.2. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501434">12.2.1. Placing the Mac in the Skolelinux network </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501448">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501538">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501551">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501613">12.3. Authentifizierung </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501619">12.3.1. LDAP configuration in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501721">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501753">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501759">12.5.1. NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501842">12.6. Time settings in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501882">12.7. Configuring a network printer in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2501930">12.8. Veränderungen auf dem Server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501936">12.8.1. Veränderungen der NFS Konfiguration </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502065">12.9. Anhang </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501392"></a>12.1. Vorbereitungen </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501397"></a>12.1.1. Software </h3></div></div><div></div></div><p>We assume you have a brand new installation of OS X on the computer you wish to connect to the Skolelinux network. We also assume that you have updated the OS to the latest version, by using the automated update functionality in OS X. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501411"></a>12.1.2. Kenntnisse </h3></div></div><div></div></div><p>These guidelines require that you have some experience with OS X. We assume that you know simple concepts and principles for OS X. You have to be logged in on the Mac as root throughout the procedure. These changes cannot be performed by an ordinary user. Root account is deactivated as default. You must activate it in the Netinfo Manager in the Security menu. Then, log in again as root. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501428"></a>12.2. Netzwerkkonfiguration </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501434"></a>12.2.1. Placing the Mac in the Skolelinux network </h3></div></div><div></div></div><p>A Mac in a Skolelinux network will behave like a workstation. This makes placing it together with Linux workstations a natural choice. For more info, see http://developer.skolelinux.no/arkitektur/arkitektur.html.en </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501448"></a>12.2.2. DHCP </h3></div></div><div></div></div><p>In order make it work against the Skolelinux network, it is easiest to configure the computer to use DHCP to get ip address and other settings from the server. DHCP is usually activated by default in OS X. With DHCP running, you will have network access as SOMETHING LACKING. This is an advantage, because it will be easier to take the script down for setting up nfs on mac, which is done like this: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Gehen Sie in die Systemeinstellungen (system options). </p></li><li><p>Wählen Sie Netzwerk. </p></li><li><p>Choose network card. This will usually be built-in Ethernet </p></li><li><p>Wählen Sie TCP/IP mit DHCP. </p></li><li><p>Klicken sie auf Gebrauch beginnen (Start using) </p></li></ul></div><p>Notiz: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Um zu überprüfen, ob das Netzwerk funktioniert, führen sie den Befehl <span><b class="command">ifconfig</b></span> aus. en0 sollte als UP und RUNNING gekennzeichnet sein. </p></li><li><p>If your computer has not been networked previously, this would be a good time to update the software. You will find Software update in the System part of System options. This guide assumes you have updated OS X to the latest version. </p></li></ul></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501538"></a>12.2.3. DNS (Domain Name System) </h3></div></div><div></div></div><p>DNS is set up automatically by DHCP. If you wish to change name server, this can be done in the configuration for Network under System options. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501551"></a>12.2.4. Proxy </h3></div></div><div></div></div><p>Um einen Web Proxy, der auf dem Skolelinux-System läuft zu nutzen, tun Sie folgendes: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Gehen Sie in die Systemeinstellungen (system options). </p></li><li><p>Wählen Sie Netzwerk </p></li><li><p>Wählen Sie Proxy </p></li><li><p>Wählen Sie Webproxy ab </p></li><li><p>Enter the ip address for server and the port of the webproxy. The ip is usually 10.0.2.2 and the port 3128. </p></li><li><p>Klicken Sie auf Anwenden (Apply) </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501613"></a>12.3. Authentifizierung </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501619"></a>12.3.1. LDAP configuration in OS X </h3></div></div><div></div></div><p>Select Directory Access under Tools in Programs. </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Wählen Sie LDAPv3 ab. </p></li><li><p>Click Configure. Location should be Automatic. </p></li><li><p>Click New. Configuration Name should be tjener, Server Name or ip address should also be tjener. </p></li><li><p>Für LDAP Standard Typen wählen Sie RFC 2307(Unix). </p></li><li><p>You will now get a dialog box where you must enter search path ending. Enter the following: dc=skole,dc=skolelinux,dc=no. </p></li><li><p>Klicken Sie auf OK. SSL sollte nun aktiviert sein. </p></li></ul></div><p>Klicken Sie auf den Reiter Verifizierung (Verification). </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Searching User defined path. </p></li><li><p>The catalog node list should contain /LDAPv3/tjener (server). If you don't have this, click on Add and select LDAPv3/tjener. </p></li><li><p>Same goes for the Contacts tab. If you don't have /LDAPv3/tjener on the catalog node list, you must click Add and select LDAPv3. </p></li><li><p>Schließen Sie den Katalogzugriff (Catalog access). </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501721"></a>12.4. Login menu in OS X </h2></div></div><div></div></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Gehen Sie zu Kontokonfiguration (Accounts configuration) in den Optionen. </p></li><li><p>Select Login choices </p></li><li><p>Tick Field for name and password </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501753"></a>12.5. NFS (Network File System) </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501759"></a>12.5.1. NFS Konfiguration </h3></div></div><div></div></div><p>The easiest way to configure nfs is to run the ready-made script mac-nfs-configuration in a shell. To run this script, you must be logged in as administrator/root. It does not work for other users. </p><p>NFS configuration: (the Norwegian word tjener means server) <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">scp root at tjener:/mac/mac-nfs-oppsett mac-nfs-oppsett</b></span>
-<tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">chmod u+x mac-nfs-oppsett</b></span>
-<tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">./mac-nfs-oppsett</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Notiz: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Das Skript benachrichtigt Sie, wenn es fertig ist. Sie können das Terminalfenster nun schließen. </p></li><li><p>Das vollständige Skript findet sich am Ende dieses Dokuments. </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501842"></a>12.6. Time settings in OS X </h2></div></div><div></div></div><p>Wählen sie die Datum und Uhrzeit Einstellungen (date and time settings) unter Optionen (Options). </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Wahl der Netzwerkzeit </p></li><li><p>Geben Sie eine Server Adresse ein (10.0.2.2) </p></li><li><p>Wählen sie Netzwerkzeitserver benutzen (Use network timeserver) </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501882"></a>12.7. Configuring a network printer in OS X </h2></div></div><div></div></div><p>To set up a network printer in OS X, go to Programs, then Tools and select Print center </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Wählen Sie <span class="quote">IP-printing</span> aus der Liste aus. </p></li><li><p>Geben sie die Netzwerkadresse des Druckers an </p></li><li><p>Wählen Sie Modell und Treiber aus </p></li><li><p>Click Add </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501930"></a>12.8. Veränderungen auf dem Server </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501936"></a>12.8.1. Veränderungen der NFS Konfiguration </h3></div></div><div></div></div><p>Log in to the server for workstations with ssh as root. In skolelinux, this machine is called tjener (server). Do the following: </p><p>Server login: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">ssh root at tjener</b></span>
- </pre></td></tr></table>
- </p><p>Enter password and log in. Edit /etc/exports . This can be done by e.g. using nano (/bin/nano) or pico </p><p>Editieren Sie /etc/exports: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">nano /etc/exports</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>/etc/exports: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">/etc/exports: the access control list for filesystems which may
-# be exported to NFS clients. See exports(5).
-#
-# Orginal line
-# /skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw)
-#
-# Changed line
-/skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw,insecure)
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Here we show a modified /etc/exports. You only have to add an insecure parameter. In practice, this means letting nfs use ports over 1024. As far as we know, there are no risks involved in doing this. Next we start the nfs export. </p><p>Starten Sie NFDS export neu: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">/etc/init.d/nfs-kernel-server restart</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Melden Sie sich beim Server ab, indem Sie schreiben: </p><p>Melden Sie sich beim Server ab: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">exit</b></span>
- </pre></td></tr></table>
- </p><p>Close all the applications, and restart your Mac. Users that have been entered in LDAP should now be able to log in, as with a regular linux workstation. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502065"></a>12.9. Anhang </h2></div></div><div></div></div><p>mac-nfs-Konfiguration: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">#/bin/sh
-echo This script sets up automated mount of the home directories
-mkdir /skole ; mkdir /skole/tjener ; cd /skole/tjener
-ln -s /automount/skole/tjener/home0 home0
-nicl / -create /mounts/fu dir /skole/tjener/home0
-nicl / -create /mounts/fu type nfs
-nicl / -create /mounts/fu name tjener:/skole/tjener/home0
-echo Done ...
- </pre></td></tr></table>
- </p></div></div><div class="chapter" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2502088"></a>Kapitel 13. Windows Clients anschließen </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2502094">13.1. Introduction </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502117">13.2. Den Server einrichten </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502147">13.3. Clients konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502152">13.3.1. Netzwerkkonfiguration </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502174">13.3.2. Authentifizierung, gemeinsame Nutzung von Druckern und Dateien </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502471">13.4. Andere Dienste konfigurieren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502477">13.4.1. Einen Web-Proxy konfigurieren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502509">13.4.2. Email konfigurieren </a></span></dt></dl></dd></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502094"></a>13.1. Introduction </h2></div></div><div></div></div><p>This section is meant to be of help when connecting computers running Microsoft Windows in a Skolelinux network. You will not find detailled explanations, as this is just meant to be an introduction to how it *can* be done. Administration of Windows is a vast theme, which is documented far better elsewhere. </p><p>The autor has only had access to the english version of Windows, and the name on components will then be influnced. This should be alright in most cases, since the translation of Windows has a tendency to be direct translatable our local language. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502117"></a>13.2. Den Server einrichten </h2></div></div><div></div></div><p>Skolelinux comes with a default configuration for connecting Windows clients, using Samba. If you wish to change the configuration, we recommend the many how-tos on using Samba, which can be found under <span class="quote">documentation</span> at http://www.samba.org </p><p>At the time of writing, some of the software for supporting windows clients is only available from a test area at the skolelinux.no ftp server. To use it requires giving apt access to the test area and running an upgrade for the whole system. See http://http://developer.skolelinux.no/info/studentgrupper/2003-macwin-integr/index.php?page=testing for a description of how to do this. As soon as the changes have been added to the standard Skolelinux distribution, this will no longer be necessary. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502147"></a>13.3. Clients konfigurieren </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502152"></a>13.3.1. Netzwerkkonfiguration </h3></div></div><div></div></div><p>A computer running Windows is regarded as a thick client in the Skolelinux context, and thus belongs on the main network. The only thing that needs attention in the network configuration is making sure the computer is configured to receive ip address and name services via DHCP. This is how windows is configured to do by default on a new installation. If the computer has been set up with a fixed address before, this should be changed to <span class="quote">Allocate address automatically</span>. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502174"></a>13.3.2. Authentifizierung, gemeinsame Nutzung von Druckern und Dateien </h3></div></div><div></div></div><p>When the computer has been allocated an ip address and is able to communicate with other computers on the network, it must be configured to be able to log in on the server and get access to files and printers. This is called placing the computer in the domain. The domain is the windows part of the network, controlled by the server. </p><p>Skolelinux comes with a default windows domain called <span class="quote">skolelinux</span>. How you configure a windows client to be a member of this domain varies according to the windows version. Access to the home directory is set up automatically when the user logs on. The home directory will then appear as drive H: . All printers that have been added to CUPS on the server will be shared on the windows network, but not installed on the individual client. The practical reason behind this is that drivers are required for the particular printers on the local network. </p><p>Here is a short summary of what needs to be done for the various windows versions. </p><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2502210"></a>13.3.2.1. Windows 95 </h4></div></div><div></div></div><p>Windows 95 and 95A don't support password encryption, and therefore are not supported by Skolelinux for security reasons. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2502222"></a>13.3.2.2. Windows 98/ME </h4></div></div><div></div></div><p>These windows versions are the easiest to place in the domain. You can do this by changing the settings for <span class="quote">Client for Microsoft Networks</span> under <span class="quote">Network</span> in the Control panel. There is an option called <span class="quote">Logon to Windows NT-domain</span>, which must be activated, and the domain name <span class="quote">skolelinux</span> entered. After rebooting, the computer will be ready to log in to Skolelinux. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2502252"></a>13.3.2.3. Windows NT and 2000 </h4></div></div><div></div></div><p>In order to get Windows 2000 client to connect to the <span class="quote">Skolelinux</span> domain you need to make some adjustments to your server. (It was true for Skolelinux 0.41, it may not be necessary anymore with next releases). </p><p>Auf der Serverseite müssen Sie folgendes tun: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Fügen Sie <span class="quote">deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux woody-test local</span> zur /etc/apt/sources.list hinzu. </p></li><li><p><span class="quote">apt-get update</span> && <span class="quote">apt-get install samba smbclient</span> </p></li><li><p>comment out <span class="quote">deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux woody-test local</span> in /etc/apt/sources.list </p></li><li><p>Führen Sie, wenn Sie als Systemverwalter (root) angemeldet sind, folgenden Befehl aus <span class="quote">smbpasswd -w admin-passwd</span>. NB: DO NOT DO THIS ON NEWER VERSIONS OF Skolelinux. </p></li><li><p>dann ändern Sie beliebige existierende Benutzerpasswörter mit dem Befehl <span class="quote">smbpasswd -a userID</span> </p></li><li><p>Fügen Sie den Systemverwalter (root) dem LDAP Verzeichnis hinzu: <span class="quote">smbpasswd -a root</span>, daraufhin werden Sie zur Eingabe des Systemverwalterpassworts aufgefordert. </p></li></ol></div><p>
-</p><p>Auf der Clientseite müssen Sie folgendes tun </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>wählen Sie System, Netzwerk ID (Network ID), dann Einstellungen (Properties) und geben Sie Skolelinux als Domain an. </p></li><li><p>Fügen Sie unter Verwendung des Systemverwalter (root) Kennzeichens und Passworts als authorisierter Benutzer den Client der Domain Skolelinux hinzu </p></li></ol></div><p>
-</p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2502394"></a>13.3.2.4. Windows XP Home </h4></div></div><div></div></div><p>Windows XP Home is a fun product that has lost an array of useful functionality, such as the ability to be placed in a domain. Microsoft has decided that a home computer does not belong in a network, and has therefore left out this possibility. Thus, Windows XP Home edition is not supported as a client in the skolelinux architecture. </p></div><div class="sect3" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2502410"></a>13.3.2.5. Windows XP Professional </h4></div></div><div></div></div><p>Windows XP Professional is based on Windows 2000, and thus the procedure for placing it in the skolelinux domain is very similar to what is described above. The only difference is that XP Pro has some security settings that don't mesh with the Skolelinux configuration. These settings must be changed before the computer can be added. This can be achieved by changing <span class="quote">local policy</span>, but it is simpler to change to registry entries, which can be done by running a small .reg file. When these settings have been changed, the computer can be added by following the procedure for Windows 2000. The registry key in question is: </p><p>
-<table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\Netlogon\Parameters]
-"requiresignorseal"=dword:00000000
-</pre></td></tr></table>
- </p></div></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502471"></a>13.4. Andere Dienste konfigurieren </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502477"></a>13.4.1. Einen Web-Proxy konfigurieren </h3></div></div><div></div></div><p>To use the proxy, you must configure each webbrowser. For Internet Explorer this is done in <span class="quote">Internet Options</span>. For Opera, it is done in <span class="quote">Preferences</span>. The name of the proxy server is <span class="quote">webcache</span>, and the port is 3128. </p><p>Since each webbrowser has its own location for storing this information, there are no simple ways to update all the machines in the network. One method that is often used is to copy the changes via the samba login-script in the shape of a .reg file or .ini (depending on the browser). </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502509"></a>13.4.2. Email konfigurieren </h3></div></div><div></div></div><p>Skolelinux offers several ways to make use of the mail service. Some are more appropriate for a school network than others. Which system is chosen is under the discretion of the local administrator. In many cases, one would wish to continue an existing solution. In some cases there are regulations stipulating the pupil's access to email. </p><p>POP is perhaps the least appropriate solution. This protocol is the most common when checking email form an ISP. POP entails downloading the message for local storage on the user's home directory before reading it using an email application. For a school network, this would mean that the email would be stored in many different locations, both on the server and the clients. Using POP would also require the email application to be configured for every single user on the clients. </p><p>IMAP is far better suited in this context. Using IMAP will result in the email application being connected to the server continuously, and just running as an interface to look at the email, which is always in the same location, on the server. In some cases, whic will also entail configuring the email application for every single user. Some email applications can however be configured to require logging in, and thus all users can have the same configuration. </p><p>Webbasierte Email verursacht die wenigste Arbeit bei Windowsclients. Alles, was auf Seiten des Clients nötig ist, ist ein Webbrowser. Auf der anderen Seite kann Webmail mehr Aufwand bei der korrekten Einrichtung des Servers erfordern, aber die Administration ist einfach, wenn alles erst einmal läuft. Gleichzeitig vermeidet man so das gesamte Spektrum von Sicherheitsproblemen, die Email Anwendungen unter Windows auszeichnen (Viren, Würmer und die Ausnutzung von Sicherheitslücken). Selbst wenn das Webinterface sich sehr von der sonstigen Oberfläche des Systems unterscheiden sollte, zeigt die Erfahrung, dass gerade junge Nutzer schnell begreifen, wie man damit umgeht. Viele Schüler werden außerdem bereits private Emailaccounts mit webbasiertem Interface nutzen (z. B. Hotmail oder Yahoo). </p></div></div></div></div><div class="appendix" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2502567"></a>Anhang A. Anhänge </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2502573">A.1. Aktualisieren (Upgrade) - Wie geht das? </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502598">A.1.1. apt-get benutzen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502642">A.1.2. Informationen über verfügbare Pakete aktualisieren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502720">A.1.3. Paketinstallation </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502762">A.1.4. Das System aktualisieren (upgrade) </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502800">A.2. Testen und Rückmeldungen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2502816">A.2.1. Guidelines for testing </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502852">A.2.2. Wie sollte eine Fehlerbeschreibung (bug report) aussehen? </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502881">A.2.3. Wie man Fehler meldet </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2503248">A.2.4. Rückmeldung zu gemeldeten Fehlern </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2503267">A.3. Opera ohne Werbung </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2503307">A.4. The choices made by the automatic installation </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2504211">A.5. Mail konfigurieren </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502573"></a>A.1. Aktualisieren (Upgrade) - Wie geht das? </h2></div></div><div></div></div><p>There are several package handlers for Debian GNU/Linux distribution. We'll look at the workings of one of these. At the end, we'll mention some alternative package handlers. </p><p>What's most important is to understand what a package handler does and what problems it solves. A package handler keeps track of packages or programs to be loaded on the computer. These packages are made and tested for Debian so that they are installed on the machine locally. The package handler takes care of any dependencies a program might have. It also had functionality for updating the software, by downloading the latest version from the network. By using the latest version, system security is significantly increased. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502598"></a>A.1.1. apt-get benutzen </h3></div></div><div></div></div><p>Before making use of the functionality of apt-get, you have to make sure the download sites are specified correctly. This is because you download files from the Internet. The address for these files must be given in the sources.list file.This file can be fount in the path /etc/apt/sources.list. If it is not there, you must create it in an editor, and include the following data: </p><p>deb http://security.debian.org/ stable/updates main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian/ woody main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian-non-US/ woody/non-US main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux/ woody local </p><p>When the file <span class="quote">sources.list</span> is correct, it is possible to proceed to retrieving information about the packages and search in them, install packages and update installed packages. b </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502642"></a>A.1.2. Informationen über verfügbare Pakete aktualisieren </h3></div></div><div></div></div><p>Um Informationen und Metadaten über das Paket lokal anzuzeigen, geben sie folgenden Befehl ein: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>update </p></dd></dl></div><p>This leads to there being a file that is downloaded locally with information and metadata on the available packages. To search through this file, another command is used: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-cache </span></dt><dd><p>search[Package name/word/topic] </p></dd></dl></div><p>This results in a list of available packages. The structure of this list is package name - information on the content of the package. One can also find dependencies on this package by using the command: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-cache </span></dt><dd><p>showpkg[package name] </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502720"></a>A.1.3. Paketinstallation </h3></div></div><div></div></div><p>Wenn Sie ein Paket gefunden haben, dass Sie installieren müssen, geben Sie folgenden Befehl ein: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>install [package name] </p></dd></dl></div><p>Es ist wichtig, dass die Paketnamen korrekt eingegeben werden. Sonst laden sie möglicherweise gar kein oder sogar ein anderes Programm herunter. Wenn Sie den Namen richtig eingeben, werden Download und Installation automatisch ablaufen. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502762"></a>A.1.4. Das System aktualisieren (upgrade) </h3></div></div><div></div></div><p>Um alle installierten Pakete automatisch auf die neueste Version zu bringen, geben Sie folgenden Befehl ein: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>upgrade </p></dd></dl></div><p>This may take some time, particularly if it has not been done in a while. I think that this is done by a cron daemon, so there should not be a need to do this. You can find more information in the man pages if you need to learn more about apt. There are other package handlers for Debian, but apt is the most commonly used. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502800"></a>A.2. Testen und Rückmeldungen </h2></div></div><div></div></div><p>In order for us to correct errors in the software (bugs), it is very important that it is tested by many people, and that we receive reports on the bugs discovered. Without your help, it is close to impossible for us to uncover all errors. If you find a bug, it must be reported to the error database, http://bugs.skolelinux.no as soon as possible so that we may correct it. </p><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502816"></a>A.2.1. Guidelines for testing </h3></div></div><div></div></div><p>Das Testen von Programmen ist eine gute Methode Software möglichst fehlerfrei zu machen, solange die Leute, die die Software testen, uns über Fehler informieren. </p><p>The first step on is to install the software on a computer. Check whether there any guidelines are included for the installation of the program before you begin, and follow them if that's the case. If you are not able to install the software, try again. If things come to a halt, check if newer installation guidelines are available and follow this. Maybe you made a wrong selection somewhere? If not, report to the error database according to the guidelines below. </p><p>Now that the software is installed, it is time to start testing it. Just start the program, and see if it works normally. Configure the program if needed, and see if it functions normally. If errors arise, see if they are reproducible. If that's the case, report the bug to the error database in accordance with the guidelines given below. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502852"></a>A.2.2. Wie sollte eine Fehlerbeschreibung (bug report) aussehen? </h3></div></div><div></div></div><p>Bugreports are a tool for quality assurance and improvement of software. If the bugreports are faulty, they may be ignored by the developers because the information in the report is to tangled an inspecific. A useful bugreport had two main qualities: reproducibility and specificity. </p><p>If the error is not reproducible, it's difficult for the developer to find the error, and thus to correct it. It's important to include all relevant details about the error, or it may be given a low priority. </p><p>Well specified bugreports makes homing in on an error easier. Please take the time to isolate the specific circumstances that triggered the error. If appropriate, include the source code that caused the error. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502881"></a>A.2.3. Wie man Fehler meldet </h3></div></div><div></div></div><p>All bugreports that should go to Skolelinux, are reported using the webpage http://bugs.skolelinux.no. (It is possible that some errors should be reported to others. These links are listed on this page. Report the error to Skolelinux if you are unsure where it should be reported). The Skollinux uses the bugreport system Bugzilla, which is a database where it is possible to search for reports and add new reports. The following is a description of the procedure: </p><p>Ist dieser Fehler schon gemeldet worden? </p><p>Before you submit a new bugreport, you must check if this error has been registered before at http://bugs.skolelinux.no. Duplicating earlier bugreports is of no help.It is quicker to search through the database than to write a bugreport, so it pays to check if the error has already been registered. It is also possible that it has been fixed, but you don't have the latest version, or it is being tested. </p><p>Wenn Sie einen Fehler finden, der bereits gemeldet ist, melden Sie ihn nicht erneut, lesen Sie stattdessen die bereits existierenden Fehlerbeschreibungen und kommentieren oder ergänzen Sie diese gegebenenfalls. </p><p>Wie man herausfindet, ob ein Fehler bereits gemeldet worden ist. </p><p>From the main page, follow the link ``Query existing bug reports'' and write a query in line with the error you detected. If you're unsure about how to write a query, follow the guidelines under <span class="quote">clue</span> at the top of the page. </p><p>Eine neue Fehlermeldung abschicken </p><p>From the main page, follow the link ``Enter a new bug report'' log in using your email address and password. </p><p>If you don't have an account, you click on the link at the bottom of the page and follow the guidelines for creating an account. In order to report bugs, you need an account, so that you may receive feedback on the handling of the error. </p><p>Now that you're logged in, all that remains is to fill in the bugreport form, as described below. </p><p>Wo wurde der Fehler gefunden? </p><p>Die ersten Felder enthalten Informationen darüber, wo der Fehler aufgetreten ist, Sie müssen folgendes eingeben: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Version: </span></dt><dd><p>Welche Version der Distribution haben Sie installiert? </p></dd><dt><span class="term">Component: </span></dt><dd><p>What part of the system the error arose in. </p></dd><dt><span class="term">Platform: </span></dt><dd><p>Welche Platform </p></dd><dt><span class="term">OS: </span></dt><dd><p>Operating System (Betriebssystem), wahrscheinlich Linux </p></dd></dl></div><p>Wie gravierend ist der Fehler? </p><p>This concerns the prioritization of bugs with regard to what is critical for the system. If a function in a little-used program does not work, it should be reported with a low priority. A serious error in a commonly used program is given a high priority. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Resolution_Priority: </span></dt><dd><p>Bewerten Sie die Schwere des Fehlers auf einer Skala von P1 bis P5, wobei P1 am wenigsten schwer ist. P2 ist die normale Fehlerschwere. </p></dd><dt><span class="term">Severity: </span></dt><dd><p>Dies betrifft die Einschätzung, wie kritisch der Fehler ist. Ist es ein wesentlicher Fehler oder eine Kleinigkeit? </p></dd></dl></div><p>Wer soll den Fehler behandeln? </p><p>Wenn es möglich ist, den Fehler einem Bearbeiter zuzuweisen, dann senden sie eine Kopie des Fehlerberichts an die betroffenen Parteien. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Assigned_To: </span></dt><dd><p>Here it is possible to enter a developer responsible for fixing the error, or leave it blank, assigned to ``default'' ``components''. </p></dd><dt><span class="term">Cc: </span></dt><dd><p>If you wish to give a copy of the error to someone else, fill in their email address here. </p></dd></dl></div><p>Was können Sie dem Entwickler noch über den Fehler sagen? </p><p>Ein nützlicher Fehlerbericht ist so geschrieben, dass der Entwickler versteht, wie er den Fehler findet. Einige mögliche Ansatzpunkte sind im folgenden aufgezählt: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Zusammenfassung: </span></dt><dd><p>Is a short description of the error, about 60 characters or less. Consider the 'summary'-field as akin to the subject field in an email. </p></dd><dt><span class="term">Beschreibung: </span></dt><dd><p>Here the bugreport should be written as described in <span class="quote">What should a quality bugreport include?</span>. Here are some points to consider: </p></dd></dl></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Eine Beschreibung des Fehlers, wie Sie ihn sehen, ohne dabei auf technische Einzelheiten einzugehen. </p></li><li><p>Welche Handlungen sind zu vollziehen, um den Fehler zu reproduzieren? </p></li><li><p>Was sind die Folgen des Fehlers? Was passiert? </p></li><li><p>Was ist das gewünschte Ergebnis, das Sie anstelle des Fehlers erwartet haben? </p></li><li><p>What version of the package is used? Use 'dpkg -S '/full/path/to/the/program#62;' to find out about the package in question. Then 'dpkg -l 'package name'' to see the version. </p></li><li><p>What package versions are used by the problematic package? Use 'bugreport -p 'pakcage name'', and answer the questions. A template is written just befire the program is finished, which is a starting point for a bugreport. </p></li><li><p>Weitere Informationen, falls vorhanden. </p></li></ul></div><p>When you're done filling in everything, doublecheck if all information has been entered correctly. Then click <span class="quote">Commit</span> and your bugreport will be registered in the Skolelinux Bugzilla database. </p></div><div class="sect2" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2503248"></a>A.2.4. Rückmeldung zu gemeldeten Fehlern </h3></div></div><div></div></div><p>Normally, feedback is provided by developers concerning the error. It is possible that a developer will get in touch with the submitter if more information is needed, or if the submitter wishes to test the new version and see if the error has been corrected. Therefore, it's important that the submitter registers a functioning email address, and regularly reads email sent to this address. </p></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2503267"></a>A.3. Opera ohne Werbung </h2></div></div><div></div></div><p>Skolelinux enthält eine spezielle Version des Opera Webbrowsers, die es erlaubt, das Werbebanner zu ändern. Dies kann durch das Editieren von '/etc/opera6rc.fixed'. geschehen. Die folgenden Informationen sollten eingetragen werden. </p><p>[brand] </p><p>Branded Banner URL= </p><p>Banner Path='image path' </p><p>Banner HomePage='URL' </p><p>'Banner Path' is the path for a local file or URL to an external file which has to be an image (468x60 pikxles) to be displayed in the advertisement field in Opera. 'Banner HomePage' is the URL that Opera should fetch when this field is clicked on. </p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2503307"></a>A.4. The choices made by the automatic installation </h2></div></div><div></div></div><p>Select tasks to install. (Navigate using the arrow keys. Select Norwegian primay school: common, Norwegian primay school: server and Norwegian primay school: server for thin clients with space so that there is a * for each of these. If you deviate from the choices we've made, your installation will be different.) Finish. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Debian System Configuration. No. (Don't run dselect.) </p></li><li><p>(The installation starts and you whish to continue the installation) [Enter],[Enter] </p></li><li><p>Configure Xaw3dg. Ok. </p></li><li><p>Configuring Binutils. Ok. </p></li><li><p>Configuring Less. No. </p></li><li><p>Configuring Location. C. Ok. </p></li><li><p>Configuring Nfs-common. Ok. </p></li><li><p>Configuring Ssh. Yes. </p></li><li><p>Configuring Ssh. Yes. </p></li><li><p>Configuring Ssh. Yes. Configuring Abiword-common. Ok </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Ok. </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Pager. Ok </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Root. Ok </p></li><li><p>Configuring Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configuring Auctex. Yes. </p></li><li><p>Paper Size Configuration. A4. Ok. </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/daily.html. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Squid daily. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/weekly.html. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Squid weekly. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. /var/www/calamaris/monthly.html. Ok </p></li><li><p>Configuring Calamaris. Squid monthly. Ok </p></li><li><p>OpenLdap configuration. Auto. Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuration. Domain or host. Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuration. (The name you gave your computer). Ok. </p></li><li><p>OpenLdap Konfiguration. (Geben Sie ein Passwort für ldap ein). Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuration. (Confirm the password) Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuration. No Configuring Courier-base. Ok </p></li><li><p>Foomatic Printerfilter Configuration. Parse. Ok </p></li><li><p>Foomatic Printerfilter Configuration. A2ps. Ok </p></li><li><p>Configuring Cvs. /var/lib/cvs. Ok. </p></li><li><p>Configuring Cvs. create. Ok. </p></li><li><p>Configuring Cvs. No. </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>fetchmail-common. Yes. </p></li><li><p>fetchmail-common. No. </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>Configuring Mozilla-browser. No. </p></li><li><p>Configuring Gnuplot. No. </p></li><li><p>Configuring Norwegian. Bokmaal. Ok. (We have chosen bokmaal, don't think there's any difference to the installation if nynorsk is chosen.) </p></li><li><p>Configuring Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configuring Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configuring Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configuring Limacute. /var/www/limacute/. Ok </p></li><li><p>Configuring Limacute. o=linpro,c=no. Ok </p></li><li><p>Configuring Limacute. No. </p></li><li><p>Configuring Localeconf. Yes. </p></li><li><p>Configuring Localeconf. Yes. </p></li><li><p>Configuring Localeconf. (Don't choose anything here). Ok. </p></li><li><p>Configuring Ltsp-core-i386. Ok. </p></li><li><p>Configuring Mailman-limacute. my.web.server. Ok. </p></li><li><p>Configuring Ntp-simple. Ok. </p></li><li><p>Configuring Ntp-simple. No. </p></li><li><p>Samba Server. Ja. </p></li><li><p>Samba Server. (Enter)Work group. Ok </p></li><li><p>Samba Server. Ja. (Wir wollen ein verschlüsseltes Passwort) </p></li><li><p>Samba Server. Ok. </p></li><li><p>Samba Server. Deamons. Ok. </p></li><li><p>Samba Server. Nein. </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. 127.0.0.1 Ok. </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. dc=example,dc=net Ok. </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. 3 Ok. (Ldap version 3 should be used) </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. No. </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. No. </p></li><li><p>Configuring Libnss-ldap. Ok. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap. Yes. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap. No. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap. cn=manager,dc=example,dc=net Ok. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap.(Type a administrator/root password) Ok. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap. Ok. </p></li><li><p>Configuring Libpam-ldap. crypt Ok. </p></li><li><p>Configuring Webmin. Ok </p></li><li><p>Konfiguration von Webmin. (Geben Sie den Namen Ihres Rechners an, sollte dieser nicht bereits eingetragen sein) Ok </p></li><li><p>Configuring Xserver-common. Yes. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Yes. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Choose your video card). Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Yes. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. xfree86 Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Enter your keyboard model, standard pc104, possibly you are using somethin else). Ok </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Enter) no Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Konfiguration von Xserver-xfree86. (Wählen Sie mouse-port. /dev/psaux für die verbreiteten Mäuse an der PS/2 Schnittstelle, /dev/tts/0 für die erste serielle Schnittstelle und /dev/tts/1 für die zweite serielle Schnittstelle.) Ok </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Select type of mouse, PS/2 works normally if you use this.) Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. No. (Unless you have and LCD monitor) </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Simple. Ok. (You may choose others, but at your own risk) </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Choose your display dimensions). Ok </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Set your desired resolution, using space) Ok. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. (Set the desired color depth.) Ok </p></li><li><p>Configuring Cupsys-bsd. No. </p></li><li><p>Configuring Xawtv. No. </p></li><li><p>Configuring Xawtv. No. </p></li><li><p>Configuring Webalizer. /var/www/webalizer Ok. </p></li><li><p>Konfiguration von Webalizer. (Geben Sie dem Bericht, der generiert wird, einen Namen.) Ok </p></li><li><p>(Concerning dictionaries, type ) 2, [Enter] </p></li><li><p>Configuring Locales. (Use the arrow keys and select nn_NO and no_NO, with space) Ok. </p></li><li><p>(Question on dictionary,type) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Question about dictionary, type) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Question about dictionary, type) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Question about dictionary, type) 7, [Enter] </p></li><li><p>(Run the apacheconfig script? N[Enter] </p></li><li><p>(LDAP Unterstützung für PHP4, Sie müssen die Erweiterung=ldap.so hinzufügen). Antwort Y[Enter] </p></li><li><p>Configuring Limacute. No </p></li><li><p>Configuring Localeconf. No </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Yes. </p></li><li><p>Configuring Xserver-xfree86. Yes </p></li><li><p>Do you want to erase previously downloaded .deb files? (Answer) Yes[enter] </p></li><li><p>Type [Enter] </p></li><li><p>Type [Enter] </p></li><li><p>You must choose one of the options below. 5 is selected. No configuration </p></li><li><p>Debian system Configuration. Ok </p></li></ol></div></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2504211"></a>A.5. Mail konfigurieren </h2></div></div><div></div></div><p>If the firewall allows it, the fileserver can be used as a mailserver. To achieve this, some manual steps must be taken: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Fügen sie die Domain in /etc/exim/exim.conf hinzu. Dies führt dazu, dass Mail, die nicht für diese Domain bestimmt ist abgewiesen wird. Finden Sie die Zeile, die mit local_domains: beginnt. Der Wortlaut der Zeile ist wahrscheinlich: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost </p></li><li><p>Fügen Sie die Domain hinzu, die Sie verwenden werden, z. B. testschule.skolelinux.de. Die einzutragende Zeile sähe dann folgendermaßen aus: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost:testschule.skolelinux.de </p></li><li><p>Save the file, and if the domain is properly configured, "user at testschool.skolelinux.no" will be working. </p></li></ol></div><p>Mail wird nun auf dem Server gespeichert werden. Der nächste Schritt besteht darin, dass der Benutzer seine Mail vom Server abholen kann. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Starten Sie KMail über das Menü. (K -> Internet -> KMail) </p></li><li><p>wählen Sie Einstellungen -> KMail konfigurieren (Settings -> Configure KMail) </p></li><li><p>Fügen Sie die korrekte Email Adresse unter <span class="quote">Identität</span> (<span class="quote">Identity</span>) hinzu, z. B. "user at testschule.skolelinux.de" </p></li><li><p>Wählen Sie Netzwerk -> Hinzüfügen (Network -> Add) </p></li><li><p>Als Kontoart (account type) wählen Sie IMAP </p></li><li><p>Geben sie Einen Namen für das Konto an (dies ist der Name, mit dem sich das Konto in Emailanwendung meldet, z. B. "Testschule" </p></li><li><p>Geben Sie einen Benutzernamen für dieses Konto ein (dieser Benutzername wird an den Mailserver übermittelt, z. B. "user" </p></li><li><p>Geben Sie dasselbe Passwort ein, das der Benutzer bei der Anmeldung verwendet. </p></li><li><p>Der Host sollte "postoffice" sein </p></li><li><p>Klicken Sie auf Passwort speichern (Save the password) in der Konfigurationsdatei </p></li></ol></div><p>Nun sollten die Benutzer in der Lage sein, Mail zu empfangen. Um Mail zu versenden sollten keine Änderungen nötig sein, aber bis auf weiteres müssen Benutzer folgendes in KMail eintragen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Einstellungen -> Konfigurieren KMail </p></li><li><p>Wählen Sie Netzwerk </p></li><li><p>Select SMTP, server postoffice and port 25 </p></li></ol></div><p>The fileserver must be changed to allow forwarding of mail from the internal network: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Find the line staring with host_accept_relay. The full line is probably: host_accept_relay = <span class="quote">LOCALHOST</span> </p></li><li><p>Ergänze: *.intern, so dass die Zeile folgendes enthält: host_accept_relay = <span class="quote">LOCALHOST:*.intern</span> </p></li></ol></div></div></div><div class="appendix" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="appx.gfdl"></a>Anhang B. GNU Free Documentation License</h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhaltsverzeichnis</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-0">B.1. PREAMBLE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-1">B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-2">B.3. VERBATIM COPYING</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-3">B.4. COPYING IN QUANTITY</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-4">B.5. MODIFICATIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-5">B.6. COMBINING DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-6">B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-7">B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-8">B.9. TRANSLATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-9">B.10. TERMINATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-10">B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-11">B.12. How to use this License for your documents</a></span></dt></dl></div><p>Version 1.1, March 2000</p><div class="blockquote"><blockquote class="blockquote"><p>Copyright (C) 2000 Free Software Foundation, Inc.
-59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307 USA
-Everyone is permitted to copy and distribute verbatim copies
-of this license document, but changing it is not allowed.</p></blockquote></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-0"></a>B.1. PREAMBLE</h2></div></div><div></div></div><p>The purpose of this License is to make a manual, textbook,
- or other written document "free" in the sense of freedom: to
- assure everyone the effective freedom to copy and redistribute it,
- with or without modifying it, either commercially or
- noncommercially. Secondarily, this License preserves for the
- author and publisher a way to get credit for their work, while not
- being considered responsible for modifications made by
- others.</p><p>This License is a kind of "copyleft", which means that
- derivative works of the document must themselves be free in the
- same sense. It complements the GNU General Public License, which
- is a copyleft license designed for free software.</p><p>We have designed this License in order to use it for manuals
- for free software, because free software needs free documentation:
- a free program should come with manuals providing the same
- freedoms that the software does. But this License is not limited
- to software manuals; it can be used for any textual work,
- regardless of subject matter or whether it is published as a
- printed book. We recommend this License principally for works
- whose purpose is instruction or reference.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-1"></a>B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</h2></div></div><div></div></div><p>This License applies to any manual or other work that
- contains a notice placed by the copyright holder saying it can be
- distributed under the terms of this License. The "Document",
- below, refers to any such manual or work. Any member of the
- public is a licensee, and is addressed as "you".</p><p>A "Modified Version" of the Document means any work
- containing the Document or a portion of it, either copied
- verbatim, or with modifications and/or translated into another
- language.</p><p>A "Secondary Section" is a named appendix or a front-matter
- section of the Document that deals exclusively with the
- relationship of the publishers or authors of the Document to the
- Document's overall subject (or to related matters) and contains
- nothing that could fall directly within that overall subject.
- (For example, if the Document is in part a textbook of
- mathematics, a Secondary Section may not explain any mathematics.)
- The relationship could be a matter of historical connection with
- the subject or with related matters, or of legal, commercial,
- philosophical, ethical or political position regarding
- them.</p><p>The "Invariant Sections" are certain Secondary Sections
- whose titles are designated, as being those of Invariant Sections,
- in the notice that says that the Document is released under this
- License.</p><p>The "Cover Texts" are certain short passages of text that
- are listed, as Front-Cover Texts or Back-Cover Texts, in the
- notice that says that the Document is released under this
- License.</p><p>A "Transparent" copy of the Document means a
- machine-readable copy, represented in a format whose specification
- is available to the general public, whose contents can be viewed
- and edited directly and straightforwardly with generic text
- editors or (for images composed of pixels) generic paint programs
- or (for drawings) some widely available drawing editor, and that
- is suitable for input to text formatters or for automatic
- translation to a variety of formats suitable for input to text
- formatters. A copy made in an otherwise Transparent file format
- whose markup has been designed to thwart or discourage subsequent
- modification by readers is not Transparent. A copy that is not
- "Transparent" is called "Opaque".</p><p>Examples of suitable formats for Transparent copies include
- plain ASCII without markup, Texinfo input format, LaTeX input
- format, SGML or XML using a publicly available DTD, and
- standard-conforming simple HTML designed for human modification.
- Opaque formats include PostScript, PDF, proprietary formats that
- can be read and edited only by proprietary word processors, SGML
- or XML for which the DTD and/or processing tools are not generally
- available, and the machine-generated HTML produced by some word
- processors for output purposes only.</p><p>The "Title Page" means, for a printed book, the title page
- itself, plus such following pages as are needed to hold, legibly,
- the material this License requires to appear in the title page.
- For works in formats which do not have any title page as such,
- "Title Page" means the text near the most prominent appearance of
- the work's title, preceding the beginning of the body of the
- text.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-2"></a>B.3. VERBATIM COPYING</h2></div></div><div></div></div><p>You may copy and distribute the Document in any medium,
- either commercially or noncommercially, provided that this
- License, the copyright notices, and the license notice saying this
- License applies to the Document are reproduced in all copies, and
- that you add no other conditions whatsoever to those of this
- License. You may not use technical measures to obstruct or
- control the reading or further copying of the copies you make or
- distribute. However, you may accept compensation in exchange for
- copies. If you distribute a large enough number of copies you
- must also follow the conditions in section 3.</p><p>You may also lend copies, under the same conditions stated
- above, and you may publicly display copies.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-3"></a>B.4. COPYING IN QUANTITY</h2></div></div><div></div></div><p>If you publish printed copies of the Document numbering more
- than 100, and the Document's license notice requires Cover Texts,
- you must enclose the copies in covers that carry, clearly and
- legibly, all these Cover Texts: Front-Cover Texts on the front
- cover, and Back-Cover Texts on the back cover. Both covers must
- also clearly and legibly identify you as the publisher of these
- copies. The front cover must present the full title with all
- words of the title equally prominent and visible. You may add
- other material on the covers in addition. Copying with changes
- limited to the covers, as long as they preserve the title of the
- Document and satisfy these conditions, can be treated as verbatim
- copying in other respects.</p><p>If the required texts for either cover are too voluminous to
- fit legibly, you should put the first ones listed (as many as fit
- reasonably) on the actual cover, and continue the rest onto
- adjacent pages.</p><p>If you publish or distribute Opaque copies of the Document
- numbering more than 100, you must either include a
- machine-readable Transparent copy along with each Opaque copy, or
- state in or with each Opaque copy a publicly-accessible
- computer-network location containing a complete Transparent copy
- of the Document, free of added material, which the general
- network-using public has access to download anonymously at no
- charge using public-standard network protocols. If you use the
- latter option, you must take reasonably prudent steps, when you
- begin distribution of Opaque copies in quantity, to ensure that
- this Transparent copy will remain thus accessible at the stated
- location until at least one year after the last time you
- distribute an Opaque copy (directly or through your agents or
- retailers) of that edition to the public.</p><p>It is requested, but not required, that you contact the
- authors of the Document well before redistributing any large
- number of copies, to give them a chance to provide you with an
- updated version of the Document.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-4"></a>B.5. MODIFICATIONS</h2></div></div><div></div></div><p>You may copy and distribute a Modified Version of the
- Document under the conditions of sections 2 and 3 above, provided
- that you release the Modified Version under precisely this
- License, with the Modified Version filling the role of the
- Document, thus licensing distribution and modification of the
- Modified Version to whoever possesses a copy of it. In addition,
- you must do these things in the Modified Version:</p><div class="orderedlist"><ol type="A"><li><p>Use in the Title Page
- (and on the covers, if any) a title distinct from that of the
- Document, and from those of previous versions (which should, if
- there were any, be listed in the History section of the
- Document). You may use the same title as a previous version if
- the original publisher of that version gives permission.</p></li><li><p>List on the Title Page,
- as authors, one or more persons or entities responsible for
- authorship of the modifications in the Modified Version,
- together with at least five of the principal authors of the
- Document (all of its principal authors, if it has less than
- five).</p></li><li><p>State on the Title page
- the name of the publisher of the Modified Version, as the
- publisher.</p></li><li><p>Preserve all the
- copyright notices of the Document.</p></li><li><p>Add an appropriate
- copyright notice for your modifications adjacent to the other
- copyright notices.</p></li><li><p>Include, immediately
- after the copyright notices, a license notice giving the public
- permission to use the Modified Version under the terms of this
- License, in the form shown in the Addendum below.</p></li><li><p>Preserve in that license
- notice the full lists of Invariant Sections and required Cover
- Texts given in the Document's license notice.</p></li><li><p>Include an unaltered
- copy of this License.</p></li><li><p>Preserve the section
- entitled "History", and its title, and add to it an item stating
- at least the title, year, new authors, and publisher of the
- Modified Version as given on the Title Page. If there is no
- section entitled "History" in the Document, create one stating
- the title, year, authors, and publisher of the Document as given
- on its Title Page, then add an item describing the Modified
- Version as stated in the previous sentence.</p></li><li><p>Preserve the network
- location, if any, given in the Document for public access to a
- Transparent copy of the Document, and likewise the network
- locations given in the Document for previous versions it was
- based on. These may be placed in the "History" section. You
- may omit a network location for a work that was published at
- least four years before the Document itself, or if the original
- publisher of the version it refers to gives permission.</p></li><li><p>In any section entitled
- "Acknowledgements" or "Dedications", preserve the section's
- title, and preserve in the section all the substance and tone of
- each of the contributor acknowledgements and/or dedications
- given therein.</p></li><li><p>Preserve all the
- Invariant Sections of the Document, unaltered in their text and
- in their titles. Section numbers or the equivalent are not
- considered part of the section titles.</p></li><li><p>Delete any section
- entitled "Endorsements". Such a section may not be included in
- the Modified Version.</p></li><li><p>Do not retitle any
- existing section as "Endorsements" or to conflict in title with
- any Invariant Section.</p></li></ol></div><p>If the Modified Version includes new front-matter sections
- or appendices that qualify as Secondary Sections and contain no
- material copied from the Document, you may at your option
- designate some or all of these sections as invariant. To do this,
- add their titles to the list of Invariant Sections in the Modified
- Version's license notice. These titles must be distinct from any
- other section titles.</p><p>You may add a section entitled "Endorsements", provided it
- contains nothing but endorsements of your Modified Version by
- various parties--for example, statements of peer review or that
- the text has been approved by an organization as the authoritative
- definition of a standard.</p><p>You may add a passage of up to five words as a Front-Cover
- Text, and a passage of up to 25 words as a Back-Cover Text, to the
- end of the list of Cover Texts in the Modified Version. Only one
- passage of Front-Cover Text and one of Back-Cover Text may be
- added by (or through arrangements made by) any one entity. If the
- Document already includes a cover text for the same cover,
- previously added by you or by arrangement made by the same entity
- you are acting on behalf of, you may not add another; but you may
- replace the old one, on explicit permission from the previous
- publisher that added the old one.</p><p>The author(s) and publisher(s) of the Document do not by
- this License give permission to use their names for publicity for
- or to assert or imply endorsement of any Modified Version.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-5"></a>B.6. COMBINING DOCUMENTS</h2></div></div><div></div></div><p>You may combine the Document with other documents released
- under this License, under the terms defined in section 4 above for
- modified versions, provided that you include in the combination
- all of the Invariant Sections of all of the original documents,
- unmodified, and list them all as Invariant Sections of your
- combined work in its license notice.</p><p>The combined work need only contain one copy of this
- License, and multiple identical Invariant Sections may be replaced
- with a single copy. If there are multiple Invariant Sections with
- the same name but different contents, make the title of each such
- section unique by adding at the end of it, in parentheses, the
- name of the original author or publisher of that section if known,
- or else a unique number. Make the same adjustment to the section
- titles in the list of Invariant Sections in the license notice of
- the combined work.</p><p>In the combination, you must combine any sections entitled
- "History" in the various original documents, forming one section
- entitled "History"; likewise combine any sections entitled
- "Acknowledgements", and any sections entitled "Dedications". You
- must delete all sections entitled "Endorsements."</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-6"></a>B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</h2></div></div><div></div></div><p>You may make a collection consisting of the Document and
- other documents released under this License, and replace the
- individual copies of this License in the various documents with a
- single copy that is included in the collection, provided that you
- follow the rules of this License for verbatim copying of each of
- the documents in all other respects.</p><p>You may extract a single document from such a collection,
- and distribute it individually under this License, provided you
- insert a copy of this License into the extracted document, and
- follow this License in all other respects regarding verbatim
- copying of that document.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-7"></a>B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</h2></div></div><div></div></div><p>A compilation of the Document or its derivatives with other
- separate and independent documents or works, in or on a volume of
- a storage or distribution medium, does not as a whole count as a
- Modified Version of the Document, provided no compilation
- copyright is claimed for the compilation. Such a compilation is
- called an "aggregate", and this License does not apply to the
- other self-contained works thus compiled with the Document, on
- account of their being thus compiled, if they are not themselves
- derivative works of the Document.</p><p>If the Cover Text requirement of section 3 is applicable to
- these copies of the Document, then if the Document is less than
- one quarter of the entire aggregate, the Document's Cover Texts
- may be placed on covers that surround only the Document within the
- aggregate. Otherwise they must appear on covers around the whole
- aggregate.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-8"></a>B.9. TRANSLATION</h2></div></div><div></div></div><p>Translation is considered a kind of modification, so you may
- distribute translations of the Document under the terms of section
- 4. Replacing Invariant Sections with translations requires
- special permission from their copyright holders, but you may
- include translations of some or all Invariant Sections in addition
- to the original versions of these Invariant Sections. You may
- include a translation of this License provided that you also
- include the original English version of this License. In case of
- a disagreement between the translation and the original English
- version of this License, the original English version will
- prevail.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-9"></a>B.10. TERMINATION</h2></div></div><div></div></div><p>You may not copy, modify, sublicense, or distribute the
- Document except as expressly provided for under this License. Any
- other attempt to copy, modify, sublicense or distribute the
- Document is void, and will automatically terminate your rights
- under this License. However, parties who have received copies, or
- rights, from you under this License will not have their licenses
- terminated so long as such parties remain in full
- compliance.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-10"></a>B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</h2></div></div><div></div></div><p>The Free Software Foundation may publish new, revised
- versions of the GNU Free Documentation License from time to time.
- Such new versions will be similar in spirit to the present
- version, but may differ in detail to address new problems or
- concerns. See <a href="http://www.gnu.org/copyleft/" target="_top">http://www.gnu.org/copyleft/</a>.</p><p>Each version of the License is given a distinguishing
- version number. If the Document specifies that a particular
- numbered version of this License "or any later version" applies to
- it, you have the option of following the terms and conditions
- either of that specified version or of any later version that has
- been published (not as a draft) by the Free Software Foundation.
- If the Document does not specify a version number of this License,
- you may choose any version ever published (not as a draft) by the
- Free Software Foundation.</p></div><div class="sect1" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-11"></a>B.12. How to use this License for your documents</h2></div></div><div></div></div><p>To use this License in a document you have written, include
- a copy of the License in the document and put the following
- copyright and license notices just after the title page:</p><div class="blockquote"><blockquote class="blockquote"><p>
- Copyright (c) YEAR YOUR NAME.
- Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
- under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
- or any later version published by the Free Software Foundation;
- with the Invariant Sections being LIST THEIR TITLES, with the
- Front-Cover Texts being LIST, and with the Back-Cover Texts being LIST.
- A copy of the license is included in the section entitled "GNU
- Free Documentation License".
-</p></blockquote></div><p>If you have no Invariant Sections, write "with no Invariant
- Sections" instead of saying which ones are invariant. If you have
- no Front-Cover Texts, write "no Front-Cover Texts" instead of
- "Front-Cover Texts being LIST"; likewise for Back-Cover
- Texts.</p><p>If your document contains nontrivial examples of program
- code, we recommend releasing these examples in parallel under your
- choice of free software license, such as the GNU General Public
- License, to permit their use in free software.</p></div></div><div class="appendix" lang="de" xml:lang="de"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="bibliography"></a>Anhang C. Bibliographie </h2></div></div><div></div></div><p>http://bugs.skolelinux.no/ </p><p>http://bugs.skolelinux.no/queryhelp.cgi </p><p>http://bugs.skolelinux.no/bugwritinghelp.html </p></div></div></body></html>
diff --git a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.nl b/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.nl
deleted file mode 100644
index 47c19fa..0000000
--- a/documentation/ikt-book/IKT-bok.html.nl
+++ /dev/null
@@ -1,358 +0,0 @@
-<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-15"?>
-<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
-<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><head><meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=ISO-8859-15" /><title>Skolelinux beheerdershandleiding </title><meta name="generator" content="DocBook XSL Stylesheets V1.64.1" /><meta name="generator" content="Experimental LDP.XSL $Revision: 1.4 $" />
- <!-- Generated by LDP XSLT customization layer
- based on Norman Walsh's DocBook XSL stylesheets.
- More information at http://www.linuxdoc.org/ -->
- </head><body><div class="book" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2434307"></a>Skolelinux beheerdershandleiding </h1></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Vibeke</span> <span class="surname">Braaten</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Christian</span> <span class="surname">Juell</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Tor Harald</span> <span class="surname">Nordnes</span></h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Truls</span> <span class="surname">Teigen</span></h3></div><div><p class="copyright">Copyright © 2002, 2003 Vibeke Braaten, Christian Juell, Tor Harald Nordnes and Truls Teigen <i><span class="remark">Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.2 or any later version published by the Free Software Foundation; with no Invariant Sections, no Front-Cover Texts, and no Back-Cover Texts. A copy of the license is included in the section entitled <span class="quote">GNU Free Documentation License</span>. </span></i>
- <i><span class="remark">Dit document is aangepast door, onder andere, Klaus Ade Johnstad, Petter Reinholdtsen and Harald Thingelstad. </span></i>
- </p></div></div><div></div><hr /></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="preface"><a href="#id2435701">Inleiding </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2435706">1. Skolelinux achtergrond </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434404">2. Overzicht handleiding ICT-beheer </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434441">3. Onderdelen van het boek </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="part"><a href="#id2483104">I. Installatie en configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2483117">1. Hoofd-server</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483127">1.1. Installatie van de hoofdserver</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2483151">1.1.1. De installatie stap-bij-stap:h</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2434832">2. Werkstation</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434842">3. Thin-client-server</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434853">4. Standalone</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434863">5. Standalone-Uitbreidingen</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434873">6. Geïntegreerde hoofd- en thin-client-server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Materiaal vereist voor de testinstallatie. </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware specificaties </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2433870">6.2. Installatie van een thin client server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2433895">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2495951">6.2.2. Installatie vanaf CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496186">6.2.3. Enkele initiële beheerstaken </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2496430">6.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496450">6.3.1. Thin clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Vergaren van informatie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496829">6.3.4. Probleemoplossing voor de thin client configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497029">6.4. Printer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497049">6.4.1. CUPS Starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497102">6.4.2. Toevoegen van een printer </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2497242">7. Introductie van de beheerhulpmiddelen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2497302">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497322">7.1.1. webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497354">7.1.2. Beschrijving van de hoofdfunctionaliteit </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Gebruikers toevoegen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Verwijderen van gebruikers </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Verander de grootte van een LVM-partitie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Een LVM-partitie aanmaken </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497688">7.1.7. Webmin gebruiken om programma's te installeren, te upgraden of te verwijderen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497740">7.2.1. Hoe CUPS te installeren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Eerste stappen met CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497892">7.2.3. Toevoegen van een printer </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497972">7.2.4. Een printer toevoegen op een thin-client</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#secure-admin-routines">8. Administratie routines beveiligen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498162">8.1. Administratie routines </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498172">8.2. Technische routines </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="part"><a href="#id2498302">II. Systeem overview </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2498307">9. Netwerk, netwerk diensten, en software beschrijving </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498314">9.1. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498469">9.2. Beschrijving van de netwerkdiensten </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Services </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498710">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Gebruiker programma's </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2499009">10. Beheer via de command line </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499015">10.1. Gebruikersbeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499076">10.1.1. Gebruikers toevoegen/verwijderen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499130">10.1.3. Toewijzen van nieuwe wachtwoorden </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2499164">10.2. Systeembeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499170">10.2.1. Beveiliging van bestanden </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499323">10.2.2. Processen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499362">10.2.3. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. De grootte van lvm-partities vanop de commandoregel aanpassen</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#error-handling">11. Probleemoplossing </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500193">11.1. Missing driver, needs driver floppy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500210">12. Een MacOS X client toevoegen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500216">12.1. Voorbereidingen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500221">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">12.1.2. Kennis </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500254">12.2. Netwerk configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500260">12.2.1. De Mac in het Skolelinux netwerk plaatsen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500274">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500358">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500371">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500431">12.3. Autenticatie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500436">12.3.1. LDAP configutratie in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500537">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500569">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500574">12.5.1. NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500656">12.6. Tijd instellingen in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500691">12.7. Een netwerk printer in OS X configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500738">12.8. Veranderingen op de server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500744">12.8.1. Veranderingen aan de NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500873">12.9. Appendix </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500896">13. Windows clients verbinden </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500902">13.1. Inleiding </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500931">13.2. De server configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500965">13.3. Client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500971">13.3.1. Netwerk configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500992">13.3.2. Autenticatie, bestands deling en printer deling </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501295">13.4. Andere services configureren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501301">13.4.1. web-proxy configureren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501340">13.4.2. email configureren </a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#id2501407">A. Appendices </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501412">A.1. Opwaarderen - hoe werkt het? </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501447">A.1.1. apt-get gebruiken </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501495">A.1.2. Informatie over beschikbare packages vernieuwen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501571">A.1.3. Pakket installatie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501608">A.1.4. Het systeem opwaarderen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501650">A.2. Testen en feedback </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501666">A.2.1. Richtlijnen voor het testen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501703">A.2.2. Wat dient een kwalitatief bug report te bevatten? </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501734">A.2.3. Hoe foutmeldingen te rapporteren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502102">A.2.4. Feedback op gerapproteerde fouten </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502119">A.3. Opera zoder advertenties </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502156">A.4. De keuzes gemaakt door de automatische installatie </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2503062">A.5. Mail configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#appx.gfdl">B. GNU Free Documentation License</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-0">B.1. PREAMBLE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-1">B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-2">B.3. VERBATIM COPYING</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-3">B.4. COPYING IN QUANTITY</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-4">B.5. MODIFICATIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-5">B.6. COMBINING DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-6">B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-7">B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-8">B.9. TRANSLATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-9">B.10. TERMINATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-10">B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-11">B.12. How to use this License for your documents</a></span></dt></dl></dd><dt><span class="appendix"><a href="#bibliography">C. Bibliografie </a></span></dt></dl></div><div class="preface" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2435701"></a>Inleiding </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2435706">1. Skolelinux achtergrond </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434404">2. Overzicht handleiding ICT-beheer </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2434441">3. Onderdelen van het boek </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2435706"></a>1. Skolelinux achtergrond </h2></div></div><div></div></div><p>In de zomer van 2001 werd in Noorwegen een vrijwilligers project opgezet met als doel het beschikbaar maken van vrije software aan scholen. Dit project zou de scholen voorzien van software die voldoet aan de officiële vereisten voor elektronische hulpmiddelen in Noorse scholen,en dit tegen lagere kost. </p><p>De pionier en project leider van Skolelinux is Knut Yrvin. Daarnaast hebben ongeveer 30 computervrienden, zonder compensatie, hun vrije tijd gebruikt om Skolelinux te creëeren. Er waren meerdere dingen die aanpassing vergden, waaronder vertalingen <sup>[<a id="id2435736" href="#ftn.id2435736">1</a>]</sup> , technische zaken, en een initiële configuratie die de juiste werking van applicaties en netwerkdiensten verzekerd. </p><p>Uit de naam <span class="quote">Skolelinux</span> (Linux voor scholen) komt naar voren dat de software gebaseerd is op Linux, een van de bekende elementen uit de <span class="quote">vrije software/open source</span> wereld. Dit maakt het voor zowel gebruikers als ontwikkelaars mogelijk om de broncode aan te passen en deze aanpassingen aan andere beschikbaar te maken. Een van de meer opvallende instanties hiervan is het vertalen van de software naar elke gewenste taal. Ook is het dus mogelijk om de distributie aan te passen aan de noden van de scholen. </p><p>De programma's die Skolelinux beschikbaar stelt bestaan uit een mengeling van gebruikerssoftware vor werkstations, netwerksoftware en server software. <sup>[<a id="id2434347" href="#ftn.id2434347">2</a>]</sup> De richtlijnen die we hanteren om deze software collectie samen te stellen zijn de noodzaak om leerlingen de vereiste elektronische hulpmiddelen beschikbaar te stellen, en de wens om het (school)netwerk op een efficiente, probleemloze manier te doen draaien. </p><p>Het Skolelinux project heeft niet de bedoeling in competie te treden met andere leveranciers. De bedoeling is een goed en goedkoop alternatief voor de huidige systemen dat als een basis kan gebruikt worden door de leveranciers. Linux is kost-effectief zowel van uit het oogpunt van benodigde hardware, als uit oogpunt van benodigde software. </p><p>Computer software verandert snel, toch dienen leerlingen om te kunnen gaan met de software die ze in toekomstige jaren op school en op het werk zullen tegen komen . Daarom is het belangrijk om dat leerlingen leren om met elektronische hulpmiddelen leren om gaan op een algemene manier, en niet enkel door middel van recepten die op bepaalde programma's van toepassing zijn. </p><p>Grote en groeiende delen van de IT industrie zijn vandaag eens dat open source software zoals Linux een gemeenschappelijke basis zullen voorzien voor de meerderheid van de gebruikte hulpmiddelen. Er is nu eenmaal een limiet aan het aantal keren dat men bereid is om te betalen voor dezelfde basishulpmiddelen die men al jaren gebruikt. Het lijkt dus vrij zeker dat leerlingen later te maken zullen krijgen met vrije, herbruikbare software . </p><p>De Skolelinux distributie voldoet aan de vereisten van het Noorse <span class="quote">Fiberskolen</span> (glasvezel netwerken in scholen) project, dat als doel heeft alle Noorse scholen te voorzien van breedband netwerken. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2434404"></a>2. Overzicht handleiding ICT-beheer </h2></div></div><div></div></div><p>Dit boek is gemaakt door het Skolelinux projekt om de systeem beheerder te helpen. Dit boek geeft u een startpunt bij het vertrouwd raken met de verschillende programma's en netwerkdiensten die (door Skolelinux) aangeboden worden. Kennis van wat de verschillende delen zijn, en hoe ze werken vereenvoudigd administratie, onderhoud, en beveiliging van het systeem. </p><p>Om dit boek te kunnen volgen hebt u enkel een basiskennis van computers nodig, i.e. de lezer heeft wat computerervaring nodig en kent bijgevolg het verschil tussen een muis en een toetsenbord. Aangezien de programma's en diensten nieuw zijn voor de meeste lezers, zullen we u stap voor stap door een testinstallatie lopen. Daarna geven we een beschrijving vande belangrijke software packages, met nadruk op de serverkant. </p><p>Dit boek heeft de bedoeling een <span class="quote">howto</span> te zijn voor het installeren en configureren van de Skolelinux distributie. Het behandeld ook de adminsitratie en onderhouds taken van het systeem. Het is eerst en vooral een introductie in Skolelinux die de beginnende systeem beheerder helpt. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2434441"></a>3. Onderdelen van het boek </h2></div></div><div></div></div><p>Dit handboek bestaat uit twee delen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Installatie en configuratie </p></li><li><p>Systeem overzicht </p></li></ol></div><p>Dit boek is geschreven vanuit het oogpunt om verstaanbaar te zijn, zodat de overschakeling van een ander systeem zo vlekkeloos mogelijk verloopt. Indien u vindt dat bepaalde stukken onduidelijk of onvolledig zijn, vragen we u om contact op te nemen via het emailadres linuxiskolen at skolelinux.no, zodanig dat we dit kunnen verbeteren. </p></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2435736" href="#id2435736">1</a>] </sup> zodat alle gebruiker programma's beschikbaar zijn in Bokmål, Nynorsk en Sami </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2434347" href="#id2434347">2</a>] </sup> De uitdrukking <span class="quote">server</span> wordt vaak gebruikt om een server software package aan te duiden. </p></div></div></div><div class="part" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2483104"></a>Installatie en configuratie </h1></div></div><div></div></div><div class="partintro" lang="nl" xml:lang="nl"><div><div></div><div></div></div><p>U kunt bij de installatie verschillende profielen kiezen. </p><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2483117">1. Hoofd-server</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483127">1.1. Installatie van de hoofdserver</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2483151">1.1.1. De installatie stap-bij-stap:h</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2434832">2. Werkstation</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434842">3. Thin-client-server</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434853">4. Standalone</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434863">5. Standalone-Uitbreidingen</a></span></dt><dt><span class="chapter"><a href="#id2434873">6. Geïntegreerde hoofd- en thin-client-server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Materiaal vereist voor de testinstallatie. </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware specificaties </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2433870">6.2. Installatie van een thin client server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2433895">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2495951">6.2.2. Installatie vanaf CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496186">6.2.3. Enkele initiële beheerstaken </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2496430">6.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496450">6.3.1. Thin clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Vergaren van informatie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496829">6.3.4. Probleemoplossing voor de thin client configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497029">6.4. Printer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497049">6.4.1. CUPS Starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497102">6.4.2. Toevoegen van een printer </a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2497242">7. Introductie van de beheerhulpmiddelen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2497302">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497322">7.1.1. webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497354">7.1.2. Beschrijving van de hoofdfunctionaliteit </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Gebruikers toevoegen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Verwijderen van gebruikers </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Verander de grootte van een LVM-partitie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Een LVM-partitie aanmaken </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497688">7.1.7. Webmin gebruiken om programma's te installeren, te upgraden of te verwijderen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497740">7.2.1. Hoe CUPS te installeren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Eerste stappen met CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497892">7.2.3. Toevoegen van een printer </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497972">7.2.4. Een printer toevoegen op een thin-client</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#secure-admin-routines">8. Administratie routines beveiligen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498162">8.1. Administratie routines </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498172">8.2. Technische routines </a></span></dt></dl></dd></dl></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2483117"></a>Hoofdstuk 1. Hoofd-server</h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2483127">1.1. Installatie van de hoofdserver</a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2483151">1.1.1. De installatie stap-bij-stap:h</a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Hier beschrijven hoe een Skolelinux 'hoofd-server' installeert. </p><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2483127"></a>1.1. Installatie van de hoofdserver</h2></div></div><div></div></div><p>De hoofd-server is de machine waar alle centrale netwerkdiensten draaien. De physieke locatie van deze computer is onbelangrijk zolang er een verbinding met de rest van het netwerk aanwezig is. De diensten die de hoofdserver beschikbaar stelt omvatten onder andere DNS, DHCP, CUPS, gebruikerbestanden via NFS, en de gebruikersgegevens via LDAP. </p><p>Vereisten: </p><p>Benodigde harde schijfruimte: 3 GB voor de basisinstallatie, met aanvullend voldoende ruimte voor de gebruikersbestanden (bv. XXX MB per gebruiker). </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2483151"></a>1.1.1. De installatie stap-bij-stap:h</h3></div></div><div></div></div><p>De computer dient in staat te zijn om vanaf CD op te starten. Wanneer dit niet mogelijk is dient u een Skolelinux opstartdiskette te gebruiken. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>U dient de de BIOS-instellingen na te gaan, en indien nodig te veranderen zodat het BIOS als eerste probeert om vanaf CD op te starten. Wanneer uw computer niet vanaf CD kan opstarten dient een set van Skolelinux opstartdiskettes (2 diskettes) aan te maken. </p></li><li><p>Plaats de meest recente Skolelinux installatie-CD in het CD-station en start de computer op. U komt dan in het Skolelinux installatieprogramma terecht. </p></li><li><p>Welke taal wilt u? </p><p>Met behulp van de 'pijl omhoog' en 'pijl omlaag' toetsen kunt u de voor het systeem en de installatie gewenste taal aangeven. </p><p>Gebruik 'Enter' om uw keuze te bevestigen en naar de volgende stap door te gaan. </p><p>U ziet nu hoe de Skolelinux installatie-bestanden geladen worden. </p></li><li><p>Welk Skolelinux profiel wilt u? </p><p>Gelieve de weergegeven beschrijving van de verschillende Skolelinux-profielen te lezen </p><p>Gelieve de weergegeven beschrijving van de verschillende Skolelinux-profielen te lezen </p><p>'Enter' om door te gaan </p><p>U dient het profiel 'Hoofdserver' te kiezen </p><p>Met behulp van de 'pijl omhoog' en 'pijl omlaag' gaat u naar de gewenste profielen, en met spatie kunt u een of meerdere profielen uitkiezen (er verschijnt een 'x' voor de uitgekozen profielen). bijvoorbeeld </p><p>[x] Hoofd-Server </p><p>'Enter' om door te gaan </p><p>U ziet nu hoe de kernelmodules geladen worden. </p><p>U dient 'Automatische schijfindeling' te kiezen </p><p>U heeft hier twee keuzes: Ja zal de shijf automatisch indelen. Nee laat u toe om de partitiegroottes handmatig te kiezen. LET OP: De automatische indeling zal ALLE informatie op uw harde schijf wissen. Voor u 'Ja' kiest, gaat u dus best na of er nog belangrijke gegevens op uw harde schijf staan. </p><p>De eenvoudige keuze is 'Ja' 'Enter' </p><p>De harde schijf wordt nu ingedeeld en de Skolelinux bestanden worden naar uw harde schijf gekopieerd en geinstalleerd. Dit duurt even. </p><p>U kunt nu 'Installatie beeindigen en heropstarten' kiezen. </p><p>De CD wordt uitgeworpen en de computer dient heropgestart te worden. Let erop dat alle CD's en diskettes uit de betreffende stations gehaald zijn voor u de computer heropstart. </p><p>'Enter' om door te gaan </p></li><li><p>Voordat de herstart door gaat, dient u de BIOS-instellingen in te stellen zodat de computer eerst vanaf de harde schijf probeert op te starten. U kunt vervolgens het opstartproces hervatten. </p></li><li><p>Wachtwoord instellingen </p><p>Gelieve de informatie betreffende de wachtwoordinstellingen zorgvuldig te lezen. Het wachtwoord voor de beheerdersaccount (root) dient erg goed en dus veilig te zijn. (Het is momenteel niet makkelijk om dit wachtwoord te veranderen. Bezit van dit wachtwoord geeft volledige toegang en controle over de server, inclusief de gebruikersgegevens (LDAP). </p><p>'Enter' om door te gaan </p><p>U dient het 'root'-wachtwoord (dit is het beheerderswachtwoord) in te voeren. </p><p>Het wachtwoord dient ter bevestiging een tweede maal ingevoerd te wroden </p><p>Het systeem dient nog ingesteld te worden, en aanvullende programma's moeten nog geïnstalleerd worden. </p></li><li><p>Het systeem configureren </p><p>U dient de Skolelinux installatie-CD terug in het CD-station te plaatsen. </p><p>'Enter' om door te gaan. </p><p>Aanvulende pakketten worden nu automatisch geïnstalleerd en geconfigureerd. Dit kan enige tijd duren. </p><p>Eens de pakketten geïnstalleerd zijn zal de CD uitgeworpen worden. </p></li></ol></div><p>De basis Skolelinux-installatie is nu klaar. U krijgt zometeen de aanmeldpromt 'login' te zien, waar u zich kunt aanmelden als de gebruiker 'root' (met het net gekozen wachtwoord). </p></div></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434832"></a>Hoofdstuk 2. Werkstation</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME</p></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434842"></a>Hoofdstuk 3. Thin-client-server</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434853"></a>Hoofdstuk 4. Standalone</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434863"></a>Hoofdstuk 5. Standalone-Uitbreidingen</h2></div></div><div></div></div><p>FIXME </p></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2434873"></a>Hoofdstuk 6. Geïntegreerde hoofd- en thin-client-server </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#Equipment-list">6.1. Materiaal vereist voor de testinstallatie. </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Hardware-specifications">6.1.1. Hardware specificaties </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2433870">6.2. Installatie van een thin client server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2433895">6.2.1. BIOS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2495951">6.2.2. Installatie vanaf CD </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496186">6.2.3. Enkele initiële beheerstaken </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2496430">6.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2496450">6.3.1. Thin clients </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Thin-client-configuration">6.3.2. Vergaren van informatie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#enter-mac-address">6.3.3. Thin client configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2496829">6.3.4. Probleemoplossing voor de thin client configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2497029">6.4. Printer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497049">6.4.1. CUPS Starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497102">6.4.2. Toevoegen van een printer </a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Het doel van dit hoofdstuk is het voorzien van een stap-bij-stap beschrijving van de installatie van Skolelinux, zodat er zo min mogelijk problemen optreden. De installatie zelf bestaat uit verschillende optionele delen, die samen het volledige testsysteem opmaken. Elk deel bestaat uit een aantal stappen, die elk in detail beschreven zijn. Eens alle delen in plaats gebracht zijn is het resultaat een functionerend en gebruikersvriendelijk systeem. </p><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="Equipment-list"></a>6.1. Materiaal vereist voor de testinstallatie. </h2></div></div><div></div></div><p>Voor we starten is het belangrijk dat we alle noodzakelijke ingredienten beschikbaar hebben. Volgende dingen zijn nodig voor de beschreven testinstallatie: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>1 Server computer </p></li><li><p>2 Thin client computers </p></li><li><p>1 Werkstation computer </p></li><li><p>1 Printer </p></li><li><p>1 HUB of switch </p></li><li><p>5 Netwerk kabels </p></li><li><p>1 crosslink twisted pair kabel (tp) <sup>[<a id="id2434955" href="#ftn.id2434955">3</a>]</sup> voor probleemoplossing. </p></li><li><p>1 bestaande verbinding met het internet (en eventueel andere netwerken). </p></li><li><p>1 Skolelinux distributie CD </p></li></ul></div><p>Er staan drie types computers op deze lijst, waarbij elk type verschillende hardware vereisten heeft betreffende CPU snelheid, geheugen, en type harde schijf. De server is bij voorkeur een krachtige machine, hoe krachtig hangt af van welke taken hij uiteindelijk zal moeten vervullen. Voor deze testinstallatie zal de server naast z'n gewone taken dienst doen als een thin client server, en dus hangen de nodige kracht af van het aantal thin clients dat aangesloten zal worden. </p><p>Werkstations hoeven niet zo krachtig te zijn als de Thin-client-server. Een werkstation dient wel voldoende krachtig te zijn aangezien alle rekenwerk lokaal, door het werkstation gedaan wordt, net zoals op een gewone PC. Thin-clients hebben het minste rekenkracht nodig, aangezien zij gebruik maken van het geheugen (RAM), en harde schijfruimte van de server. </p><p>Voor het netwerk waarover de communicatie tussen de verschillende machines verloopt, zijn netwerk kabels nodig, evenals een hub of router. Hubs en routers zijn <span class="quote">verkeersregelaars</span> die er voor zorgen dat meer dan twee machines contact kunnen onderhouden. </p><p>Daarnaast is er een verbinding noodzakelijk met het internet en eventuele andere buitenschoolse netwerken die gebruikt zullen worden. Dit kan verlopen via een ISDN router, ADSL router, vaste breedband verbinding, enz. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Hardware-specifications"></a>6.1.1. Hardware specificaties </h3></div></div><div></div></div><p>Onderstaand geven we richtlijnen over de minimum specificaties voor de verschillende computers en uitrusting. <sup>[<a id="id2433679" href="#ftn.id2433679">4</a>]</sup> Algemeen kunt u stellen dat het nooit verkeerd is om hardware te gebruiken dat beter is dan de minium vereisten. Alle gebruikte computers dienen te beschikken over: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>pci/agp type videokaart </p></li><li><p>pci type netwerkkaart </p></li><li><p>floppy disk drive , monitor </p></li><li><p>Toetsenbord en muis </p></li><li><p>Daarnaast hebben thin client server computers een tweede netwerkkaart nodig. </p></li></ul></div><p>Minimum vereisten voor een thin client server die maximaal 4 thin clients bedient zijn: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Processor: 300MHz, </p></li><li><p>Memory (RAM) : 256 MiB </p></li><li><p>Harde schijf: 2 GiB + 2 keer de hoeveelheid RAM-geheugen </p></li><li><p>CD-ROM </p></li></ul></div><p>Indien er meer dan 4 thin clients aangesloten zullen worden dient de hardware krachtiger te zijn. </p><p>Een werkstatien heeft als minimum vereisten: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Processor: 150 MHz </p></li><li><p>Geheugen: 64 MiB </p></li><li><p>CD-ROM </p></li></ul></div><p>Een thin client machine heeft als minimum vereisten: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Processor: 80 MHz </p></li><li><p>Gegeugen: 24 MiB </p></li><li><p>pci/agp type videokaart is niet noodzakelijk </p></li><li><p>Een isa netwerkkaart kan ook (dit wordt wel NIET aangeraden), bv. 3com509 </p></li></ul></div><p>De minium vereisten voor een hub zijn: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Snelheid: 10 Mb/s </p></li><li><p>Aantal poorten: 4 </p></li></ul></div><p>Naast de computer hardware blijft nog over de printer, netwerk kabels en de bestaande verbinding. De printer is een normale printer, de netwerk kabels dienen overeen te komen met de netwerkkaarten en de hub. </p><p>Dit was het wat betreft de vereisten voor een testinstallatie van de Skolelinux distributie, we zullen nu verder gaan met de eigenlijke installatie. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2433870"></a>6.2. Installatie van een thin client server </h2></div></div><div></div></div><p>Onze eerste taak voor de installatie is het installeren van Skolelinux op een thin client server. </p><p>De bovenvernoemde vereisten geven de absolute ondergrens aan voor de hardware van de Skolelinux server. Om capaciteitsproblemen te vermijden is het nuttig een sterkere computer te gebruiken. Verder dient u er rekening mee te houden dat om internet toegang mogelijk te maken, de thin client server 2 netwerkkaarten nodig heeft. Alvorens de installatie te beginnen verbindt u de netwerkkabel van het bestaande netwerk met de bovenste van de twee netwerkkaarten. Hou er ook rekening mee dat de installatie alles wat op de harde schijf staat VERWIJDERD, zorg dus dat u een backup gemaakt heeft van alles wat u wilt bewaren. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2433895"></a>6.2.1. BIOS </h3></div></div><div></div></div><p>Start de computer op en ga het BIOS (Basic Input Output System) in. Instructies over hoe u het BIOS binnenkomt verschijnen op het scherm net na het opstarten van een PC. De toetsencombinatie verschilt van PC tot PC, maar meestal wordt DELETE, F1, of F2 gebruikt. </p><p>Eens in het BIOS dient u de boot sequence van uw pc in te stellen zodat hij eerst probeert om van CD-ROM te booten. Als u dat gedaan heeft bewaart u uw veranderingen en verlaat u het BIOS. </p><p>Indien de installatieprocedure niet draait vanaf de CD-ROM, dient u floppies te gebruiken. Er zijn verschillende floppies afhankelijk van de reden waarom de installatie niet direct vanaf de CD-ROM draait. De floppies zijn te vinden op de Skolelinux CD in de <span class="quote">install</span> folder. Daar vindt u ook het programma rawrite2.exe, dat u nodig heeft om de floppies te creëeren vanop een MS Windows machine (vanop een linux machine gebruikt u dd). </p><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="bootdisks"></a>6.2.1.1. Normaal kan de computer vanaf de CD booten, maar dit niet lukt met de Skolelinux CD: </h4></div></div><div></div></div><p>Maak een boot diskette aan met het smb.bin bestand. Op een linux/unix pc doet u dit (als root) met het commando: </p><p>
-<span><b class="command">dd if=/cdrom/install/sbm.bin of=/dev/fd0 'enter'</b></span>
- </p><p>Op een MS Windows pc dubbelklikt u rawrite2.exe, typ vervolgens: </p><p>sbm.bin 'enter' </p><p>en vervolgens </p><p>a: 'enter'. </p><p>U kan vervolgens de installatie starten via deze diskette, u zal dan later, tijdens het installeren van de packages, de Skolelinux CD terug nodig hebben. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2495826"></a>6.2.1.2. De computer is niet in staat vanaf CD te booten </h4></div></div><div></div></div><p>In dat geval dient u twee diskettes aan te maken. Een eerste met root.bin, en een tweede rescue.bin. Deze bestanden en instructies vindt u in sectie <a href="#bootdisks" title="6.2.1.1. Normaal kan de computer vanaf de CD booten, maar dit niet lukt met de Skolelinux CD: ">Paragraaf 6.2.1.1, Normaal kan de computer vanaf de CD booten, maar dit niet lukt met de Skolelinux CD: </a>. U start de installatie vervolgens met de root.bin-diskette, daarna volgt u gewoon de instructies op het scherm. </p></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2495951"></a>6.2.2. Installatie vanaf CD </h3></div></div><div></div></div><p>Tijdens de installatie hoeft u slechts twee vragen te beantwoorden: Welke localizatie (i.e. taal en landinstellingen) wilt u voor als standaard voor de gebruikers van de computer, en welk installatie profiel wilt u voor deze computer. </p><p>Tijdens de installatie dient u twee vragen te beantwoorden: Welke taal u voor gebruikers van dit systeem als standaard wilt instellen, en in welke functie u dit systeem wilt inzetten. </p><p>Er zijn vier installatie profielen: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Server </p></li><li><p>LTSP-server (thin client server) </p></li><li><p>Werkstation </p></li><li><p>Standalone voor thuisgebruik </p></li></ul></div><p>Het is mogelijk om meerdere, of zelfs alle, profielen op dezelfde computer te installeren. Wel dient u er rekening mee te houden dat er MAXIMAAL 1 computer het server profiel mag geinstalleerd hebben binnen het netwerk van de Skolelinux installatie. </p><p>Volg bij de installatie de instructies op het scherm. Herinner dat we een thin client server op de machine zullen installeren, zodat u er later thin clients mee kan verbinden. </p><p>We zullen de benodigde stappen een voor een doorlopen. </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Wat bovenaan het menu staat is in het vet aangegeven. </p></li></ul></div><p>De beschrijving die we geven kan hier en daar afwijken van wat u zult ervaren, afhankelijk van het type computer waarop u installeerd. </p><p>In de zometeen volgende aanwijzingen bestaat het eerste punt telkens uit de text bovenaan het scherm. De andere zijn in volgorde gegeven. Opmerkingen om de lezer te helpen zijn toegevoegd tusen haken. </p><p>Eerste deel van de installatie (debian-installer) </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Boot van CD. Druk [enter] bij 'boot:' prompt, en wacht tot er een menu met twee vragen verschijnt. </p></li><li><p>Selecteer de locale ocde voor de taal en de regio die u wenst als standaard te gebruiken. </p></li><li><p>Selecteer welk packages profiel op deze computer dient gebruikt te worden. Het gekozen package profile zijn <span class="quote">(selected)</span> gemarkeerd. De keuze van het profiel bepaald de partitionering en installatie van packages. </p></li><li><p>Antwoord 'ja' ([enter]) op de vraag of u bereid bent om alle data op de harde schijf te verliezen. Opgelet: deze keuze VERWIJDERD ALLE DATA VAN ALLE HARDE SCHIJVEN IN DE MACHINE!! Antwoord 'no' indien u dit niet wilt. </p></li><li><p>Antwoord 'Ga door' wanneer er gevraagd wordt de CD te verwijderen en de mahine klaar te maken voor booten van harde schijf. </p></li></ol></div><p>Tweede deel van de installatie (base-config) </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Verander indien nodig de BIOS instellingen zodat de computer vanop de harde schijf boot. </p></li><li><p>Lees en versta de informatie betreffende het root (de systeem beheerder) wachtwoord. En voer het gekozen wachtwoord tweemaal in. </p></li><li><p>Geef gevolg aan de vraag om de CD terug in de drive te paatsen en druk [enter]. </p></li><li><p>Wacht op de boodschap dat de installatie succesvol beeindigt is, of op de boodschap dat hoewel sommige dingen niet honderd procent verlopen zijn, de installatie succesvol was. Druk vervolgens op [enter] om door te gaan. </p></li></ol></div><p>De installatie is nu klaar, en alles zou moeten werken. </p><p>Log in als 'root' (systeem beheerder), voer hierbij het wachtwoord in dat u daarnet tijdens de installatie gekozen hebt. </p><p>Wanneer u geen grafische aanmelddialoog ziet kunt u deze alsnog opstarten door het commando '/etc/init.d/kdm restart' in te tikken op een command line (gevolgd door [enter]). Als de monitor-synchronizering niet lukt keert u automatisch terug naar een command line omgeving. Probeer in dat geval uw X-configuratie aan te passen via het commando <span><b class="command">dpkg-reconfigure xserver-xfree86</b></span>. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496186"></a>6.2.3. Enkele initiële beheerstaken </h3></div></div><div></div></div><p>We maken gebruik van Webmin voor het beheren en instellen van de computer. Via deze tool kunnen we de netwerk functionaliteit aanpassen, gebruiker accounts beheren, en daarnaast tal van andere (beheer) taken uitvoeren. </p><p>We gaan nu voor het eerst met Webmin verbinding maken, deze tool bekijken, en een paar gebruikers toevoegen voor de testinstallatie. Een uigebreidere instructie voor Webmin en het aanmaken van grote groepen gebruiken, en een set van klassen, volgen later. </p><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496208"></a>6.2.3.1. Verantwoordelijkheid en risico </h4></div></div><div></div></div><p>Waarschuwing: De <span class="quote">root</span> gebruiker, die aangemaakt is gedurende de installatie, is de enige gebruiker die in staat is om alle aspecten van het systeem aan te passen. Dit geeft u de mogelijkheid om te doen wat u wilt, MAAR het geeft u ook de verantwoordelijkheid om deze macht niet te misbruiken. Wanneer u als root werkt kan u, onopzettelijk, het hele systeem plat leggen met een enkele fout. Dikwijls zijn zo'n fouten niet gemakkelijk te herstellen. </p><p>Dit is een van de redenen waarom we met een testinstallatie starten, op die manier kan er al eens iets fout gaan zonder grote gevolgen. </p><p>Hou voor het gebruik van de root account de volgende richtlijnen in gedachten om problemen te vermijden: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Log nooit als root in tenzij dit absoluut noodzakelijk is, en log direct weer uit als dit niet meer nodig is. </p></li><li><p>Denk altijd twee keer na voor u iets doet wanneer u als root bent ingelogd. </p></li><li><p>Laat de computer nooit alleen wanneer u als root bent ingelogd, u geeft op die manier iedereen die passeert volledige controle over het systeem. Alle services op een machine waar andere gebruikers toegang tot moeten hebben werken perfect zonder dat er iemand is ongelogd op de machine. </p><p>Opmerking: Alle services op een machine die andere gebruikers nodig hebben op het netwerk, werken goed zelfs wanneer er niemand is ingelogd op de macine </p></li></ol></div><p>Laat me u een 'real life' voorbeeld geven: <sup>[<a id="id2496282" href="#ftn.id2496282">5</a>]</sup>
- </p><p>Ooit had ik bij het opruimen van mijn mappenstructuur het fantastische idee om alle verborgen bestanden en mappen te verwijderen. <sup>[<a id="id2496298" href="#ftn.id2496298">6</a>]</sup> Op de commandoregel schreef ik </p><p><span><b class="command">rm -r .*</b></span></p><p>Wat ik vergeten was, is dat dit commando niet enkel verwijderd wat ik bedoelde, maar ook allde andere bestanden op de computer. Als ik als root was ingelogd, Zou ik het hele systeem verwijderd hebben, maar gelukkig, was dit niet het geval. Ik had niet de permissies om alle bestanden op het systeem te verwijderen, waar ikop dat moment heel blij om was. Niets met gevolgen gebreurden. </p><p>Om te herhalen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>U dient nooit in te loggen als root tenzij absoluut nodig, en blijf niet langer ingelogt dan nodig. </p></li><li><p>Denk altijd twee keer na voor u iets doet wanneer u als root bent ingelogd. </p></li><li><p>Laat de computer nooit alleen wanneer u als root bent ingelogd, u geeft op die manier iedereen die passeert volledige controle over het systeem. </p></li></ol></div><p>Dat gezegd, er zijn limieten op de hoeveelheid schade die u via webmin kunt veroorzaken. </p><p>Het is niet onze bedoeling om u af te schrikken om het noodzakelijke werk als root te doen. Het belangrijke punt is om niets te doen zonder dit eerst te overdenken. Ook op een plattelandsweg is het gevaarlijk als u niet om u heen kijkt, u hebt kennis nodig van de verkeersregels om veilig te zijn in het verkeer. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496378"></a>6.2.3.2. Verbinding maken met Webmin </h4></div></div><div></div></div><p>Om verbinding te maken met Webmin dient u een webbrowser te openen, bv, Konqueror, Mozilla, Opera, of Netscape. </p><p>Eens gestart gaat u naar de adresbalk waar je </p><p><a href="https://127.0.0.1:10000" target="_top">https://127.0.0.1:10000</a> of </p><p>https://localhost:10000 invoert. U ziet dan het aanmeldscherm van Webmin, waar u de gebruikersnaam en het wachtwoord van de beheerder van deze pc ingeeft. De gebruikersnaam is dus <span class="quote">root</span> en het wachtwoord is wat u eerder tijdens de installatie ingetikt heeft. </p><p>Als u de gebruikersnaam en het wachtwoord goed hebt ingevoerd dan bent u nu in Webmin. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496416"></a>6.2.3.3. Meer gebruikers aanmaken </h4></div></div><div></div></div><p>Zie de sectie verderop betreffende het aanmaken van gebruikers met Webmin. </p></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2496430"></a>6.3. Thin client configuratie </h2></div></div><div></div></div><p>Als u de instructies zover gevolgd hebt, dan hebt u het installatie profiel thin client server op de computer geinstalleerd. We voegen nu het volgende deel van het netwerk toe, door een klein netwerk van thin clients op te zetten. </p><p>Eerst zullen we een korte uitleg geven over wat thin clients eigenlijk zijn, en hoe ze functioneren, gevolgd door instructies voor het vinden van beschikbare informatie. We zullen samen twee thin clients met de thin client server verbinden. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496450"></a>6.3.1. Thin clients </h3></div></div><div></div></div><p>Voor de gebruiker werkt een thin-client op dezelfde manier als een werkstation. Wat verschilt is dat de thin-client het operating system en de gebruikersapplicaties vanop een andere computer, de thin client server, uitvoert. Op die manier kan aan oude hardware een levensverlenging gegeven worden. Het hoofstuk<a href="#Hardware-specifications" title="6.1.1. Hardware specificaties ">Paragraaf 6.1.1, Hardware specificaties </a> op pagina <a href="#Hardware-specifications" title="6.1.1. Hardware specificaties ">Paragraaf 6.1.1, Hardware specificaties </a> geeft een beschrijving van de hardware vereisten voor een thin-client en een thin-client-server. Hoewel configuratie van thin-clients geautomatiseerd is dient u als systeembeheerder toch nog enkele dingen in te stelen. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Thin-client-configuration"></a>6.3.2. Vergaren van informatie </h3></div></div><div></div></div><p>Om een computer te kunnen gebruiken als een thin client machine dienen we van enkele basis feiten op de hoogte te zijn: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>De boot floppies die de thin clients (ook wel terminal clients genoemd) gebruiken om op te starten dienen aangepast worden aan de netwerkkaart van de desbetreffende machine. Hiervoor moeten we dus weten welk type netwerkkaart er in de client zit. Aangezien de producent en het label van een netwerkkaaart dikwijls onafhankelijk is vna de basis electronica, oftwel de chipset, is het belangrijk om op te merken dat het deze laatste is die we nodig hebben. </p></li><li><p>Elke netwerk kaart heeft een uniek nummer toegewezen door de fabricant, het zogenaamde MAC-adres, dit wordt door de terminal server gebruikt om de computers te herkennen waneer ze opstarten. Het MAC-adress bestaat uit zes karakter-paren, gescheiden door dubbelle punten. </p><p>Elke terminal (thin client) dient mogelijks een licht verschillende instelling te krijgen tijdens het opstarten van de terminal server. Het is het maken van het onderscheid tussen de verschillende clients waar het MAC-adres voor gebruitkt wordt. </p></li></ol></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496546"></a>6.3.2.1. Bepalen welk type netwerkkaart een pc heeft. </h4></div></div><div></div></div><p>De simpelste en snelste manier om de nodige informatie te vinden, is wanneer er al een besturingssyteem op de machine is geïnstalleerd. De methode die gebruikt wordt hangt af van het besturingssysteem in kwestie. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Linux </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netwerkkaart: </span></dt><dd><p>Typ het commando 'lspci' in een command line venster (je dient hiervoor ingelogd zijn als root). Tussen de vervolgens getoonde informatie zult u iets vinden vergelijkbaar met '00:0a.0 Ethernet controller: Winbond Electronics Corp W89C940'. In dit voorbeeld is 'Winbond Electronics Corp W89C940' de specificatie van de netwerkkaart. </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">MSwindows 9x </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netwerkkaart: </span></dt><dd><p>Klik 'Start', dan 'Settings' en vervolgens 'Control panel'. Onder 'Network' of 'System' in het control panel zult u normaliter de specificaties voor de netwerkkaart vinden. </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">MSwindows NT/2000 </span></dt><dd><p> </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Netwerkkaart: </span></dt><dd><p>Klik 'Start', dan 'Settings' en vervolgens 'Control panel'. Onder 'Network' of 'System' in het control panel vindt u normaliter de specificaties van de netwerkkaart. </p></dd></dl></div></dd></dl></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496676"></a>6.3.2.2. Bepalen van het MAC-addres van een netwerkkaart </h4></div></div><div></div></div><p>Het MAC adres van de netwerk kaart verschijnt op het scherm wanneer u de pc opstart met de opstartdiskette (deze maakt u aan in sectie<a href="#ethernetbootdisk" title="6.3.2.3. Aanmaken van boot diskettes voor de thin clients ">Paragraaf 6.3.2.3, Aanmaken van boot diskettes voor de thin clients </a>). Indien u de juiste opstartdiskette gebruikt, zult u iets zien in de trant van: 00:20:AF:9F:06:DC <sup>[<a id="id2496695" href="#ftn.id2496695">7</a>]</sup> . </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="ethernetbootdisk"></a>6.3.2.3. Aanmaken van boot diskettes voor de thin clients </h4></div></div><div></div></div><p>Nu u over alle noodzakelijke informatie beschikt kunt u met het aanmaken van de opstartdiskette voor de thin-client beginnen. Wat we hiervoor nodig hebben is te downloaden van <a href="http://www.rom-o-matic.org" target="_top">rom-o-matic</a> </p><p>Klik op de laatste release, 5.0.7, en selecteer de NIC/ROM die overeenkomt met de netwerkkaart van d clients. In het boven gegeven voorbeeld hadden we 'Winbond Electronics Corp W89C940', en dit komt overeen met 'Winbond 940'. Download vervolgens de 'Floppy Bootable ROM Image' naar een lokale map, e.g. 'tmp'. Hierna dienen we de gedownloade 'Floppy Bootable ROM Image' kopieren naar de diskette, als volgt: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Linux: Typ <span><b class="command">cat /tmp/eb-5.0.7-winbond940.lzdsk ' /dev/fd0/</b></span> in een commandoregel venster. </p></li><li><p>Windows 9x/NT/2000: Gebruik het programma 'RaWrite' om de 'Floppy Bootable ROM Image' op de diskette te plaatsen, volg de instructies voor het maken van opstartdisketten die u vindt in sectie<a href="#bootdisks" title="6.2.1.1. Normaal kan de computer vanaf de CD booten, maar dit niet lukt met de Skolelinux CD: ">Paragraaf 6.2.1.1, Normaal kan de computer vanaf de CD booten, maar dit niet lukt met de Skolelinux CD: </a>. </p></li></ul></div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="enter-mac-address"></a>6.3.3. Thin client configuratie </h3></div></div><div></div></div><p>De thin client server dient over twee netwerkkaarten te beschikken. Een hiervan (eth0) wordt verbonden met een bestaand netwerk, de tweede (eth1) wordt verbonden met de thin-clients. </p><p>Verbind een netwerkkabel van de tweede netwerk kaart (eth1) van de thin client server naar een hub/switch. Gebruik vervolgens andere netwerkkabels om de thin clients met dezelfde hub/switch te verbinden. Zorg dat alle netwerkkabels goed verbonden zijn. </p><p>Nu de fysieke verbindingen in orde zijn, richten we onze aandacht op de configuratie die de terminal de mogelijkheid geeft om met de thin client server verbinding te maken. </p><p>Open Webmin, 'https://127.0.0.1:100' en log in als root. Klik 'Server', 'DHCP Server', en vervolgens ltsp10 (dit is de eerste thin-client). Vul daar in het veld 'Hardware Address' het MAC-adres in en klik vervolgens onderaan de pagina op 'Save'. Voordat de DHCP-server de net gemaakte veranderingen opmerkt dient u deze te herstarten. Dit doet u via de 'Start Server'-knop onderaan de 'DHCP server'-pagina. </p><p>Plaats de opstartdiskette in de client machine en start deze op. Zolang u gebruik maakt van een PCI of AGP beeldkaart wordt deze automatisch geconfigureerd. Wanneer het opstarten van de thin-client mislukt heeft u een stuurprogramma voor de verkeerde netwerkkaart op uw diskette staan. U dient dan de instructies in sectie <a href="#Thin-client-configuration" title="6.3.2. Vergaren van informatie ">Paragraaf 6.3.2, Vergaren van informatie </a> te volgen om een goede opstartdiskette te maken. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2496829"></a>6.3.4. Probleemoplossing voor de thin client configuratie </h3></div></div><div></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496835"></a>6.3.4.1. Relevante configuratie bestanden zijn: </h4></div></div><div></div></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>
-<tt class="filename">/etc/dhcpd.conf</tt>
-
- </p></li><li><p><tt class="filename">/etc/ltsp/lts.conf</tt> (dit is eigenlijk een snelkoppeling naar /opt/ltsp/i386/etc/lts.conf, maar dat maakt niet uit) </p></li></ul></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496870"></a>6.3.4.2. Thin client met een ISA-netwerk kaart </h4></div></div><div></div></div><p>U dient voor de toepasselijke thin-client (ltspXX) alle velden betreffende opties 128, en 129 in te vullen. In Webmin doet u dit door eerst de relevante ltspXX te selecteren, en vervolgens op 'edit' te klikken. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496883"></a>6.3.4.3. Diagnose hulpmiddelen voor probleemoplossing </h4></div></div><div></div></div><p>Ingelogd als root op de thin client server kunt u de log bestanden nakijken met het commando: </p><p>tail -f /var/log/syslog </p><p>In deze logbestanden vindt u gedetaileerde informatie over de voorgekomen fouten, zoals bijvoorbeeld: </p><p>dhcpd-2.2.x: Multiple interfaces match the same subnet: eth0 eth1 </p><p>dhcpd-2.2.x: Multiple interfaces match the same shared network: eth0 eth1 </p><p>Deze foutboodschap vertelt u dat er een ip-adres conflict is tussende twee netwerkkaarten opde thin client server. </p><p>Een andere mogelijke foutmelding is </p><p>dhcpd-2.2.x: no free leases on subnet TYNNKLIENTER </p><p>dhcpd-2.2.x: DHCPDISCOVER from 00:08:a1:25:68:7f via eth1 </p><p>Dit geeft aan dat u vergeten bent om het MAC adres van de thin client aan te geven (of dat u een tikfout gemaakt hebt toen u dit deed). Herbekijk in dit geval de sectie <a href="#enter-mac-address" title="6.3.3. Thin client configuratie ">Paragraaf 6.3.3, Thin client configuratie </a>. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496942"></a>6.3.4.4. Searching for server (DHCP)... </h4></div></div><div></div></div><p>Als u deze boodschap krijgt, en er gebeurd na een tijdje nog steeds niets, dan betekend dit dat de thin client geen verbinding kan maken met de thinclient server. Mogelijke oorzaken zijn een niet goed verbonden netwerkkabel of een niet-gestarte DHCP server. Dit laaste kunt u nagaan met het commando: </p><p>
-<span><b class="command">ps auxw | grep dhcpd</b></span>
- </p><p>dit zou moeten resulteren in twee lijnen eindigent met: </p><p>.........../usr/sbin/dhcpd </p><p>..........grep dhcpd </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496979"></a>6.3.4.5. Probing ..... No adapter found..... </h4></div></div><div></div></div><p>Dit geeft aan dat u de verkeerde opstartdiskette gekozen hebt van <a href="http://www.rom-o-matic.com" target="_top">http://www.rom-o-matic.com</a> </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2496994"></a>6.3.4.6. De crosslink twisted pair (TP) kabel gebruiken bij het stellen van een diagnose </h4></div></div><div></div></div><p>Een configuratie van thin clients en servers heeft een aantal potentiele bronnen voor fouten. Deze bevatten kappotte netwerkkaarten, netwerkabels die stuk zijn, niet goed geconfigureerde netwerkkaarten, defecte aansluitpunten op de hub/switch. </p><p>Door gebruik te maken van een crosslink twisted pair kabel kunnen we de thin client rechtstreeks op de thin client server aansluiten zonder hierbij over een hub/switch te gaan. Op die manier schakelen we al direct een aantal mogelijke foutbronnen uit. </p><p>Dit kan erg nuttig zijn wanneer u niet zeker bent welke netwerkkaart in de thin-client-server als eth0 en welke als eth1 functioneert. U test in dat geval makkelijk beide kaarten met een crosslink twisted pair kabel. Het gebruik van een enkele kabel vermindert de kans op de meest voorkomende fouten nl. het vergeten verbinden, of verkeerd aansluiten van een netwerkkabel. </p></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2497029"></a>6.4. Printer </h2></div></div><div></div></div><p>Als laatste gaan we een printer aansluiten. Voor het aansluiten van printers maken we gebruik van het Common Unix Printing Protocol, aka CUPS. CUPS is een netwerk printer oplossing die aan moderne vereisten voldoet. CUPS maakt gebruik van het IPP (Internet Printing Protocol), en dus verloopt alle communicatie tussen de printer en de gebruiker via het netwerk, net als voor webpagina's. Het maakt dan niet meer uit of u print vanop de plek waar de printer is aangesloten. Het is CUPS die nagaat welke gebruikers proberen te printen, en enkel gebruikers voor die ingelogd zijn en wie deze mogelijkheid niet ontzegd is kunnen documenten afdrukken. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497049"></a>6.4.1. CUPS Starten </h3></div></div><div></div></div><p>Om de CUPS administratie component te openen, gaat u in een webbrowser (zoals konqueror of opera) naar het adress: <a href="http://localhost:631" target="_top">http://localhost:631</a> of <a href="http://127.0.0.1:631" target="_top">http://127.0.0.1:631</a>. </p><p>U zult vervolgens the web interface fan CUPS te zien krijgen. Opdat CUPS zou werken dient u de juiste printer in te stellen. Selecteer <span class="quote">Do administration tasks</span>, en meld aan als <span class="quote">root</span>. Op de beheerpagina die vervolgens verschijnt hebt u drie belangrijke mogelijkheden. U kan hier printers toevoegen, de afdrukrij inspecteren, en classes toevoegen. Een gedetaileerde uitleg laten we voor het hoofstuk <a href="#CUPS" title="10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) ">Paragraaf 10.1.2, CUPS(Common Unix Printing System) </a> op pagina <a href="#CUPS" title="10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) ">Paragraaf 10.1.2, CUPS(Common Unix Printing System) </a>, hier zullen we enkel de noodzakelijke dingen behandelen. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497102"></a>6.4.2. Toevoegen van een printer </h3></div></div><div></div></div><p>Om een printer toe te voegen kiest u <span class="quote">add printer</span>. U ziet vervolgens een pagina met volgende velden: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Naam: </span></dt><dd><p>'korte naam voor de printer' </p></dd><dt><span class="term">Locatie: </span></dt><dd><p>'beschrijving van de locatie van de printer' </p></dd><dt><span class="term">Beschrijving: </span></dt><dd><p>'een meer complete beschrijbing van de printer' </p></dd></dl></div><p>Vul deze velden in. Hou hierbij rekening dat de printer bij voorkeur een naam en beschrijving krijgt die voor alle gebruikers intuitief te verstaan is, dit om verwarring tegen te gaan. </p><p>Daarna klikt u op de <span class="quote">continue</span> knop. Als u een foutmelding krijgt, dan heb u niet toegelaten karakters gebruikt in de voor de naam (deze mag enkel letters, nummers en underscores bevatten). </p><p>Het volgende scherm vraagt u om aan te geven hoe de printer is aangesloten: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Parallelle poort </p></li><li><p>USB poort </p></li><li><p>Netwerk </p></li></ul></div><p>Vervolgens dient u aan te geven welk type printer het is. </p><p>Als alle informatie correct is, zou dit moeten werken. Klik op de printer die u heeft geconfigureerd. U zal opties als 'print test page', 'stop printer', 'accept jobs', 'modify printer', 'configure printer' en 'delete printer' te zien krijgen. </p><p>Om dit te testen klikken we op de net ingestelde printer, en kiezen vervolgens 'print test page' om een testpagina te laten afdrukken. Als dit niet werkt kiest u <span class="quote">modify printer</span>, waarna u de nodige aanpassingen maakt. </p><p>U kan ook <span class="quote">configure printer</span> selecteren om gedetailleerde aanpassingen in de configuratie te maken. Ga gerust wat spelen met het uitprinten van tekst en plaatjes, en maak aanpassingen zoals u wilt! </p></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2434955" href="#id2434955">3</a>] </sup> Twisted Pair: de draden in de draad zijn in paren rond elkaar gedraaid om de interferentie van ander elektrische toestellen te beperken. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2433679" href="#id2433679">4</a>] </sup> Dit is dus alle 'hardware'. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496282" href="#id2496282">5</a>] </sup>Er is geen reden om u zorgen te maken als dit niet duidelijk is op dit moment. Op het einde van het boek zal u een basis hebben waarmee u deze zaken beter zal begrijpen, negeer dus de details als dit compleet nieuw is. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496298" href="#id2496298">6</a>] </sup> Op een linuxsysteem beginnen de bestandsnamen van alle verborgen bestanden en catalogusen met een punt (.). .bahsrc en .openoffice zijn voorbeelden van zo'n bestanden. Zoals op meer systemen het geval is verwijst . naar de huidige map, en .. naar de bovenliggende map.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2496695" href="#id2496695">7</a>] </sup> Dit zijn hexadecimale nummers. </p></div></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2497242"></a>Hoofdstuk 7. Introductie van de beheerhulpmiddelen </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2497302">7.1. Webmin </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497322">7.1.1. webmin starten </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497354">7.1.2. Beschrijving van de hoofdfunctionaliteit </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#newuser-webmin">7.1.3. Gebruikers toevoegen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#removing-users-webmin">7.1.4. Verwijderen van gebruikers </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#change-LVM-partition-webmin">7.1.5. Verander de grootte van een LVM-partitie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#create-LVM-partition-webmin">7.1.6. Een LVM-partitie aanmaken </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497688">7.1.7. Webmin gebruiken om programma's te installeren, te upgraden of te verwijderen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#using-cups">7.2. CUPS </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2497740">7.2.1. Hoe CUPS te installeren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#getting-started-with-cups">7.2.2. Eerste stappen met CUPS </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497892">7.2.3. Toevoegen van een printer </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2497972">7.2.4. Een printer toevoegen op een thin-client</a></span></dt></dl></dd></dl></div><p>Nu we een test netwerk opgezet hebben, is het tijd om onze aandacht op de beheertools te richten. Dit is belangrijk om het systeem beter te leren begrijpen. Skolelinux maakt gebruik van de hulpprogramma's cfengine, webmin en CUPS. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">cfengine: </span></dt><dd><p>Het wordt gebruikt gedurende de Skolelinux installatie. Is daarnaast ook te gebruiken om de configuratie van groepen machines te doen vanuit op een plek </p></dd><dt><span class="term">webmin: </span></dt><dd><p>Laat u toe de configuratie van uw machine te manipuleren vanuit een webbrowser </p></dd><dt><span class="term">cups: </span></dt><dd><p>Printer configuratie </p></dd></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2497302"></a>7.1. Webmin </h2></div></div><div></div></div><p>Het doel van Webmin is het aanbieden van een beheertool, met een webinterface, die beheertaken eenvoudig en veilig maakt. Hoewel Webmin gebouwd is om eenvoudig te zijn, kan het toch bijne alle configuraties aan. Er is een groot aantal mogelijkheden, waardoor webmin voor een beginner nogal overwelmend kan lijken. </p><p>We hebben ervoor gekozen om de meest belangrijke delen te behandelen, zodat webmin ingesteld is, en u er vertrouwd mee bent voor we verder gaan. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497322"></a>7.1.1. webmin starten </h3></div></div><div></div></div><p>Webmin is geinstalleerd als onderdeel van het Skolelinux hoofd-server profiel. U kunt Webmin op starten door een webbrowser te openen en naar <a href="http://localhost:10000" target="_top">http://localhost:10000</a> of <a href="http://127.0.0.1:10000" target="_top">http://127.0.0.1:10000</a> te surfen. Daar krijgt u de aanmeldpagina van webmin te zien, waar u zich aanmeld als <span class="quote">root</span> (het wachtwoord is dat dat u tijdens de installatie aangegeven hebt). </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497354"></a>7.1.2. Beschrijving van de hoofdfunctionaliteit </h3></div></div><div></div></div><p>Eens u ingelogd bent op de webinterface zult u vijf hoofdgroepen zien ``webmin'', ``system'', ``servers'',``hardware'' en``other''. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">
-<span class="quote">Webmin</span>
- </span></dt><dd><p>beslaat de configuratie van Webmin zelf. Dit zijn dingen zoals welke gebruikers de configuratie via webmin mogen aanpassen, en hoe webmin zich van buiten het schoolnetwerk gedraagt. </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Systeem</span>
- </span></dt><dd><p>beslaat de configuratie van het systeem, opstarten, bestandssysteem, processen, systeem log bestanden, en de aanwezige gebruikers en gebruikersgroepen. </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Servers</span>
- </span></dt><dd><p>beslaat de geinstalleerde server applicaties. Waaronder: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">dhcp: </span></dt><dd><p>deelt netwerkadressen uit aan andere machines op het netwerk </p></dd><dt><span class="term">apache: </span></dt><dd><p>beschikbaar maken van webpagina's </p></dd><dt><span class="term">bind: </span></dt><dd><p>DNS, vertaling tussen de domeinnamen en bijbehorende netwerkadressen </p></dd><dt><span class="term">squid: </span></dt><dd><p>Caching van websites </p></dd><dt><span class="term">ssh: </span></dt><dd><p>beveiligde verbinding </p></dd></dl></div></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Hardware</span>
- </span></dt><dd><p>beslaat de hardware, lilo configuratie <sup>[<a id="id2497510" href="#ftn.id2497510">8</a>]</sup> , configuratie van raid-schijven, partitionering van harde schijven, controle van de hardware clock </p></dd><dt><span class="term">
-<span class="quote">Andere</span>
- </span></dt><dd><p>beslaat alles dat niet in een van bovenstaande kategorieen valt. Zoals, het nagaan van de status van netwerkdiensten, command shells, overzicht van standaard commando's, configuratie van modues voor de Perl programmeertaal, en netwerktoegang via ssh en telnet. </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="newuser-webmin"></a>7.1.3. Gebruikers toevoegen </h3></div></div><div></div></div><p>Kies <span class="quote">system</span> en vervolgens <span class="quote">Administrate users in ldap</span>. Hier vind u een overzicht van de aanwezige groepen en gebruikers. Klik op <span class="quote">Add user</span>. U krijgt vervolgens een pagina te zien waar u de gegevens van de nieuwe gebruiker in dient te voeren. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Full name: </span></dt><dd><p>'volledige naam van de gebruiker' </p></dd><dt><span class="term">Username: </span></dt><dd><p>'login naam van de gebruiker' </p></dd><dt><span class="term">User_password: </span></dt><dd><p>'Gebruikerswachtwoord' </p></dd><dt><span class="term">Ldap_admin_password(root): </span></dt><dd><p>'systeemwachtwoord' </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="removing-users-webmin"></a>7.1.4. Verwijderen van gebruikers </h3></div></div><div></div></div><p>Net als bij het toevoegen van gebruikers selecteert u <span class="quote">Administrate users in ldap</span>. Vervolgens klikt u op de gebruiker die u wilt verwijderen, waarna u de informatie over deze gebruiker zult zien. Rechsonder ziet u dan tevens een 'delete'-knop. Door daarop te klikken verwijdert u de gebruiker. U kunt hier ook aangeven dat u de thuismap van de gebruiker wilt verwijderen. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="change-LVM-partition-webmin"></a>7.1.5. Verander de grootte van een LVM-partitie </h3></div></div><div></div></div><p>Dit werkt momenteel niet via webmin, gelieve de commandline te gebruiken. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="create-LVM-partition-webmin"></a>7.1.6. Een LVM-partitie aanmaken </h3></div></div><div></div></div><p>Dit doet u via webmin. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497688"></a>7.1.7. Webmin gebruiken om programma's te installeren, te upgraden of te verwijderen </h3></div></div><div></div></div><p>. . . </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="using-cups"></a>7.2. CUPS </h2></div></div><div></div></div><p>CUPS (Common Unix Printing Protocol) is een printsysteem dat aan de meeste behoeften voldoet. </p><p>Het is gebaseerd op IPP (internet printing protocol), dit betekend dat alle communicatie tussen de printer en de gebruiker over het internet verzonden word <sup>[<a id="id2497719" href="#ftn.id2497719">9</a>]</sup>. Het maakt hierbij niet uit of u vanbij de printer print, of vanaf een andere locatie, zolang de printserver dit toelaat. Misbruik maken van de printers wordt voorkomen via duidelijke regels. Deze regels zijn gelijkaardig aan die voor de Internettoegang en geven aan welke gebruikers, computers en netwerksegmenten toegang hebben tot de printdienst. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497740"></a>7.2.1. Hoe CUPS te installeren </h3></div></div><div></div></div><p>Als het Skolelinux server profiel geinstalleerd is, zijn de vereiste packages al aanwezig. Om te controleren of alles werkt openen we een commandline venster en typen het commando </p><p>lpinfo -v </p><p>Dit geeft informatie terug zoals de: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>netwerk socket </p></li><li><p>netwerk http </p></li><li><p>netwerk ipp </p></li><li><p>netwerk lpd </p></li><li><p>directe parallelle poort: /dev/lp0 </p></li></ul></div><p>Indien u een foutmelding of helemaal niks terug krijgt, dan dienen de juiste packages eerst geinstalleerd te worden, hoe dit gaat wordt behandeld in het hoofdstuk <a href="#error-handling" title="Hoofdstuk 11. Probleemoplossing ">Hoofdstuk 11, <i>Probleemoplossing </i></a>. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="getting-started-with-cups"></a>7.2.2. Eerste stappen met CUPS </h3></div></div><div></div></div><p>Het beheerprogramma van CUPS bereikt u in een webbrowser op het adres <a href="http://localhost:631" target="_top">http://localhost:631</a> of <a href="http://127.0.0.1:631" target="_top">http://127.0.0.1:631</a>. Opdat CUPS zou werken dient er een printer op de juiste manier ingesteld zijn; hiervoor dient u naar <span class="quote">Do administration tasks</span> te gaan, waar u zich aanmeld als de gebruiker 'root'. </p><p>U dient de juiste printer aan te duiden, waarna u op <span class="quote">Do administration tasks</span> drukt. U wordt dan gevraagd om uw gebruikersnaam en wachtwoord. Nu bevindt u zich op de CUPS administratie pagina's. U heeft 3 opties: classes aanmaken, print que bekijken, of een printer toevoegen. </p><p>De beheer pagina geeft u drie mogelijkheden: toevoegen van classes, toevoegen van printers, en inspecteren van de print queue. </p><p>We zullen dit hier niet in detail behandelen, maar enkel bekijken hoe we een printer functionerend krijgen. Een meer gedetailleerde behandeling van CUPS vindt u in het hoofdstuk <a href="#Service-CUPS" title="9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) ">Paragraaf 9.2.8, CUPS (Common Unix Printing System) </a>. </p><p>Binnen CUPS kunt u verschillende klassen van gebruikers instellen. Bijvoorbeeld een leerlingklasse en een leraarklasse, met een printlimiet voor de leerlingen maar niet voor de leraren. </p><p>Het is ook mogelijk om printopdrachten te bekijken, of op te zeggen </p><p>Veruit het belangrijkste is natuurlijk de mogelijkheid voor het toevoegen en configureren van printers. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497892"></a>7.2.3. Toevoegen van een printer </h3></div></div><div></div></div><p>Om een printer toe te voegen kiest u <span class="quote">add printer</span>. U ziet vervolgens een pagina met volgende velden: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Naam: </span></dt><dd><p>'korte naam voor de printer' </p></dd><dt><span class="term">Locatie: </span></dt><dd><p>'beschrijving van de locatie van de printer' </p></dd><dt><span class="term">Beschrijving: </span></dt><dd><p>'een meer complete beschrijbing van de printer' </p></dd></dl></div><p>Eens u deze velden hebt ingevuld klikt u op <span class="quote">continue</span>. Merk op dat de eerte twee velden enkel letters, nummers en underscores mogen bevatten. </p><p>In het volgende scherm wordt u gevraagt waar de printer aangesloten is (USB poort, parallelle poort, via het netwerk, ...)/ </p><p>Tenslotte kiest u de juiste driver uit de lijst die u te zien krijgt. Als alles correct was ingevuld zult u nu in staat zijn om een testpagina af te printen. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2497972"></a>7.2.4. Een printer toevoegen op een thin-client</h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><p>In dit voorbeeld gebruik ik een printer die op de parallelle poort van de thin-client ltsp050 aangesloten is, deze thin-client heeft MAC-adres (hardware adres van de netwerkkaart) 00:20:AF:9F:06:DC </p><p>Om te beginnen dient u het MAC-adress toe te voegen in het bestand <tt class="filename">/etc/dhcpd.conf</tt>, de stanza dient er als volgt uit te zien: </p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">host ltsp050 {
-hardware ethernet 00:20:AF:9F:06:DC;
-fixed-address 192.168.0.50;
-filename "/tftpboot/lts/vmlinuz-2.4.19-ltsp-1";
-#filename "/tftpboot/lts/pxelinux.0";
-#option option-128 e4:45:74:68:00:00;
-#option option-129 "NIC=3c509";
- }
-</pre></td></tr></table><p>Let erop dat u het MAC-adress vervangt met dat van uw netwerkkaart, en dat de bestandsnaam overeenkomt met die op uw systeem. </p><p>Vervolgens dient u de printmogelijkheid toe te voegen aan deze thin-client, dit doet u door in het bestand <tt class="filename">/opt/ltsp/i386/etc/lts.conf</tt> de volgende regels toe te voegen: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">[ltsp050]
- PRINTER_0_DEVICE =/dev/lp0
- PRINTER_0_TYPE =P
-</pre></td></tr></table>
-</p><p>Merk op dat P aangeeft dat de printer via de parallelle poort is aangesloten, ander opties zijn beschikbaar; desgewenst kunt u andere speciale opties voor deze thin-client toevoegen. Het is nu tijd om de thin-client te herstarten, de server hoeft niet herstart te worden. Na de herstart is de thin-client klaar om als printserver gebruikt te worden, en hoeven we enkel nog de printer in te stellen. Hiertoe dient u zich eerst op de server als root aan te melden. Vervolgens starten we het printersinstellingsprogramma via <span class="guimenu">K-menu</span>-><span class="guimenuitem">Controle Center</span>-><span class="guimenuitem">System</span>-><span class="guimenuitem">Printing Manager</span>. Daarna start u de "Voeg Printer Toe"-wizard op door op het toverstokje te klikken. In de wizard klikt u "Next", kiest u "Network Printer(TCP)", klikt weer op "NEXT", waarna u 10.0.2 vervangt met 192.168.0 aangezien de printer aan een thin-client hangt, tenslotte klikt u op "OK" en "Scan". De op de thin-client aangesloten printer dient nu als beschikbaar aangegeven te worden. Kies deze printer en stel het merk en model in. </p><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2498084"></a>7.2.4.1. Probleemoplossing</h4></div></div><div></div></div><div class="qandaset"><dl><dt>Vraag: <a href="#id2498094">De testpagina verschijnt niet. </a></dt><dt>Vraag: <a href="#id2498110">De maker en het model van mijn printer staan niet in de stuurprogrammadatabase.</a></dt></dl><table border="0" summary="Q and A Set"><col align="left" width="1%" /><tbody><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2498094"></a><a id="id2498097"></a><b>Vraag:</b></td><td align="left" valign="top"><p>De testpagina verschijnt niet. </p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>Antwoord:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Mogelijk heeft u een te hoge resolutie opgegeven, probeer het met 150ppt.</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2498110"></a><a id="id2498112"></a><b>Vraag:</b></td><td align="left" valign="top"><p>De maker en het model van mijn printer staan niet in de stuurprogrammadatabase.</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>Antwoord:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Op <a href="http://www.linuxprinting.org" target="_top">http://www.linuxprinting.org</a> kunt u nagaan of uw printer onder Linux ondersteund wordt.</p></td></tr></tbody></table></div></div></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2497510" href="#id2497510">8</a>] </sup> LInuxLOader, het programma dat het startopscherm weergeeft wanneer u Linux opstart. </p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2497719" href="#id2497719">9</a>] </sup> De manier waarop IPP communiceert lijkt sterk op de manier waarop wabpagina's worden verzonden. De <span class="quote">webbrowser</span> zend data naar de server, die begint te printen en antwoord aan het client programma met vernieuwingen </p></div></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="secure-admin-routines"></a>Hoofdstuk 8. Administratie routines beveiligen </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498162">8.1. Administratie routines </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498172">8.2. Technische routines </a></span></dt></dl></div><p>Om ervoor te zorgen dat geen belangrijke data verloren gaat en voor de privay becherming, dient elk computer netwerk een beveiligings administratie beleid en routines te hebben. Volgens beveiligings expert Lars Bahner, heeft 80%; van computer beveiliging met routines te maken, en voor slechts 20%; met technologie. Nieuwe functionaliteit toevoegen is relatief simpel in vergelijking met het constante werk dat in het netwerk beveiligen gaat. </p><p>Data beveiliging wordt ook geregeld door de wet, en het management van een organisatie is verantwoordelijk dat deze wet gerespecteerd word. </p><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2498162"></a>8.1. Administratie routines </h2></div></div><div></div></div><p>. . . </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2498172"></a>8.2. Technische routines </h2></div></div><div></div></div><p>[Knut Yrvin] </p><p>Jonas denkt dat ongecrypteerd X verkeer een probleem is op thin clients omdat het zo mogelijk is het root paswoord te onderscheppen. </p><p>Anderen gaan hiermee eens. Ik raad niet aan om in te loggen als root op de thin clients. Dit dient vermeden te worden. Dt gezegd zijnde, onderscheppen vereist: </p><p>1. Netwerken zonder switches (Skolelinux raad geswitchete netwerken aan) </p><p>Dit is geen obstakel, zoals Herman zei. </p><p>2. Dat de onderschepper root toegang heeft en sniffers kan draaien </p><p>Als scholen computers die MS Windows draaien toevoegen aan het LTSP netwerk, zoals sommige wensten te doen, hebben deze debruikers zulke toegang. </p><p>3. De mogelijkheid om het root paswoord te detecteren in een netwerk verkeer tot 2 Mbit/s per thin client. </p><p>Dit is niet al te moeilijk, sinds er software is die naar TCP verbindingen kan luisteren voor 'su\n' en 'login:' en het verkeer dat deze gebeurtenissen omringt onthoud. </p><p>4. De mogelijkheid om de thin client in een <span class="quote">licht</span> werkstation te veranderen met een diskette drive (en toegang te verwerven tot verkeer op een unswitched netwerk) </p><p>Dit is geen vereiste. Windows clients in het netwerk en prutsen met de switch instellingen voldoet. </p><p>5. Gebruikers die reeds toegang _hebben_ tot het thin-client-netwerk de daders zijn (zie het opzet-document): http://developer.skolelinux.no/arkitektur/arkitektur.html.nl </p><p>Ja, de bedreiging komt van binnenin. </p><p>Ik beschouw de bedreiging ernstig genoeg om te voorkomen root paswoorden via het LTSP netwerk te verzenden, maar niet groot genoeg om LTSP te bannen tot het verkeer tussen server en thin client encrypted is. </p><p>Dit is verwant aan het baleid van de Universiteit van Oslo IT (USIT), waar iedereen die het root wachtwoord heeft van de controlerende computer die toegang geeft tot alle unix machines op de campus zijn eigen gecontroleerd en gesloten netwerk moet hebben. </p><p>Deze waarschuwing dient toegevoegd te worden voor Windows 98: WAARSCHUWING: DIT MS WINDOWS 98 SYSTEEM DIENT NIET TE VERBINDEN MET HET SCHOOL NETWERK DAT MILLIOENEN GEBRUIKERS HEEFT </p><p>Ja, deze waarschuwing dient hier te staan. :) </p><p>Jonas Smedgaard's armumenten kunnen sammengevat worden als het volgende: </p><p>1. Hij bekritiseerd het feit dat standaard, LTSP thin client netwerk X verkeer niet encrypted wordt versuurd, http://www.ltsp.org/. LTSP werkt hieraan (ssh toevoegen zou relatief simpel moeten zijn). </p><p>2. Hij denkt dat Skolelinux onnodig onveilig is omdat X verkeer niet encrypted in een _gesloten_ netwerk achter een firewall kan worden vertuurd, waar sleutel combinaties kunnen worden afgeluisterd - indien de technologische problemen 3-5 overwonnen worden (een switched netwerk overkomen, toot toegang op een thin client met gebruik van floppy, en draaien van sniffer software) </p></div></div></div><div class="part" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h1 class="title"><a id="id2498302"></a>Systeem overview </h1></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="chapter"><a href="#id2498307">9. Netwerk, netwerk diensten, en software beschrijving </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498314">9.1. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498469">9.2. Beschrijving van de netwerkdiensten </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Services </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498710">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Gebruiker programma's </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2499009">10. Beheer via de command line </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499015">10.1. Gebruikersbeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499076">10.1.1. Gebruikers toevoegen/verwijderen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499130">10.1.3. Toewijzen van nieuwe wachtwoorden </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2499164">10.2. Systeembeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499170">10.2.1. Beveiliging van bestanden </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499323">10.2.2. Processen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499362">10.2.3. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. De grootte van lvm-partities vanop de commandoregel aanpassen</a></span></dt></dl></dd></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#error-handling">11. Probleemoplossing </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500193">11.1. Missing driver, needs driver floppy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500210">12. Een MacOS X client toevoegen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500216">12.1. Voorbereidingen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500221">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">12.1.2. Kennis </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500254">12.2. Netwerk configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500260">12.2.1. De Mac in het Skolelinux netwerk plaatsen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500274">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500358">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500371">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500431">12.3. Autenticatie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500436">12.3.1. LDAP configutratie in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500537">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500569">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500574">12.5.1. NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500656">12.6. Tijd instellingen in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500691">12.7. Een netwerk printer in OS X configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500738">12.8. Veranderingen op de server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500744">12.8.1. Veranderingen aan de NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500873">12.9. Appendix </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="chapter"><a href="#id2500896">13. Windows clients verbinden </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500902">13.1. Inleiding </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500931">13.2. De server configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500965">13.3. Client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500971">13.3.1. Netwerk configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500992">13.3.2. Autenticatie, bestands deling en printer deling </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501295">13.4. Andere services configureren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501301">13.4.1. web-proxy configureren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501340">13.4.2. email configureren </a></span></dt></dl></dd></dl></dd></dl></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2498307"></a>Hoofdstuk 9. Netwerk, netwerk diensten, en software beschrijving </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2498314">9.1. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2498469">9.2. Beschrijving van de netwerkdiensten </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Samba">9.2.1. Samba </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Squid">9.2.2. Squid </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-mail">9.2.3. Mail Services </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DSH">9.2.4. DSH (Distributed Shell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-NFS">9.2.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Webmin">9.2.6. Webmin </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-SSH">9.2.7. SSH (Secure SHell) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-CUPS">9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DNS">9.2.9. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2498710">9.2.10. LDAP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PostgreSQL">9.2.11. PostgreSQL </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-DHCP">9.2.12. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-Apache">9.2.13. Apache </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-AppleTalk">9.2.14. AppleTalk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#Service-PHP4">9.2.15. PHP4 </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#user-applications">9.3. Gebruiker programma's </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2498314"></a>9.1. Netwerk </h2></div></div><div></div></div><p>Netwerk </p><p>Wanneer u een netwerk plant kiest u een medium, of combinatie van media. Deze keuze en de ervoor openstaande mogelijkheden worden beinvloed door fysieke eigenschappen zoals de structuur van de gebouwen, en op de vereisten in verband met beveiliging en performantie van het netwerk. Het hoofd objectief is verkrijgen van de gewilde functionaliteit, veiligheid en performantie op de meest kost-effectieve manier. </p><p>Eens het medium gekozen, wordt het tijd om te beslissen wat de logische topologie van het netwerk wordt (Ethernet, Token Ring etc.). Deze wordt doorgaans geselecteerd op basis van transfer snelheid, gemak van administratie, en vaak, traditie. </p><p>Het is niet ongewoon om het netwerk in verschillende delen te moeten opsplitsen omwille van geografische ligging of bandbreedte verbruik. Dit wordt gedaan door gebruik te maken van repeaters, hubs, bridges, switches en routers. In veel gevallen is het noodzakelijk om te communiceren met andere types computers, die mogelijks gebruik maken van andere netwerkprotocollen. In die gevallen dienen we gebruik maken van zogenaamde <span class="quote">gateways</span>. </p><p>Bridges </p><p>Een bridge wordt gebruikt om een netwerk op te delen in twee (of meer) logische verschillende delen. Aangezien bridges opereren in de datalink laag van de netwerk stack hebben ze toegang tot de hardware adressen (MAC adressen) van zowel de verzender als de ontvanger. Volgens deze definitie is een bridge in staat om data te versturen naar een verschillend netwerk deel, of het overzetten van informatie tegen te houden. Welke van deze twee acties doorgevoerd wordt is afhankelijk van de hardware adressen en andere informatie in de datalink laag. </p><p>Bridges zijn erg kieskeurig wat betreft welk verkeer ze doorlaten. Omdat ze de mogelijkheid hebben om verkeer te filteren op niveau van het hardware adres worden ze vaak gebruikt om een te zwaar beladen netwerk op te splitsen in verschillende segmenten. Door zo'n opsplitsing kan men voorkomen dat het verkeer van een segment een probleem vormt voor andere segmenten. Zolang het verkeer over de bridge heen relatief laag ligt, vermindert deze oplossing de verkeersdrukte binnen elke segment. </p><p>Hoe werkt een bridge: (illustratie van een netwerk, met 2 servers, gesplitst in een hoger en lager segment). Ons vertrek punt is een netwerk met een bridge tussen twee segmenten. - Ontvangt alle data packages op het hoger segment. - Negeert alle data packages voor computers in het hoger segment. - Verzend alle andere packages naar het lager segment. - Voert dezelfde functionaliteit uit voor packages in het lager segment. </p><p>Switches </p><p>Een switch is een bridge met hoge performantie en meerder aansluitpunten. Een switch is in staat de hardware adressen te verstaan, maar heeft geen benul van de logische adressen. Het hoofddoel van switches is het verhogen van het effectieve bandbreedte gebruik in drukke netwerken door dat netwerk te verdelen in meerdere segmenten. Een switch is vergelijkbaar met een bridge maar heeft een veel betere performantie, en meer poorten. Een switch wordt, omwille van z'n hoge performantie en relatief lage prijs, ingezet wanneer bandbreedte effectiever gebruikt dient te worden. </p><p>Er zijn twee types van LAN switching: Store-and-forward en cut-through. </p><p>Store-and-forward is de methode die ook in bridges gebruikt wordt. Dit houd in dat voor elke binnnenkomende frame, de hele frame ingelezen wordt in een buffer. Hier wordt een error check (CRC) uitgevoerd, en als deze goed gaat wordt de frame doorgestuurd. </p><p>Bij cut-through-switching wordt enkel de header gelezen, met daarin de adressen van bron en bestemming, alvorens de frames door te sturen. Deze methode is significant sneller maar omdat er geen error check gedaan wordt, kunnen corrupte frames doorgestuurd worden, die dan problemen veroorzaken en opnieuw verstuurd moeten worden. </p><p>Routers </p><p>Routers zijn een stuk inteligenter dan bridges en switches. Omdat ze meer werk verzetten per packages ligt de hoeveelheid packages die ze aankunnen een stuk lager dan bij bridges. Daar staat tegen over dat ze instaat zijn om meer gesofistikeerde paden te kiezen. Voor beheerdoeleinden is het dikwijls wenselijk om het netwerk op te splitsen in verschillende logisch gegroepeerde blokken, die makkelijker te beheren zijn. In een IP netwerk, staan deze blokken bekend als subnetten. Routers worden hoofdzakelijk gebruikt waneer er een nood is voor beveiliging en meer gedetaileerde controle van het netwerk verkeer. </p><p>Hubs </p><p>De taak van een hub is het verbinden van verschillende kabelsegmenten op een punt. De simpelste hub is een multiport repeater, die doodgewoon alles wat binnenkomt op alle aansluitpunten verstuurt, elk signaal wordt dan gegenereerd op elk kabel segment. With Ethernet the access method Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection (CSMA/CD) is used. This is built around a concept called contention, in which the stations on the caple sends its data when it is convenient for them.CSMA/CD enhances this concept in that the stations first <span class="quote">listens</span> to the cable before sending data to it. Even so, it may be the case that two stations are listening at the same time (this often occurs at heavy traffic loads) and both regard the cable as unused and releases data to it. This results in a collision. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2498469"></a>9.2. Beschrijving van de netwerkdiensten </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Samba"></a>9.2.1. Samba </h3></div></div><div></div></div><p>Samba is de dienst die het bestandssysteem en de printers toegankelijk maakt vanop Windows systemen. Samba maakt hiervoor gebruik van het SMB (Server Message Block) protocol, dat in 1987 ontwikkeld werd, gebruikt wordt door Microsoft en geadopteerd is door Linux. Deze dienst bestaat uit verschillende componenten (we komen hier later op terug). </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Squid"></a>9.2.2. Squid </h3></div></div><div></div></div><p>Squid is een Internet proxy buffer applicatie, die het surfen makkelijker kan doen lijken. Een proxy is gedefineerd als een agent met de authoriteit in naam van anderen te handelen, en een buffer is een opslag locatie die informatie verbergt en verwerkt voor later gebruik. Door het gerbuik van een proxy, zak surfen sneller lijken te gaan dan het eigenlijk is. Wanneer u een webpagina bezoekt, wordt er lokaal een kopie bewaard. De volgende keer dat u die pagina bezoekt, zal u ze veel sneller te zien krijgen, omdat ze al gedwonload is en opgeslagen in het geheugen. Het is belangrijk om deze service naukeurig te configureren, zodat elke pagina niet te lang wordt opgeslagen. Vele webpagina's worden regelmatig vernieuwd, en de pagina van gisteren is dan van weinig belang. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-mail"></a>9.2.3. Mail Services </h3></div></div><div></div></div><p>Wat de mail betreft zijn er een aantal samenwerkende programma's: we gebruik van Limacute voor de gebruikersadministratie, courier voor imap toegang en smtp, en mailman voor emaillijsten. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DSH"></a>9.2.4. DSH (Distributed Shell) </h3></div></div><div></div></div><p>DSH staat voor Distributed SHell, dit is een small script dat het mogelijk maakt om commando's uit te voeren op meerdere machines tegelijkertijd. Hiertoe word gebruik gemaakt van een kleine daemon die informatie verzamelt over de machines en een via een script de verzamelde informatie uitbuit om de commando's via rsh of ssh (beide zijn protocollen met encryptie) uit te voeren. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-NFS"></a>9.2.5. NFS (Network File System) </h3></div></div><div></div></div><p>NFS is een dienst die het mogelijk maakt om een harde schijf (of delen ervan) te delen met verschillende computers in een netwerk. De mappen die vanop het netwerk toegankelijk moeten zijn worden door het NFS server programma geexporteert, en kunnen vervolgens op de andere systemen gemount worden. Eens een bestandsysteem gedeeld is via NFS en gemount op een andere machine, kunnen gebruikers op die andere machine ermee omgaan net als met een lokale map. NFS is dus (indien juist ingesteld door systeembeheerder) onzichtbaar voor de gebruikers. Opmerkelijk is ook dat NFS ontworpen is om onafhankelijk te zijn van de machine, het operating system, en de transport protocollen die gebruikt worden. NFS gebruikt hiertoe een client/server architektuur, wat wil zeggen dat u een serverprogramma hebt op de machine met de gedeelde map, een clientprogramma op elke machine die toegang wil tot de gedeelde map, en een protocol voor de communicatie tussen het server programma en de client programma's. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Webmin"></a>9.2.6. Webmin </h3></div></div><div></div></div><p>Webmin is een interface voor systeem en gebruikersadministratie in Unix dat toegankelijk is via webpagina's. Het is ontworpen om functioneel, snel, en gemakkelijk in gebruik te zijn. Daarnaast is het makkelijk uitbreidbaar vanwege zijn open en goed gedocumenteerde API (application programing interface). Verder is webmin momenteel beschikbaar voor meer dan 25 verschillende op unix lijkende operating sytems en GNU/Linux distributies. U kunt webmin benaderen vanuit elke webbrowser die frames en forms ondersteund. Via webmin kunt u gebruiker accounts aanmaken en beheren, de verschillende netwerkdiensten instellen, enz. Webmin is een uniek hulpmiddel voor de unix-wereld omdat het door iedereen, beginner of gevorderd, gebruikt kan worden. Het maakt niet uit waar u bent, zolang u kunt beschikken over een internet verbinding en een webbrowser. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-SSH"></a>9.2.7. SSH (Secure SHell) </h3></div></div><div></div></div><p>SSH is een programma dat u toelaat om over het netwerk en op een veilige manier in te loggen op een andere machine om daar commando's uit te voeren en programma's te draaien. Het geeft u ook de mogelijkheid om, op een veilige manier, bestanden uit te wisselen tussen verschillende machines. Voor de beveiliging wordt er gebruik gemaakt van stricte authenticatie en wordt alles wat verstuurd wordt versleuteld. Op die manier bied ssh de mogelijkhied voor veilige communicatie over een onbeveiligde verbinding. Verder forward ssh de X-verbinding waardoor u grafische programma's kunt opstarten over de beveiligde verbinding heen, en u de grafische interface op jouw scherm te zien krijgt. Door de sterke beveiliging van SSH wordt het onmogelijk om af te luisteren wat u over het netwerk aan het doen bent. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-CUPS"></a>9.2.8. CUPS (Common Unix Printing System) </h3></div></div><div></div></div><p>CUPS (Common Unix Printing System) is een dienst voor het delen van printer over het netwerk, met gebruik van centraal beheer. CUPS is gebaseerd op IPP (Internet Printing Protocol) dat gebruikt maakt van HTTP (HyperText Transport Protocol, het protocol dat gebruikt wordt voor webpagina's). In praktijk blijkt dit uitermate goed te werken: het netwerk wordt niet te zwaar belast, en het meeste werk wordt gedaan door de CUPS component op de server. Ook is het, omdat CUPS gebouwd is boven op HTTP, mogelijk om van gelijk waaar op het internet het beheer van CUPS te voorzien. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DNS"></a>9.2.9. DNS (Domain Name System) </h3></div></div><div></div></div><p>DNS (Domain Name System) is een gedistribueerde opzoek dienst die domeinnamen (e.g www.startpagina.nl) vertaald in IP adressen. Een IP adres is een uniek identificatie nummer (zoals bv. 176.15.30.72) dat een machine toegewezen gekregen heeft. Door gebruik te maken van deze unieke adressen komt alles wat u via internet verstuurt bij de juiste computer terecht. Door gebruik te maken van DNS hoeft u geen moeilijk te onthouden numerieke adressen te gebruiken, in plaats daarvan gebruikt u de voor mensen makkelijkere domeinnaam. Wanneer de DNS server crasht kunt u geen verbindingen maken door gebruik te maken van de domeinnamen, wat wil zeggen dat op dat moment onmogelijk wordt om te surfen of email te versturen (tenzij u gebruik zou maken van de numerieke ip-adressen). </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2498710"></a>9.2.10. LDAP </h3></div></div><div></div></div><p>LDAP (Lightweight Directory Access Protocol) is een directory service die gebruikt wordt voor gecentralizeerde authenticatie. LDAP maakt gebruik van een locale database om informatie op te slaan. Waneer een LDAP client om informatie vraagt aan een LDAP server zal deze een verwijzing teruggeven naar waar de informatie te vinden is, dit kan mogelijks op een andere LDAP server zijn. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-PostgreSQL"></a>9.2.11. PostgreSQL </h3></div></div><div></div></div><p>PostgreSQL is het database programma dat we voor Skolelinux gebruiken. We hebben gekozen voor PostgreSQL omdat het de meeste database constructies ondersteund, en daarnaast een vrij beschikbaar programma is. Een database, voor diegenen die hier niet mee bekend zijn, is een verzameling van logisch verwante data die op een gestructureerde manier is opgeslagen. Door deze gestructureerde opslag kun je, via SQL (Standar Query Language), vragen stellen aan de database. Waardoor de in de database opgeslagen data een stuk toegankelijker wordt. In een schooldatabase krijgt u informatie over leerlingen, personeelsleden, vakken, klassen, enz. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-DHCP"></a>9.2.12. DHCP </h3></div></div><div></div></div><p>DHCP(Dynamic Host Configuration Protocol) is de dienst die ip adressen toewijst aan computers binnen het netwerk. Ook hier draait er een serverprogramma op de server machine, en een client programma op de client machines. Iedere keer wanneer de client opstart zal het client programma een beschikbaar ip-adres aanvragen bij de server. De server wijst vervolgens een ip-adres toe aan de client, en informeert de client over de te gebruiken gateway en DNS server(s). </p><p>Het gebruik van dynamische ip-adressen, toegewezen door een DHCP server, heeft verschillende voordelen over het statisch instellen van een ip-adres op elke machine: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>De ip-adressen worden gecontroleerd vanop een enkele machine, waardoor u een overzicht krijgt van de toegewezen ip-adressen, en het makkelijk wordt om deze te verdereen. </p></li><li><p>Het is mogelijk om vaste ip-adressen toe te wijzen vanuit een DHCP server </p></li><li><p>Multiuser machines, zoals de door leerlingen gebruikte machines krijgen een IP-adres zonder dat het nodig is om elke computer expliciet een vast ip-adres te geven. </p></li><li><p>Configuratie van DNS servers en gateways wordt gedaan vanop een centrale plaats, in plaats van op iedere machine. </p></li><li><p>Draagbare computers kunnen makkelijk verplaatst en gebruikt worden zonder dat u iedere keer weer de ip adressen, de gateway en de DNS instellingen dient aan te passen. </p></li></ul></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-Apache"></a>9.2.13. Apache </h3></div></div><div></div></div><p>Apache is wereldwijd de meest gebruikte webserver (iets meer dan 60% van alle websites draait op apache). Apache is een <span class="quote">vrije software</span> en de 2.0 versie draait op de meeste Unix-gebaseerde operating systems (e.g GNU/Linux, Solaries, Digital UNIX, AIX), andree POSIX-systemen (e.g. Rhapsody, BeOS, BS2000/OSD), op AmigaOS, en op MS-Windows. Apache maakt gebruik van de niewste HTTP versie. Gratis ondersteuning is beschikbaar door verscheidene specifieke niewsgroepen, commerciele ondersteuning is beschikbaar van een groot aantal consultancy bedrijven. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-AppleTalk"></a>9.2.14. AppleTalk </h3></div></div><div></div></div><p>Appletalk is een netwerk protocol dat communicatie mogelijk maakt met Apple Macintosch machines in het netwerk. Dit is een onderdeel van Skolelinux omdat we geen operating systems (en daarmee gebruikers) willen uitsluiten. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="Service-PHP4"></a>9.2.15. PHP4 </h3></div></div><div></div></div><p>PHP (PHP: Hypertext Preprocessor) is een <span class="quote">vrije software</span> server-side scripting taal voor het maken van dynamische webpagina's. Dynamische webpagina's passen zich aan naargelang de keuze's/akties van de bezoeker. Dit soort pagina's wordt voornamelijk gebruikt voor commerciele sites, waar de getoonde informatie uit een database of een andere externe gegevensbron gehaald wordt. PHP is een script taal die speciaal ontwikkeld is voor de ontwikkeling van websites, en als dusdanig bied PHP een eenvoudige, functionele taal voor het aanmaken van webpagina's. Dankzij het goede ontwerk, de eenvoudige opbouw, het makkelijke onderhoud, en de vrije beschikbaarheid van PHP en PHP sites wordt PHP breed, en veelvuldig gebruikt op het web. </p><p>PHP 4 - (PHP versie 4.0) bevat meer dan 50 performantie-verbeteringen en een veelheid aan nieuwe funtionaliteit. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="user-applications"></a>9.3. Gebruiker programma's </h2></div></div><div></div></div><p>Webbrowsers Konqueror, Opera, Mozilla </p><p>Email-programma's KMail, Moxilla-mail, evolution </p><p>Nieuwsgroep-lezers Knode </p><p>Wordprocessors Kword, AbiWord </p><p>Spreadsheets Kspread, Gnumeric </p><p>Rapport-generators Lyx </p><p>Databases Postgresql, mysql </p><p>Presentatie-software Kpresenter </p><p>Webdesign Quanta+ Teksteditor, Kwrite+kate, Gxedit </p><p>Beeldbwerking Gimp, Krayon, Kontour, Sodipodi </p><p>Pedagogisch software Kdict, KGeo, KStars, KmPlot, celestia </p><p>Chemie gperiodic Kalzium? chemtool? </p><p>Wiskunde KPercentage, KmPlot, KGeo </p><p>Talen Kvoctrain, Kmessedwords </p><p>Multimedia Noatun, Artsbuilder </p><p>Video player Xine, noatun </p><p>Musiekc Noteedit, Kmidi </p><p>Conferentie/Videophone Gnomemeeting </p><p>Notes: </p><p>- chemtool has not been thoroghly tested yet - Kalzium compiled, but did not work completely as it ought to, while gperiodic is fairly similar and works great! - KPercentage crashes at once, -KVoctrain compiles/runs, but has not been tested (must be set up) -KMessedwords must be nationalized - Gnomemeeting, which is based on H.323, is going to be hard to get to work throught firewalls. Something SIP based would possibly have been the right thing? </p></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2499009"></a>Hoofdstuk 10. Beheer via de command line </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2499015">10.1. Gebruikersbeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499076">10.1.1. Gebruikers toevoegen/verwijderen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#CUPS">10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499130">10.1.3. Toewijzen van nieuwe wachtwoorden </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2499164">10.2. Systeembeheer </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2499170">10.2.1. Beveiliging van bestanden </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499323">10.2.2. Processen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2499362">10.2.3. Netwerk </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#lvm-commandline">10.2.4. De grootte van lvm-partities vanop de commandoregel aanpassen</a></span></dt></dl></dd></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499015"></a>10.1. Gebruikersbeheer </h2></div></div><div></div></div><p>Inleiding </p><p>Om een systeem te kunnen beheren, hebt u natuurlijk beheersrechten nodig. In Linux betekend dit dat u als root dient ingelogd te zijn. Alle informatie in dit hoofdstuk betreft systeem administratie, en verlangt dus root rechten. Om in te loggen als root opent u een terminal konsole venster. Dit doet u als volgt: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">K->systeem->terminal </span></dt><dd><p>console </p></dd></dl></div><p>Vervolgens typ je: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">su </span></dt><dd><p> </p></dd></dl></div><p>U wordt dan gevraagt om het wachtwoord van de root gebruiker in te voeren. De volgende commandos worden enkel in dit terminal venster uitgevoerd. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499076"></a>10.1.1. Gebruikers toevoegen/verwijderen </h3></div></div><div></div></div><p>Gebruikers woren togevoegd en verwijderd met behulp van webmin. Indien u het via de command line interface wil doen, gebruik dan lynx, een tekst gebaseerd webbrowser <a href="#newuser-webmin" title="7.1.3. Gebruikers toevoegen ">Paragraaf 7.1.3, Gebruikers toevoegen </a> </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="CUPS"></a>10.1.2. CUPS(Common Unix Printing System) </h3></div></div><div></div></div><p>Net als voor gebruikers toe te voegen, ga naar <span class="quote">user and groups</span>. Klik op de gebruiker die u wenst te verwijderen en u zal info over de gebruiker te zien krijgen. Gebruik de 'delete' knop onderaan rechts, om de gebruiker te verwijderen. U kan ook kiezen of de thuis map van de gebruiker verwijderd dient te worden. </p><p>Dit is het zelfde als in <a href="#removing-users-webmin" title="7.1.4. Verwijderen van gebruikers ">Paragraaf 7.1.4, Verwijderen van gebruikers </a> </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499130"></a>10.1.3. Toewijzen van nieuwe wachtwoorden </h3></div></div><div></div></div><p>Om een nieuw wachtwoord toe te wijzen aan een gebruiker, typt u het volgende commando: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">passwd </span></dt><dd><p>'Gebruikersnaam' </p></dd></dl></div><p>U dient het nieuwe wachtwoord tweemaal in te voeren (dit om te beschermen tegen tikfouten). </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2499164"></a>10.2. Systeembeheer </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499170"></a>10.2.1. Beveiliging van bestanden </h3></div></div><div></div></div><p>Het systeem dat Linux gebruikt voor de beveiliging van bestanden is relatief eenvoudig in gebruik. Met elk bestand zijn drie gebruikers geassocieerd: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>'u' (voor gebruiker) verwijst naar de eigenaar van de het bestand, dit is standaard de gebuiker die het bestand aangemaakt heeft. </p></li><li><p>'g' (voor groep) verwijst naar een gebruikersgroep die aan het bestand gekoppeld is, standaard is dit de gebruikersgroep van de persoon die het bestand aangemaakt heeft. </p></li><li><p>'o' (voor iedereen anders) verwijst naar alle andere gebruikers van het systeem. Voor elke set van gebruikers die hierboven genoemd werd, zijn er drie rechten die toegewezen kunnen worden: </p></li><li><p>'r' slaat op de leesrechten (inkijken van bestanden) </p></li><li><p>'w' slaat op de schrijf rechtern (aanpassen en aanmaken van bestanden) </p></li><li><p>'x' slaat op de uitvoerrechten (opstarten van programma's, uitvoeren van scripts). </p></li></ul></div><p>Om te begrijpen hoe dit werkt kijken we naar een voorbeeld. Met het commando <span class="quote">ls -l administrasjon.dvi</span> vragen we informatie over het bestand administrasjon.dvi op, dit geeft volgende uitvoer: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">server:/home/torharald# </span></dt><dd><p>ls -l administrasjon.dvi </p></dd><dt><span class="term">-rw-r--r-- </span></dt><dd><p>1 totte totte 2136 Mar 31 21:14 administrasjon.dvi </p></dd></dl></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2499276"></a>10.2.1.1. Veranderen van de beveiligingsinstellingen voor een bestand </h4></div></div><div></div></div><p>Om de beveiligingsinstellingen van een bestand te kunnen veranderen dient u ofwel ingelogd zijn als de eigenaar van het bestand, of als de root gebruiker. Het veranderen van de instellingen doet u vervolgens met het commando 'chmod' (CHange MODe). bekijk het volgende voorbeeld: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">chmod </span></dt><dd><p>go -rw oppgave.dvi </p></dd></dl></div><p>Bovenstaand commando geeft aan dat we de rechten voor 'g' (groep) en 'o' (al de rest) veranderen door de lees en schrijfrechten ('r' en 'w') af te nemen (-). In bovenstaand commando vervangt u de betreffende rechtensets door een combinatie van 'g', 'o', en 'u'. De uit te voeren actie is toewijzen (+) of afnemen (-) van rechten ('r', 'w', 'x'). Als laatste hebt u het bestand waarvan u de rechten wil veranderen. </p></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499323"></a>10.2.2. Processen </h3></div></div><div></div></div><p>Een process is een draaiend programma, i.e. het is een verwijzing naar de instantie van het programma en de daaraan gekoppelde systeembronnen. Elk proces heeft: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Een process ID (PID). Dit is gewoon een uniek nummer dat aan het process wordt toegewezen. </p></li><li><p>Alle processen worden gestart door een ander process, en hebben bijgevolg een ouder-process. </p></li></ul></div><p>Tijdens het booten worden een aantal processen opgestard, het loginscherm waar u vervolgens bij uitkomt is een van deze processen. Eens ingelogd zitten we in een kind-process van het login-process. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2499362"></a>10.2.3. Netwerk </h3></div></div><div></div></div><p>Na de installatie van Skolinux, dient het netwerk normaliter werken. Om dit te controleren opent u een webbrowser, waar u probeert naar een website te surfen (e.g. www.skolelinux.org). Indien u de boodschap <span class="quote">Unknown host</span> krijgt dan is er iets mis met de internet verbinding. Er kunnen verschillende dingen mis zijn, we gaan hier dieper op in in het hoofdstup over het omgaan met fouten. </p><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2499381"></a>10.2.3.1. Nuttige commando's </h4></div></div><div></div></div><p>ping Commando waarmee u een <span class="quote">echo request</span> stuurt, nuttig om te bepalen of een website bereikbaar is. </p><p>traceroute is een commando waarmee u de route van een netwerkpakket kunt nagaan. Dit is bijvoorbeeld nuttig bij verbindingsproblemen om te kijken of waar het probleem optreed (op het schoolnetwerk, bij de provider, ...). </p><p>netstat Commando om de netwerkconfiguratie na te gaan en in te stellen </p><p>ifconfig Commando voor de instellingen van de netwerkkaart. </p><p>ifdown Sluit de netwerkverbinding af. </p><p>ifup Start de netwerkvervbinding op. </p></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="lvm-commandline"></a>10.2.4. De grootte van lvm-partities vanop de commandoregel aanpassen</h3></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><p>Er zijn momenteel 4 lvm-partities in Skolelinux:</p><div class="itemizedlist"><ul type="bullet"><li style="list-style-type: disc"><p>/usr</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>/var</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>/skole/tjener/home0</p></li><li style="list-style-type: disc"><p>swap</p></li></ul></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="lv_usr"></a>10.2.4.1. De grootte van de /usr-partitie aanpassen</h4></div></div><div></div></div><p>Op deze partitie worden uw programma's geïnstalleerd.</p><p>De grootte van deze partitie aanpassen is lastig.</p><div class="orderedlist"><p>Om deze partitie te kunnen afkoppelen dient u eerst in runlevel 1 een shell op te starten vanaf een andere partitie.</p><ol type="1"><li><p>Verwittig alle gebruikers dat ze dienen uit te loggen, en geef vervolgens vanop de commandoregel het commando <span><b class="command">init 1</b></span>.</p></li><li><p>Nu u zich in runlevel 1 bevindt, kunt u het commando <span><b class="command">exec /bin/sh</b></span> geven <sup>[<a id="id2499531" href="#ftn.id2499531">10</a>]</sup>. Dat u een andere shell heeft merkt u aan de prompt die er uit ziet als <tt class="prompt">\h:w\$</tt>. Als u bij het intikken een tikfout maakt kunt u met de toetsencombinatie <span class="keysym">Ctrl-C</span> het commando afbreken en opnieuw beginnen.</p></li><li><p>Eerst bekijken we de huidige grootte van de partitie via het commando <span><b class="command">df -h /urs</b></span></p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Bestandssysteem Grootte Gebruikt Beschikbaar Gebruik% Koppelpunt
-/dev/vg_system/lv_usr
- 1.0G 400M 600M 40% /usr
-</pre></td></tr></table></li><li><p>Vervolgens koppelen we de partitie af met het commando <span><b class="command">umount /dev/vg_system/lv_user</b></span></p></li><li><p>Daarna controleren en repareren we het bestandssysteem met het commando <span><b class="command"> fsck -yf /dev/vg_system/lv_usr</b></span><sup>[<a id="id2499603" href="#ftn.id2499603">11</a>]</sup></p></li><li><p>Vervolgens kijken we na hoeveel schijfruimte nog vrij hebben op deze volumegroep via het commando <span><b class="command">vgdisplay vg_sytem</b></span>; zoek naar een regel lijkend op <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Free PE / Size 175 / 5.47 GB</pre></td></tr></table> (In dit voorbeeld is er 5.47 GB schijfruimte te gebruiken).</p><p>Als we de parititie met 1 GB willen vergroten dan geven we het commando <span><b class="command">e2fsadm -L +1G /dev/vg_system/lv_usr</b></span>. Als we de partititie met 100M willen vergroten dan geven we het commando <span><b class="command">e2fsadm -L +100M /dev/vg_system/lv_usr</b></span>, als we daarentegen de parititie willen verkleinen met 100M geven we het commando <span><b class="command">e2fsadm -L -250M /dev/vg_system/lv_usr </b></span>, dit tengevolge van en bug<sup>[<a id="id2499663" href="#ftn.id2499663">12</a>]</sup></p><p>Let erop dat u het volgende op uw scherm ziet:</p><table border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">resize2fs 1.27 (8-Mar-2002)
-Begin pass 1 (max = 2564)
-Extending the inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 2 (max = 160)
-Relocating blocks XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 3 (max = 52)
-Scanning inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-Begin pass 5 (max = 9)
-Moving inode table XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
-</pre></td></tr></table></li><li><p>Als u al deze <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX</pre></td></tr></table> niet over het scherm zien rollen tijdens het aanpassen van de grootte, dan is het aanpassen niet succesvol verlopen.</p><p>In dat geval dient u de partitie opnieuw aan te koppellen, vervolgens weer los te koppellen, en tenslotte het aanpassen van de grootte opnieuw te proberen.</p><div class="warning" style="margin-left: 0.5in; margin-right: 0.5in;"><h3 class="title">Waarschuwing</h3><p>Bij deze tweede aanpassing dient u ervoor te zorgen dat u slechts met 32M aanpast, dit omdat het aanpascommando de laatst gebruikte grootte 'herinnert'".</p></div></li><li><p>Als het aanpassen van de grootte gelukt is kunt u de partitie terug aankoppellen met het commando <span><b class="command">mount /usr</b></span>. Daarna kunt u de grootte controleren via het commando <span><b class="command">df -h /usr</b></span>, dit dient er als volgt uit te zien: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">Filesystem Size Used Avail Use% Mounted on
-/dev/vg_system/lv_usr
- 2.0G 400M 1.6G 20% /usr
-</pre></td></tr></table>
-</p></li><li><p>Als u na het aankoppellen het commando <span><b class="command">init 6</b></span> geeft zal de machine herstarten naar een meerdere-gebruikers-modus. </p></li></ol></div><div class="sect4" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h5 class="title"><a id="id2499764"></a>10.2.4.1.1. Probleemoplossing</h5></div><div><h3 class="author"><i>Author: </i><span class="firstname">Klaus</span> <span class="surname">Johnstad</span></h3></div></div><div></div></div><div class="qandaset"><dl><dt>Vraag: <a href="#id2499782">De uitvoering van het commando umount klaagt dat 'device is busy'. </a></dt><dt>Vraag: <a href="#id2499807">U heeft de grootte van een partitie aangepast maar u ziet geen verschillen in de hoeveelheid vrije ruimte op de parititie</a></dt><dt>Vraag: <a href="#id2499838">Nadat u de partitie aangekoppeld heeft, en herstart heeft in meerdere-gebruikers-modus, blijft de machine hangen bij NFS..... Wat doe ik nu?</a></dt></dl><table border="0" summary="Q and A Set"><col align="left" width="1%" /><tbody><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2499782"></a><a id="id2499784"></a><b>Vraag:</b></td><td align="left" valign="top"><p>De uitvoering van het commando <span><b class="command">umount</b></span> klaagt dat 'device is busy'. </p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>Antwoord:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Dit komt doordat er open bestanden zijn op de parititie die u wilt loskoppellen. Als u net geprobeert heeft om /skole/tjener/home0 los te koppellen kunt u best nagaan of al uw gebruikers uitgelogd zijn. Indien mogelijk kunt u best de grootte aanpassen vanuit runlevel 1.</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2499807"></a><a id="id2499809"></a><b>Vraag:</b></td><td align="left" valign="top"><p>U heeft de grootte van een partitie aangepast maar u ziet geen verschillen in de hoeveelheid vrije ruimte op de parititie</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>Antwoord:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Dit is waarschijnlijk een gevolg van bug#439, de oplossing is om de partitie na te kijken en te herstellen via het commando <span><b class="command">fsck -fy</b></span> alvorens de grootte ervan aan te passen. Daarna kunt u het aanpassen opnieuw proberen, waarbij u enkel met 32M vergroot of verkleint (dus met het commando <span><b class="command"> e2fsadm -L +32M</b></span>).</p></td></tr><tr class="question"><td align="left" valign="top"><a id="id2499838"></a><a id="id2499840"></a><b>Vraag:</b></td><td align="left" valign="top"><p>Nadat u de partitie aangekoppeld heeft, en herstart heeft in meerdere-gebruikers-modus, blijft de machine hangen bij <span><b class="command">NFS....</b></span>. Wat doe ik nu?</p></td></tr><tr class="answer"><td align="left" valign="top"><b>Antwoord:</b></td><td align="left" valign="top"><p>De enige oplossing is om de machine een koude start te geven (d.w.z. eerst helemaal afsluiten en vervolgens terug aanzetten). Dit zou niet mogen gebeuren als u het commando <span><b class="command">init 6</b></span>, of <span><b class="command">reboot</b></span> gebruikt.</p></td></tr></tbody></table></div></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="lv_home0"></a>10.2.4.2. De grootte van de /skole/tjener/home0-partitie aanpassen</h4></div></div><div></div></div><p>Dit is waar de thuismappen van de gebruikers zich bevinden.</p><p>De methode om de grootte van deze parititie aan te passen is bijna hetzelfde als die om de grootte van /usr aan te passen, ze is zelfs makkelijker omdat we ze niet vanuit runlevel 1 hoeven uit te voeren, we hoeven zelfs geen andere shell te starten. Hierna volgt een kort overzicht van de benodigde stappen, gelieve deze door te lezen <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. De grootte van de /usr-partitie aanpassen">Paragraaf 10.2.4.1, De grootte van de /usr-partitie aanpassen</a></p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>U kent best als root aanmelden, en de gebruikers waarschuwen dat ze dienen uit te loggen.</p></li><li><p>U dient de huidige parititie grootte op te zoeken via het commando <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Koppel de partitie af met het commando <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Controleer en herstel het bestandssysteem met het commando <span><b class="command">fsck -fy /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Ga met het commando <span><b class="command">vgdisplay vg_data</b></span> na hoeveel vrije ruimte er beschikbaar is</p></li><li><p>Pas de partitiegrootte aan naar de gewenste grootte met het commando <span><b class="command">e2fsadm -L +400 /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Koppel de partititie terug aan met het commando <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>U dient de huidige parititie grootte op te zoeken via het commando <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Als de aanpassing mislukt dient u de sectie over het mislukken van het aanpassen van de grootte op /usr door te nemen, <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. De grootte van de /usr-partitie aanpassen">Paragraaf 10.2.4.1, De grootte van de /usr-partitie aanpassen</a></p></li></ol></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2500023"></a>10.2.4.3. De grootte van de /skole/tjener/home0-partitie aanpassen</h4></div></div><div></div></div><p>Dit is waar de thuismappen van de gebruikers zich bevinden.</p><p>De methode om de grootte van deze parititie aan te passen is bijna hetzelfde als die om de grootte van /usr aan te passen, ze is zelfs makkelijker omdat we ze niet vanuit runlevel 1 hoeven uit te voeren, we hoeven zelfs geen andere shell te starten. Hierna volgt een kort overzicht van de benodigde stappen, gelieve deze door te lezen <a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. De grootte van de /usr-partitie aanpassen">Paragraaf 10.2.4.1, De grootte van de /usr-partitie aanpassen</a></p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>U kent best als root aanmelden, en de gebruikers waarschuwen dat ze dienen uit te loggen.</p></li><li><p>U dient de huidige parititie grootte op te zoeken via het commando <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Koppel de partitie af met het commando <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Controleer en herstel het bestandssysteem met het commando <span><b class="command">fsck -fy /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Ga met het commando <span><b class="command">vgdisplay vg_data</b></span> na hoeveel vrije ruimte er beschikbaar is</p></li><li><p>Pas de partitiegrootte aan naar de gewenste grootte met het commando <span><b class="command">e2fsadm -L +400 /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Koppel de partititie terug aan met het commando <span><b class="command">umount /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>U dient de huidige parititie grootte op te zoeken via het commando <span><b class="command">df -h /skole/tjener/home0</b></span></p></li><li><p>Als de aanpassing mislukt dient u de sectie over het mislukken van het aanpassen van de grootte op /usr door te nemen,<a href="#lv_usr" title="10.2.4.1. De grootte van de /usr-partitie aanpassen">Paragraaf 10.2.4.1, De grootte van de /usr-partitie aanpassen</a></p></li></ol></div></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2500162"></a>10.2.4.4. De grootte van de /var-partitie aanpassen</h4></div></div><div></div></div><p>Het aanpassen van de grootte van deze partitie volgt exact dezelfde procedure als het aanpassen van de /skole/tjener/home0 partitie. Deze procedure wordt beschreven in sectie <a href="#lv_home0" title="10.2.4.2. De grootte van de /skole/tjener/home0-partitie aanpassen">Paragraaf 10.2.4.2, De grootte van de /skole/tjener/home0-partitie aanpassen</a> </p></div></div></div><div class="footnotes"><br /><hr width="100" align="left" /><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2499531" href="#id2499531">10</a>] </sup>of het commando <span><b class="command">exec /bin/ash</b></span> afhankelijk van uw symbolische links.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2499603" href="#id2499603">11</a>] </sup>Het programma <span class="application">e2fsadm</span> dat de groottes aanpast voert wel een bestandssysteemcontrole uit, maar voor de zekerheid doen we het zelf ook nog eens.</p></div><div class="footnote"><p><sup>[<a id="ftn.id2499663" href="#id2499663">12</a>] </sup><a href="http://bugs.skolelinux.no/show_bug.cgi?id=439" target="_top">Deze bug</a> zal zo snel mogelijk opgelost worden, totdan dienen we voorzichtig te zijn bij het aanpassen van de grootte.</p></div></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="error-handling"></a>Hoofdstuk 11. Probleemoplossing </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500193">11.1. Missing driver, needs driver floppy </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500193"></a>11.1. Missing driver, needs driver floppy </h2></div></div><div></div></div><p>Een driver floppy is een diskette met een ext2 bestandsysteem en een bestand modules.tgz. Dit bestand wordt uitgepakt vanuit de root van het installatiesysteem. De modules.tgz bevat hardware driver bestanden zoals bv .lib/modules/2.4.19-386/kernel/drivers/scsi/aacraid/aacraid.o'. </p></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2500210"></a>Hoofdstuk 12. Een MacOS X client toevoegen </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500216">12.1. Voorbereidingen </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500221">12.1.1. Software </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500236">12.1.2. Kennis </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500254">12.2. Netwerk configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500260">12.2.1. De Mac in het Skolelinux netwerk plaatsen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500274">12.2.2. DHCP </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500358">12.2.3. DNS (Domain Name System) </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500371">12.2.4. Proxy </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500431">12.3. Autenticatie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500436">12.3.1. LDAP configutratie in OS X </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500537">12.4. Login menu in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500569">12.5. NFS (Network File System) </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500574">12.5.1. NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500656">12.6. Tijd instellingen in OS X </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500691">12.7. Een netwerk printer in OS X configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500738">12.8. Veranderingen op de server </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500744">12.8.1. Veranderingen aan de NFS configuratie </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2500873">12.9. Appendix </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500216"></a>12.1. Voorbereidingen </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500221"></a>12.1.1. Software </h3></div></div><div></div></div><p>We nemen aan dat u een nieuwe installatie van OS X heeft op de computer die u wenst te verbinden met het Skolelinux netwerk. We nemen ook aan dat u het OS heeft bijgewerkt naar de laatste versie, door gebruik te maken van de geautomatiseerde bijwerk (update) functionaliteit in OS X. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500236"></a>12.1.2. Kennis </h3></div></div><div></div></div><p>Deze richtlijnen vereisen dat u vertrouwd bent met Mac OS X. We nemen aan dat u simpele concepten en principes van OS X kent. U dient als root ingelogd te zijn op de Mac tijdens deze procedure. Deze wijzigingen kunnen niet worden uitgevoerd door een gewone gebruiker. Root toegang is niet standaard geactiveerd. U dient het te activeren in de Netinfo Manager in het Security Menu. Hierna kan u weer inloggen als root. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500254"></a>12.2. Netwerk configuratie </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500260"></a>12.2.1. De Mac in het Skolelinux netwerk plaatsen </h3></div></div><div></div></div><p>Een Mac in een Skolelinux netwerk zal zich als een werkstation gedragen. Dit maakt het een natuurlijke keuze om ze samen te plaatsen met Linux werkstations. Voor meer informatie, zie http://developer.skolelinux.no/arkiteketur/arkitektur.html.nl </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500274"></a>12.2.2. DHCP </h3></div></div><div></div></div><p>Om het te laten werken met het Skolelinux netwerk is het het makkelijkst om de computer te configureren DHCP te gebruiken om een ip adres en ander instellingen van de server te krijgen. DHCP is meestal standaard geactiveerd in OS X. Met DHCP draaiende, zal u netwerk toegang hebben tot het netwerk en het internet als het voorzien is. Dit is een voordeel, omdat het zo makkelijker is het script te bewerken om nfs op mac te in te stellen. Kan op volgende manier gedaan worden: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Geeft systeem opties </p></li><li><p>Kies Netwerk </p></li><li><p>Kies netwerk kaart. Dit zal meestal built-in Ethernet zijn </p></li><li><p>Klik op het TCP/IP deel. Configurator dient de met DHCP optie te gebruiken. </p></li><li><p>Klik Start gebruiken </p></li></ul></div><p>Opmerking: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Om te controleren of het netwerk ok is, voer ifconfig uit vanuit een terminal. en0 dient de vlaggen UP,RUNNING te hebben. </p></li><li><p>Als u computer voorheen niet op een netwerk zat, is dit een goed moment om uw software te vernieuwen. U zal Software update in het System gedeelte van System options vinden. Deze handleiding veroindersteld dat u OS X vernieuwd heeft tot de laatste versie. </p></li></ul></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500358"></a>12.2.3. DNS (Domain Name System) </h3></div></div><div></div></div><p>DNS wordt automatisch geconfigureerd door DHCP. Als u wenst de naam server te veranderen, kan dit door gebruik te maken van de configuratie voor Netwerk bij Systeem opties </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500371"></a>12.2.4. Proxy </h3></div></div><div></div></div><p>Om de web proxy te kunnen gebruiken die geïnstalleerd is op de Skolelinux server, doe het volgende: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Geeft systeem opties </p></li><li><p>Selecteer Netwerk </p></li><li><p>Selecteer Proxy </p></li><li><p>Zet Webproxy af </p></li><li><p>Geef het ip adres voor de server en de poort van de webproxy. Het ip is meestal 10.0.2.2 en de poort 3128. </p></li><li><p>Klik Bevestigen </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500431"></a>12.3. Autenticatie </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500436"></a>12.3.1. LDAP configutratie in OS X </h3></div></div><div></div></div><p>Selecteer Directory Access onder Tools in Programma's </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Vink LDAPv3 uit. </p></li><li><p>Klik Configureer. Locatie dient Automatisch te zijn. </p></li><li><p>Klik Nieuw. Configuratie Naam dient tjener te zijn, Server Naam of ip adress dient ook tjener te zijn. </p></li><li><p>Voor LDAP Standaard types, selecteer RFC 2307(Unix). </p></li><li><p>U zal nu een dialoog venster krijgen waar u het zoek pad dient te geven. Geef het volgende: dc=skole,dc=skolelinux,dc=no. </p></li><li><p>Klik ok. SSL dient niet geactiveerd te worden </p></li></ul></div><p>Klik op de Verificatie tab. </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Gebruiker gedefinieerd pad aan het zoeken. </p></li><li><p>De cataloog node lijst dient /LDAPv3/tjener te bevatten. Als u dit niet heeft, klik op toevoegen en selecteer LDAPv3/tjener. </p></li><li><p>Het zelfde geldt voor het tabblad 'Contacten'. Wanneer u de /LDAPv3/tjener niet in de uw catalogusitemlijst heeft dient u op 'Toevegen' te klikken en vervolgens LDAPv3 te selecteren. </p></li><li><p>Cataloog toegang sluiten </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500537"></a>12.4. Login menu in OS X </h2></div></div><div></div></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Ga naar Acoounts configuratie onder Opties </p></li><li><p>Selecteer Login keuzes </p></li><li><p>Vink het veld voor naam en paswoord aan </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500569"></a>12.5. NFS (Network File System) </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500574"></a>12.5.1. NFS configuratie </h3></div></div><div></div></div><p>De makkelijkste manier om nfs te configureren is een voorgemaakt script mac-nfs-configuration uit te voeren in een shell. Om dit script uit te voeren, dient u als administrator/root ingelogd te zijn. Het werkt niet voor andere gebruikers. </p><p>NFS configuratie: (het Noorse woord tjener betekend server) <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">scp root at tjener:/mac/mac-nfs-oppsett mac-nfs-oppsett</b></span>
-<tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">chmod u+x mac-nfs-oppsett</b></span>
-<tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">./mac-nfs-oppsett</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Opmerking: </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Het script toont een bericht wanneer het klar is. U kan dan het terminal venster sluiten. </p></li><li><p>Het volledige script is op het einde van dit document toegevoegd. </p></li></ul></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500656"></a>12.6. Tijd instellingen in OS X </h2></div></div><div></div></div><p>Ga naar Datum en tijd instellingen onder Opties </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Selecteer Netwerk tijd </p></li><li><p>Geef het server adres (10.0.2.2) </p></li><li><p>Vink Gebruik netwerk tijdserver aan </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500691"></a>12.7. Een netwerk printer in OS X configureren </h2></div></div><div></div></div><p>Om een netwerk printer in OS X te configureren, ga naar Programs, dan Tools en selecteer Print center </p><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Selecteer <span class="quote">IP-printing</span> in de drop-down box </p></li><li><p>Geef het printer netwerk adres </p></li><li><p>Selecteer model en stuurprogramma </p></li><li><p>Klik toevoegen </p></li></ul></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500738"></a>12.8. Veranderingen op de server </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500744"></a>12.8.1. Veranderingen aan de NFS configuratie </h3></div></div><div></div></div><p>Log in op de server voor werkstations met ssh als root. In skolelinux, wordt deze machine tjener (server) genoemd. Doe het volgende: </p><p>Server login: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">ssh root at tjener</b></span>
- </pre></td></tr></table>
- </p><p>Geef het paswword en log in. Bewerk /etc/exports . Dit kan gedaan worden met bv. nano (/bin/nano) of pico </p><p>Bewerk /etc/exports: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">nano /etc/exports</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>/etc/exports: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">/etc/exports: the toegangscontrolelijst voor bestandssystemen die
-# geexporteerd mag worden naar NFS-clients. Zie exports(5).
-#
-# Oorspronkelijke regel
-# /skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw)
-#
-# Aangepaste regel
-/skole/tjener/home0 10.0.2.0/255.255.254.0(rw,insecure)
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Hier tonen we een anngepaste /etc/exports. U dient enkel een onveilige parameter toe te voegen. In de praktijk betekend dit nfs poorten laten gebruiken boven 1024. Zover wij weten, zijn hierbij geen risicos verbonden. Vervolgens starten we de nfs export. </p><p>NFDS export herstarten: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">/etc/init.d/nfs-kernel-server restart</b></span>
-</pre></td></tr></table>
- </p><p>Log uit op de server door het volgende te typen: </p><p>Uitloggen op de server: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen"><tt xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" class="prompt">#</tt> <span xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"><b class="command">exit</b></span>
- </pre></td></tr></table>
- </p><p>Sluit alle applicaties, en herstart uw Mac. Gebruikers die in LDAP zijn toegevoegd zouden in staat moeten zijn om in te loggen, zoals op een normaal linux werkstation. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500873"></a>12.9. Appendix </h2></div></div><div></div></div><p>mac-nfs-configuratie: <table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">#/bin/sh
-echo This script sets up automated mount of the home directories
-mkdir /skole ; mkdir /skole/tjener ; cd /skole/tjener
-ln -s /automount/skole/tjener/home0 home0
-nicl / -create /mounts/fu dir /skole/tjener/home0
-nicl / -create /mounts/fu type nfs
-nicl / -create /mounts/fu name tjener:/skole/tjener/home0
-echo Done ...
- </pre></td></tr></table>
- </p></div></div><div class="chapter" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2500896"></a>Hoofdstuk 13. Windows clients verbinden </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2500902">13.1. Inleiding </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500931">13.2. De server configureren </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2500965">13.3. Client configuratie </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2500971">13.3.1. Netwerk configuratie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2500992">13.3.2. Autenticatie, bestands deling en printer deling </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501295">13.4. Andere services configureren </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501301">13.4.1. web-proxy configureren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501340">13.4.2. email configureren </a></span></dt></dl></dd></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500902"></a>13.1. Inleiding </h2></div></div><div></div></div><p>Deze sectie is bedoelt als hulp bij het verbinden van computers die Microsoft Windows draaien met een Skolelinux netwerk. U zal hier geen gedetaileerde beschrijving vinden, sinds dit slechts als een inleiding is bedoeld over hoe het *kan* gedaan worden. Windows administratie is een ruim onderwerp, wat beter gedocumenteerd is op andere plaatsen. </p><p>De auteur beschikte enkel over de engelstalige versie van Windows, en de componentnamen tonen dit. In de meeste gevallen levert dit waarschijnlijk geen problemen op aangezien de door Windows gebruikte vertaling meestal een directe vertaling is. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500931"></a>13.2. De server configureren </h2></div></div><div></div></div><p>Skolelinux komt met een standaard configuratie om windows clients te verbinden, met gebruik van Samba. Als u de configuratie wenst te veranderen, raden we de vele how-tos over Samba gebruik aan, welke onder <span class="quote">documentation</span> op http://www.samba.org kunnen gevonden worden. </p><p>Op het moment van schrijven, is sommige software om windows cliënten te ondersteunen enkel beschikbaar in een test gedeelte op de skolelinux.no ftp server. Om deze software te gebruiken dient u apt toegang te geven tot het test gedeelte en een opwaardering uit te voeren voor het ganse systeem. Zie http://http://developer.skolelinux.no/info/studentgrupper/2003-macwin-integr/index.php?page=testing voor meer informatie over hoe dit te doen. Van het moment dat deze veranderingen aan de standaard Skolelinux zijn toegevoegd, is dit niet langer nodig. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2500965"></a>13.3. Client configuratie </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500971"></a>13.3.1. Netwerk configuratie </h3></div></div><div></div></div><p>Een computer die Windows draait word als thin client gezien in de Skolelinux context, en behoort daarvoor tot het hoofd netwerk. Het enige waar aandacht aan dient geschonken te worden is dat het ip adres en naam server configuratie via DHCP worden verkregen. Dit is de standaard windows configuratie bij een nieuwe installatie. Als uw computer voorheen een vast ip adres had, dient dit veranderd te worden in <span class="quote">Allocate address automatically</span>. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2500992"></a>13.3.2. Autenticatie, bestands deling en printer deling </h3></div></div><div></div></div><p>Wanneer de computer een ip adres toegewesen heeft gekregen en in staat is om te communiceren met andere computers op het netwerk, dient deze computer geconfigureerd te worden om in te loggen op de server en teogang te krijgen tot bestanden en printers. Dit heet de computer in het domein plaatsen. Het domein is het windows gedeelte van het netwerk, gecontrolleerd door de server. </p><p>Skolelinux komt met een standaard windows domein <span class="quote">skolelinux</span> genaamd. Hoe u een Windows cliënt configureerd om deel te zijn van dit domein hangt af van de Windows versie. Toegang tot de thuis map wordt automatisch geconfigureerd wanneer de gebruiker inlogt. De thuis map zal dan beschikbaar zijn als schrijf H: . Alle printers die aan CUPS toegevoegd zijn op de server zullen gedeelt worden op het Windows netwerk, maar niet geïnstalleerd worden op de individuele cliënten. De praktische reden achter dit is dat er drivers nodig zijn voor de printers in kwestie op het lokale netwerk. </p><p>Hier is een korte sammenvatting van wat er moet gebeuren voor verschillende windows versies. </p><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501031"></a>13.3.2.1. Windows 95 </h4></div></div><div></div></div><p>Windows 95 en 95A ondersteunen geen paswoord encryptie, en zijn daardoor niet ondersteund door Skolelinux wegens beveiligings redenen. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501044"></a>13.3.2.2. Windows 98/ME </h4></div></div><div></div></div><p>Deze windows versies zijn het makkelijkst in het domein te plaatsen. U kan dit doen door de instellingen voor <span class="quote">Client voor Microsodt Netwerken</span> onder <span class="quote">Netwerk</span> in het configuratie schrem te veranderen. Er is een opie <span class="quote">Login op Windows NT-domein</span> genaamd, die geactiveerd dient te worden, met <span class="quote">skolelinux</span> als domein naam. Na te herstarten, zal de computer klaar zijn om in te loggen op Skolelinux. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501074"></a>13.3.2.3. Windows NT en 2000 </h4></div></div><div></div></div><p>Om Windows 2000-clients in staat te stellen om met het <span class="quote">Skolelinux</span> domein verbinding te maken dienen er enkele aanpassingen doorgevoert te worden op de server (dit was het geval voor Skolelinux 0.41, in de toekomst kan dit veranderen). </p><p>Vanop de server dient u het volgende te doen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>voeg <span class="quote">deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux woody-test local</span> toe in /etc/apt/sources.list </p></li><li><p><span class="quote">apt-get update</span> && <span class="quote">apt-get install samba smbclient</span> </p></li><li><p>markeer <span class="quote">deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux woody-test local</span> in /etc/apt/sources.list als commentaar </p></li><li><p>eens als 'root' aangemeld dient u het commando <span class="quote">smbpasswd -w admin-passwd</span> (NB: DO NOT DO THIS ON NEWER VERSIONS OF Skolelinux.) uit te voeren </p></li><li><p>vervolgens worden een reeds bestaand gebruikerswachtwoord bijgewerkt met <span><b class="command">smbpasswd -a userID</b></span> </p></li><li><p>een gebruiker wordt toegevoegd aan de LDAP-directory met het commando <span><b class="command">smbpasswd -a root</b></span> (dit vraagt om het beheerderswachtwoord) </p></li></ol></div><p>
-</p><p>Vanop de client dient u het volgende te doen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Ga naar Systeem->Netwerk ID, kies Properties, en werk vervolgens de eigenschappen bij met het domein 'Skolelinux' </p></li><li><p>U dient de de 'root'-account en het bijbehorende wachtwoord te gebruiken om de client toe te voegen aan het Skolelinux-domein </p></li></ol></div><p>
-</p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501210"></a>13.3.2.4. Windows XP Home </h4></div></div><div></div></div><p>Windows XP Home is een leuk product die een hoop bruikbare functionaliteit verloren heeft, zoals de mogelijkheid om in te loggen op een domein. Microsoft heeft besloten dat een thuis computer niet tot een netwerk behoort, en heeft daardoor deze mogelijkheid weggelaten. Met andere woorden, Windows XP Home editie is niet ondersteund als een client in het Skolelinux architectuur. </p></div><div class="sect3" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h4 class="title"><a id="id2501226"></a>13.3.2.5. Windows XP Professional </h4></div></div><div></div></div><p>Windows XP Professional is gebaseerd op Windows 2000, en de procedure om het in het skolelinux netwerk te plaatsen is dus vergelijkbaar met de boven vermelde methode. Het enige verschil is dat XP Pro enkele beveiligings instellingen heeft die niet goed samengaan met de Skolelinux configuratie. Deze instellingen dienen veranderd te worden voordat de computer toegevoegd kan worden. Dit kan gedaan worden door <span class="quote">local policy</span> te wijzigen, maar het is simpeler om de register items te wijzigen. Dit kan gedaan worden door een klein .reg bestand uit te voeren. Wanneer deze instellingen veranderd zijn zijn, kan de computer toegevoegd worden door de procedure voor Windows 2000 te volgen. De register sleutel hier is: </p><p>
-<table xmlns="http://www.w3.org/TR/xhtml1/transitional" border="0" bgcolor="#E0E0E0" width="90%"><tr><td><pre class="screen">[HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\Netlogon\Parameters]
-"requiresignorseal"=dword:00000000
-</pre></td></tr></table>
- </p></div></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501295"></a>13.4. Andere services configureren </h2></div></div><div></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501301"></a>13.4.1. web-proxy configureren </h3></div></div><div></div></div><p>Om de proxy te gebruiken, dient u elk webbowser te configureren. Voor Internet Explorer kan dit bij <span class="quote">Internet Opties</span>. Voor Opera, kan dit bij <span class="quote">Voorkeuren</span>. De naam van de proxy server is <span class="quote">webcache</span>, en de poort is 3128. </p><p>Vermits elk webbrowser zijn eigen locatie heet voor deze informatie op te slaan, is het niet eenvoudig om de instellingen van alle machines in uw netwerk te vernieuwen. Een methode die vaak gebruikr wordt is de veranderingen kopiëren via het samba login-script in de vorm van een .reg of .ini bestand (hangt af van het webbrowser). </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501340"></a>13.4.2. email configureren </h3></div></div><div></div></div><p>Skolelinux bied verschillende manieren aan om gebruik te maken van de mail service. Sommige zijn meer geschikt voor scholen dan andere. Welk systeem u kiest hangt af van de lokale administrator. In vele gevallen, wenst men een bestaande situatie verder te zetten. In sommige gevallen zijn er regelingen die de toegang tot de leerlingen hun email verhinderen. </p><p>POP is waarschijnlijk de minst geschikte oplossing. Dit protocol is het meest voorkomende om email op te halen van een ISP. POP heeft als gevolg dat het bericht gedownload wordt naar de thuis map van de gebruiker voordat het gelezen wordt met een email programma. Voor een school netwerk, zou dit betekenen dat de email op veel verschillende locaties zou worden opgeslagen, zowel op de server als op de cliënt. POP gebruiken zou ook vereisen het email programma te configureren voor elke gebruiker op de cliënten. </p><p>IMAP is in deze context een veel geschikter. Het gebruik van IMAP zal resulteren in een email programma dat constant verbonden is met de server, en slechts een interface draait om de mail te bekijken, die altijd op dezelfde locatie staat, op de server. In sommige gevallen, heeft dit ook tot gevolg dat het email programma voor elke gebruiker appart geconfigureerd dient te worden. Sommige email programma's kunnen echter vereisen de gebruiker te laten inloggen, en zo alle gebruikers de zelfde configuratie te laten gebruiken. </p><p>Web gebaseerde email vereist het minst voor Windows cliënten. Het enige wat er aan de cliënt zijde nodig is is een web browser. Aan de andere kant, kan webmail meer moeite vragen om te configureren op de server, maar het is makkelijk te onderhouden eens het geconfigureerd is. Tegelijkertijd wordt men gespaard van alle beveiligings problemen met email op Windows (virii en wroms exploiteren beveiligings gaten). Hoewel een web interface kan verschillen van een normaal OS programma, heeft ervaring uitgewezen dat jonge gebruikers makkelijk begrijpen hoe dit te gebruiken. Vele leerlingen zullen al een privaat email account hebben met een web gebaseerde interface (Hotmal, Yahoo). </p></div></div></div></div><div class="appendix" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="id2501407"></a>Aanhangsel A. Appendices </h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#id2501412">A.1. Opwaarderen - hoe werkt het? </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501447">A.1.1. apt-get gebruiken </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501495">A.1.2. Informatie over beschikbare packages vernieuwen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501571">A.1.3. Pakket installatie </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501608">A.1.4. Het systeem opwaarderen </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2501650">A.2. Testen en feedback </a></span></dt><dd><dl><dt><span class="sect2"><a href="#id2501666">A.2.1. Richtlijnen voor het testen </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501703">A.2.2. Wat dient een kwalitatief bug report te bevatten? </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2501734">A.2.3. Hoe foutmeldingen te rapporteren </a></span></dt><dt><span class="sect2"><a href="#id2502102">A.2.4. Feedback op gerapproteerde fouten </a></span></dt></dl></dd><dt><span class="sect1"><a href="#id2502119">A.3. Opera zoder advertenties </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2502156">A.4. De keuzes gemaakt door de automatische installatie </a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#id2503062">A.5. Mail configuratie </a></span></dt></dl></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501412"></a>A.1. Opwaarderen - hoe werkt het? </h2></div></div><div></div></div><p>Er zijn meerdere package verwerkers voor de Debian GNU/Linux distributie. We zullen een kijkje nemen naar de werking van een hiervan. Op het einde, zullen we nog enkele alternatieve package verwerkers vermelden. </p><p>Het belangrijkste is te weten wat een package verwerker doet en welke problemen het oplost. Een package verwerker houdt bij welke programma's op de computer gezet dienen te worden. Deze packages zijn gemaakt en getest voor Debian zodat ze lokaal geïnstalleerd worden op de machine. De package verwerker rekent af met mogelijke afhankelijkheden (dependencies) die een programma eventueel heeft. Het heeft ook functionaliteit om de software op te waarderen, door de laatste versie te downloaden van het netwerk. Door de laatste versie te gebruiken wordt de beveiliging van het systeem aanzienlijk verhoogt. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501447"></a>A.1.1. apt-get gebruiken </h3></div></div><div></div></div><p>Omdat u bestanden van het internet ophaalt wanneer u de functies van apt-get gebruikt dient u er eerst voor te zorgen dat de ophaal-locaties juist opgegeven zijn. De adressen van deze bestanden dienen opgegeven te zijn in het bestand 'sources.list', dat u vindt in de map /etc/apt/. Als dit bestand nog niet bestaat dient u het aan te maken met een tekst-editor, met de volgende inhoud: </p><p>deb http://security.debian.org/ stable/updates main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian/ woody main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/debian-non-US/ woody/non-US main contrib non-free </p><p>deb ftp://ftp.skolelinux.no/skolelinux/ woody local </p><p>Wanneer het bestand <span class="quote">sources.list</span> correct is, is het mogelijk om verder te gaan en informatie over de pakketten te ontvangen en erin te zoeken, pakketten installeren en geïnstalleerde pakketten vernieuwen. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501495"></a>A.1.2. Informatie over beschikbare packages vernieuwen </h3></div></div><div></div></div><p>Om in staat te zijn informatie en metadata over packages lokaal op te vragen, type het volgende commando: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>update </p></dd></dl></div><p>Dit leid tot het downloaden van een bestand met informatie en metadata van de beschikbare packages. Om in dit bestand te zoeken, wordt een ander commande gebruikt: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-cache </span></dt><dd><p>search[Package name/word/topic] </p></dd></dl></div><p>Dit resulteerd in een lijst van beschikbare packages. De structuur van deze lijst is naam - informatie over de inhoud van het package. Men kan ook de afhankelijkheden van een package vinden met dit commando: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-cache </span></dt><dd><p>showpkg[package name] </p></dd></dl></div></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501571"></a>A.1.3. Pakket installatie </h3></div></div><div></div></div><p>Wanneer u een package gevonden heeft dat u wenst te installeren, kan het geïnstalleerd worden met volgende commando: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>install [package name] </p></dd></dl></div><p>Het is belangrijk de juiste package naam te gebruiken. Anders is het mogelijk dat u een ander programma download, of totaal niets. Indien correct, zal de download en de installatie verder gaan. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501608"></a>A.1.4. Het systeem opwaarderen </h3></div></div><div></div></div><p>Om automatisch alle geïnstalleerde packages op te waarderen naar de laatste versie, dient u enkel het volgende commande te geven: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">apt-get </span></dt><dd><p>opwaardering </p></dd></dl></div><p>Dit kan enige tijd in beslag nemen, vooral als het een tijd geleden is dat u dit deed. Ik denk dat dit gedaan word door een cron daemon, er zou dus geen reden mogen zijn waarom u dit moet doen. U kan meer informatie in de man pagina's vinden indien u meer wenst te weten over apt. Er zijn andere package verwerkers voor Debian, maar apt is de meest gebruikte. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2501650"></a>A.2. Testen en feedback </h2></div></div><div></div></div><p>Voor dat wij fouten in de software kunnen verbeteren (bugs), is het noodzakelijk dat de software door vele mensen gecontrolleerd word, en dat we rapporten van de gevonden bugs ontvangen. Zonder u hulp, is het bijna onmogelijk voor ons om alle fouten te vinden. Indien u een bug vind, dient deze zo snel mogelijk gerapporteerd te worden op error database, http://bugs.skolelinux.no zodat we de fout kunnen verbeteren. </p><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501666"></a>A.2.1. Richtlijnen voor het testen </h3></div></div><div></div></div><p>Testen is een goede manier om een bijdrage te leveren, zolang de mensen die testen ons bugreports zenden. </p><p>De eerste dtap is de software installeren op een computer. Controleer of er richtlijnen zijnvoor de installatie van het programma alvorens u begint, en volg deze als ze er zijn. Als u er niet in slaagt de software te installeren, probeer dan opnieuw. Alles dit niet helpt, controleer dan of er nieuwere installatie richtlijnen zijn en volg deze. Mischien maakte u ergens een foute keuze? Zo niet, rapporteer dit dan aan de error database volgense de richtlijnen hieronder. </p><p>Nu dat de software geïnstalleerd is, is het tijd om te beginnen testen. Start het programma, en controleer of het normaal werkt. Configureer het programma indien nodig, en controleer of het normaal functioneerd. Als er fouten opkomen, kijk dan of ze reproduceerbaar zijn. Als dit het geval is, rapporteer dan de bug aan de error database door gebruik te maken van de richtlijnen hieronder. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501703"></a>A.2.2. Wat dient een kwalitatief bug report te bevatten? </h3></div></div><div></div></div><p>Bug rapporten zijn een gereedschap voor de kwaliteits garandering en verbetering van software. Als de bug rapporten onjuist zijn, kunnen ze genegeerd worden door de developers omdat de informatie in de rapporten te verward en onspecifiek is. Een bruikbaar bug rapport heeft twee hoofd kwaliteiten: reproduceerbaar en specifiek </p><p>Als de fout niet reproduceerbaar is, is het meoilijk voor de developer om de fout te vinden, en ze dus te repareren. Het is belangrijk een gedetaileerde bechrijving bij te voegen, of de fout kan een lage prioriteit krijgen. </p><p>Goede gespecificeerde bug rapporten maken het makelijker de fout op te sporen. Gelieve uw tijd te nemen om de exacte omstandigheden te beschrijven die de fout veroorzaken. Iendien mogelijk, sluit de broncode die de fout code veroorzaakte bij. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2501734"></a>A.2.3. Hoe foutmeldingen te rapporteren </h3></div></div><div></div></div><p>Alle bug rapporten die naar Skolelinux dienen te gaan, worden grapporteerd via de webpagina http://bugs.skolelinux.no. (Het is mogelijk dat sommige fouten aan andere gerapporteerd dienen te worden. Deze links staan vermeld op deze pagina. Rapporteer de fout aan Skolelinux als u onzeker bent waar ze te rapporteren). Skolelinux gebruikt het bug rapport systeem Bugzilla, welke een database is waar het mogelijk is om te zoeken naar rapporten en nieuwe rapporten toe te voegen. Het volgense is een beschrijving van de procedure: </p><p>Is de bug al gerapporteerd? </p><p>Alvorens u een bug rapport verstuurd, dient u te controleren of deze fout al eerder geregistreerd werd op http://bugs.skolelinux.no. Vroegere bug rapporten dupliceren heeft geen nut. Het is sneller om door de database te zoeken dan een nieuwe bug rapport te schrijven, het beloond dus om te controleren of de fout al eerder geregistreerd werd. Het is ook mogelijk dat de fout al gerepareerd is, maar u niet de laatste versie heeft, of het getest wordt. </p><p>Als u merkt dat de gevonden fout al eerder gerapporteerd is, rapporteer de fout dan niet opnieuw, maar lees het bug rapport en voeg uw commentaar eraan toe. </p><p>Hoe te controleren of de bug al gerapporteerd is </p><p>Volg op de hoofdpagina de link ``Query existing bug reports'' en schrijf een query met de fout die u ondekte. Als u onzeker bent over hoe een query te schrijven, volg dan de richtlijnen onder <span class="quote">clue</span> bovenaan de pagina. </p><p>Een nieuw bug rapport verzenden </p><p>Volg op de hoofdpagina de link ``Enter a new bug report'', en meld u aan met uw e-mailadres en wachtwoord. </p><p>Als u geen account heeft, dient u op de link onderaan de pagina te drukken en de richtlijnen te volgen om een account aan te maken. Om bugs te rapporteren, dient u een account te hebben, zodat u reactie kan ontvangen in verband met de fout. </p><p>Nu dat u ingelogt bent, dient enkel nog het bug rapport formulier in te vullen, zoals hieronder beschreven. </p><p>Waar was de fout gevonden? </p><p>Het eerste veld bepaald waar de error gevonden was, u dient het volgende te geven: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Version: </span></dt><dd><p>De versie van de distributie die u geïnstalleerd heeft. </p></dd><dt><span class="term">Component: </span></dt><dd><p>Welk deel van het system de error in opkwam </p></dd><dt><span class="term">Platform: </span></dt><dd><p>Welk platform </p></dd><dt><span class="term">OS: </span></dt><dd><p>Operating system, waarschijnlijk Linux </p></dd></dl></div><p>Hoe belangrijk is de error? </p><p>Dit gaat de prioriteit van de bug aan met bekijken van wat kritiek is voor het systeem. Als een functie in een weinig gebruikt programma niet werkt, dient dit als lage prioriteit gerapporteerd te worden. Een ernstige fout in een vaak gebruikt programma wordt een hoge prioriteit gegeven. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Resolution_Priority: </span></dt><dd><p>Beoordeel de fout op een schaal van P1 tot P5, met P1 als minst belangrijk. P2 is een normale beoordeling. </p></dd><dt><span class="term">Severity: </span></dt><dd><p>Heeft betrekking tot de kritische conditie van de fout. Is het een belangrijke bug, of een triviale vergissing? </p></dd></dl></div><p>Wie gaat deze fout opvolgen? </p><p>Het is mogelijk op te geven wie de bug zal opvolgen en een kopie van het bug rapport te zenden naar alle geïntresseerde. </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Assigned_To: </span></dt><dd><p>Hier is het mogelijk een developer op te geven die verantwoordelijk is om de fout te repareren, of laat het leeg, toegewezen aan ``default'' ``components''. </p></dd><dt><span class="term">Cc: </span></dt><dd><p>Als u wenst een kopie van de fout naar anderen te mailen, vul hun email adres dan hier in. </p></dd></dl></div><p>Wat kan je de developer nog vertellen over de fout? </p><p>Dit is waar het echte bug rapport geschreven wordt zodat de developer weet waar de fout te vinden is. Enkele mogelijke begin punten zijn hieronder vermeld: </p><div class="variablelist"><dl><dt><span class="term">Summary: </span></dt><dd><p>Is een korte beschrijving van de fout, ongeveer 60 karakters of minder. Beschouw het ``summary''-veld als het subject veld in een email. </p></dd><dt><span class="term">Beschrijving: </span></dt><dd><p>Hier dient het bug rapport geschreven te worden zoals beschreven in <span class="quote">Wat dient een kwalitatief bug report te bevatten?</span>. Hier zijn enkele zaken waarmee u rekening moet houden: </p></dd></dl></div><div class="itemizedlist"><ul type="disc"><li><p>Gedetaileerde beschrijving van de fout zoals u het ziet. </p></li><li><p>Wat zijn de stappen nodig om de fout te reproduceren? </p></li><li><p>Het resultaat van de fout. Wat gebeurt er? </p></li><li><p>Het verwachte resultaat. Wat verwachte u dat er zou gebeuren in plaats an de fout? </p></li><li><p>Welke versie van het package is gebruikt? Het commando 'dpkg -S '/volledige/pad/naar/het/programma#62;' toont de naam van het betreffende pakket, en 'dpkg -l 'pakketnaam' toont de versie van het pakket. </p></li><li><p>Welke versies van het package zijn gebruikt door het problematische package? U kunt 'bugreport -p 'pakcage name'' gebruiken, en de vragen beantwoorden. Een bug-rapportmal wordt getoond net voordat het programma beëindigd, u kunt deze mal gebruiken als startpunt voor een bug rapport. </p></li><li><p>Bijkomende informatie, indien die er is. </p></li></ul></div><p>Wanneer u klaar bent met alles in te vullen, controleer debbel of alle informatie correct is ingevuld. Klik dan <span class="quote">Commit</span> en uw bugrapport zal geregistreerd worden in de Skolelinux Bugzilla database. </p></div><div class="sect2" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h3 class="title"><a id="id2502102"></a>A.2.4. Feedback op gerapproteerde fouten </h3></div></div><div></div></div><p>Normaa, wordt reactie gegeven door developers betreffende de fout. Het is mogelijk dat een developer contact opzoekt met de inzender als meer informatie nodig is, of als de inzender de nieuwe versie wenst te testen om te zien of de fout verteterd is. Daarom is het belanrijk dat de inzender registreerd met een geldig email adres, en regelmatig de email leest verstuurd naar dit adres. </p></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502119"></a>A.3. Opera zoder advertenties </h2></div></div><div></div></div><p>Skolelinux heeft een speciaale versie van het Opera webbrowser gekregen, waar de advertentie banner mag veranderd worden. Dit kan gedaan worden door '/etc/opera6rc.fixed' te bewerken. De volgende velden dienen gevuld te worden. </p><p>[brand] </p><p>Branded Banner URL= </p><p>Banner Path='image path' </p><p>Banner HomePage='URL' </p><p>'Banner Path' is het pad voor een lokaal bestand of URL tot een extern bestand welk een beeld dient te zijn (468x60 pixels) at wordt weergegeven in het advertentie veld van Opera. 'Banner HomePage' is de URL die Opera dient op te halen wanneer er op dit veld wordt geklikt. </p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2502156"></a>A.4. De keuzes gemaakt door de automatische installatie </h2></div></div><div></div></div><p>Selecteer taken te installeren. (Navigeer met de pijltjes toetsen. Selecteer Noors lagere school: normaal, Noors lagere school: server en Noors lagere school: server voor thin cliënten met spatiebalk zodat er een * voor elk van deze items komt te staan. Asl u afwijkt van de keuzes die we hier maken, zal uw installatie anders verlopen.) Klaar. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Debian Systeem Configuratie. Nee. (dselect niet uitvoeren.) </p></li><li><p>(De installatie begint en u wenst de installatie verder te zetten) [Enter],[Enter] </p></li><li><p>Configureer Xaw3dg. Ok. </p></li><li><p>Configureer Binutils. Ok. </p></li><li><p>Configureer Less. No. </p></li><li><p>Configureer Location. C. Ok. </p></li><li><p>Configureer Nfs-common. Ok. </p></li><li><p>Configureer Ssh. Yes. </p></li><li><p>Configureer Ssh. Yes. </p></li><li><p>Configureer Ssh. Ja. Configureer Abiword-common. Ok </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Ok. </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Pager. Ok </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Root. Ok </p></li><li><p>Configureer Apt-listchanges. Yes. </p></li><li><p>Configureer Auctex. Yes. </p></li><li><p>Paper Size Configuratie. A4. Ok. </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Web. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. /var/www/calamaris/daily.html. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Squid daily. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. /var/www/calamaris/weekly.html. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Squid weekly. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. /var/www/calamaris/monthly.html. Ok </p></li><li><p>Configureer Calamaris. Squid monthly. Ok </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. Auto. Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. Domain or host. Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. (De naam die u uw computer gaf). Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. (Voer het wachtwoord voor ldap in) Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. (Bevestig het paswoord) Ok. </p></li><li><p>OpenLdap configuratie. Nee Configureer Courier-base. Ok </p></li><li><p>Foomatic Printerfilter Configuratie. Parse. Ok </p></li><li><p>Foomatic Printerfilter Configuratie. A2ps. Ok </p></li><li><p>Configureer Cvs. /var/lib/cvs. Ok. </p></li><li><p>Configureer Cvs. aanmaken. Ok. </p></li><li><p>Configureer Cvs. Nee. </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>fetchmail-common. Ja. </p></li><li><p>fetchmail-common. Nee. </p></li><li><p>fetchmail-common. Ok </p></li><li><p>ConfigureerMozilla-browser. Nee. </p></li><li><p>Configureer Gnuplot. Nee. </p></li><li><p>Configureer Norwegian Bokmål. Ok. (We hebben bokmål gekozen, denk niet dat er enig verschil is aan de installatie als we Nynorsk nemen.) </p></li><li><p>Configureer Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configureer Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configureer Kdm. Ok. </p></li><li><p>Configureer Limacute. /var/www/limacute/. Ok </p></li><li><p>Configureer Limacute. o=linpro,c=no. Ok </p></li><li><p>Configureer Limacute. Nee. </p></li><li><p>Configureer Localeconf. Ja. </p></li><li><p>Configureer Localeconf. Ja. </p></li><li><p>Configureer Localeconf. (Kies hier niets). Ok. </p></li><li><p>Configureer Ltsp-core-i386. Ok. </p></li><li><p>Configureer Mailman-limacute. my.web.server. Ok. </p></li><li><p>Configureer Ntp-simple. Ok. </p></li><li><p>Ntp-simple configureren. Nee. </p></li><li><p>Samba Server. Ja. </p></li><li><p>Samba Server. (Enter)Werk groep. Ok </p></li><li><p>Samba Server. Ja. (We willen een enctypted paswoord) </p></li><li><p>Samba Server. Ok. </p></li><li><p>Samba Server. Deamons. Ok. </p></li><li><p>Samba Server. Nee. </p></li><li><p>Configureer Libnss-ldap. 127.0.0.1 Ok. </p></li><li><p>Configureer Libnss-ldap. dc=example,dc=net Ok. </p></li><li><p>Libnss-ldap configureren. 3 Ok. (Ldap versie 3 dient gebruikt te worden) </p></li><li><p>Configureer Libnss-ldap. Nee. </p></li><li><p>Configureer Libnss-ldap. Nee. </p></li><li><p>Configureer Libnss-ldap. Ok. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap. Ja. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap. Nee. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap. cn=manager,dc=example,dc=net Ok. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap.(Type a administrator/root password) Ok. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap. Ok. </p></li><li><p>Configureer Libpam-ldap. crypt Ok. </p></li><li><p>Configureer Webmin. Ok </p></li><li><p>Configureer Webmin. (Typ de naam van uw computer in, waarschijnlijkal ingevuld) Ok </p></li><li><p>Configureer Xserver-common. Ja. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ja. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Kies uw video kaart). Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ja. </p></li><li><p>'Configureer Xserver-xfree86. xfree86 Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Geef uw toetsenbord model, standaard pc104, mischien gebruikt u iets anders). Ok </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Enter) nee Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Selecteer muis-poort. /dev/psaux is het meest voorkomend als PS/2 poort, /dev/tts/0 voor com1, en /dev/tts/1 voor com2.) Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Selecteer muis type, PS/2 werkt normaal als u dit gebruikt.) Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Nee. (Tenzij u een CD monitor heeft) </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Simpel. Ok. (U mag andere kiezen, maar op eigen risico) </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Kies uw weergaven dimenties). Ok </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Selecteer uw gewenste resolutie, door gebruik te maken van de spatiebalk) Ok. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. (Selecteer de gewenste kleur diepte.) Ok </p></li><li><p>Configureer Cupsys-bsd. Nee. </p></li><li><p>Configureer Xawtv. Nee. </p></li><li><p>Configureer Xawtv. Nee. </p></li><li><p>Configureer Webalizer. /var/www/webalizer Ok. </p></li><li><p>Configureer Webalizer. (Een naam teovoegen aan het rapport dat gegenereed zal worden.) Ok </p></li><li><p>(Betreffende woordenboeken van type ) 2, [Enter] </p></li><li><p>Configureer Locales. (Gebruik de pijltjes toetsen en selecteer nl_BE and nl_NL, met de spatiebalk) Ok. </p></li><li><p>(Vragen over woordenboek, typ) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Vragen over woordenboek, typ) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Vragen over woordenboek, typ) 1, [Enter] </p></li><li><p>(Vragen over woordenboek, typ) 7, [Enter] </p></li><li><p>(Apacheconfiguratie script uitvoeren? N[Enter] </p></li><li><p>(LDAP ondersteuning voor php4, extension=ldap.so dient toegevoegd te worden). Antwoord Y[Enter] </p></li><li><p>Configureer Limacute. Nee </p></li><li><p>Configureer Localeconf. Nee </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ja. </p></li><li><p>Configureer Xserver-xfree86. Ja </p></li><li><p>Wilt u errder gedownloade .deb bestanden verwijderen? (Antwoord) Ja[enter] </p></li><li><p>Typ [Enter] </p></li><li><p>Typ [Enter] </p></li><li><p>U dient een van die opties te kiezen. 5 is geselecteerd. Geen configuratie </p></li><li><p>Debian systeem Configuratie. Ok </p></li></ol></div></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="id2503062"></a>A.5. Mail configuratie </h2></div></div><div></div></div><p>Als de firewaal het toelaat, kan de fileserver als mailserver gebruikt worden. Om dit te bereiken, dienen enige handmatige stappen ondernomen te worden. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Voeg de domein naam in /etc/exim/exim.conf toe. Dit resulteerd in het weigeren van mail die niet voor het domein is bedoelt: Zoek de lijn die begint met local_domains:, de volledige lijn is waarschijnlijk: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost </p></li><li><p>Voeg de domein naam toe die u zal gebruiken, e.g. testschool.skolelinux.no. De volledige lijn zal dan het volgende zijn: local_domains = postoffice.intern:intern.intern:tjener.intern:localhost:testschool.skolelinux.no </p></li><li><p>Sla het bestand op, en als het domein goed geconfigureerd is, zal "user at testschool.skolelinux.no" werken. </p></li></ol></div><p>Mail zal nu op de server worden opgeslagen. De volgende stap is het mogelijk amken voor de gebruikers de mail op te halen. </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Start Kmail via het menu. (K -> Internet -> KMail) </p></li><li><p>Kies Instellingen -> Configureer KMail </p></li><li><p>Voeg het juiste E-mail adres toe onder <span class="quote">Identiteit</span>, e.g. "" </p></li><li><p>Selecteer Netwerk -> Toevoegen </p></li><li><p>Onder account type, selecteer IMAP </p></li><li><p>Geef een naam voor de account, (dit is hoe de account zichzelf identificeerd in uw email applicatie, e.g. "testschool") </p></li><li><p>Geef de gebruikersnaam voor de account (dit is de gebruikersnaam die naar de mailserver gezonden zal worden, e.g. "user" </p></li><li><p>Geef het paswoord, wat hetzelfde is als het gebruikers paswoord voor het inloggen. </p></li><li><p>Host dient "postoffice" te zijn </p></li><li><p>Klik op "Sla het paswoord op" in het configuratie bestand </p></li></ol></div><p>Nu dient de gebruiker in staat te zijn om mail te ontvangen. Om mail te kunnen verzenden, zijn er geen veranderingen nodig, maar voorlopig, dient de gebruiker het volgende in KMail in te vullen: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Instellingen -> Configureer KMail </p></li><li><p>Selecteer Netwerk </p></li><li><p>Selecteer SMTP, server postoffice en poort 25 </p></li></ol></div><p>De bestands-server dient aangepast te worden om het doorsturen van mail afkomstig van het interne netwerk toe te laten: </p><div class="orderedlist"><ol type="1"><li><p>Zoek de lijn die begint met host_accept_relay. De volledige lijn is waarschijnlijk: host_accept_relay = <span class="quote">LOCALHOST</span> </p></li><li><p>voeg ':*.intern' toe, de lijn zal nu dit zijn: host_accept_relay = <span class="quote">LOCALHOST:*.intern</span> </p></li></ol></div></div></div><div class="appendix" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="appx.gfdl"></a>Aanhangsel B. GNU Free Documentation License</h2></div></div><div></div></div><div class="toc"><p><b>Inhoudsopgave</b></p><dl><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-0">B.1. PREAMBLE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-1">B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-2">B.3. VERBATIM COPYING</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-3">B.4. COPYING IN QUANTITY</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-4">B.5. MODIFICATIONS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-5">B.6. COMBINING DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-6">B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-7">B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-8">B.9. TRANSLATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-9">B.10. TERMINATION</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-10">B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</a></span></dt><dt><span class="sect1"><a href="#appx.gfdl-11">B.12. How to use this License for your documents</a></span></dt></dl></div><p>Version 1.1, March 2000</p><div class="blockquote"><blockquote class="blockquote"><p>Copyright (C) 2000 Free Software Foundation, Inc.
-59 Temple Place, Suite 330, Boston, MA 02111-1307 USA
-Everyone is permitted to copy and distribute verbatim copies
-of this license document, but changing it is not allowed.</p></blockquote></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-0"></a>B.1. PREAMBLE</h2></div></div><div></div></div><p>The purpose of this License is to make a manual, textbook,
- or other written document "free" in the sense of freedom: to
- assure everyone the effective freedom to copy and redistribute it,
- with or without modifying it, either commercially or
- noncommercially. Secondarily, this License preserves for the
- author and publisher a way to get credit for their work, while not
- being considered responsible for modifications made by
- others.</p><p>This License is a kind of "copyleft", which means that
- derivative works of the document must themselves be free in the
- same sense. It complements the GNU General Public License, which
- is a copyleft license designed for free software.</p><p>We have designed this License in order to use it for manuals
- for free software, because free software needs free documentation:
- a free program should come with manuals providing the same
- freedoms that the software does. But this License is not limited
- to software manuals; it can be used for any textual work,
- regardless of subject matter or whether it is published as a
- printed book. We recommend this License principally for works
- whose purpose is instruction or reference.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-1"></a>B.2. APPLICABILITY AND DEFINITIONS</h2></div></div><div></div></div><p>This License applies to any manual or other work that
- contains a notice placed by the copyright holder saying it can be
- distributed under the terms of this License. The "Document",
- below, refers to any such manual or work. Any member of the
- public is a licensee, and is addressed as "you".</p><p>A "Modified Version" of the Document means any work
- containing the Document or a portion of it, either copied
- verbatim, or with modifications and/or translated into another
- language.</p><p>A "Secondary Section" is a named appendix or a front-matter
- section of the Document that deals exclusively with the
- relationship of the publishers or authors of the Document to the
- Document's overall subject (or to related matters) and contains
- nothing that could fall directly within that overall subject.
- (For example, if the Document is in part a textbook of
- mathematics, a Secondary Section may not explain any mathematics.)
- The relationship could be a matter of historical connection with
- the subject or with related matters, or of legal, commercial,
- philosophical, ethical or political position regarding
- them.</p><p>The "Invariant Sections" are certain Secondary Sections
- whose titles are designated, as being those of Invariant Sections,
- in the notice that says that the Document is released under this
- License.</p><p>The "Cover Texts" are certain short passages of text that
- are listed, as Front-Cover Texts or Back-Cover Texts, in the
- notice that says that the Document is released under this
- License.</p><p>A "Transparent" copy of the Document means a
- machine-readable copy, represented in a format whose specification
- is available to the general public, whose contents can be viewed
- and edited directly and straightforwardly with generic text
- editors or (for images composed of pixels) generic paint programs
- or (for drawings) some widely available drawing editor, and that
- is suitable for input to text formatters or for automatic
- translation to a variety of formats suitable for input to text
- formatters. A copy made in an otherwise Transparent file format
- whose markup has been designed to thwart or discourage subsequent
- modification by readers is not Transparent. A copy that is not
- "Transparent" is called "Opaque".</p><p>Examples of suitable formats for Transparent copies include
- plain ASCII without markup, Texinfo input format, LaTeX input
- format, SGML or XML using a publicly available DTD, and
- standard-conforming simple HTML designed for human modification.
- Opaque formats include PostScript, PDF, proprietary formats that
- can be read and edited only by proprietary word processors, SGML
- or XML for which the DTD and/or processing tools are not generally
- available, and the machine-generated HTML produced by some word
- processors for output purposes only.</p><p>The "Title Page" means, for a printed book, the title page
- itself, plus such following pages as are needed to hold, legibly,
- the material this License requires to appear in the title page.
- For works in formats which do not have any title page as such,
- "Title Page" means the text near the most prominent appearance of
- the work's title, preceding the beginning of the body of the
- text.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-2"></a>B.3. VERBATIM COPYING</h2></div></div><div></div></div><p>You may copy and distribute the Document in any medium,
- either commercially or noncommercially, provided that this
- License, the copyright notices, and the license notice saying this
- License applies to the Document are reproduced in all copies, and
- that you add no other conditions whatsoever to those of this
- License. You may not use technical measures to obstruct or
- control the reading or further copying of the copies you make or
- distribute. However, you may accept compensation in exchange for
- copies. If you distribute a large enough number of copies you
- must also follow the conditions in section 3.</p><p>You may also lend copies, under the same conditions stated
- above, and you may publicly display copies.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-3"></a>B.4. COPYING IN QUANTITY</h2></div></div><div></div></div><p>If you publish printed copies of the Document numbering more
- than 100, and the Document's license notice requires Cover Texts,
- you must enclose the copies in covers that carry, clearly and
- legibly, all these Cover Texts: Front-Cover Texts on the front
- cover, and Back-Cover Texts on the back cover. Both covers must
- also clearly and legibly identify you as the publisher of these
- copies. The front cover must present the full title with all
- words of the title equally prominent and visible. You may add
- other material on the covers in addition. Copying with changes
- limited to the covers, as long as they preserve the title of the
- Document and satisfy these conditions, can be treated as verbatim
- copying in other respects.</p><p>If the required texts for either cover are too voluminous to
- fit legibly, you should put the first ones listed (as many as fit
- reasonably) on the actual cover, and continue the rest onto
- adjacent pages.</p><p>If you publish or distribute Opaque copies of the Document
- numbering more than 100, you must either include a
- machine-readable Transparent copy along with each Opaque copy, or
- state in or with each Opaque copy a publicly-accessible
- computer-network location containing a complete Transparent copy
- of the Document, free of added material, which the general
- network-using public has access to download anonymously at no
- charge using public-standard network protocols. If you use the
- latter option, you must take reasonably prudent steps, when you
- begin distribution of Opaque copies in quantity, to ensure that
- this Transparent copy will remain thus accessible at the stated
- location until at least one year after the last time you
- distribute an Opaque copy (directly or through your agents or
- retailers) of that edition to the public.</p><p>It is requested, but not required, that you contact the
- authors of the Document well before redistributing any large
- number of copies, to give them a chance to provide you with an
- updated version of the Document.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-4"></a>B.5. MODIFICATIONS</h2></div></div><div></div></div><p>You may copy and distribute a Modified Version of the
- Document under the conditions of sections 2 and 3 above, provided
- that you release the Modified Version under precisely this
- License, with the Modified Version filling the role of the
- Document, thus licensing distribution and modification of the
- Modified Version to whoever possesses a copy of it. In addition,
- you must do these things in the Modified Version:</p><div class="orderedlist"><ol type="A"><li><p>Use in the Title Page
- (and on the covers, if any) a title distinct from that of the
- Document, and from those of previous versions (which should, if
- there were any, be listed in the History section of the
- Document). You may use the same title as a previous version if
- the original publisher of that version gives permission.</p></li><li><p>List on the Title Page,
- as authors, one or more persons or entities responsible for
- authorship of the modifications in the Modified Version,
- together with at least five of the principal authors of the
- Document (all of its principal authors, if it has less than
- five).</p></li><li><p>State on the Title page
- the name of the publisher of the Modified Version, as the
- publisher.</p></li><li><p>Preserve all the
- copyright notices of the Document.</p></li><li><p>Add an appropriate
- copyright notice for your modifications adjacent to the other
- copyright notices.</p></li><li><p>Include, immediately
- after the copyright notices, a license notice giving the public
- permission to use the Modified Version under the terms of this
- License, in the form shown in the Addendum below.</p></li><li><p>Preserve in that license
- notice the full lists of Invariant Sections and required Cover
- Texts given in the Document's license notice.</p></li><li><p>Include an unaltered
- copy of this License.</p></li><li><p>Preserve the section
- entitled "History", and its title, and add to it an item stating
- at least the title, year, new authors, and publisher of the
- Modified Version as given on the Title Page. If there is no
- section entitled "History" in the Document, create one stating
- the title, year, authors, and publisher of the Document as given
- on its Title Page, then add an item describing the Modified
- Version as stated in the previous sentence.</p></li><li><p>Preserve the network
- location, if any, given in the Document for public access to a
- Transparent copy of the Document, and likewise the network
- locations given in the Document for previous versions it was
- based on. These may be placed in the "History" section. You
- may omit a network location for a work that was published at
- least four years before the Document itself, or if the original
- publisher of the version it refers to gives permission.</p></li><li><p>In any section entitled
- "Acknowledgements" or "Dedications", preserve the section's
- title, and preserve in the section all the substance and tone of
- each of the contributor acknowledgements and/or dedications
- given therein.</p></li><li><p>Preserve all the
- Invariant Sections of the Document, unaltered in their text and
- in their titles. Section numbers or the equivalent are not
- considered part of the section titles.</p></li><li><p>Delete any section
- entitled "Endorsements". Such a section may not be included in
- the Modified Version.</p></li><li><p>Do not retitle any
- existing section as "Endorsements" or to conflict in title with
- any Invariant Section.</p></li></ol></div><p>If the Modified Version includes new front-matter sections
- or appendices that qualify as Secondary Sections and contain no
- material copied from the Document, you may at your option
- designate some or all of these sections as invariant. To do this,
- add their titles to the list of Invariant Sections in the Modified
- Version's license notice. These titles must be distinct from any
- other section titles.</p><p>You may add a section entitled "Endorsements", provided it
- contains nothing but endorsements of your Modified Version by
- various parties--for example, statements of peer review or that
- the text has been approved by an organization as the authoritative
- definition of a standard.</p><p>You may add a passage of up to five words as a Front-Cover
- Text, and a passage of up to 25 words as a Back-Cover Text, to the
- end of the list of Cover Texts in the Modified Version. Only one
- passage of Front-Cover Text and one of Back-Cover Text may be
- added by (or through arrangements made by) any one entity. If the
- Document already includes a cover text for the same cover,
- previously added by you or by arrangement made by the same entity
- you are acting on behalf of, you may not add another; but you may
- replace the old one, on explicit permission from the previous
- publisher that added the old one.</p><p>The author(s) and publisher(s) of the Document do not by
- this License give permission to use their names for publicity for
- or to assert or imply endorsement of any Modified Version.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-5"></a>B.6. COMBINING DOCUMENTS</h2></div></div><div></div></div><p>You may combine the Document with other documents released
- under this License, under the terms defined in section 4 above for
- modified versions, provided that you include in the combination
- all of the Invariant Sections of all of the original documents,
- unmodified, and list them all as Invariant Sections of your
- combined work in its license notice.</p><p>The combined work need only contain one copy of this
- License, and multiple identical Invariant Sections may be replaced
- with a single copy. If there are multiple Invariant Sections with
- the same name but different contents, make the title of each such
- section unique by adding at the end of it, in parentheses, the
- name of the original author or publisher of that section if known,
- or else a unique number. Make the same adjustment to the section
- titles in the list of Invariant Sections in the license notice of
- the combined work.</p><p>In the combination, you must combine any sections entitled
- "History" in the various original documents, forming one section
- entitled "History"; likewise combine any sections entitled
- "Acknowledgements", and any sections entitled "Dedications". You
- must delete all sections entitled "Endorsements."</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-6"></a>B.7. COLLECTIONS OF DOCUMENTS</h2></div></div><div></div></div><p>You may make a collection consisting of the Document and
- other documents released under this License, and replace the
- individual copies of this License in the various documents with a
- single copy that is included in the collection, provided that you
- follow the rules of this License for verbatim copying of each of
- the documents in all other respects.</p><p>You may extract a single document from such a collection,
- and distribute it individually under this License, provided you
- insert a copy of this License into the extracted document, and
- follow this License in all other respects regarding verbatim
- copying of that document.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-7"></a>B.8. AGGREGATION WITH INDEPENDENT WORKS</h2></div></div><div></div></div><p>A compilation of the Document or its derivatives with other
- separate and independent documents or works, in or on a volume of
- a storage or distribution medium, does not as a whole count as a
- Modified Version of the Document, provided no compilation
- copyright is claimed for the compilation. Such a compilation is
- called an "aggregate", and this License does not apply to the
- other self-contained works thus compiled with the Document, on
- account of their being thus compiled, if they are not themselves
- derivative works of the Document.</p><p>If the Cover Text requirement of section 3 is applicable to
- these copies of the Document, then if the Document is less than
- one quarter of the entire aggregate, the Document's Cover Texts
- may be placed on covers that surround only the Document within the
- aggregate. Otherwise they must appear on covers around the whole
- aggregate.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-8"></a>B.9. TRANSLATION</h2></div></div><div></div></div><p>Translation is considered a kind of modification, so you may
- distribute translations of the Document under the terms of section
- 4. Replacing Invariant Sections with translations requires
- special permission from their copyright holders, but you may
- include translations of some or all Invariant Sections in addition
- to the original versions of these Invariant Sections. You may
- include a translation of this License provided that you also
- include the original English version of this License. In case of
- a disagreement between the translation and the original English
- version of this License, the original English version will
- prevail.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-9"></a>B.10. TERMINATION</h2></div></div><div></div></div><p>You may not copy, modify, sublicense, or distribute the
- Document except as expressly provided for under this License. Any
- other attempt to copy, modify, sublicense or distribute the
- Document is void, and will automatically terminate your rights
- under this License. However, parties who have received copies, or
- rights, from you under this License will not have their licenses
- terminated so long as such parties remain in full
- compliance.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-10"></a>B.11. FUTURE REVISIONS OF THIS LICENSE</h2></div></div><div></div></div><p>The Free Software Foundation may publish new, revised
- versions of the GNU Free Documentation License from time to time.
- Such new versions will be similar in spirit to the present
- version, but may differ in detail to address new problems or
- concerns. See <a href="http://www.gnu.org/copyleft/" target="_top">http://www.gnu.org/copyleft/</a>.</p><p>Each version of the License is given a distinguishing
- version number. If the Document specifies that a particular
- numbered version of this License "or any later version" applies to
- it, you have the option of following the terms and conditions
- either of that specified version or of any later version that has
- been published (not as a draft) by the Free Software Foundation.
- If the Document does not specify a version number of this License,
- you may choose any version ever published (not as a draft) by the
- Free Software Foundation.</p></div><div class="sect1" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title" style="clear: both"><a id="appx.gfdl-11"></a>B.12. How to use this License for your documents</h2></div></div><div></div></div><p>To use this License in a document you have written, include
- a copy of the License in the document and put the following
- copyright and license notices just after the title page:</p><div class="blockquote"><blockquote class="blockquote"><p>
- Copyright (c) YEAR YOUR NAME.
- Permission is granted to copy, distribute and/or modify this document
- under the terms of the GNU Free Documentation License, Version 1.1
- or any later version published by the Free Software Foundation;
- with the Invariant Sections being LIST THEIR TITLES, with the
- Front-Cover Texts being LIST, and with the Back-Cover Texts being LIST.
- A copy of the license is included in the section entitled "GNU
- Free Documentation License".
-</p></blockquote></div><p>If you have no Invariant Sections, write "with no Invariant
- Sections" instead of saying which ones are invariant. If you have
- no Front-Cover Texts, write "no Front-Cover Texts" instead of
- "Front-Cover Texts being LIST"; likewise for Back-Cover
- Texts.</p><p>If your document contains nontrivial examples of program
- code, we recommend releasing these examples in parallel under your
- choice of free software license, such as the GNU General Public
- License, to permit their use in free software.</p></div></div><div class="appendix" lang="nl" xml:lang="nl"><div class="titlepage"><div><div><h2 class="title"><a id="bibliography"></a>Aanhangsel C. Bibliografie </h2></div></div><div></div></div><p>http://bugs.skolelinux.no/ </p><p>http://bugs.skolelinux.no/queryhelp.cgi </p><p>http://bugs.skolelinux.no/bugwritinghelp.html </p></div></div></body></html>
hooks/post-receive
--
debian-edu-doc.git (Debian package debian-edu-doc)
This is an automated email from the git hooks/post-receive script. It was
generated because a ref change was pushed to the repository containing
the project "debian-edu-doc.git" (Debian package debian-edu-doc).
More information about the debian-edu-commits
mailing list